Darmowy fragment publikacji:
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
© Copyright by O(cid:322) cyna Wydawnicza (cid:317)Impuls”, Kraków 2009
Recenzent:
prof. WSEWS dr Czes(cid:119)awa Tukiendorf
Redakcja wydawnicza(cid:289)
Zuzanna Bochenek
Projekt okładki(cid:289)
Andrzej Augusty(cid:246)ski
ISBN 978-83-7587-843-1
O(cid:322) cyna Wydawnicza (cid:317)Impuls”
30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5
tel. (cid:288)12) 422-41-80, fax (cid:288)12) 422-59-47
www.impulso(cid:322) cyna.com.pl, e-mail(cid:289) impuls(cid:292)impulso(cid:322) cyna.com.pl
Wydanie II, Kraków 2011
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
SPIS TRE(cid:261)CI
WPROWADZENIE ........................................................................................................................................................................... 7
PROgRAm WychOWANIA fIZycZNEgO • gImNAZjum ................................................................................................ 9
DIAgNOZA I PROgNOZA ............................................................................................................................................................ 53
Wst(cid:269)p ............................................................................................................................................................................................ 53
Diagnoza stanu zdrowia i rozwoju izycznego ...................................................................................................................... 55
Diagnoza sprawno(cid:292)ci izycznej ................................................................................................................................................ 57
Diagnoza posiadanych umiej(cid:269)tno(cid:292)ci i wiadomo(cid:292)ci .............................................................................................................. 58
Diagnoza rozwoju emocjonalno-społecznego ........................................................................................................................ 63
SZCZEGÓŁOWE ROcZNE PLANy PRAcy .............................................................................................................................. 65
Uwagi organizacyjne ................................................................................................................................................................. 67
Szczegółowy roczny plan pracy nauczyciela wychowania izycznego w klasie I gimnazjum... ................................... 69
Szczegółowy roczny plan pracy nauczyciela wychowania izycznego w klasie II gimnazjum... .................................. 83
Szczegółowy roczny plan pracy nauczyciela wychowania izycznego w klasie III gimnazjum... ................................. 96
PROPOZYCJE ZAJ(cid:268)Ć W RAMACH FAKULTETÓW ................................................................................................................ 109
Fakultety sportowe .................................................................................................................................................................... 110
Plan realizacji zaj(cid:269)ć fakultetu sportowego – narciarstwo biegowe ..................................................................................... 111
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
6
SPIS TRE(cid:261)CI
Plan realizacji zaj(cid:269)ć fakultetu sportowego – piłka siatkowa ................................................................................................ 119
Fakultet turystyczny .................................................................................................................................................................. 125
Fakultet rekreacyjny ................................................................................................................................................................... 132
OcENIANIE ...................................................................................................................................................................................... 141
Wst(cid:269)p ............................................................................................................................................................................................ 141
Zasady oceniania. Przedmiotowe zasady oceniania z wychowania izycznego w gimnazjum… ................................. 144
Samoocena ................................................................................................................................................................................... 182
EWALuAcjA .................................................................................................................................................................................... 187
Ewaluacja jednostek lekcyjnych ............................................................................................................................................... 188
Ewaluacja programu nauczania ............................................................................................................................................... 192
WYKAZ PODSTAWOWYCH DOKUMENTÓW PRAWNYCH… ........................................................................................... 203
OBOWI(cid:263)ZKOWE DOKUMENTY WEWN(cid:263)TRZSZKOLNE ..................................................................................................... 207
BIBLIOgRAfIA ................................................................................................................................................................................. 209
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
Zmiana podstawy programowej, wprowadzona do gim-
nazjum 1 wrze(cid:292)nia 2009 r., uszczegóławia tre(cid:292)ci nauczania
przedstawione jako wymagania szczegółowe w zakresie
wychowania izycznego.
Podstawa programowa okre(cid:292)la siedem głównych działów
kształcenia:
1. Diagnoza sprawno(cid:292)ci i aktywno(cid:292)ci izycznej oraz rozwo-
ju izycznego.
2. Trening zdrowotny.
3. Sporty całego (cid:304)ycia i wypoczynek.
4. Bezpieczna aktywno(cid:292)ć izyczna i higiena osobista.
5. Sport.
6. Taniec.
7. Edukacja zdrowotna.
Tak posegregowane tre(cid:292)ci nauczania pozwalaj(cid:264) nauczycie-
lowi na precyzyjne zaplanowanie swojej pracy i jednocze(cid:292)nie
s(cid:264) czyteln(cid:264) prognoz(cid:264) podejmowanych działa(cid:281) w zakresie
edukacji izycznej.
WPROWADZENIE
Wprowadzone zmiany wymuszaj(cid:264) dostosowanie obo-
wi(cid:264)zuj(cid:264)cych programów nauczania do aktualnych tre(cid:292)ci
podstawy programowej. Z kolei zmiany w ustawie o sys-
temie o(cid:292)wiaty – ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie
ustawy o systemie o(cid:292)wiaty oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458 z dnia 7 kwietnia
2009 r.) – nakładaj(cid:264) na dyrektorów szkół obowi(cid:264)zek do-
puszczenia programów zgodnych z now(cid:264) podstaw(cid:264) pro-
gramow(cid:264) do u(cid:304)ytku szkolnego. Ju(cid:304) nie minister edukacji,
a dyrektor szkoły decyduje o dopuszczeniu programu do
realizacji. Nauczyciel mo(cid:304)e stać si(cid:269) autorem programu lub
skorzystać z programów opracowanych przez innych. Zda-
j(cid:264)c sobie spraw(cid:269) z tego, i(cid:304) wielu nauczycieli, szczególnie
z małym sta(cid:304)em pracy, nie jest przygotowanych do tworze-
nia programów autorskich, proponujemy program „Zdro-
wie • Sport • Rekreacja”. Jest on cz(cid:269)(cid:292)ci(cid:264) kompleksowej
koncepcji kształcenia w zakresie wychowania izycznego
dla wszystkich etapów edukacyjnych. Obligatoryjne tre(cid:292)ci
tego programu, zgodne z podstaw(cid:264) programow(cid:264), zostały
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
8
WPROWADZENIE
uzupełnione o tre(cid:292)ci fakultatywne, mo(cid:304)liwe do realizacji
w zale(cid:304)no(cid:292)ci od warunków (cid:292)rodowiskowych i bazy mate-
rialnej. W celu ułatwienia pracy nauczycielom stworzona
została jednocze(cid:292)nie obudowa dydaktyczna, która zawiera
plany pracy, przedmiotowy system oceniania, jak równie(cid:304)
przykłady form diagnozy i ewaluacji działa(cid:281) w zakresie
wychowania izycznego.
Ka(cid:304)dy nauczyciel powinien w swej pracy wykazać si(cid:269)
innowacyjno(cid:292)ci(cid:264), zaanga(cid:304)owaniem, samodzielno(cid:292)ci(cid:264) i twór-
czym podej(cid:292)ciem do zało(cid:304)e(cid:281) programowych. Praktyczne
wykorzystanie umiej(cid:269)tno(cid:292)ci i wiadomo(cid:292)ci dydaktyczno-wy-
chowawczych powinno zaowocować samodzielnie opraco-
wanymi materiałami, w tym tak(cid:304)e własnymi programami
nauczania. Dlatego proponowany materiał nale(cid:304)y trakto-
wać jako wskazówki i propozycje ułatwiaj(cid:264)ce tworzenie
własnych dokumentów pracy, a nie gotowe przepisy dzia-
łania.
Prezentowane w poradniku materiały to rezultat własnej
pracy autorów nad doskonaleniem warsztatu pedagogicz-
nego. W ko(cid:281)cowej cz(cid:269)(cid:292)ci zamieszczono wykaz aktualnych
dokumentów prawnych, których znajomo(cid:292)ć dla nauczycie-
la wychowania izycznego wydaje si(cid:269) niezb(cid:269)dna.
Mamy nadziej(cid:269), (cid:304)e pozycja ta, chocia(cid:304) w niewielkim
stopniu, ułatwi nauczycielom wychowania izycznego reali-
zowanie zada(cid:281) dydaktyczno-wychowawczych i organizacyj-
nych w zakresie prowadzenia podstawowej dokumentacji
pracy.
Autorzy
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Autor(cid:289) Urszula Kierczak
ZDROWIE • SPORT • REKREACJA
Koncepcja wychowania (cid:322)zycznego dla wszystkich etapów edukacyjnych
Zało(cid:304)enia wst(cid:269)pne:
1. Program jest cz(cid:269)(cid:292)ci(cid:264) ogólnej koncepcji kształcenia w za-
kresie wychowania izycznego dla wszystkich etapów
kształcenia.
2. Program stanowi opis sposobu realizacji zada(cid:281) edukacyj-
nych ustalonych w podstawie programowej kształcenia
ogólnego.
3. W programie zawarte zostały propozycje zada(cid:281) dodatko-
wych, w tym propozycje tre(cid:292)ci fakultatywnych.
