Darmowy fragment publikacji:
Michał Wysocki
Adwokat
Kodeks postępowania
administracyjnego
Skrypt z tekstu ustawy
Stan prawny: 31 maja 2020 r.
2 | S t r o n a
Michał Wysocki
www.lexmanual.pl
a
informacyjny
Niniejsza publikacja ma charakter
i
edukacyjny - nie stanowi wiążącej porady prawnej lub
podatkowej,
i wydawca nie ponoszą
autor
odpowiedzialności za
jej wykorzystanie. Podczas
przygotowywania
starań, by
informacje zamieszczone w publikacji były zgodne z
obowiązującym stanem prawnym. Nie gwarantujemy ich
aktualności w późniejszym czasie (w szczególności w
przypadku zmiany stanu prawnego).
tekstu dochowano
Na przygotowanie tej publikacji poświęcono wiele czasu
i sił, dlatego prosimy, by jej nie udostępniać, kserować lub
w
reprodukować. Nieuprawniona
dystrybucja stanowi złamanie prawa.
sposób
inny
© Wydawnictwo Lex Manual
Piła 2020
ISBN 978-83-958092-0-0
3 | S t r o n a
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................... 6
Skróty ...................................................................................................... 7
Przepisy ogólne ..................................................................................... 8
Zakres obowiązywania ..................................................................... 8
Zasady ogólne ................................................................................ 11
Organy wyższego stopnia i organy naczelne ............................. 15
Właściwość organów .................................................................... 16
Wyłączenie pracownika oraz organu .......................................... 19
Strona .............................................................................................. 22
Załatwianie spraw ......................................................................... 25
Doręczenia ..................................................................................... 28
Wezwania ........................................................................................ 34
Terminy ........................................................................................... 36
Postępowanie ...................................................................................... 38
Wszczęcie postępowania .............................................................. 38
Metryki, protokoły i adnotacje .................................................... 41
Udostępnianie akt .......................................................................... 43
Dowody .......................................................................................... 44
Rozprawa ........................................................................................ 50
Mediacja .......................................................................................... 52
Zawieszenie postępowania ........................................................... 56
Decyzje ........................................................................................... 59
4 | S t r o n a
Ugoda .............................................................................................. 63
Milczące załatwienie sprawy ........................................................ 65
Postanowienia ................................................................................ 68
Odwołania ...................................................................................... 70
Zażalenia ......................................................................................... 74
Wznowienie postępowania .......................................................... 75
Uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji ...... 79
Postępowanie uproszczone ......................................................... 82
Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych ........ 84
Udział prokuratora ............................................................................ 85
Administracyjne kary pieniężne ....................................................... 86
Wydawanie zaświadczeń ................................................................... 92
Skargi i wnioski .................................................................................. 94
Postanowienia ogólne ................................................................... 94
Skargi ............................................................................................... 96
Wnioski ......................................................................................... 100
Udział prasy i organizacji społecznych .................................... 101
Przyjmowanie skarg i wniosków ............................................... 102
Nadzór i kontrola ........................................................................ 103
Europejska współpraca administracyjna ...................................... 105
Opłaty i koszty postępowania ........................................................ 107
Przepisy końcowe ............................................................................ 109
Akty wykonawcze ............................................................................ 110
5 | S t r o n a
Wstęp
O tym, że nauka prawa nie należy do prostych zdań, mogą
opowiedzieć wszyscy studenci tego kierunku, a także każdy, kto w
trakcie swojego życia musiał przyswoić większą partię prawniczej
wiedzy. Skuteczność nauki bardzo często wynika z jakości oraz
formy dobranych materiałów edukacyjnych, które ułatwiają
zapamiętywanie tekstu prawnego i przyswajanie rządzących nim
zależności.
jest wynikiem
Niniejsze opracowanie
kilkunastoletniego
doświadczenia autora w tworzeniu prawniczych opracowań, ze
szczególnym uwzględnieniem skryptów. Dobrze przygotowany
skrypt nie tylko niewyobrażalnie skraca czas, jaki należy poświęcić
na naukę, ale także zdecydowanie ją ułatwia. Z tego i podobnych
skryptów skorzystało do tej pory tysiące osób, chwaląc sobie jakość
i przejrzystość przyjętej formy.
