Darmowy fragment publikacji:
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Rozdział 1. Zasady projektowania relacyjnych baz danych . . . . . . . . 7
1.1. Wprowadzenie do baz danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.2. Modele baz danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.3. Relacyjny model danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.4. Projektowanie bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.5. Cechy relacyjnej bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
1.6. Pytania i zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Rozdział 2. Tworzenie lokalnych baz danych
w programie MS Access . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
2.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
2.2. Środowisko pracy programu Access . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
2.3. Tabela jako podstawowa forma organizacji danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
2.4. Definiowanie wyrażeń w Accessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
2.5. Kwerendy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
2.6. Formularze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2.7. Raporty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
2.8. Moduły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
2.9. Pytania i zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Rozdział 3. Systemy zarządzania bazą danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
3.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
3.2. Serwery bazodanowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
3.3. Pytania i zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Rozdział 4. SQL — strukturalny język zapytań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
4.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
4.2. Standardy języka SQL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
4.3. Składnia języka SQL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
4.4. Język definiowania danych (DDL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
4.5. Język manipulowania danymi (DML) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
3
Poleć książkęKup książkę Spis treści
4.6. Instrukcja SELECT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
4.7. Łączenie tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
4.8. Więzy integralności (MS SQL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
4.9. Łączenie wyników zapytań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
4.10. Podzapytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
4.11. Widoki (perspektywy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
4.12. Indeksy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
4.13. Transakcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
4.14. Współbieżność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
4.15. T-SQL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.16. Pytania i zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Rozdział 5. Administrowanie serwerami baz danych . . . . . . . . . . . . . . . 233
5.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
5.2. MS SQL Server . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
5.3. Prawa dostępu do serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
5.4. Kopie bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
5.5. Import i eksport danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
5.6. MySQL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
5.7. Prawa dostępu do serwera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
5.8. Kopie bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
5.9. Import i eksport danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
5.10. Optymalizacja wydajności SZBD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
5.11. Pytania i zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
4
Poleć książkęKup książkę Wstęp
Kwalifikacja EE.09. Programowanie, tworzenie i administrowanie stronami internetowymi
i bazami danych. Część 3. Tworzenie i administrowanie bazami danych. Podręcznik do
nauki zawodu technik informatyk jest trzecim z grupy podręczników przygotowanych
dla kwalifikacji EE.09. Programowanie, tworzenie i administrowanie stronami interneto-
wymi i bazami danych. Kwalifikacja ta, wraz z kwalifikacją EE.08. Montaż i eksploatacja
systemów komputerowych, urządzeń peryferyjnych i sieci, obejmuje efekty kształcenia,
których osiągnięcie jest niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje
zawodowe w zawodzie technik informatyk.
Treści zawarte w trzeciej części podręcznika zostały oparte na podstawie programowej
kształcenia w zawodach wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 31 marca 2017 r.
Obejmują one zagadnienia teoretyczne prowadzące do uzyskania wymienionych w pod-
stawie programowej efektów kształcenia, projekty różnych zadań oraz ich praktyczną
realizację. Tak skonstruowany podręcznik pomaga uczniowi w zdobywaniu wymaganej
wiedzy oraz umożliwia mu samodzielne poszerzanie umiejętności.
Podręcznik składa się z pięciu rozdziałów. Ich budowa pozwala na realizację treści
programowych w sposób wybrany przez nauczyciela.
Rozdział 1., „Zasady projektowania relacyjnych baz danych”, zawiera omówienie
podstawowych zagadnień związanych z relacyjnymi bazami danych. Dotyczy efektów
związanych z umiejętnością posługiwania się podstawowymi pojęciami z zakresu
relacyjnych baz danych oraz stosowaniem relacyjnych baz danych. Efektami tymi są:
identyfikowanie podstawowych pojęć dotyczących relacyjnych baz danych, identyfiko-
wanie elementów bazy danych, stosowanie zasad projektowania baz danych, tworzenie
graficznych schematów baz danych, projektowanie tabel baz danych, identyfikowanie
i stosowanie zasad normalizacji tabel, definiowanie związków między tabelami bazy
danych, identyfikowanie właściwości relacyjnych baz danych.
Rozdział 2., „Tworzenie lokalnych baz danych w programie MS Access”, zawiera omó-
wienie zagadnień związanych z tworzeniem bazy danych, tworzeniem obiektów bazy
danych oraz zarządzaniem bazą danych w programie MS Access. Dotyczy efektów
związanych z tworzeniem tabel, formularzy, zapytań i raportów oraz modyfikowaniem
i rozbudową struktury bazy danych. Efektami tymi są: projektowanie formularzy do
przetwarzania danych, wykorzystywanie podformularzy do przetwarzania danych,
identyfikowanie i stosowanie różnych rodzajów kwerend do przetwarzania danych,
projektowanie i wykonywanie raportów z bazy danych, modyfikowanie obiektów oraz
struktury bazy danych, rozbudowywanie struktury bazy danych.
5
Poleć książkęKup książkę Wstęp
Rozdział 3., „Systemy zarządzania bazą danych”, zawiera omówienie zagadnień zwią-
zanych z architekturą systemów baz danych oraz z instalowaniem i konfigurowaniem
systemów bazodanowych i systemów zarządzania bazą danych. Dotyczy efektów zwią-
zanych z instalowaniem systemów baz danych, konfigurowaniem serwerów baz danych,
wykorzystaniem narzędzi graficznych do tworzenia baz danych oraz do zarządzania
bazami. Efektami tymi są: identyfikowanie różnych systemów zarządzania bazami da-
nych, identyfikowanie funkcji systemów zarządzania bazami danych, identyfikowanie
serwerów baz danych, instalowanie systemów baz danych, zarządzanie bazami danych,
stosowanie narzędzi graficznych do tworzenia baz danych.
Rozdział 4., „SQL — strukturalny język zapytań”, zawiera omówienie zagadnień zwią-
zanych z tworzeniem bazy danych i zarządzaniem nią w języku SQL. Dotyczy efektów
związanych z korzystaniem z funkcji strukturalnego języka zapytań oraz z posługiwa-
niem się strukturalnym językiem zapytań do obsługi baz danych. Efektami tymi są:
identyfikowanie i stosowanie składni strukturalnego języka zapytań, stosowanie funkcji
strukturalnego języka zapytań, stosowanie instrukcji strukturalnego języka zapytań do-
tyczących tworzenia struktury bazy danych, tworzenie zapytań, podzapytań i połączeń
między tabelami, identyfikowanie i stosowanie transakcji przy użyciu strukturalnego
języka zapytań, stosowanie instrukcji języka T-SQL.