4. Program powinien si(cid:269) stać inspiracj(cid:264) dla nauczycieli
wychowania izycznego do samodzielnych poszukiwa(cid:281)
zarówno w zakresie sposobów realizacji celów, jak i syste-
matycznego uzupełniania oraz dostosowywania tre(cid:292)ci do
mo(cid:304)liwo(cid:292)ci, potrzeb, inwencji i zainteresowa(cid:281) uczniów.
5. Nauczyciele wychowania izycznego powinni modyi-
kować program w zale(cid:304)no(cid:292)ci od uwarunkowa(cid:281) (cid:292)rodo-
wiskowych i posiadanej bazy materialno-dydaktycznej
z zachowaniem tre(cid:292)ci okre(cid:292)lonych w podstawie progra-
mowej.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
10 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Uwagi wstępne
które nios(cid:264) przyjemne prze(cid:304)ycia, zadowolenie i rado(cid:292)ć.
Rozwijanie zainteresowa(cid:281), przekona(cid:281) i pozytywnych po-
staw wobec szeroko rozumianego uczestnictwa w kulturze
izycznej.
Wychowanie izyczne, według nowej podstawy programo-
wej, to nie tylko działania zmierzaj(cid:264)ce do poprawy sprawno(cid:292)ci
izycznej, to przede wszystkim wdra(cid:304)anie do troski o zdrowie
izyczne, psychiczne i społeczne oraz przygotowanie do ak-
tywnego uczestnictwa w kulturze izycznej.
Dla wychowania izycznego podstaw(cid:264) działania jest
wiedza naukowa, której (cid:302)ródła stanowi(cid:264) teoria i metody-
ka kultury izycznej oraz osi(cid:264)gni(cid:269)cia nauk przyrodniczych
i społecznych. Zmieniaj(cid:264)ce si(cid:269) na przestrzeni lat teoretyczne
podej(cid:292)cie do wychowania izycznego obejmowało na pocz(cid:264)t-
ku jedynie kształtowanie ciała (ćwiczenia cielesne), nast(cid:269)pnie
wychowanie przez ćwiczenia ciała, współcze(cid:292)nie za(cid:292) mamy
do czynienia z koncepcj(cid:264) wychowania w trosce o ciało.
Program w swoich zało(cid:304)eniach teoretycznych jest zgod-
ny z podstawowymi tendencjami rozwoju szkolnej edukacji
izycznej. Stanowi(cid:264) je przede wszystkim:
• Wychowanie zdrowotne – rozumiane jako troska o zdro-
wie, dbało(cid:292)ć i poszanowanie swojego ciała, kształtowanie
zdrowego stylu (cid:304)ycia. Ukazywanie szkodliwo(cid:292)ci u(cid:304)y-
wek, kształtowanie odpowiedzialno(cid:292)ci za zdrowie swoje
i innych, postaw asertywnych, umiej(cid:269)tno(cid:292)ci obrony wła-
snego zdania i przeciwstawienia si(cid:269) naciskom.
• Wychowanie dla przyszło(cid:292)ci, wychowanie do rekrea-
cji – wytworzenie nawyku uprawiania ró(cid:304)nych form
rekreacji ruchowej i sportu w czasie wolnym. Wy-
kształcenie potrzeby ruchu i czynnego wypoczynku,
• Autoedukacja – stopniowe zast(cid:269)powanie kontroli samo-
kontrol(cid:264), oceny – samoocen(cid:264). Poszerzanie udziału ucznia
w samodzielnym podejmowaniu działa(cid:281), u(cid:292)wiadamianie
współodpowiedzialno(cid:292)ci za efekty kształcenia i współ-
tworzenie zaj(cid:269)ć. Kształcenie umiej(cid:269)tno(cid:292)ci oceny własnej
sprawno(cid:292)ci izycznej i przebiegu rozwoju izycznego.
• Indywidualizacja – dostrzeganie indywidualnych i zró(cid:304)-
nicowanych potrzeb oraz wła(cid:292)ciwo(cid:292)ci psychoizycznych
uczniów. Indywidualizacja prowadzonych zaj(cid:269)ć, stoso-
wanie metod twórczych, uwzgl(cid:269)dniaj(cid:264)cych predyspozycje
i uzdolnienia wychowanków.
• Humanizacja – człowiek jest najwy(cid:304)szym dobrem.
Ucze(cid:281) jest podmiotem, a nie przedmiotem działa(cid:281), jest
osob(cid:264), która posiada prawo do wyra(cid:304)ania własnych
pogl(cid:264)dów. Nauczyciel swoim przykładem, profesjonali-
zmem w działaniu powinien ukazać uczniom (cid:292)wiat war-
to(cid:292)ci kultury izycznej. Ucze(cid:281), identyikuj(cid:264)c si(cid:269) z tymi
warto(cid:292)ciami, powinien chcieć aktywnie i kreatywnie po-
dejmować wysiłek izyczny. Mo(cid:304)na wymusić obecno(cid:292)ć
uczniów na zaj(cid:269)ciach, ale nie ich zaanga(cid:304)owanie.
• Intelektualizacja – uczestnik lekcji powinien posiadać
(cid:292)wiadomo(cid:292)ć uczestnictwa, powinien wiedzieć, po co
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
11
ćwiczy, jakie s(cid:264) korzy(cid:292)ci z podejmowanego wysiłku.
Wiedza powinna si(cid:269) stać podstaw(cid:264) działania. Wychowa-
nie izyczne powinno umo(cid:304)liwić uczniowi zrozumienie
siebie i swoich potrzeb.
• Holizm – jedno(cid:292)ć procesu edukacyjnego we wszystkich
dziedzinach, spójno(cid:292)ć nauczania i wychowania. Rozwija-
nie ogólnej kultury człowieka i jego pełnej osobowo(cid:292)ci.
Ucze(cid:281) w trakcie edukacji izycznej powinien być wpro-
wadzany w (cid:292)wiat kultury izycznej w obszarach:
– kultury współzawodnictwa – zasad czystej i uczciwej
rywalizacji, równo(cid:292)ci szans dla wszystkich;
– kultury kibicowania – wła(cid:292)ciwego zachowania si(cid:269) na try-
bunach sportowych zarówno w sytuacji zwyci(cid:269)stwa, jak
i pora(cid:304)ki swoich faworytów;
– kultury s(cid:269)dziowania – sprawiedliwej, uczciwej, rzetelnej
i obiektywnej oceny wyników.
Zaj(cid:269)cia wychowania izycznego powinny tak(cid:304)e za-
wierać zało(cid:304)enia edukacji olimpijskiej według pedagogiki
sportowej Pierre’a de Coubertina i kształtować takie war-
to(cid:292)ci moralne, jak: uczciwo(cid:292)ć, odwaga, lojalno(cid:292)ć, współ-
praca w zespole, przestrzeganie obowi(cid:264)zuj(cid:264)cych norm,
przepisów i reguł.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
12 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Cel główny realizacji zajęć wychowania (cid:322)zycznego w programie (cid:317)Zdrowie • Sport • Rekreacja. Gimnazjum”
Wdra(cid:304)anie do dbało(cid:292)ci o sprawno(cid:292)ć izyczn(cid:264) i prawidłowy
rozwój, do troski o zdrowie swoje i innych. Przygotowanie do
aktywnego uczestnictwa w kulturze izycznej.
Wymagania ogólne:
1. Nabycie umiej(cid:269)tno(cid:292)ci oceny własnej sprawno(cid:292)ci izycznej
i przebiegu rozwoju izycznego.
2. Zrozumienie i akceptacja zmian zwi(cid:264)zanych z dojrzewa-
niem izycznym i psychicznym.
3. U(cid:292)wiadomienie zale(cid:304)no(cid:292)ci zdrowia od aktywno(cid:292)ci i-
zycznej.
4. Rozwijanie zachowa(cid:281) prozdrowotnych, kształcenie umie-
j(cid:269)tno(cid:292)ci dbania o zdrowie swoje i innych.
5. Przygotowanie do udziału w ró(cid:304)nych formach aktywno(cid:292)ci
sportowo-rekreacyjnej.
Dla poszczególnych wymaga(cid:281) ogólnych dobrane zosta-
ły szczegółowe wymagania edukacyjne zgodne z tre(cid:292)ciami
podstawy programowej wychowania izycznego. Wiado-
mo(cid:292)ci i umiej(cid:269)tno(cid:292)ci, które ucze(cid:281) zdobywa, opisane s(cid:264) jako
efekty kształcenia. Materiał nauczania został podzielony
na moduły, zgodnie z propozycjami w podstawie progra-
mowej. Podstawowe tre(cid:292)ci nauczania przewidziane s(cid:264)
do realizacji w wymiarze czterech godzin dydaktycznych
w tygodniu z jednoczesn(cid:264) mo(cid:304)liwo(cid:292)ci(cid:264) rozbudowania zaj(cid:269)ć
o tre(cid:292)ci zaj(cid:269)ć fakultatywnych.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
13
Diagnoza sprawno(cid:262)ci i aktywno(cid:262)ci (cid:322)zycznej oraz rozwoju (cid:322)zycznego
JAKI JESTEM? CO POTRAFIę?