Oddając w Wasze ręce kompletny skrypt z ustawy Kodeks
postępowania administracyjnego należy wyjaśnić, że nie jest on w
stu procentach powtórzeniem treści przepisów. Tam, gdzie istniała
taka możliwość, materiał grupowano w przyswajalne partie,
powszechnie zastosowano także wyróżnienia najważniejszych
słów danego zagadnienia.
Skrypt jest zgodny z obowiązującym stanem prawnym. Z uwagi na
przyjętą formę, czasami stosowano w nim pewne uproszczenia. Z
tego też powodu przygotowując się do nauki lub pracy z
Kodeksem, warto choć raz przeczytać go od deski do deski.
By pobudzić mózg do działania oraz zmniejszyć i tak obszerne
rozmiary skryptu, zastosowano szereg skrótów, które zostały
wyjaśnione w dalszej części pracy.
6 | S t r o n a
Skróty
W opracowaniu wykorzystano następujące skróty
JST – jednostka samorządu terytorialnego;
• AKP – administracyjna kara pieniężna;
• Decyzja – decyzja administracyjna;
•
• KPA – Kodeks postępowania administracyjnego;
• KPE – kwalifikowany podpis elektroniczny;
• OAP – organ administracji publicznej;
• OAR – organ administracji rządowej;
• OJST – organ jednostki samorządu terytorialnego;
• OOS – organ organizacji społecznej;
• OP – organ państwowy;
• OS – organizacja społeczna;
• RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i
Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie
ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem
danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu
takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
(ogólne rozporządzenie o ochronie danych);
• RP – Rzeczypospolita Polska;
• SKO – samorządowe kolegium odwoławcze;
• UE – Unia Europejska.
7 | S t r o n a
Przepisy ogólne
Zakres obowiązywania
KPA reguluje postępowanie w sprawach:
1. przed OAP - sprawy indywidualne rozstrzygane w formie
decyzji lub załatwiane milcząco
2. przed innymi podmiotami - gdy przepis lub porozumienie
nakazuje im rozpoznawać sprawy wskazane wyżej
3. rozstrzygania sporów o właściwość między OJST i OAR
oraz między organami i podmiotami wskazanymi w pkt. 2
4. wydawania zaświadczeń
5. AKP i ulg w ich wykonaniu
6. europejskiej współpracy administracyjnej
7. skarg i wniosków przed OP, OJST i OOS
8. obowiązku informacyjnego wynikającego z RODO, który
wykonuje OAP niezależnie od toku sprawy
Wyłączenie stosowania KPA:
1. przepisów KPA nie stosuje się do spraw:
1. karnych skarbowych
2. wynikających z Ordynacji podatkowej (wyjątek - działy
IV, V i VIII)
2. przepisów KPA nie stosuje się, chyba że przepis
stanowi inaczej, do spraw:
1. załatwianych
przez
polskie
przedstawicielstwa
dyplomatyczne i urzędy konsularne
2. nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach
między OP
jednostkami
organizacyjnymi oraz w zakresie podległości służbowej
pracowników tych organów i jednostek
innymi państwowymi
i
8 | S t r o n a
3. do wszystkich powyższych spraw poza podległością
organizacyjną jednostek stosuje się przepisy działu VIII
KPA (skargi i wnioski)
KPA nie narusza uprawnień wynikających z:
1. immunitetu dyplomatycznego i konsularnego
2. umów i zwyczajów międzynarodowych
Słowniczek:
1. przepisy o postępowaniu administracyjnym - przepisy
KPA
2. kodeks - KPA
3. organ administracji publicznej
1. minister
2. centralny organ administracji rządowej
3. wojewoda
4. inne
terenowe
organy
(zespolonej i niezespolonej)
administracji
rządowej
5. organy JST
6. inne podmioty, gdy na mocy ustawy lub porozumienia
mają załatwiać sprawy administracyjne
4. minister:
1. premier i wicepremier pełniący funkcję ministra
2. minister kierujący określonym działem administracji
rządowej
3. przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady
Ministrów
4. kierownik centralnego urzędu administracji rządowej
lub
podlegającego,
podporządkowanego