Rozdział 5., „Administrowanie serwerami baz danych”, zawiera omówienie zagadnień
związanych z administrowaniem serwerami bazodanowymi. Dotyczy efektów związa-
nych z określaniem uprawnień poszczególnych użytkowników, określaniem zabezpieczeń
dla użytkowników, dobieraniem sposobów ustawienia zabezpieczeń dostępu do danych,
zarządzaniem kopiami zapasowymi baz danych i ich odzyskiwaniem, kontrolowaniem
spójności bazy danych, dokonywaniem naprawy bazy danych. Efektami tymi są: zarzą-
dzanie bazą danych, kontrolowanie spójności bazy danych, identyfikowanie i dobieranie
sposobów ustawienia zabezpieczeń dostępu do danych, zarządzanie bezpieczeństwem
bazy danych, identyfikowanie uprawnień użytkowników bazy danych, zarządzanie
kopiami zapasowymi baz danych, zarządzanie odzyskiwaniem danych.
6
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
1.4.4. Tworzenie modelu konceptualnego
(diagramy ERD)
Konceptualne projektowanie bazy danych to konstruowanie schematu danych nieza-
leżnego od wybranego modelu danych, docelowego systemu zarządzania bazą danych,
programów użytkowych czy języka programowania.
Do tworzenia modelu graficznego schematu bazy danych wykorzystywane są diagramy
związków encji, z których najpopularniejsze są diagramy ERD (ang. Entity Relationship
Diagram). Pozwalają one na modelowanie struktur danych oraz związków zachodzą-
cych między tymi strukturami. Nadają się szczególnie do modelowania relacyjnych
baz danych, ponieważ umożliwiają prawie bezpośrednie przekształcenie diagramu
w schemat relacyjny. Pozwalają na analizę struktury bazy danych, mogą też stanowić
część dokumentacji tworzonego systemu baz danych.
Na diagramy ERD składają się trzy rodzaje elementów:
q zbiory encji,
q atrybuty encji,
q związki zachodzące między encjami.
Encja to reprezentacja obiektu przechowywanego w bazie danych. Graficzną reprezen-
tacją encji jest najczęściej prostokąt (rysunek 1.8).
Rysunek 1.8. Graficzna reprezentacja encji
Atrybut opisuje encję. Może on być liczbą, tekstem lub wartością logiczną. W relacyj-
nym modelu baz danych atrybut jest reprezentowany przez kolumnę tabeli. Graficzna
reprezentacja atrybutów dla encji Klient została pokazana na rysunkach 1.9 i 1.10.
21
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Rysunek 1.9. Atrybuty encji Klient
Rysunek 1.10. Atrybuty encji Klient
Związek to powiązanie między dwoma zbiorami encji. Każdy związek ma dwa końce,
do których są przypisane następujące atrybuty:
q nazwa,
q stopień związku,
q uczestnictwo lub opcjonalność związku.
Stopień związku określa, jakiego typu związek zachodzi między encjami. „Jeden do jed-
nego” oznacza, że encji odpowiada dokładnie jedna encja. „Jeden do wielu” oznacza,
że encji odpowiada jedna lub kilka encji. „Wiele do wielu” oznacza, że encji lub kilku
encjom odpowiada jedna lub kilka encji. Opis reprezentacji graficznej stopnia związku
został pokazany na rysunku 1.11.
Rysunek 1.11. Graficzna reprezentacja związków zachodzących między encjami
22
Poleć książkęKup książkę Opcjonalność związku określa, czy związek jest opcjonalny, czy wymagany. Opis repre-
zentacji graficznej opcjonalności związku został pokazany na rysunku 1.12.
1.4. Projektowanie bazy danych
Rysunek 1.12. Graficzna reprezentacja opcjonalności związku
Przykład prostego diagramu związków encji został pokazany na rysunku 1.13. Zamó-
wienie musi mieć przypisanego Klienta, natomiast Klient może złożyć Zamówienie. Klient
może złożyć wiele Zamówień, ale złożone Zamówienie dotyczy tylko jednego Klienta.
Rysunek 1.13. Diagram związków encji
Diagramy ERD spotyka się w wielu różnych notacjach, na przykład: Martina, Bachmana,
Chena, IDEF1X (rysunek 1.14).
Rysunek 1.14. Diagram związków encji zapisany w różnych notacjach
23
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Istnieje wiele narzędzi wspomagających rysowanie diagramów ERD, ale jedynie w przy-
padku narzędzi klasy CASE (ang. Computer Aided Software Engineering) można mówić
o określonej notacji. Narzędzia CASE są wykorzystywane do projektowania oprogra-
mowania. Pozwalają tworzyć model graficzny oraz poprzez generowanie gotowych
skryptów wspomagają wytwarzanie oprogramowania.
Prosty przykład diagramu ERD w notacji Martina dla księgarni został przedstawiony
na rysunku 1.15.
Rysunek 1.15. Diagram ERD w notacji Martina dla księgarni
W pokazanym na rysunku schemacie encje zostały przedstawione za pomocą prosto-
kątów zawierających listę atrybutów. Klucze główne zostały oznaczone symbolem KP.
Stopień związku i uczestnictwo zostały oznaczone liniami łączącymi z odpowiednimi
symbolami opisującymi stopień oraz opcjonalność związku. Należy zwrócić uwagę
na to, że w encjach nie umieszcza się kluczy obcych. Zostaną one dodane na etapie
przekształcania encji w tabele.
Tak przygotowany diagram ERD pozwala na późniejszą weryfikację i optymalizację
bazy danych, a także stanowi podstawową dokumentację projektowanej bazy danych.
Można go również wykorzystać w jednym z narzędzi CASE do wygenerowania fizycznej
struktury bazy danych.
24
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
1.4.5. Projektowanie bazy danych za pomocą
narzędzi CASE
Narzędzia CASE (ang. Computer Aided Software Engineering) są wykorzystywane pod-
czas projektowania różnego rodzaju oprogramowania, najczęściej wspomagają proces
jego wytwarzania.
Narzędzia te pozwalają tworzyć modele graficzne odpowiadające konstrukcjom progra-
mistycznym. Wykorzystywane są tutaj edytory notacji graficznych, które dają możli-
wości tworzenia diagramów i powiązań między poszczególnymi elementami. Bardziej
zaawansowane edytory umożliwiają przetwarzanie informacji i udostępnianie danych
do aplikacji zewnętrznych, na przykład kodów w językach Visual Basic, SQL, ODBC.