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Nabycie umiejęt-
no(cid:262)ci samooceny
i samokontroli
aktywno(cid:262)ci
(cid:322)zycznej, rozwoju
(cid:322)zycznego, spraw-
no(cid:262)ci i umiejętno-
(cid:262)ci ruchowych.
U(cid:262)wiadomienie
zmian (cid:322)zycznych
zachodzących
w okresie
dojrzewania i ich
związku z aktyw-
no(cid:262)cią (cid:322)zyczną.
Zrozumienie
powodów i sensu
starań o zdrowie
własne i innych,
w tym przestrze-
ganie zasad
prawidłowego
od(cid:282)ywiania się.
Planowanie
rozwoju własnej
sprawno(cid:262)ci
(cid:322)zycznej.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Analiza poziomu własnego udziału w kulturze (cid:322)zycznej.
Samoocena i obserwacja rozwoju (cid:322)zycznego (cid:288)pomiary wysoko(cid:262)ci
i cię(cid:282)aru ciała, obwodów mię(cid:262)ni ud, podudzia i ramion).
Samokontrola i samoocena umiejętno(cid:262)ci ruchowych (cid:288)utylitarnych,
rekreacyjnych i sportowych).
Samokontrola i samoocena sprawno(cid:262)ci (cid:322)zycznej i wydolno(cid:262)ci
organizmu wybranym testem sprawno(cid:262)ci.
Ćwiczenia i działania wpływające na sprawno(cid:262)ć (cid:322)zyczną
i wydolno(cid:262)ć organizmu.
Ćwiczenia gimnastyczne kształtujące wytrzymało(cid:262)ć, siłę
i gibko(cid:262)ć.
Ćwiczenia gimnastyczne(cid:289) w podporach i zwisach, z pokonywa-
niem oporu własnego ciała lub cię(cid:282)aru współćwiczącego.
Cechy prawidłowej postawy ciała, samoocena i kontrola własnej
sylwetki.
Wady postawy ciała, przyczyny ich powstawania.
Ćwiczenia korekcyjno-wyrównawcze.
Zmiany (cid:322)zyczne w organizmie związane z okresem dojrzewania.
Szczególne znaczenie aktywno(cid:262)ci ruchowej w okresie dojrzewa-
nia.
Odpowiednia masa ciała jako wynik wła(cid:262)ciwie dobranej diety
i aktywno(cid:262)ci ruchowej.
Okre(cid:262)lenie wska(cid:280)nika wagowo-wzrostowego (cid:288)BMI).
Składniki pokarmowe i ich rola.
Zasady prawidłowego od(cid:282)ywiania a rozwój (cid:322)zyczny.
Trening w siłowni, szkodliwe działanie sterydów na organizm.
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
Wykazuje troskę
o zachowanie
prawidłowej
postawy ciała.
Rozumie potrzebę
dbania o własną
sprawno(cid:262)ć
(cid:322)zyczną.
Stosuje wła(cid:262)ciwą
dietę.
Jest przeciwnikiem
stosowania
sterydów i (cid:262)rodków
dopingujących.
Potra(cid:322) ocenić swój
poziom aktywno(cid:262)ci
(cid:322)zycznej.
Umie ocenić swój
rozwój (cid:322)zyczny
i zna sposoby jego
kształtowania.
Potra(cid:322) dokonać sa-
mooceny i kontroli
swoich umiejętno-
(cid:262)ci ruchowych.
Stosuje autokorektę
postawy.
Potra(cid:322) dobrać i wy-
konać ćwiczenia
korygujące wady
postawy i przeciw-
działające im.
Potra(cid:322) uło(cid:282)yć
odpowiedni dla
siebie jadłospis.
wiadomo(cid:262)ci
Wie, jak wysiłek
(cid:322)zyczny wpływa
na rozwój i funk-
cjonowanie orga-
nizmu oraz jakie
ćwiczenia wspo-
magają prawidłowy
rozwój sylwetki
i zapobiegają
zniekształceniom.
Wie, jakie zmiany
(cid:322)zyczne i psychicz-
ne zachodzą w or-
ganizmie w okresie
dojrzewania.
Zna cechy prawid-
łowej postawy
ciała, wie, jakie są
najczęstsze wady
postawy i przyczyny
ich powstawania.
Wie, jak rozwijać
sprawno(cid:262)ć morfo-
funkcjonalną wła-
snego organizmu.
Wie, jakie dobrać
ćwiczenia kształtu-
jące i doskonalące
okre(cid:262)lone zdolno(cid:262)ci
ruchowe.
Uwagi o realizacji
Do wyboru(cid:289) test
Coopera dla dzieci,
EUROFIT, Indeks
Sprawno(cid:262)ci Fizycz-
nej K. Zuchory lub
inne.
Diagnoza
minimum dwa
razy w ciągu roku
szkolnego.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
14 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Trening zdrowotny
KSZTAŁTUJę SIEBIE I SWOJE CIAŁO
Uwagi o realizacji
Jak najczę(cid:262)ciej
prowadzić zajęcia
w terenie.
W czasie zajęć
przekazywać
elementy wiedzy
o regionie.
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Zrozumienie
związku aktyw-
no(cid:262)ci (cid:322)zycznej ze
zdrowiem.
Kształtowanie
sprawno(cid:262)ci
kondycyjnej,
koordynacyjnej
i morfofunkcjo-
nalnej.
Rozwijanie
motywacji do
podejmowania
samodzielnych
działań na rzecz
harmonijnego roz-
woju (cid:322)zycznego.
Rozwijanie
wytrwało(cid:262)ci
w dą(cid:282)eniu do
celu, kształtowanie
ambicji.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Zasady bezpieczeństwa i higieny wypoczynku w czasie wolnym,
wypoczynek czynny i bierny.
Znaczenie wysiłku (cid:322)zycznego dla prawidłowego funkcjonowania
organizmu.
SPRAWNO(cid:261)Ć KONDyCyJNA(cid:289)
Gry i ćwiczenia bie(cid:282)ne z przyborami i bez.
Gry ruchowe z mocowaniem, przeciąganiem, przepychaniem,
przenoszeniem współćwiczącego.
Ró(cid:282)norodne formy ruchu z pokonywaniem cię(cid:282)aru własnego
ciała i oporowaniem przez współćwiczącego.
Bieg krótki i starty z ró(cid:282)nych pozycji. Biegi z przyspieszeniem.
Sztafety z elementami współzawodnictwa.
Ćwiczenia z elementami stretchingu.
Ćwiczenia z piłkami lekarskimi.
Podpory, rzuty, d(cid:280)wiganie, wspinanie, zwisy.
Wieloskoki. Skoki przez przyrządy typowe i nietypowe indywidu-
alnie i z współpartnerem.
Skoki dosię(cid:282)ne z miejsca i z rozbiegu.
Pokonywanie przeszkód skokiem w dal i wzwy(cid:282).
Ćwiczenia akrobatyczne.
Atletyka terenowa i zabawy biegowe.
Biegi przełajowe. Marszobiegi. Cross.
Aerobik. Ćwiczenia na siłowni.
Gry zespołowe.
Sporty walki.
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
Nie stosuje
sterydów
i (cid:282)adnych (cid:262)rodków
dopingujących.
Chętnie uczest-
niczy w grach
i zabawach
z wykorzysta-
niem własnych
umiejętno(cid:262)ci
motorycznych.
Doskonali własną
sprawno(cid:262)ć (cid:322)zycz-
ną i ruchową.
Zna warto(cid:262)ć ruchu
w terenie, rozumie
potrzebę hartowa-
nia organizmu.
Jest wytrwały
w dą(cid:282)eniu do celu.
Pora(cid:282)kę traktuje
jako mobilizację
do zwiększenia
wysiłku.
umiejętno(cid:262)ci
Potra(cid:322) wskazać
korzy(cid:262)ci płynące
z aktywno(cid:262)ci (cid:322)-
zycznej w terenie.
Potra(cid:322) samodziel-
nie przygotować
i przeprowadzić
rozgrzewkę
dostosowaną do
planowanych
zajęć.
Umie opracować
i zademonstrować
zestaw ćwiczeń
kształtujących
wybrane zdolno(cid:262)ci
motoryczne,
okre(cid:262)lone partie
mię(cid:262)ni, korygujące
postawę.
Potra(cid:322) zaplanować
i wykonać prosty
układ gimna-
styczny, wybrać
i pokonać trasę
crossu.
wiadomo(cid:262)ci
Wie, jakie
zmiany zachodzą
w organizmie
podczas wysiłku
(cid:322)zycznego,
jakie korzy(cid:262)ci dla
zdrowia wynikają
z ró(cid:282)nych form
aktywno(cid:262)ci
(cid:322)zycznej.
Zna ró(cid:282)nice po-
między wypoczyn-
kiem czynnym
i biernym,
pracą umysłową
i (cid:322)zyczną.
Wie, jakie gry,
ćwiczenia i zaba-
wy kształtują po-
szczególne zdol-
no(cid:262)ci motoryczne
i jak wpływają na
funkcjonowanie
organizmu.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
15
Umie wykorzystać
warunki naturalne
do uprawiania
sportu.