nadzorowanego przez premiera lub ministra
5. kierownik
innych
urzędów
państwowych załatwiających sprawy administracyjne
lub zaświadczenia
równorzędnych
9 | S t r o n a
5. organizacja
społeczna
zawodowa,
samorządowa, spółdzielcza lub inna organizacja społeczna
- organizacja
6. organ jednostki samorządu terytorialnego:
1. organ gminy, powiatu, województwa, związku gmin i
związku powiatów
2. wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek
województwa
3. kierownik służb, inspekcji i straży działających w
imieniu powyższych osób
4. samorządowe kolegium odwoławcze
10 | S t r o n a
Zasady ogólne
Zasada prawdy obiektywnej - OAP:
1. stoją na straży praworządności
2. podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego
wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy
3. mają na względzie interes społeczny i słuszny interes
obywateli
Zasada rozstrzygania wątpliwości:
1. kwestia nałożenia na stronę obowiązku, ograniczenia lub
odebrania uprawnienia - wątpliwości co do prawa należy
rozstrzygać na korzyść strony
2. wyłączenie zasady:
1. sprzeciwia się temu sporny interes strony albo osób
trzecich
2. wymaga tego ważny interes publiczny
3. w sprawie osobowej funkcjonariuszy oraz żołnierzy
zawodowych
Zasada proporcjonalności:
1. w
toku postępowania OAP współdziałają w celu
wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego
2. mają na względzie interes społeczny i słuszny interes
obywateli oraz sprawność postępowania
3. używają środków adekwatnych do charakteru, okoliczności
i złożoności sprawy
Zasada pogłębiania zaufania:
1. OAP prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie
do władzy publicznej
2. kierują się zasadami proporcjonalności, bezstronności i
równego traktowania
11 | S t r o n a
3. bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej
praktyki rozstrzygania spraw
Zasada udzielania informacji:
1. OAP mają obowiązek należytego
informowania stron o okolicznościach faktycznych
prawnych, które mogą mieć wpływ na wynik sprawy
i wyczerpującego
i
2. OAP czuwają, by nikt nie poniósł szkody z powodu
nieznajomości prawa
Zasada wysłuchania stron:
1. OAP mają obowiązek zapewnić stronom czynny udział w
postępowaniu
2. przed wydaniem decyzji należy umożliwić
stronie
wypowiedzenie się w sprawie
3. wyjątek - załatwienie sprawy mysi być szybkie z uwagi na
niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo
grożącą szkodę (w aktach należy wyjaśnić przyczyny
zastosowania wyjątku)
Zasada prostoty i szybkości:
1. OAP ma działać wnikliwie i szybko
2. należy posługiwać się najprostszymi środkami
3. sprawy niewymagające dowodów, informacji lub wyjaśnień
mają być załatwione niezwłocznie
Zasada polubownego załatwiania sporów:
1. OAP wtedy, gdy może, dąży do polubownego rozstrzygania
kwestii spornych w szczególności poprzez:
1. skłanianie stron do zawarcia ugody
2. wspomaganie przeprowadzenia mediacji
2. OAP ma obowiązek podjąć powyższe działania, gdy jest to
uzasadnione na danym etapie sprawy
12 | S t r o n a
Zasada pisemności:
1. sprawy należy załatwiać pisemnie lub w formie dokumentu
elektronicznego
2. wyjątek:
1. sprawa może być załatwiona ustnie, telefonicznie lub w
inny sposób
2. warunek - przemawia za tym interes strony, a przepis
tego nie zabrania
3. treść i istotne motywy należy utrwalić w formie
protokołu lub adnotacji podpisanej przez stronę
Zasada trwałości decyzji:
1. decyzje ostatecznie - decyzje, od których nie służy
odwołanie w trybie administracyjnym lub wniosek o
ponowne rozpatrzenie sprawy
2. decyzje prawomocne - decyzje ostateczne, których nie
można zaskarżyć do sądu
3. decyzje można zaskarżyć do sądu administracyjnego z
powodu ich niezgodności z prawem
4. uchylenie, zmiana, stwierdzenie nieważności
lub
wznowienie w przypadku decyzji ostatecznych może