Narzędzia CASE mogą być stosowane do generowania kodu na podstawie zaprojekto-
wanego modelu danych, można również za ich pomocą, na podstawie analizy kodu
źródłowego, odtworzyć projekt i specyfikację bazy danych.
Przykładem narzędzia typu CASE jest program DBDesigner4. Jest to narzędzie do wizu-
alnego projektowania, modelowania i tworzenia baz danych. Program został stworzony
z myślą o bazie MySQL, ale obsługuje również bazy danych Oracle, SQLite, MS SQL. Jest
rozpowszechniany jako open source i jest dostępny na stronie http://fabforce.net/index.php.
Zainstalowany program można wykorzystać do przygotowania logicznego projektu
bazy danych.
Okno programu DBDesigner4 składa się z pięciu obszarów (rysunek 1.16). Pusty obszar
na środku ekranu to obszar roboczy. Z lewej strony znajduje się pasek narzędzi. Z prawej
w górnej części znajduje się okno nawigacji i informacji, na środku okno typów danych,
a w dolnej części okno bieżącego modelu bazy danych.
Rysunek 1.16. Okno programu DBDesigner4
25
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Pracę w programie rozpoczynamy od utworzenia nowego projektu (menu File/New). Ko-
lejnym etapem jest utworzenie pierwszej tabeli. Należy wybrać na pasku narzędzi ikonę
tworzenia tabeli (New Table) i kliknąć obszar roboczy. W efekcie zostanie utworzona
tabela. Po dwukrotnym kliknięciu tabeli można otworzyć okno jej edytowania, w któ-
rym należy wprowadzić nazwę tabeli i nazwy pól oraz wybrać ich typy (rysunek 1.17).
Rysunek 1.17. Okno edytowania tabeli
W oknie edytowania tabeli w kolumnie Column Name należy wprowadzić nazwę
tworzonego pola, w kolumnie DataType określić typ danych, w kolumnie NN określić,
czy dozwolona jest wartość NULL (NOT NULL), w kolumnie AI zaznaczyć automa-
tyczne zwiększanie wartości o 1 (AUTO INCREMENT), w kolumnie Flags zdefiniować
dodatkowe opcje zależne od typu danych, w kolumnie Default Value ustawić wartość
domyślną pola, a w kolumnie Comments wstawić komentarz.
Dla projektowanego modelu graficznego bazy danych w podobny sposób należy utwo-
rzyć pozostałe tabele (rysunek 1.18).
26
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
Rysunek 1.18. Tabele zaprojektowane w programie DBDesigner4
Po utworzeniu wszystkich tabel należy zdefiniować połączenia między nimi. Program
DBDesigner4 obsługuje wszystkie rodzaje połączeń występujących w bazie danych.
Ikony odpowiednich połączeń są dostępne na pasku narzędzi. Aby dodać połączenie
typu „jeden do wielu”, należy wybrać ikonę New 1:n. Po wybraniu ikony rodzaju
połączenia klikamy najpierw tabelę ze strony „jeden” (Klient), a następnie tabelę ze
strony „wiele” (Zamówienia). W wyniku zdefiniowania połączenia w tabeli ze strony
„wiele” (Zamówienia) pojawiło się nowe pole (Klient_id_klienta), opisujące związek
między tabelami, które stanie się kluczem obcym (rysunek 1.19).
Rysunek 1.19. Definiowanie połączenia jeden do wielu
27
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Aby edytować utworzone połączenie, należy dwukrotnie kliknąć narysowaną linię.
Zostanie otwarte okno edytowania połączenia, w którym można zmienić nazwę relacji
oraz nazwę pola klucza obcego (rysunek 1.20).
Rysunek 1.20. Okno edytowania połączenia
W podobny sposób należy zdefiniować połączenie między tabelami Autor i Książka.
Ponieważ w jednym zamówieniu może znaleźć się kilka książek, a jedna książka może
zostać wskazana w wielu zamówieniach, między tabelami Zamówienia i Książki wy-
stępuje połączenie „wiele do wielu”. Aby dodać taki typ połączenia, należy wybrać
ikonę New n:m. Po wybraniu tej ikony klikamy na przykład tabelę Książka, a następnie
tabelę Zamówienia (lub w odwrotnej kolejności). W wyniku zdefiniowania połączenia
w projekcie zostanie umieszczona dodatkowa tabela opisująca zdefiniowane połączenie.
Będzie ona zawierała klucze podstawowe łączonych tabel (rysunek 1.21).
Rysunek 1.21. Definiowanie połączenia „wiele do wielu”
Do utworzonej tabeli można dodać pola będące atrybutami połączenia, np. gdy chcemy
przechowywać informację, w ilu egzemplarzach została zamówiona każda książka.
28
Poleć książkęKup książkę Po utworzeniu połączeń i dodaniu potrzebnych atrybutów uzyskamy efekt podobny
do pokazanego na rysunku 1.22.
1.4. Projektowanie bazy danych
Rysunek 1.22. Schemat bazy danych uzyskany w programie DBDesigner4
Utworzony projekt należy zapisać w pliku, wy-
bierając z menu File/Save. Można również za-
projektowaną bazę danych wyeksportować do
pliku .sql. W tym celu należy wybrać z menu
File/Export/SQL Create Script i w otwartym oknie
zaznaczyć opcje, tak jak pokazano na rysunku
1.23, a następnie kliknąć przycisk Save Script
to file.
Po wykonaniu tych czynności zostanie wyge-
nerowany skrypt, którego zawartość można zo-
baczyć, otwierając plik na przykład w edytorze
tekstowym Notepad++ (rysunek 1.24).
Rysunek 1.23. Opcje eksporto-
wania projektu bazy do kodu SQL
29
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Rysunek 1.24. Kod SQL wygenerowany automatycznie
za pomocą programu DBDesigner4
Tak przygotowany skrypt może zostać uruchomiony na jednym z serwerów bazodano-
wych w celu wygenerowania gotowej bazy danych.
30
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
1.4.6. Transformacja modelu konceptualnego
do modelu relacyjnego
Jeżeli w projektowanej bazie danych występuje kilka zbiorów encji (na przykład encje
Książka i Autor), między tymi encjami zachodzą związki. Każda książka jest dziełem
określonego autora, każdy autor ma przypisany zbiór książek. Zarówno zbiory encji,
jak i związki zachodzące między encjami zapisujemy w tabelach projektowanej bazy
danych. Przy projektowaniu tabel stosujemy reguły, które określają, w jaki sposób należy
przekształcać model bazy danych utworzony za pomocą diagramów ERD i narzędzi
CASE w schemat bazy danych.