Potra(cid:322) samodziel-
nie przygotować
zadania sprawno-
(cid:262)ciowe dostoso-
wane do własnej
wydolno(cid:262)ci.
SPRAWNO(cid:261)Ć KOORDyNACyJNA(cid:289)
Ćwiczenia i gry kształtujące orientację i szybko(cid:262)ć reakcji.
Zmiany pozycji ciała i kierunku poruszania się na sygnały
wzrokowo-d(cid:280)więkowe.
Chwytanie i podrzucanie kilku przedmiotów jednocze(cid:262)nie.
Gry i zabawy szybko(cid:262)ciowo-zwinno(cid:262)ciowe.
Kontrolowanie uło(cid:282)enia ciała w przestrzeni (cid:288)przewroty, łączenie
przewrotów, przerzuty bokiem, przetaczanie, stanie na rękach).
Tory przeszkód.
Elementy gier zespołowych.
Gry terenowe, biegi na orientację.
Równowaga, ćwiczenia na przyrządach równowa(cid:282)nych.
Ćwiczenia kształtujące umiejętno(cid:262)ć działania na ró(cid:282)nych
płaszczyznach.
Ćwiczenia kształtujące umiejętno(cid:262)ć działania na ró(cid:282)nym
podło(cid:282)u.
Jazda na ły(cid:282)wach, nartach, wrotkach, rowerze.
SPRAWNO(cid:261)Ć MORFOFUNKCJONALNA(cid:289)
Ćwiczenia, gry i zabawy rozwijające wydolno(cid:262)ć układów
krą(cid:282)enia i oddychania.
Ćwiczenia gry i zabawy rozwijające, wzmacniające
i korygujące układ ruchu.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
16 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Sporty całego (cid:282)ycia i wypoczynek
BAWMy SIę RUCHEM
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Przygotowanie do
wszechstronnego
uczestnictwa w kul-
turze (cid:322)zycznej.
Wdra(cid:282)anie do
aktywnego wypo-
czynku, podnosze-
nie aktywno(cid:262)ci
ruchowej poprzez
ró(cid:282)nego rodzaju
formy rekreacji,
turystyki i współ-
zawodnictwa
sportowego.
Rozwijanie aktyw-
no(cid:262)ci ruchowej
poprzez zajęcia
w wodzie.
Kształtowanie
i podnoszenie
odporno(cid:262)ci
organizmu poprzez
zajęcia ruchowe na
(cid:262)wie(cid:282)ym powietrzu.
Zasady kultury
kibicowania i do-
pingowania swoich
faworytów –
(cid:317)kulturalny kibic”.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Walory sportowe i rekreacyjne wybranych dyscyplin sportowych.
PŁyWANIE(cid:289)
Pływanie wybranym stylem na piersiach i grzbiecie (cid:288)minimum
25 m).
Pływanie pod wodą dowolnym sposobem na krótkim odcinku.
Nurkowanie pionowe do 2 m głęboko(cid:262)ci.
Skoki na nogi i na głowę z ró(cid:282)nych wysoko(cid:262)ci.
Przygotowanie do zdobycia karty pływackiej.
Zabawy z elementami gry w piłkę wodną i z elementami pływa-
nia synchronicznego.
Praktyczne zasady bezpieczeństwa w czasie zajęć nad wodą
i w wodzie, zasady bezpiecznego korzystania ze sprzętu pływają-
cego.
Elementy ratownictwa, udzielanie pierwszej pomocy tonącemu.
SANECZKARSTWO(cid:289)
Zjazd na wprost i w skos stoku, kierowanie, hamowanie, zjazd
slalomem z podnoszeniem przedmiotów, wy(cid:262)cigi.
NARCIARSTWO BIEGOWE I ZJAZDOWE(cid:289)
Dostosowanie kroków biegowych do ukształtowania terenu,
zjazd na wprost i w skos stoku ze zmianą prędko(cid:262)ci, jazda
slalomem, indywidualny dobór sprzętu narciarskiego.
Ły(cid:281)WIARSTWO(cid:289)
Jazda w przód i po kole, przekładanka przodem i tyłem, slalom,
zatrzymanie ró(cid:282)nymi sposobami.
Elementy hokeja, elementy jazdy (cid:322)gurowej.
Gry i zabawy z zastosowaniem elementów techniki jazdy na
sankach, ły(cid:282)wach i nartach.
Zasady bezpieczeństwa w czasie zajęć na (cid:262)niegu i lodzie.
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Aktywnie uczestni-
czy we wszelkich
zajęciach rucho-
wych.
Wykazuje inicja-
tywę w organi-
zowaniu imprez
rekreacyjnych
i sportowych dla
rówie(cid:262)ników.
Podczas zajęć
ruchowych stosuje
zasady zachowa-
nia zapewniające
bezpieczeństwo
sobie i innym.
Podejmuje
wła(cid:262)ciwe decyzje
w przypadku za-
gro(cid:282)enia zdrowia
lub (cid:282)ycia.
Jest (cid:262)wiadomy
potrzeby czynnego
wypoczynku
na (cid:262)wie(cid:282)ym
powietrzu.
Uczestniczy
w pozalekcyjnych
działaniach
Przepływa wybra-
nym przez siebie
stylem dystans
o 25 m dłu(cid:282)szy ni(cid:282)
wstępna diagnoza.
Nurkuje, podno-
sząc z dna ró(cid:282)no-
rodne przedmioty.
Potra(cid:322) udzielić
pierwszej pomocy
tonącemu.
Ma opanowane
podstawowe ele-
menty wybranych
dyscyplin sporto-
wych w stopniu
umo(cid:282)liwiającym
wykorzystanie je
w rekreacji.
Potra(cid:322) zapro-
ponować i zor-
ganizować dla
siebie i swoich
rówie(cid:262)ników
ró(cid:282)norodne bez-
pieczne wycieczki,
gry i zabawy
rekreacyjne.
Potra(cid:322) wykorzystać
Wie, jaki hartujący
wpływ na orga-
nizm ma woda
i słońce.
Wie, jak zajęcia
na (cid:262)wie(cid:282)ym po-
wietrzu wpływają
na hartowanie
organizmu.
Zna i stosuje
zasady bezpie-
czeństwa w czasie
wszystkich form
aktywno(cid:262)ci
(cid:322)zycznej.
Wie, w jaki sposób
się zrelaksować
po męczącej pracy
umysłowej.
Zna warto(cid:262)ć czyn-
nego wypoczynku.
Wie, jak aktywno(cid:262)ć
ruchowa wpływa
na funkcjonowanie
organizmu.
Zna podstawowe
reguły organizo-
wania i prze-
prowadzania
Uwagi o realizacji
Tre(cid:262)ci dostosować
do posiadanego
sprzętu i warun-
ków naturalnych.
Jak najwięcej
zajęć organizować
na (cid:262)wie(cid:282)ym
powietrzu. Wyko-
rzystać warunki
najbli(cid:282)szej okolicy
do uprawiania
sportu i rekreacji.
We wszystkie
działania rekre-
acyjne włączać
rodziców zarówno
w roli współor-
ganizatorów, jak
i współuczestni-
ków.
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
17
ró(cid:282)norodnych form
aktywno(cid:262)ci rucho-
wej o charakterze
rekreacyjnym.
walory rekreacyj-
ne i sportowe
najbli(cid:282)szej okolicy
do organizowania
dla siebie i innych
wypoczynku
czynnego.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
rekreacyjnych
organizowanych
przez szkołę.
Wykazuje się
stałą aktywno(cid:262)cią
(cid:322)zyczną w czasie
wolnym (cid:288)rekre-
acyjną, sportową,
turystyczną).
Dba o swoje ciało
i zdrowie.
Rozumie sprzecz-
no(cid:262)ć pomiędzy
uprawianiem
sportu a uzale(cid:282)nie-
niami.
TENIS ZIEMNy I STOŁOWy(cid:289)
Sprawno(cid:262)ć techniczna(cid:289) sylwetka, chwyt rakiety, praca nóg.
Uderzenia(cid:289) bekhend, forhend, lob, półwolej, return, serwis,
smecz, wolej.
Sprawno(cid:262)ć taktyczna(cid:289) plan gry, gra pojedyncza, gra podwójna,
gra mieszana, formacje taktyczne, rytm gry, zachowania taktycz-
ne, skuteczno(cid:262)ć.
Przepisy gry i sędziowanie, zasady organizacji turniejów
i rozgrywek.
ZESPOŁOWE GRy SPORTOWE(cid:289)
Piłka siatkowa, koszykowa, no(cid:282)na i ręczna.
Zabawowe formy nauczania podstawowych elementów techniki
i taktyki w grach zespołowych.
Gra szkolna i wła(cid:262)ciwa.
Wykorzystanie w grze poznanych elementów techniki i taktyki.
Przepisy zespołowych gier sportowych.
Pełnienie ról organizatora, sędziego, zawodnika i kibica w zespo-
łowych grach sportowych.
Zasada fair play, uczciwa rywalizacja.
Kultura kibicowania i dopingowania swoich faworytów.