nastąpić tylko, gdy pozwala na to przepis
Pozostałe zasady:
1. zasada praworządności - OAP działa na podstawie
przepisów prawa
2. zasada wyjaśniania zasadności decyzji - OAP powinien
wyjaśniać zasadność przesłanek, którymi kierował się
załatwiając sprawę
3. zasada oceniania urzędów - OAP umożliwia stronom
ocenę działania urzędów i ich pracowników
13 | S t r o n a
4. zasada
-
dwuinstancyjności
postępowanie
administracyjne jest dwuinstancyjne (chyba że przepis
stanowi inaczej)
14 | S t r o n a
Organy wyższego stopnia i organy naczelne
Organy wyższego stopnia:
1. dla OJST - SKO, chyba że ustawa stanowi inaczej
2. dla wojewodów - właściwi ministrowie
3. dla innych OAP - odpowiednie organy nadrzędne lub
ministrowie, a gdy brak - nadzorujące OP
4. dla OOS - organy wyższego stopnia tych organizacji, a gdy
brak - nadzorujący OP
Organy naczelne:
1. dla OAR, OJST
i
samorządowych jednostek organizacyjnych - Premier
lub właściwi ministrowie
(z wyjątkiem SKO), OP
2. dla innych OP - odpowiednie organy o ogólnokrajowym
zasięgu
3. dla OOS - naczelne organy tych organizacji, a gdy brak -
Premier lub właściwi ministrowie
15 | S t r o n a
Właściwość organów
Zasada:
1. OAP przestrzegają z urzędu właściwości rzeczowej i
miejscowej
2. właściwość rzeczowa - ustalana według przepisów o
zakresie działania OAP
Właściwość miejscowa:
1. zasady ogólne:
1. sprawy dotyczące nieruchomości - miejsce położenia
nieruchomości, a jeśli leży na obszarze kilku organów -
miejsce położenia większej części nieruchomości
2. sprawy dotyczące prowadzenia zakładu pracy -
miejsce, w którym zakład pracy jest lub ma być
prowadzony
3. inne sprawy:
1. miejsce zamieszkania (siedziby) w kraju lub miejsce
pobytu jednej ze stron
2. jeśli żadna ze stron nie ma miejsca zamieszkania
(siedziby) lub pobytu w kraju - miejsce ostatniego
zamieszkania lub pobytu w kraju
2. jeśli nie można ustalić w powyższy sposób:
1. właściwy jest organ miejsca, w którym nastąpiło
zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania
2. gdy nie można tego ustalić - właściwy jest organ dla
Śródmieścia w Warszawie
Spory o właściwość:
1. spory rozstrzyga:
1. między OJST (z wyjątkiem dalszych przypadków) -
wspólny organ wyższego stopnia, a gdy brak - sąd
administracyjny
16 | S t r o n a
2. między kierownikami służb, inspekcji i straży
administracji zespolonej tego samego powiatu -
starosta
3. między organami administracji zespolonej w
jednym województwie innymi niż powyższe -
wojewoda
4. między OJST w różnych województwach w
sprawach z zakresu administracji rządowej -
minister właściwy do spraw administracji publicznej
5. między wojewodami oraz organami administracji
zespolonej w różnych województwach - minister
właściwy do spraw administracji publicznej
6. między wojewodą a organami administracji
niezespolonej
spraw
administracji publicznej w porozumieniu z organem
sprawującym nadzór nad organem
- minister właściwy do
7. między OAP innymi niż powyższe - wspólny organ
wyższego stopnia, a gdy brak - minister właściwy do
spraw administracji publicznej
8. między OAP, gdy jeden z nich to minister - Premier
2. spór kompetencyjny między OJST a OAP rozstrzyga sąd
administracyjny
3. wniosek o rozpatrzenie sporu przez sąd może złożyć:
1. strona
2. OJST lub inny OAP pozostający w sporze
3. minister właściwy do spraw administracji publicznej
4. minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator
Generalny
5. Rzecznik Praw Obywatelskich
4. czynności organu:
1. do czasu rozstrzygnięcia sporu OAP podejmuje
czynności niecierpiące zwłoki ze względu na interes
społeczny lub słuszny interes obywateli
17 | S t r o n a
2. organ zawiadamia o powyższych czynnościach organ
rozpatrujący spór
18 | S t r o n a
Pobierz darmowy fragment (pdf)