Reguły transformacji diagramów ERD do tabel
Transformacja encji do tabeli
WSKAZÓWKA
Do opisu każdego zbioru podobnych encji stosuje się oddzielną tabelę (rysunek 1.25).
Jednej encji odpowiada jeden wiersz. Atrybutowi odpowiada kolumna. Dla każdego
atrybutu określa się typ informacji.
Rysunek 1.25. Transformacja encji do tabeli
Transformacja związku „jeden do jednego”
WSKAZÓWKA
Zapis związku „jeden do jednego” może zostać umieszczony w dodatkowej kolumnie
w tabeli należącej do związku. Kolumna ta może znaleźć się w dowolnej tabeli. Dołą-
czona kolumna zawiera klucz tabeli, z którą zachodzi związek (rysunek 1.26).
31
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Rysunek 1.26. Transformacja związku „jeden do jednego” do tabeli
Transformacja związku „wiele do jednego”
WSKAZÓWKA
Zapis związku „wiele do jednego” może być umieszczony w dodatkowej kolumnie w ta-
beli należącej do związku. Kolumna ta musi znaleźć się w tabeli ze strony „wiele”. Dołą-
czona kolumna zawiera klucz tabeli, z którą zachodzi związek (rysunek 1.27).
Rysunek 1.27. Transformacja związku „wiele do jednego” do tabeli
32
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
Transformacja związku „wiele do wielu”
WSKAZÓWKA
Związek „wiele do wielu” opisuje się w oddzielnej tabeli, której kolumny tworzone są
z kluczy encji należących do związku (rysunek 1.28).
Rysunek 1.28. Transformacja związku „wiele do wielu” do tabeli
Transformacja związku „wiele do wielu” z atrybutami
WSKAZÓWKA
Jeżeli związek „wiele do wielu” posiada atrybuty, należy je umieścić w tabeli opisującej
związek (rysunek 1.29).
Rysunek 1.29. Transformacja związku „wiele do wielu” z atrybutami
33
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Jeśli klucze w tabeli opisującej związek składają się z wielu atrybutów lub są długie,
należy zastąpić je kluczami sztucznymi.
1.4.7. Normalizacja tabel
Normalizację stosuje się, aby sprawdzić, czy zaprojektowane tabele mają prawidłową
strukturę. Proces normalizacji rozpoczynamy, gdy zostanie utworzony wstępny projekt
tabel. Pozwala ona określić, czy informacje przewidziane w projekcie bazy zostały
przydzielone do właściwych tabel. Natomiast nie da odpowiedzi na pytanie, czy projekt
bazy danych jest prawidłowy.
Korzyści płynące z normalizacji tabel są następujące:
q zlikwidowanie problemu powtarzania danych,
q optymalizacja objętości bazy danych,
q optymalizacja efektywności obsługi bazy danych,
q minimalizacja zagrożenia błędami przy wprowadzaniu danych.
Normalizacja bazy danych wymaga rozbicia dużych tabel na mniejsze. Zmniejsza to
wydajność bazy, dlatego w niektórych przypadkach nie normalizuje się tabel — szcze-
gólnie w systemach niekorzystających z modelu relacyjnego.
Stosowane są cztery reguły normalizacji, ale w większości projektów baz danych wy-
starczy sprawdzić trzy pierwsze. Zostaną one omówione poniżej.
Dla każdej z nich stosowane są określenia: pierwsza postać normalna (I PN), druga
postać normalna (II PN) i trzecia postać normalna (III PN).
Pierwsza postać normalna
DEFINICJA
Tabela jest w pierwszej postaci normalnej (I PN), gdy każdy wiersz w tabeli
przechowuje informacje o pojedynczym obiekcie, a każde pole tabeli zawiera
informację elementarną (atomową).
Oznacza to, że w komórce tabeli nie może wystąpić lista wartości, na przykład w polu
Narodowość autora nie można umieścić dwóch narodowości — polskiej i angielskiej.
Załóżmy, że w projektowanej bazie danych dla księgarni została zaprojektowana ta-
bela Realizacja zamówień z polami: Nazwisko klienta, Imię, Adres, Telefon, PESEL,
Tytuł książki, Liczba egzemplarzy, Cena. W polu Tytuł książki będą umieszczane tytuły
książek zakupionych przez klienta. Gdy klient kupi dwie książki, w polu Tytuł książki
należałoby wpisać dwa tytuły. Powstałaby lista wartości (rysunek 1.30). Tak zaprojek-
towana tabela nie jest w I PN. Nie będzie możliwe prawidłowe przetwarzanie danych
zapisanych w tabeli. Rozwiązaniem jest zapisanie informacji o zakupionych książkach
34
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
w dwóch wierszach. W pierwszym wierszu w polu Tytuł książki należy wpisać tytuł
pierwszej książki, w drugim — tytuł drugiej książki, natomiast nazwisko klienta zosta-
nie powtórzone w liczbie wierszy równej liczbie zakupionych książek (rysunek 1.31).
Teraz tabela jest w I PN.
Rysunek 1.30. Tabela nie jest w I PN, ponieważ w polu Tytuł książki pojawiła się lista
wartości
Rysunek 1.31. Tabela jest w I PN, ponieważ w polu Tytuł książki występują
pojedyncze wartości
Druga postać normalna
DEFINICJA
Tabela jest w drugiej postaci normalnej (II PN), jeżeli jest w pierwszej postaci normal-
nej (I PN) oraz każde z pól niewchodzących w skład klucza podstawowego zależy od
całego klucza, a nie od jego części.
Ta reguła i następna służą do sprawdzenia, czy w tabeli i bazie danych nie doszło do
redundancji, czyli niepotrzebnego powtarzania danych. Ponieważ II PN odnosi się do
klucza podstawowego, należy określić ten klucz dla tabeli. Jeżeli klucz podstawowy
składa się z jednego pola, tabela jest w II PN, ponieważ wszystkie pola, poza polem
klucza podstawowego, muszą odnosić się do pola klucza podstawowego.
W zaprojektowanej tabeli Realizacja zamówień kluczem podstawowym będzie kombi-
nacja pól Nazwisko klienta, Imię oraz Tytuł książki. Pola niewchodzące w skład klucza
podstawowego (Adres, Telefon, PESEL) zależą od pól Nazwisko i Imię, natomiast nie
zależą od pola Tytuł książki. Pole Cena zależy jedynie od pola Tytuł książki (rysunek
1.32). Tylko pole Liczba egzemplarzy zależy zarówno od pól Nazwisko i Imię, jak i od
pola Tytuł książki. Tabela nie jest w II PN.