Kluby sportowe, zawodnicy, rozgrywki w regionie, Polsce
i (cid:262)wiecie.
RELAKS, WyPOCZyNEK(cid:289)
Wycieczki terenowe na rowerach. Sprawno(cid:262)ć techniczna roweru.
Przepisy ruchu drogowego.
Zabawy i gry na wrotkach.
Gry i zabawy rekreacyjne jako sposób wypoczynku i relaksu.
(cid:261)cie(cid:282)ka zdrowia.
Rekreacja psychiczna jako jeden z elementów racjonalnego
wypoczynku.
Relaks, czyli chwila codziennego wypoczynku. Techniki relak-
sacyjne. Masa(cid:282), technika automasa(cid:282)u. Akupresura. Gimnastyka
oddechowa.
Formy wypoczynku w czasie wakacji.
Walory sportowe i rekreacyjne własnego regionu.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
18 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Sporty całego (cid:282)ycia i wypoczynek, cd.
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
ĆWICZENIA W TERENIE (cid:288)marsze na orientację, podchody, patrolowa-
nie, zwiady, tropienie(cid:290) okre(cid:262)lanie stron (cid:262)wiata według słońca
i zegarka(cid:290) okre(cid:262)lanie azymutu(cid:290) orientowanie i czytanie mapy
turystycznej(cid:290) marsz ulicami miasta wyznaczoną trasą, marsz we-
dług szkicu terenowego(cid:290) zawody w ocenie odległo(cid:262)ci(cid:290) obserwacja
(cid:262)rodowiska).
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Uwagi o realizacji
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
Bezpieczna aktywno(cid:262)ć (cid:322)zyczna i higiena osobista
RUCH TO ZDROWIE
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
wiadomo(cid:262)ci
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
19
Efekty kształcenia –
Uwagi o realizacji
Cele kształcenia
tego działu
powinny być
realizowane na
ka(cid:282)dych zajęciach.
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Wykształcenie
umiejętno(cid:262)ci oso-
bistych i społecz-
nych sprzyjających
zdrowiu i bezpie-
czeństwu.
Utrwalanie pod-
stawowych zasad
bezpiecznego
uprawiania sportu
i rekreacji.
Rozwijanie
tę(cid:282)yzny (cid:322)zycznej.
Kształtowanie
wła(cid:262)ciwej sylwetki
i ogólnej spraw-
no(cid:262)ci poprzez
gimnastykę
podstawową
i artystyczną.
Organizacja i bezpieczeństwo w trakcie wszelkich zajęć
ruchowych.
Bezpieczne korzystanie ze sprzętu sportowego, regulaminy
korzystania z obiektów sportowych.
Wła(cid:262)ciwe przygotowanie do zajęć ruchowych (cid:288)ubiór, rozgrzew-
ka, wybór bezpiecznego miejsca).
Wypadki i urazy w czasie zajęć ruchowych, zasady zachowania
się podczas nagłych wypadków, udzielanie pierwszej pomocy.
Czy sport zawsze jest zdrowy? Zagro(cid:282)enia związane z uprawia-
niem niektórych dyscyplin sportu.
Ćwiczenia na (cid:262)ciance wspinaczkowej.
Zdrowe nawyki. Wykorzystanie w (cid:282)yciu codziennym praw
ergonometrii.
Zmiany zachodzące w organizmie w okresie dojrzewania ze
szczególnym uwzględnieniem zasad higieny.
Wskazania i przeciwwskazania do uprawiania sportu i rekreacji
w okresie dojrzewania.
Samodyscyplina, asekuracja i samoasekuracja.
Przepisy ruchu drogowego i bezpieczny udział w ruchu
drogowym.
Gimnastyka poranna, ćwiczenia (cid:262)ródlekcyjne i międzylekcyjne.
Ćwiczenia kształtujące indywidualne, z partnerem, z przyborem
i bez.
Ćwiczenia równowa(cid:282)ne wolne i na przyrządach (cid:288)wej(cid:262)cia, zej(cid:262)cia,
zeskoki, biegi).
Przewroty w przód z marszu i biegu oraz przez niskie przeszko-
dy, łączenie przewrotów.
Przewrót w tył ze stania do rozkroku.
Prowadzi higie-
niczny i zdrowy
tryb (cid:282)ycia.
Unika sytuacji
zagra(cid:282)ających
zdrowiu i (cid:282)yciu.
W (cid:282)yciu codzien-
nym stosuje prawa
ergonometrii.
Dostrzega gro(cid:282)ące
niebezpieczeń-
stwo, zapewnia
bezpieczeństwo
sobie i innym.
Stosuje samokon-
trolę i samoocenę
w czasie ćwiczeń.
W bezpieczny
sposób organizuje
dla siebie i innych
wszelkie zajęcia
ruchowe.
Aktywnie uczest-
niczy w zajęciach
gimnastycznych,
rzetelnie wykonuje
wszystkie ćwi-
czenia.
umiejętno(cid:262)ci
Potra(cid:322) bezpiecz-
nie się zacho-
wać w czasie
zajęć szkolnych
i w czasie wypo-
czynku w ró(cid:282)nych
(cid:262)rodowiskach.
Umie udzielić
pierwszej pomocy
i wła(cid:262)ciwie
się zachować
w sytuacjach
zagra(cid:282)ających
(cid:282)yciu i zdrowiu.
Potra(cid:322) samo-
dzielnie uło(cid:282)yć
dostosowane do
własnych mo(cid:282)-
liwo(cid:262)ci zestawy
ćwiczeń gimna-
styki porannej
i relaksującej.
Wie, jakie są
przyczyny oraz
okoliczno(cid:262)ci wy-
padków i urazów
w czasie zajęć
ruchowych.
Zna zasady
bezpiecznego
organizowania
wszelkich zajęć
ruchowych.
Wie, jakie zagro-
(cid:282)enia wynikają
z uprawiania nie-
których dyscyplin
sportowych.
Zna i stosuje
zasady higieny
związane ze
zmianami zacho-
dzącymi w okresie
dojrzewania.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
20 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Bezpieczna aktywno(cid:262)ć (cid:322)zyczna i higiena osobista, cd.
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Ćwiczenia równowa(cid:282)ne wolne i na przyrządach typowych
i nietypowych.
Zwisy, wymyki i odmyki na drą(cid:282)kach.
Przemachy okroczne na niskich przyrządach.
Stanie na rękach, przerzut bokiem, stanie na głowie.
Skoki kuczne, zawrotne i rozkroczne na przyrządach typowych
i nietypowych.
Proste ćwiczenia zwinno(cid:262)ciowo-akrobatyczne (cid:288)piramidy dwójko-
we lub trójkowe).
Wspinanie po linie zgodnie z indywidualnymi mo(cid:282)liwo(cid:262)ciami.
Elementy gimnastyki artystycznej.
Proste układy gimnastyczne, samodzielne tworzenie układów
ćwiczeń z przyborem lub bez.
Samoasekuracja i samokontrola w czasie ćwiczeń.
Literatura związana z rozwojem (cid:322)zycznym, zdrowiem i aktywno-
(cid:262)cią ruchową.
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Uwagi o realizacji
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
21
UCZCIWA RyWALIZACJA
Sport
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Wykształcenie
umiejętno(cid:262)ci orga-
nizacji i przeprowa-
dzania rozgrywek
sportowych.
Poznanie przepi-
sów ró(cid:282)norodnych
dyscyplin
sportowych.
Zaznajomienie
z ideami olimpi-
zmu i symbolami
olimpijskimi.
Kształtowanie
umiejętno(cid:262)ci współ-
pracy w grupie
i umiejętno(cid:262)ci
podporządkowania
się okre(cid:262)lonym
regułom działania
w zespole.
Zasady kultury
kibicowania
i dopingowania
swoich faworytów –
(cid:317)kulturalny kibic”.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Efekty kształcenia –
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Przepisy organizacyjne i sędziowanie w wybranych dyscyplinach
sportowych.
Rozgrywki sportowe według systemu pucharowego i (cid:317)ka(cid:282)dy
z ka(cid:282)dym”.
Pełnienie ról organizatora, sędziego, zawodnika i kibica w wybra-
nych dyscyplinach sportowych.
Zasada fair play, uczciwa rywalizacja.
Kultura kibicowania i dopingowania swoich faworytów.
Symbole olimpijskie i zasady olimpizmu, P. de Cubertian.
LEKKOATLETyKA(cid:289)
Przepisy poszczególnych konkurencji lekkoatletycznych.
Organizacja zawodów lekkoatletycznych.
Biegi płaski, krótkie (cid:288)60 i 100 m).
Biegi przełajowe (cid:288)do 1500 m dziewczęta i do 2000 m chłopcy).
Sztafety (cid:288)4 x 60 m, 4 x 100 m, 4 x 200 m).
Biegi przez płotki (cid:288)50–100 m).
Skoki(cid:289) w dal, wzwy(cid:282), trójskok – elementy techniki wykonania.
Rzuty(cid:289) kula (cid:288)3 kg dziewczęta, do 5 kg chłopcy), dysk (cid:288)1 kg),
oszczep (cid:288)400 g dziewczęta, 600 g chłopcy).