35
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Rysunek 1.32. Tabela nie jest w II PN, ponieważ tylko pole Liczba egzemplarzy zależy
od całego klucza
Normalizacja polega na podzieleniu tabeli na takie tabele, które spełnią warunek II PN.
Tabelę Realizacja zamówień należy podzielić na trzy tabele: Klient, z polami Nazwisko,
Imię, Adres, Telefon, PESEL; Zamówienia, z polami Nazwisko klienta, Tytuł książki,
Liczba egzemplarzy; oraz Książki, z polami Tytuł książki i Cena (rysunek 1.33). Kluczem
podstawowym w tabeli Klient są pola Nazwisko i Imię, w tabeli Zamówienia pola Na-
zwisko klienta i Tytuł książki, a w tabeli Książki pole Tytuł książki. Zostało zlikwidowane
powtarzanie danych w tabeli Realizacja zamówień i wszystkie tabele są w II PN.
Rysunek 1.33. Podział tabeli Realizacja zamówień na tabele spełniające warunek II PN
Aby wyświetlić zestawienie dotyczące klienta i kupionych przez niego książek, należy
zdefiniować połączenie między tabelami.
Trzecia postać normalna
DEFINICJA
Tabela jest w trzeciej postaci normalnej (III PN), jeżeli jest w pierwszej i w drugiej
postaci normalnej oraz każde z pól niewchodzących w skład klucza podstawowego
niesie informację bezpośrednio o kluczu i nie odnosi się do żadnego innego pola.
Załóżmy, że w projektowanej bazie danych dla księgarni została zaprojektowana tabela
Faktura z polami: Nazwisko klienta, Imię, Adres, PESEL, Numer faktury, Sposób płatności
i Data wystawienia faktury. Załóżmy również, że w pola tabeli będą wpisywane tylko
36
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
wartości elementarne, czyli tabela jest w I PN. Klucz podstawowy to pole Numer faktury.
Wszystkie pola niewchodzące w skład klucza zależą od całego klucza, czyli tabela jest
w II PN. Sprawdźmy, czy tabela jest w III PN. Pola Sposób płatności i Data wystawienia
faktury odnoszą się do faktury, czyli zawierają informacje o kluczu. Natomiast pola Adres
i PESEL zawierają informacje na temat klienta, a nie faktury (rysunek 1.34), czyli nie
niosą informacji bezpośrednio o kluczu. Tabela nie jest w III PN.
Rysunek 1.34. Tabela nie jest w III PN, ponieważ pola Adres i PESEL nie niosą infor-
macji o kluczu
Normalizacja, podobnie jak w przypadku II PN, polega na podzieleniu tabeli na takie
tabele, które spełnią warunek III PN.
Tabelę Faktura należy podzielić na dwie tabele: Faktura (z polami Numer faktury, Sposób
płatności i Data wystawienia faktury) oraz Klient (z polami Nazwisko klienta, Imię, Adres,
PESEL) (rysunek 1.35). Zostało zlikwidowane powtarzanie danych o kliencie w tabeli
Faktura. Dane o kliencie będą zapisane tylko raz, w tabeli Klient.
Rysunek 1.35. Podział tabeli Faktura na tabele spełniające warunek III PN
Przykład 1.2
Przestrzegając reguł tworzenia tabel, po sprawdzeniu za pomocą normalizacji, czy
tabele mają prawidłową strukturę, baza danych dla księgarni mogłaby składać się
z następujących tabel:
37
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Klient → Id_klienta, Nazwisko, Imię, Kod pocztowy, Miejscowość, Ulica, Nr domu, PESEL,
Telefon, Adres e-mail.
Zamówienia → Id_zamówienia, Id_klienta, Data złożenia zamówienia, Data wysłania,
Koszt wysyłki.
Rejestr → Id_zamówienia, Id_książki, Liczba egzemplarzy.
Książka → Id_książki, Tytuł, Id_autora, Cena książki, Rok wydania, Wydawnictwo, Rodzaj
literatury, Miejsce wydania, Język książki, Opis, Zdjęcie okładki.
Autor → Id_autora, Nazwisko, Imię, Narodowość, Okres tworzenia, Rodzaj twórczości,
Język tworzenia, Osiągnięcia.
1.4.8. Prawidłowy projekt bazy danych
Prawidłowy projekt bazy danych jest bardzo istotny dla efektywnej pracy, dlatego warto
poświęcić trochę czasu, aby opanować zasady projektowania bazy.
Dobry projekt nie powinien zawierać powtarzających się danych. Aby osiągnąć ten cel,
musimy podzielić dane na wiele tabel. Następnie powinniśmy zdefiniować połączenia
między tabelami, aby można było tworzyć zestawienia danych pochodzących z różnych
tabel. Na przykład w bazie danych Księgarnia podzieliliśmy dane na oddzielne zbiory
(Klient, Zamówienia, Rejestr, Książka, Autor, Faktura), następnie zdefiniowaliśmy po-
łączenia między tabelami, aby utworzyć zestawienie dotyczące realizacji zamówienia
(Nazwisko, Imię, Tytuł książki, Nazwisko autora, Cena książki, Liczba egzemplarzy).
Proces projektowania bazy danych składa się z następujących kroków:
q Określenie celu, jakiemu ma służyć baza danych. Baza danych może na przykład
służyć do gromadzenia informacji na temat sprzedaży książek, do wystawiania faktur
dotyczących sprzedaży, do modyfikowania na bieżąco tych danych, do przetwarzania
zgromadzonych danych.
q Określenie zakresu potrzebnych informacji. Należy określić, jakie informacje będą
przechowywane w bazie, na przykład: nazwisko i imię klienta oraz jego dane osobo-
we, tytuły książek, informacje o autorach, informacje na temat realizacji zamówień.
q Podzielenie informacji na tabele. Zebrane informacje należy podzielić według
tematów i dla każdego przewidzieć oddzielną tabelę, na przykład Klient, Książki.
q Podzielenie elementów informacji na kolumny. Trzeba zdecydować, jakie infor-
macje mają być przechowywane w poszczególnych tabelach. Każdy element infor-
macji zostanie przypisany do kolumny, na przykład tabela Klient będzie zawierała
kolumny Nazwisko klienta i Adres.
q Wybranie kluczy podstawowych. Należy wybrać klucz podstawowy dla każdej
tabeli, na przykład w tabeli Klient może to być identyfikator przypisany do każdego
klienta lub PESEL.
q Zastosowanie reguł normalizacji. Za pomocą reguł normalizacji można sprawdzić,
czy tabele mają prawidłową strukturę.
38
Poleć książkęKup książkę 1.4. Projektowanie bazy danych
q Poprawienie projektu. Po sprawdzeniu, jeżeli to konieczne, trzeba skorygować
projekt bazy.
q Utworzenie relacji pomiędzy tabelami. Należy przejrzeć projekt i zdecydować,
jakie relacje powinny znaleźć się w bazie.
Po zaprojektowaniu bazy danych zgodnie z podanymi regułami można przystąpić do jej
tworzenia, korzystając z aplikacji przeznaczonych do obsługi relacyjnych baz danych.
Przykład 1.3
Podczas analizowania przeznaczenia bazy danych tworzymy jej strukturę. Jeżeli w bazie
danych dla księgarni zmienimy jej przeznaczenie, może okazać się, że tabela Autor nie
jest potrzebna. Natomiast konieczne jest sporządzanie dla każdej sprzedaży faktury.
Wtedy niezbędna będzie tabela do przechowywania informacji, które powinny znaleźć
się na fakturze.
Baza danych mogłaby składać się z następujących tabel:
Klient → Id_klienta, Nazwisko, Imię, Kod pocztowy, Miejscowość, Ulica, Nr domu, PESEL,
Telefon, Adres e-mail.
Zamówienia → Id_zamówienia, Id_klienta, Data złożenia zamówienia, Data wysłania,
Koszt wysyłki, Numer faktury.
Rejestr → Id_zamówienia, Id_książki, Liczba_egzemplarzy.
Książka → Id_książki, Tytuł, Nazwisko i imię autora, Cena książki, Wydawnictwo, Rodzaj
literatury, Miejsce wydania, Język książki, Opis.
Faktura → Numer faktury, Sposób płatności, Data wystawienia faktury.
Ćwiczenie 1.1
Firma Globtroter wynajmuje klientom autokary do przewozu osób. Posiada flotę dobrze
wyposażonych autokarów oraz zatrudnia grupę kierowców z najwyższymi umiejętnoś-
ciami. Utwórz projekt graficzny bazy danych, która będzie służyła do rejestracji usług
świadczonych przez tę firmę. W bazie danych powinna znaleźć się informacja o po-
siadanych autokarach, pracujących w firmie kierowcach oraz klientach korzystających
z usług firmy. Każda usługa zamówienia może dotyczyć jednego lub kilku autokarów
i powinna zostać zarejestrowana w bazie z informacją, dla kogo realizowane jest zamó-
wienie, które autokary zostaną wysłane na trasę i którzy kierowcy będą je obsługiwali.
Rozwiązanie
Określenie potrzebnych informacji:
Przechowywane informacje o autokarach: model, liczba miejsc, rok produkcji, pojem-
ność silnika, spalanie, stawka za 1 km.
Przechowywane informacje o kierowcach: nazwisko, imię, PESEL, adres, telefon, kate-
goria prawa jazdy, data zatrudnienia, doświadczenie.
39
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Przechowywane informacje o klientach: nazwisko, imię, PESEL, adres, telefon.
Przechowywane informacje o realizowanych usługach: cel, liczba km, data realizacji,
opłata za wynajęcie.
Przechowywane informacje o fakturach: nr faktury, data wystawienia, sposób płatności.
Tworzenie diagramu ERD:
Tworzone zbiory encji zostały pokazane na rysunkach 1.36 – 1.40.
Rysunek 1.36. Zbiór encji Autokar
Rysunek 1.37. Zbiór encji Kierowca
40
Poleć książkęKup książkę Rysunek 1.38. Zbiór encji Klient
Rysunek 1.39. Zbiór encji Zamówienie
Rysunek 1.40. Zbiór encji Faktura
1.4. Projektowanie bazy danych
41
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1. t Zasady projektowania relacyjnych baz danych
Definiowanie związków między zbiorami encji:
Tworzone związki zostały pokazane na rysunku 1.41.
Rysunek 1.41. Związki między zbiorami encji bazy danych dla firmy Globtroter
Ćwiczenie 1.2
Na podstawie utworzonego w ćwiczeniu 1.1 projektu graficznego bazy danych dla firmy
Globtroter zaprojektuj w modelu relacyjnym tabele do przechowywania danych oraz
tabele opisujące związki. Umieść w nich wszystkie atrybuty zdefiniowanych encji oraz
atrybuty opisujące związki zachodzące między encjami.
Rozwiązanie
Przykładowy zestaw tabel dla bazy danych firmy Globtroter:
Klient → Id_klienta, Nazwisko, Imię, Kod pocztowy, Miejscowość, Ulica, Nr domu,
PESEL, Telefon.
Zamówienia → Id_zamówienia, Id_klienta, Data realizacji, Cel, Opłata, Liczba km,
Nr faktury.
Kierowca → Id_kierowcy, Nazwisko, Imię, Kod pocztowy, Miejscowość, Ulica, Nr domu,
PESEL, Telefon, Data zatrudnienia, Doświadczenie, Kat. prawa jazdy.
Autokar → Id_autokaru, Model, Rok produkcji, Liczba miejsc, Pojemność silnika, Spalanie,
Stawka za km.
Faktura → Nr faktury, Sposób płatności, Data wystawienia.
Zamówienie-Kierowca → Id_zamówienia, Id_kierowcy.
Zamówienie-Autokar → Id_zamówienia, Id_autokaru.