Pięciobój(cid:289) bieg 60 m lub 100 m, bieg przez płotki, skok wzwy(cid:282)
lub skok w dal, 800 m dziewczęta, 1000 m chłopcy.
Pomiar i ocena wyników.
GRy ZESPOŁOWE(cid:289)
Podstawowe zało(cid:282)enia taktyki w grach zespołowych. Wykorzy-
stanie w grze szkolnej wła(cid:262)ciwej poznanych elementów techniki
i taktyki.
PIŁKA RęCZNA(cid:289)
Elementy techniki gry(cid:289) podania, chwyty, kozłowanie, rzuty na
bramkę, zwody, blokowanie, gra bramkarza. Krycie (cid:317)ka(cid:282)dy swego”.
Nie wykorzystuje
przewagi losowej,
zwraca uwagę na
uczucia przeciw-
nika, minimalizuje
cierpienia rywala.
Przestrzega zasady
fair play.
Panuje nad
swoimi emocjami,
przedkłada rado(cid:262)ć
z rywalizacji
sportowej nad jej
rezultat. Wykazuje
się charakterem
i siłą woli, pomaga
słabszym.
Wła(cid:262)ciwie się za-
chowuje zarówno
w roli zawodnika,
jak i kibica.
Przestrzega
zasad olimpizmu
w sporcie i (cid:282)yciu
codziennym.
Rozumie
związek pomiędzy
podejmowanym
wysiłkiem
Potra(cid:322) zorganizo-
wać i bezpiecznie
przeprowadzić
z rówie(cid:262)nikami
rozgrywki
w poszczególnych
dyscyplinach
sportowych.
Pełni role zawod-
nika, sędziego i ki-
bica na zawodach
sportowych.
Potra(cid:322) podporząd-
kować się prze-
pisom i regułom
działania.
Potra(cid:322) popraw-
nie wykonać
podstawowe
elementy techniki
i zastosować
w działaniu zasady
taktyki w wybra-
nych dyscyplinach
sportowych.
Wie, co
oznaczają symbole
olimpijskie, zna
tradycję ruchu
olimpijskiego.
Posiada zasób
wiadomo(cid:262)ci po-
zwalający na
udział w wybra-
nych dyscyplinach
sportowych w ro-
lach zawodnika,
sędziego i kibica.
Zna przepisy wy-
branych dyscyplin
sportowych.
Zna zasady
kulturalnego
zachowania się
na imprezach
sportowych jako
kibic i zawodnik.
Zna zasady
pomiaru wyników
i oceny rezultatu
w konkurencjach
olimpijskich.
Uwagi o realizacji
Zwrócić baczną
uwagę na wła(cid:262)ci-
we zachowanie się
w czasie imprez
sportowych,
zarówno w roli
zawodnika, jak
i kibica.
W ka(cid:282)dym roku
nauki utrwalać ju(cid:282)
nabyte umiejęt-
no(cid:262)ci i kształcić
nowe w zale(cid:282)no(cid:262)ci
od poziomu
opanowania
wcze(cid:262)niejszych.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
22 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Sport, cd.
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
KOSZyKóWKA(cid:289)
Elementy techniki gry(cid:289) podania, chwyty, kozłowanie, rzuty,
obroty, zwody, zatrzymania, ominięcia, (cid:262)cięcia do piłki, wyj(cid:262)cia
do piłki. Obrona (cid:317)ka(cid:282)dy swego”.
PIŁKA SIATKOWA(cid:289)
Elementy techniki gry(cid:289) odbicia górne i dolne, zagrywka, wysta-
wienie, zbicie i przyjęcie piłki. Pozycja siatkarska. Ustawienie na
boisku w obronie i ataku.
PIŁKA NO(cid:281)NA(cid:289)
Elementy techniki gry(cid:289) przyjęcie, podanie i prowadzenie piłki,
strzały na bramkę, (cid:282)onglerka, zwody, gra bramkarza. Podstawowe
formy obrony zespołowej.
Uwagi o realizacji
Efekty kształcenia –
wiadomo(cid:262)ci
umiejętno(cid:262)ci
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
treningowym
a osiągnięciami
w sporcie.
Wykazuje zain-
teresowanie wy-
braną dyscypliną
sportu, na bie(cid:282)ąco
(cid:262)ledzi wydarzenia
sportowe w kraju
i na (cid:262)wiecie.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
Taniec, zajęcia ruchowe z muzyką
MUZyKA ŁAGODZI OByCZAJE
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
23
Efekty kształcenia –
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Rozwijanie zdol-
no(cid:262)ci rytmiczno-
-tanecznych,
harmonii i piękna
ruchu.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Ćwiczenia w zmiennym rytmie z podkładem muzycznym,
z przyborami (cid:288)skakanki, wstą(cid:282)ki, laski gimnastyczne, hula-hoop,
piłki) i bez przyborów.
Ćwiczenia w rytmie z podkładem muzycznym indywidualnie
i grupowo.
Ruch w zmiennym rytmie indywidualnie i grupowo.
Zabawy na(cid:262)ladowcze, improwizacje ruchowe.
Układy ćwiczeń gimnastycznych z elementami tanecznymi.
Ustawienia, chwyty i układy rąk, kroki taneczne.
Łączenie pojedynczych tematów ruchowych w prosty układ
ruchowy.
Tańce regionalne, narodowe i towarzyskie (cid:288)minimum po jednym
w ka(cid:282)dym roku nauki).
Nauczanie poszczególnych elementów techniki wybranych
tańców jako (cid:262)rodek podnoszący sprawno(cid:262)ć (cid:322)zyczną, kształtujący
prawidłową sylwetkę, rozwijający muskulaturę i doskonalący
koordynację ruchową.
Układy taneczne według inwencji uczniów i nauczyciela.
Tworzenie układów tanecznych do muzyki dyskotekowej.
Ruchowa ilustracja utworów muzycznych, estetyka ruchu.
Improwizacja ruchowa oddająca charakter i nastój muzyki.
Organizacja i zachowanie się w czasie zabaw tanecznych i balów.
Uwagi o realizacji
Zwrócić
szczególną uwagę
na rozwój własnej
ekspresji twórczej.
W ciągu roku
szkolnego nauczyć
jednego tańca
ludowego
i towarzyskiego.
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Zna zasady savoir-
-vivre’u i stosuje je
na co dzień.
Wie, jaką warto(cid:262)ć
relaksującą ma
muzyka.
Zna stroje, muzykę
i instrumenty lu-
dowe ze swojego
regionu.
Inicjuje i chętnie
uczestniczy w za-
bawach tanecz-
nych i w zajęciach
rytmiczno-tanecz-
nych.
Jest kreatywny
w wyborze form
i (cid:262)rodków ruchu.
Docenia wpływ
ćwiczeń z muzyką
na zachowanie
smukłej sylwetki,
kondycji i dobrego
samopoczucia.
Ruch i muzyka są
dla niego (cid:280)ródłem
rado(cid:262)ci i optymi-
zmu.
Potra(cid:322) opracować
i wykonać indywi-
dualnie, w parze
lub zespole do-
wolną kompozycję
własną wybranego
tańca ludowego
i towarzyskiego.
Ma wykształcone
poczucie rytmu
i estetyki ruchu.
Potra(cid:322) odtworzyć
ró(cid:282)norodne formy
ruchu z wyobra(cid:280)ni
i z pokazu,
dostosować je
do rytmu ruchów
współćwiczącego.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
24 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
Edukacja zdrowotna
SZLACHETNE ZDROWIE, NIKT SIę NIE DOWIE, JAKO SMAKUJESZ, A(cid:281) SIę ZEPSUJESZ
Cele kształcenia –
wymagania ogólne
Kształcenie postaw
prozdrowotnych.
Umiejętno(cid:262)ć dbania
o zdrowie własne
i innych.
Tre(cid:262)ci nauczania –
szczegółowe wymagania edukacyjne
Pojęcia zdrowia i choroby.
Czynniki sprzyjające zdrowiu.
Prozdrowotne zachowania. Tryb (cid:282)ycia a zdrowie.
Co mo(cid:282)e pozbawić nas zdrowia?
Hartowanie organizmu i pielęgnacja własnego ciała.
Utrwalenie podstawowych nawyków higienicznych.
Higiena psychiczna i (cid:322)zyczna.
Co sprawia, (cid:282)e jeste(cid:262)my rado(cid:262)ni i pogodni? Dobre samopoczucie –
jak je sobie zapewnić?
W czym jeste(cid:262)my dobrzy? Nasze mocne strony.
Co powinni(cid:262)my zmienić? Nasze słabe strony.
Negatywne emocje – jak je rozpoznać i jak sobie z nimi radzić?
Zło(cid:262)ć i agresja. Jak zapanować nad tymi uczuciami?
Co powoduje stres? Jakie są objawy stresu? Jak się zachować
w sytuacji stresowej?
Pozytywny i negatywny wpływ adrenaliny na organizm.
My i nasi rodzice. Co nas łączy, co nas dzieli?
Kole(cid:282)anki i koledzy. Przyja(cid:280)ń. Miło(cid:262)ć.