42
Poleć książkęKup książkę Skorowidz
A
abstrakcja danych, 48
Access, 51
definiowanie wyrażeń, 68
drukowanie raportu, 116
formanty, 88
formanty listy, 106
formularze, 52, 87
indeksowanie, 68
interfejs użytkownika, 52
kreator przycisków poleceń, 94
kwerendy, 52
makra, 52, 95
moduły, 52, 116
obiekty programu, 52
okno
konstruktora wyrażeń, 72
nawigacji, 53
projektu tabeli, 54
Relacje, 83
Właściwości sprzężenia, 84
projekt kwerendy, 76
raporty, 52, 112
reguły integralności, 62
tabele, 52
typy danych, 55
właściwości pól tabeli, 58
administrator baz danych, 233
administrowanie serwerami, 233
akcje makr, 97
aktualizowanie danych, 185
algebra relacji, 13
aliasy, 179
ANSI, 139
architektura
3-warstwowa, 121
klient-serwer, 120
systemu baz danych, 120
atrybut, 19, 22
AUTO_INCREMENT, 155
CHECK, 159
DEFAULT, 157
IDENTITY, 155
NOT NULL, 154
UNIQUE, 158, 160
atrybuty kolumn, 153
autoryzacja, 235
274
B
bazy danych
architektura 3-warstwowa, 121
architektura klient-serwer, 120
formularz sterujący, 112
hierarchia obiektów, 144
indeksy, 267
konceptualne projektowanie, 21
lokalne, 51
modele, 8
naprawa, 261
normalizacja, 267
operacje wykonywane, 269
optymalizacja, 267
pełna kopia, 247, 262
planowanie, 19
prawidłowy projekt, 38
procedury składowane, 270
projektowanie, 7, 18
przyrostowa kopia, 247, 264
przywracanie, 249
reguły integralności, 62
relacyjne, 7, 11, 15, 46
schemat, 29
sprawdzanie spójności, 248, 261
struktura, 270
systemowe, 237
systemy zarządzania, 119
tworzenie, 238
typy danych, 43
zarządzanie, 237
zmiana parametrów, 238
bezpieczeństwo danych, 47
blokady
tryby, 205
współdzielone, 205
wyłączne, 205
zakresy, 206
blokowanie danych, 205
brudne odczyty, 206
C
CASE, Computer Aided Software Engineering, 25
cechy relacyjnej bazy danych, 46
Poleć książkęKup książkę D
DBMS, Database Management System, 121
DCL, Data Control Language, 140, 141
DDL, Data Definition Language, 140, 141
definiowanie
klucza obcego, 182
klucza podstawowego, 55
makr, 96
relacji, 11
wyrażeń, 68
diagram
ERD, 21, 24
związków encji, 23
DML, Data Manipulation Language, 140, 141, 160
dodanie kolumny, 152
DQL, Data Querying Language, 141
druga postać normalna, 35
drukowanie raportu, 116
dziedziczenie uprawnień, 245
dziedzina, 19
E
eksportowanie
danych, 250, 264
projektu, 29
elementy wyrażenia, 69, 73
encja, 19, 21
ERD, Entity Relationship Diagram, 21
etykiety, 89
F
formanty
etykiety, 89
listy, 106
pole kombi, 106
pole listy, 106
pole tekstowe, 89
właściwości, 92
formularze, 52, 87
ciągłe, 102
do przeglądania danych, 99
do wprowadzania danych, 100
funkcje, 99
obiektów graficznych, 92
pojedyncze, 102
przyciski poleceń, 93
sterujące, 111
właściwości, 92
z listą wartości, 109
z podformularzem, 103
z polami kombi, 108
funkcje, 70
agregujące, 172
Skorowidz
formularza, 99
składowane, 218
wbudowane, 220
G
graficzna reprezentacja
encji, 21
opcjonalności związku, 23
związków, 22
grupowanie danych, 172
H
hierarchia obiektów, 144
hiperłącze, 57
I
identyfikatory, 69
iloczyn kartezjański, 14, 178
importowanie danych, 250, 266
indeksowanie, 68
indeksy, 198, 267
mieszane, 255
instalowanie serwera
MySQL, 123, 125
SQL Server 2017, 130
instrukcja
COMMIT, 269
DELETE, 163
DENY, 245
DQL, 141
EXCEPT, 188
GRANT, 244, 257
INSERT, 160
INTERSECT, 188
REVOKE, 244, 258
SELECT, 164
klauzule, 165
wyrażenia, 166
UNION, 187
UPDATE, 162
instrukcje
DCL, 140, 141
DDL, 140, 141
DML, 140, 141
języka SQL, 141
TCL, 141
warunkowe, 213
integralność, 46, 62
danych, 13, 17, 49
encji, 13
referencyjna, 13
interfejs użytkownika, 52
izolowanie transakcji, 206, 207
275
Poleć książkęKup książkę Skorowidz
J
język
definiowania danych, DDL, 145
SQL, 73
K
kaskadowe
usuwanie danych, 185
aktualizowanie danych, 186
klauzula
CONSTRAINT, 184
DISTINCT, 165
FROM
podzapytania, 194
GROUP BY, 174
HAVING, 174
ORDER BY, 167
REFERENCES, 184
TOP, 171
WHERE, 168
podzapytania, 190
klauzule dla instrukcji SELECT, 165
klient-serwer, 120
klucz, 13
obcy, 60, 182
podstawowy, 16, 55, 60, 153
sztuczny, 17
kod SQL wygenerowany automatycznie, 30
konceptualne projektowanie, 21
konstrukcja zapytania, 165
konstruktor
makr, 96
wyrażeń, 72
kontrola współbieżności, 205
kopia bezpieczeństwa, 246
pełna, 247, 262
przyrostowa, 247, 264
kreator, 57
formularzy, 105
pól kombi, 107
przycisków poleceń, 94
raportu, 114
kwerendy, 52, 73
krzyżowe, 81
podsumowujące, 77
wybierające, 74
wybór typu sprzężenia, 83
z parametrem, 80
z polem wyliczeniowym, 79
276
L
lista
uprawnień, 258
wartości pola kombi, 109
listy, 107
lokalne bazy danych, 51
Ł
łączenie
tabel, 176
wyników zapytań, 187
M
makra, 52, 95
akcje, 97
kreator formularzy, 105
wiązanie ze zdarzeniami, 97
manipulowanie danymi, DML, 160
maska wprowadzania, 59, 65
model baz danych, 8
hierarchiczny, 9
obiektowy, 10
relacyjny, 10, 11
sieciowy, 9
modele konceptualne, 21
moduły, 52, 116
modyfikowanie
kolumny, 152
widoku, 197
MS SQL Server, 129
MySQL, 253
konfigurowanie serwera, 253
kopie bezpieczeństwa, 261
optymalizacja wydajności, 266
pełne kopie, 262
poprawa wydajności serwera, 271
prawa dostępu, 256
przyrostowe kopie, 264
tryby uwierzytelnienia, 253
typy tabel, 254
zarządzanie bazami danych, 254
N
nadawanie
praw, 257
uprawnień, 244
naprawa bazy danych, 261
narzędzia CASE, 25
narzędzie, Patrz program
niepowtarzalne odczyty, 206
niezależność danych, 48
normalizacja, 267
tabel, 34
Poleć książkęKup książkę O
obiekt OLE, 57
obraz, 93
odbieranie
praw, 258
uprawnień, 244
odczyty widma, 207
odzyskiwanie danych, 264
okno
edytowania połączenia, 28
edytowania tabeli, 26
kolejności tabulacji, 101
konstruktora wyrażeń, 72
narzędzia phpMyAdmin, 128
projektu raportu, 113
projektu tabeli, 54
właściwości sprzężenia, 84
operator, 70
ALL, 194
ANY, 193
EXISTS, 192
SOME, 193
operatory podzapytań, 192
optymalizacja
bazy danych, 267
wydajności serwera, 270
wydajności SZBD, 266
zapytań, 269
P
pakiet
MySQL, 125
XAMPP, 127
pamięć operacyjna, 270
perspektywy, Patrz widoki
phpMyAdmin, 127
pierwsza postać normalna, 34
podzapytania, 189
klauzuli FROM, 194
klauzuli WHERE, 190
skorelowane, 196
w instrukcjach modyfikujących dane, 195
pole
kombi, 106, 108
wprowadzanie danych, 108
wyszukiwanie rekordu, 110
listy, 106
tekstowe, 89
wyrażenia, 73
polecenie
BULK INSERT, 251
mysqldump, 262
REPAIR TABLE, 261
Skorowidz
połączenia, 17
krzyżowe, 178
rozszerzające, 84
wewnętrzne, 176
wielokrotne, 178
zawężające, 84
zewnętrzne, 176, 177
poziomy izolowania transakcji, 207
prawa dostępu do serwera, 240, 256
procedury
składowane, 215, 270
wbudowane, 218
program
DBDesigner4, 27
MS Access, 51
phpMyAdmin, 127
SQL Server Management Studio, 134
projekcja, 14
projektowanie
bazy danych, 18
formularzy, 87
listy, 107
raportu, 114
tabeli, 54
przyciski
operatorów, 73
poleceń, 93
przypisywanie do ról, 242
przywracanie bazy danych, 249
punkty przywracania, 204
Q
QBE, Query By Example, 73
R
raporty, 52, 112
Read Committed, 208
Read Uncommitted, 207
reguły
integralności, 62
poprawności, 59, 67
relacja, 11, Patrz także związek
„jeden do jednego”, 18, 31
„jeden do wielu” , 27, 61
„wiele do jednego”, 18, 32
„wiele do wielu”, 28, 33
relacje między tabelami, 60, 83
relacyjna baza danych, 7, 11, 15
Repeatable Read, 209
role, 240, 258
bazodanowe, 241
serwerowe, 241
277
Poleć książkęKup książkę Skorowidz
S
samopołączenie, 84
schemat, 149
bazy danych, 29
relacji, 12
selekcja, 13
serializable, 210
serwery bazodanowe, 122, 233
MySQL, 123, 125, 253, 271
SQL Server, 270
składnia języka SQL, 140
skrypty tworzące tabele, 228, 230
słowo kluczowe INNER JOIN, 176
sortowanie, 167
spójność bazy danych, 248, 261
sprawdzanie poprawności danych, 64
sprzężenia, 83
rozszerzające, 85, 86
SQL, Structured Query Language, 73, 139
dialekty języka, 140
składnia języka, 140
standardy języka, 139
terminatory, 140
typy danych, 142
SQL Server
Management Studio, 134
optymalizacja wydajności, 270
stałe, 70
standard
ANSI, 139
SQL99, 139
struktura
bazy danych, 270
tabeli, 16, 129
systemowe bazy danych, 237
systemy zarządzania bazą danych, 8, 119
SZBD, Database Management Systems, 8, 119
Ś
środowisko SQL Server, 234
T
tabele, 15, 52, 53
klucz podstawowy, 16
łączenie, 176
pochodne, 194
tworzenie, 147
usuwanie, 147
w MySQL, 254
właściwości pól, 58
zmiana struktury, 152
TCL, Transaction Control Language, 141
278
terminatory SQL, 140
transakcje, 199, 269
Autocommit, 201
Explicit, 200
Implicit, 202
izolowanie, 206
poziomy izolowania, 207
zagnieżdżanie, 203
transformacja
encji do tabeli, 31
modelu konceptualnego, 31
trwałość danych, 46
tryb
niezatwierdzonego odczytu, 207
odczytu zatwierdzonego, 208
powtarzalnego odczytu, 209
szeregowania, 210
tryby uwierzytelniania, 234, 253
trzecia postać normalna, 36
tworzenie
bazy danych, 238, 254
kopii bezpieczeństwa, 247, 262
modelu konceptualnego, 21
ról, 242
tabel, 147
widoków, 197
typy
danych, 43, 55, 142
binarne, 45
daty i czasu, 45
liczbowe, 44
specjalne, 46
tekstowe, 43
walutowe, 45
połączeń, 18
U
uprawnienia, 223, 243, 258
dziedziczenie, 245
nadawanie, 244
odbieranie, 244
usuwanie
kolumn, 152
ról, 242
tabel, 147
widoku, 197
utrata aktualizacji, 206
uwierzytelnianie, 234, 235
W
wartość
domyślna, 59, 64
NULL, 14, 144
Poleć książkęKup książkę Skorowidz
X
XAMPP, 127
Z
zadania administratora, 233
zagnieżdżanie transakcji, 203
zakleszczenia, 206
zakresy blokad, 206
załącznik, 57
zapytania, Patrz kwerendy, 52
zarządzanie bazami danych, 8, 119, 237
zbiór encji, 40, 41
zdarzenia
właściwości, 95
złączenia, Patrz połączenia, 177
złączenie dwóch relacji, 14
zmiana struktury tabeli, 152
zmienne, 211
systemowe, 212
związek
„jeden do jednego”, 18, 31
„jeden do wielu” , 27, 61
„wiele do jednego”, 18, 32
„wiele do wielu”, 28, 33
opcjonalny, 23
wymagany, 23
związki między zbiorami, 42
widoki, 196, 232
modyfikowanie, 197
tworzenie, 197
usuwanie, 197
więzy
integralności, 182
ogólne, 13
właściciel obiektu, 246
właściwości
formantów, 92
formularza, 92
pól tabeli, 58
transakcji, 199
zdarzeń, 95
wprowadzanie danych, 57, 108
współbieżność, 204
współdzielenie danych, 48
wybór
atrybutów, 14
krotek, 13
typu sprzężenia, 83
wierszy, 168, 171
wydajność SZBD, 266
wyrażenia, 68
CASE, 214
funkcje, 70
identyfikatory, 69
konstruktor, 72
operatory, 70
stałe, 70
tablicowe, CTE, 214
w instrukcji SELECT, 166
wartości/literały, 70
wyszukiwanie rekordu, 110
wyzwalacze, triggers, 220
DDL, 222
DML, 221
logowania, 223
279
Poleć książkęKup książkę
Pobierz darmowy fragment (pdf)