Sytuacje, w których sobie nie radzimy. Kogo i jak prosić o pomoc?
Umiejętno(cid:262)ć rozmowy i słuchania innych.
Kto ma na mnie wpływ?
Umiejętno(cid:262)ć odmawiania. Kształcenie postaw asertywnych.
Szkodliwy wpływ alkoholu, nikotyny i narkotyków na organizm.
Co to jest nałóg? Od czego mo(cid:282)na się uzale(cid:282)nić?
Uzale(cid:282)nienie, jego przyczyny i skutki.
Uwagi o realizacji
Tre(cid:262)ci zajęć
powinny być dosto-
sowane do potrzeb
uczniów ustalonych
w wyniku diagnozy
wstępnej.
Nale(cid:282)y dą(cid:282)yć do
jak największej ak-
tywno(cid:262)ci uczniów
na wszystkich
płaszczyznach.
Nauczyciel przed
planowaniem zajęć
z tego modułu
powinien uzgodnić
tre(cid:262)ci z nauczy-
cielami innych
przedmiotów.
Efekty kształcenia –
umiejętno(cid:262)ci
wiadomo(cid:262)ci
Wie, co to jest
zdrowie psychiczne
i (cid:322)zyczne, zna
czynniki, które na
nie wpływają.
Wie, gdzie szukać
wsparcia w rozwią-
zywaniu swoich
problemów.
Zna swoje słabe
i mocne strony.
Wie, jakie są
szkodliwe skutki
u(cid:282)ywania alkoholu,
nikotyny i innych
substancji psycho-
aktywnych.
przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie(cid:289)
postaw
Jest (cid:262)wiadomy
celowo(cid:262)ci i koniecz-
no(cid:262)ci pracy nad
sobą w kształceniu
postaw prozdrowot-
nych.
Prowadzi zdrowy
styl (cid:282)ycia.
Dokonuje wyborów
korzystnych dla
zdrowia.
Dba o zdrowie
swoje i innych.
Wła(cid:262)ciwie zacho-
wuje się w sytu-
acjach stresowych.
W pozytywny
sposób radzi sobie
z negatywnymi
emocjami.
Utrzymuje dobre
relacje z osobami
starszymi, rodzicami
i rówie(cid:262)nikami,
tak(cid:282)e przeciwnej
płci.
Zachowuje się
asertywnie. Potra(cid:322)
dyskutować, umie
wysłuchać innych,
szuka kompromisu.
Potra(cid:322) rozpoznać
sytuacje i czynniki
zagra(cid:282)ające zdro-
wiu.
Potra(cid:322) oprzeć się
presji i namowom
do u(cid:282)ywania
substancji
psychoaktywnych
i innych zachowań
szkodliwych dla
zdrowia.
Planuje rozwój
swoich pozytyw-
nych cech i pracuje
nad poprawą
słabych stron
charakteru.
Potra(cid:322) drogą
negocjacji prze-
konać innych do
własnej koncepcji
postępowania.
Potra(cid:322) wykorzystać
swoją wiedzę
i umiejętno(cid:262)ci
do kształtowania
zachowań pro-
zdrowotnych
własnych i rówie-
(cid:262)ników.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
25
Opis zało(cid:282)onych osiągnięć uczniów
W edukacji izycznej wyst(cid:269)puj(cid:264) dwa procesy: kształce-
nie izyczne, a w nim kształtowanie ciała (umiej(cid:269)tno(cid:292)ci
i sprawno(cid:292)ci) i kształcenie na temat ciała (wiedza), oraz
wychowanie izyczne (warto(cid:292)ci, postawy, przekonania).
St(cid:264)d w programie zało(cid:304)one osi(cid:264)gni(cid:269)cia uczniów dla ko-
lejnych szczegółowych wymaga(cid:281) edukacyjnych okre(cid:292)laj(cid:264),
jakie umiej(cid:269)tno(cid:292)ci, wiadomo(cid:292)ci i postawy ucze(cid:281) zdob(cid:269)dzie
w wyniku realizacji materiału nauczania.
Opisane wymagania szczegółowe odnosz(cid:264) si(cid:269) do zaj(cid:269)ć
prowadzonych w systemie klasowo-lekcyjnym, w ramach
siedmiu bloków tematycznych okre(cid:292)lonych w podstawie
programowej:
1. Diagnoza sprawno(cid:292)ci i aktywno(cid:292)ci izycznej oraz rozwo-
ju izycznego.
2. Trening zdrowotny.
3. Sporty całego (cid:304)ycia i wypoczynek.
4. Bezpieczna aktywno(cid:292)ć izyczna i higiena osobista.
5. Sport.
6. Taniec.
7. Edukacja zdrowotna.
W celu uszczegółowienia wymaga(cid:281) okre(cid:292)lone zostały
podstawowe osi(cid:264)gni(cid:269)cia uczniów po zako(cid:281)czeniu edu-
kacji w zakresie wychowania izycznego w gimnazjum.
Wszyscy uczniowie powinni nabyć umiej(cid:269)tno(cid:292)ci dokony-
wania rzetelnej samooceny sprawno(cid:292)ci izycznej, analizy
osi(cid:264)gni(cid:269)tych wyników oraz planowania sposobów ich
poprawy.
Podstawowe osiągnięcia uczniów w zakresie edukacji (cid:322)zycznej po zakończeniu III etapu edukacyjnego
(Szarym tłem zostały oznaczone wiadomo(cid:292)ci i umiej(cid:269)tno-
(cid:292)ci, które s(cid:264) wymienione w podstawie programowej, a ich
zdobycie przez uczniów jest obowi(cid:264)zkowe, niezale(cid:304)nie od
sposobów i form realizacji tre(cid:292)ci nauczania.)
1. W zakresie umiej(cid:269)tno(cid:292)ci i sprawno(cid:292)ci ucze(cid:281):
– bezpiecznie zachowuje si(cid:269) w czasie zaj(cid:269)ć szkolnych
i w czasie wypoczynku w ró(cid:304)nych (cid:292)rodowiskach;
– proponuje i organizuje dla swoich rówie(cid:292)ników bez-
pieczne zabawy we wszystkich (cid:292)rodowiskach;
– udziela pierwszej pomocy w przypadku oparze(cid:281), od-
mro(cid:304)e(cid:281), omdle(cid:281), utraty przytomno(cid:292)ci i krwotoków;
– opracowuje rozkład dnia, uwzgl(cid:269)dniaj(cid:264)c proporcje
mi(cid:269)dzy prac(cid:264) a wypoczynkiem, wysiłkiem umysło-
wym a izycznym;
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
26 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
– ocenia poziom własnej aktywno(cid:292)ci izycznej;
– wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny
wytrzymało(cid:292)ci, siły i gibko(cid:292)ci;
– ocenia swój ogólny rozwój izyczny;
– opracowuje i demonstruje zestaw ćwicze(cid:281) kształtuj(cid:264)-
cych wybrane zdolno(cid:292)ci motoryczne, w tym wzmacnia-
j(cid:264)ce mi(cid:269)(cid:292)nie brzucha, grzbietu oraz ko(cid:281)czyn górnych
i dolnych, rozwijaj(cid:264)ce gibko(cid:292)ć, zwi(cid:269)kszaj(cid:264)ce wytrzy-
mało(cid:292)ć, a tak(cid:304)e ułatwiaj(cid:264)ce utrzymanie prawidłowej
postawy ciała;
– dobiera i wykonuje ćwiczenia koryguj(cid:264)ce i przeciw-
działaj(cid:264)ce wadom postawy;
– przeprowadza rozgrzewk(cid:269);
– planuje i wykonuje prosty układ gimnastyczny;
– wybiera i pokonuje tras(cid:269) crossu;
– stosuje w grze: odbicie piłki obur(cid:264)cz sposobem dol-
nym, zagrywk(cid:269), forhend i bekhend, zwody;
– ustawia si(cid:269) prawidłowo na boisku w ataku i obronie;
– demonstruje ergonomiczne podnoszenie przedmiotów,
przenoszenie przedmiotów o ró(cid:304)nej wielko(cid:292)ci i ró(cid:304)-
nym ci(cid:269)(cid:304)arze;
– organizuje dla swoich rówie(cid:292)ników zawody w wybra-
nych dyscyplinach sportowych;
– pełni role organizatora, zawodnika, s(cid:269)dziego i kibica
w ramach szkolnych zawodów sportowych;
– planuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu
pucharowego i „ka(cid:304)dy z ka(cid:304)dym”;
– opracowuje i wykonuje indywidualnie, w parze lub
zespole dowolny układ ta(cid:281)ca;
– przepływa wybranym przez siebie stylem dystans
o 25 m dłu(cid:304)szy ni(cid:304) wst(cid:269)pna diagnoza;
– nurkuje, podnosz(cid:264)c z dna ró(cid:304)norodne przedmioty;
– je(cid:302)dzi na sankach, ły(cid:304)wach lub nartach w stopniu
umo(cid:304)liwiaj(cid:264)cym udział w ró(cid:304)nych grach i zawodach;
– poprawnie wykonuje podstawowe elementy techniki
ró(cid:304)nych dyscyplin sportowych i stosuje w działaniu
zasady taktyki.
2. W zakresie wiedzy ucze(cid:281):
– omawia konstruktywne sposoby radzenia sobie z ne-
gatywnymi emocjami;
– wymienia miejsca, obiekty i urz(cid:264)dzenia w najbli(cid:304)szej
okolicy, które mo(cid:304)na wykorzystać do aktywno(cid:292)ci i-
zycznej;
– omawia zmiany zachodz(cid:264)ce w organizmie w czasie
wysiłku izycznego;
– wskazuje zagro(cid:304)enia zwi(cid:264)zane z uprawianiem niektó-
rych dyscyplin sportowych;
– wskazuje korzy(cid:292)ci z zaj(cid:269)ć ruchowych w terenie;
– wyja(cid:292)nia, co symbolizuj(cid:264) laga i znicz olimpijski;
– wyja(cid:292)nia, czym jest zdrowie; wymienia czynniki,
które wpływaj(cid:264) pozytywnie i negatywnie na zdrowie
i samopoczucie, oraz wskazuje te, na które mo(cid:304)e mieć
wpływ;
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
27
– wymienia zachowania sprzyjaj(cid:264)ce i zagra(cid:304)aj(cid:264)ce zdro-
wiu oraz wyja(cid:292)nia, na czym polega i od czego zale(cid:304)y
dokonywanie wyborów korzystnych dla zdrowia;
– wyja(cid:292)nia, co oznacza zachowanie asertywne, i podaje
jego przykłady;
– omawia sposoby redukowania nadmiernego stresu
i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny;
– wymienia najcz(cid:269)stsze przyczyny oraz okoliczno(cid:292)ci
wypadków i urazów w czasie zaj(cid:269)ć ruchowych, oma-
wia sposoby zapobiegania im;
– wyja(cid:292)nia wymogi higieny wynikaj(cid:264)ce ze zmian zacho-
dz(cid:264)cych w organizmie w okresie dojrzewania;
– wyja(cid:292)nia, jakie zmiany zachodz(cid:264) w budowie ciała
i sprawno(cid:292)ci izycznej w okresie dojrzewania płcio-
wego;
– wymienia zasady prawidłowego (cid:304)ywienia; wie, jakie
s(cid:264) składniki pokarmowe i jaka jest ich rola w organi-
zmie;
– wymienia przyczyny i skutki otyło(cid:292)ci oraz nieuzasad-
nionego odchudzania si(cid:269) i u(cid:304)ywania sterydów w celu
zwi(cid:269)kszenia masy mi(cid:269)(cid:292)ni;
– wymienia szkodliwe skutki u(cid:304)ywania alkoholu, niko-
tyny i innych substancji psychoaktywnych;
– układa odpowiedni dla siebie jadłospis;
– opisuje najcz(cid:269)stsze wady postawy i przyczyny ich po-
wstawania;
– wie, jakie ćwiczenia wspomagaj(cid:264) prawidłowy rozwój
sylwetki i zapobiegaj(cid:264) zniekształceniom;
– zna ćwiczenia, gry i zabawy kształtuj(cid:264)ce i doskonal(cid:264)ce
okre(cid:292)lone zdolno(cid:292)ci ruchowe;
– omawia korzy(cid:292)ci dla zdrowia z podejmowania ró(cid:304)-
nych form aktywno(cid:292)ci w kolejnych okresach (cid:304)ycia
człowieka;
– wie, na czym polega ró(cid:304)nica pomi(cid:269)dzy wypoczynkiem
czynnym i biernym, prac(cid:264) izyczn(cid:264) i umysłow(cid:264);
– wie, w jaki sposób zrelaksować si(cid:269) po m(cid:269)cz(cid:264)cej pracy
umysłowej oraz jak(cid:264) warto(cid:292)ć relaksuj(cid:264)c(cid:264) ma muzyka;
– zna przepisy ruchu drogowego dotycz(cid:264)ce rowerzy-
– zna przepisy i zasady pomiaru wyników w wybranych
stów i motorowerzystów;
dyscyplinach sportowych;
– rozpoznaje stroje, muzyk(cid:269) i instrumenty ludowe ze
swojego regionu;
– wymienia podstawowe reguły organizowania i prze-
prowadzania ró(cid:304)norodnych form aktywno(cid:292)ci rucho-
wej o charakterze rekreacyjnym.
3. W zakresie warto(cid:292)ci, postaw, przekona(cid:281) ucze(cid:281):
– zachowuje si(cid:269) wła(cid:292)ciwie w sytuacjach zagra(cid:304)aj(cid:264)cych
(cid:304)yciu i zdrowiu;
– omawia szkody zdrowotne i społeczne zwi(cid:264)zane
z paleniem tytoniu, nadu(cid:304)ywaniem alkoholu i u(cid:304)ywa-
niem innych substancji psychoaktywnych; wyja(cid:292)nia,
dlaczego i w jaki sposób nale(cid:304)y si(cid:269) opierać presji oraz
namowom do u(cid:304)ywania substancji psychoaktywnych
i innych zachowa(cid:281) ryzykownych;
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
28 PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
– drog(cid:264) negocjacji przekonuje zespół do własnej koncepcji
– podejmuje wła(cid:292)ciwe decyzje w sytuacjach zagro(cid:304)enia
post(cid:269)powania;
– zachowuje si(cid:269) poprawnie w roli kibica sportowego za-
równo w sytuacji zwyci(cid:269)stwa, jak i pora(cid:304)ki swoich fa-
worytów;
– podporz(cid:264)dkowuje si(cid:269) przepisom i regułom działania;
– prowadzi higieniczny i zdrowy tryb (cid:304)ycia, unika sytu-
acji zagra(cid:304)aj(cid:264)cych zdrowiu i (cid:304)yciu, dba o swoje ciało
i zdrowie;
– stosuje zasady „czystej gry”: niewykorzystywanie prze-
wagi losowej, umiej(cid:269)tno(cid:292)ć zachowania si(cid:269) w sytuacji
zwyci(cid:269)stwa i pora(cid:304)ki;
– identyikuje swoje mocne strony, planuje sposoby ich
rozwoju oraz ma (cid:292)wiadomo(cid:292)ć słabych stron, nad który-
mi nale(cid:304)y pracować;
– potrai si(cid:269) zachować asertywnie;
– rozumie sprzeczno(cid:292)ć pomi(cid:269)dzy uprawianiem sportu
a uzale(cid:304)nieniami;
– dostrzega gro(cid:304)(cid:264)ce niebezpiecze(cid:281)stwo, w ró(cid:304)norodnych
sytuacjach codziennych i w czasie aktywno(cid:292)ci izycznej;
ciała;
– stosuje w czasie ćwicze(cid:281) samoochron(cid:269) i asekuracj(cid:269), sa-
zdrowia lub (cid:304)ycia;
mokontrol(cid:269) i samoocen(cid:269);
– wykazuje trosk(cid:269) o zachowanie prawidłowej postawy
– ch(cid:269)tnie uczestniczy we wszystkich zaj(cid:269)ciach ruchowych
z pełnym wykorzystaniem własnych umiej(cid:269)tno(cid:292)ci moto-
rycznych;
– uczestniczy w pozalekcyjnych działaniach rekreacyjnych
organizowanych przez szkoł(cid:269);
– wykazuje si(cid:269) stał(cid:264) aktywno(cid:292)ci(cid:264) izyczn(cid:264) w czasie wol-
nym (rekreacyjn(cid:264), sportow(cid:264), turystyczn(cid:264));
– jest wytrwały w d(cid:264)(cid:304)eniu do celu, pora(cid:304)k(cid:269) traktuje jako
mobilizacj(cid:269) do zwi(cid:269)kszenia wysiłku;
– współpracuje w grupie w celu osi(cid:264)gni(cid:269)cia zamierzonego
wyniku, pomaga słabszym;
– wykazuje zainteresowanie wybran(cid:264) dyscyplin(cid:264) sportu,
na bie(cid:304)(cid:264)co (cid:292)ledzi wydarzenia sportowe w kraju i na
(cid:292)wiecie.
U. Kierczak, J. Janota, Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Gimnazjum, Kraków 2011
ISBN: 978-83-7587-843-1, © by Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2009
PROGRAM WYChOWANIA FIZYCZNEGO • GIMNAZJUM
29
Procedury osiągania szczegółowych wymagań edukacyjnych, zało(cid:282)enia dydaktyczne i wychowawcze
oraz ich relacja w stosunku do podstawy programowej kształcenia ogólnego
Przygotowanie do pełnej aktywno(cid:292)ci w kulturze izycznej,
która jest głównym celem zaj(cid:269)ć wychowania izycznego,
obejmuje uczestnictwo na jej dwóch poziomach.
Na pierwszym – poziomie kultury masowej – ucze(cid:281)
pełni rol(cid:269) kibica w widowisku sportowym. Tre(cid:292)ci programu
przygotowuj(cid:264) go do pełnego odbioru i oceny widow
Pobierz darmowy fragment (pdf)
