Dzisiejsi konsumenci wybierają produkty i usługi, które spełniają ich głębszą potrzebę kreatywności, idealizmu i integracji ze społecznością. Czołowe firmy zrozumiały, że muszą dotrzeć do tych wysoko świadomych, wykorzystujących zdobycze technologiczne klientów i że stare zasady marketingu na nic się zdadzą. Zamiast tego muszą stworzyć produkty, usługi i kulturę korporacyjną, które będą inspirować konsumentów i odzwierciedlać ich wartości. Legendarny guru marketingu Philip Kotler wraz z Hermawanem Kartajaya i Iwanem Setiawanem określili to ostateczne zerwanie z wcześniejszymi modelami biznesowymi przejściem do Marketingu 3.0. Wyjście poza obszar, w którym skupiamy się na produkcie (Marketing 1.0) i ten, w którym koncentrujemy się na konsumencie (Marketing 2.0), oznacza holistyczne podejście do klienta jako wielowymiarowego, wyznającego wartości człowieka, który może stać się współpracującym z nami partnerem. To jest właśnie Marketing 3.0. Autorzy jasno wykładają swoje koncepcje i przytaczają przykłady, które pomogą ci we wdrożeniu praktyk Marketingu 3.0 we własnej organizacji. Konsumenci zdali sobie sprawę, że ich siła nabywcza ma globalne oddziaływanie, co wpłynęło na ich zachowanie i chęć do wymiany opinii na temat dokonanych wyborów. Marketing 3.0 wyjaśnia, jak można wykorzystać społecznościowe dyskusje, pozycjonować swoją markę jako pozytywną siłę zmieniającą świat i współpracować z konsumentami – orędownikami marki. Książka idzie jednak dalej – nie tylko porusza kwestie relacji z konsumentami, ale również omawia to, jak firma definiuje swoje wartości i staje się ich ucieleśnieniem w oczach reszty interesariuszy. Opisuje, w jaki sposób marki walczą z ubóstwem, inicjują zmiany społeczno-kulturowe i wpływają na ochronę środowiska naturalnego. Przygląda się także wpływowi opartego na wartościach marketingu na pracowników, partnerów z kanałów dystrybucyjnych i udziałowców.
O AUTORACH
Philip Kotler jest honorowym profesorem w Katedrze Marketingu Międzynarodowego w Kellogg School of Management przy Northwestern University i jednym z głównych światowych autorytetów w sprawach marketingu. Jego prace determinują działania marketingowe na całym świecie od czterdziestu lat. Studia magisterskie w zakresie ekonomii ukończył na Uniwersytecie Chicagowskim, a doktorat, również z ekonomii, obronił w Massachusetts Institute of Technology. Otrzymał szereg nagród i honorowych tytułów od szkół z wielu krajów. Kotler jest znany na całym świecie – jego książki przetłumaczono na co najmniej dwadzieścia pięć języków, a sam regularnie zabiera głos na międzynarodowych forach.
Hermawan Kartajaya jest założycielem i dyrektorem zarządzającym MarkPlus, Inc. I jednym z „50 guru, którzy kształtują przyszłość marketingu” według Chartered Institute of Marketing z Wielkiej Brytanii. Iwan Setiawan jest starszym konsultantem w MarkPlus, Inc., gdzie doradza klientom w sprawach strategii marketingowych.
Darmowy fragment publikacji:
Philip Kotler
Hermawan Kartajaya Iwan Setiawan
marketing
3.0
Hermawan Kartajaya Iwan Setiawan
Philip Kotler
marketing
3.0
Dobry produkt?
Zadowolony klient?
Spełniony Człowiek!
Przełożyła
Dorota Gasper
Tytuł oryginału:
Marketing 3.0: From Products to Customers to the Human Spirit
Przekład: Dorota Gasper
Redakcja: Anna Żółcińska
Projekt okładki: studio KARANDASZ
Skład: Anna Surzycka-Kucharczuk
Copyright © by 2010 by Philip Kotler, Hermawan Kartajaya, and Iwan Setiawan.
All rights reserved.
Copyright © 2010 for the Polish edition by MT Biznes Ltd.
All rights reserved.
Warszawa 2010
MT Biznes Sp. z o.o.
01-694 Warszawa, ul. Oksywska 32
tel./faks 22 632 64 20
www.mtbiznes.pl
e-mail: info@mtbiznes.pl
ISBN 978-83-7746-004-7
Z PLIKU ZOSTAŁY USUNIĘTE PUSTE STRONY.
Nowej generacji marketingowców, którzy pogłębią wkład marketingu
w rozwój społeczny i środowiskowy.
Philip Kotler
Mojemu pierwszemu wnukowi, Darrenowi Hermawanowi,
kolejnemu wielkiemu specjaliście w dziedzinie marketingu.
Louise za jej nieustanne wsparcie.
Hermawan Kartajaya
Iwan Setiawan
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
CZĘŚĆ I
TRENDY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Nadchodzi Marketing 3.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
ROZDZIAŁ DRUGI
Model przyszłości dla Marketingu 3.0 . . . . . . . . . . . . . . . . 41
CZĘŚĆ II
STRATEGIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
ROZDZIAŁ TRZECI
Przekonanie do misji konsumentów. . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
7
MARKETING 3.0
ROZDZIAŁ CZWARTY
Przekonanie do wartości pracowników. . . . . . . . . . . . . . . . 85
ROZDZIAŁ PIĄTY
Przekonanie do wartości partnerów z kanału dystrybucyjnego 103
ROZDZIAŁ SZÓSTY
Przekonanie do wizji udziałowców . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
CZĘŚĆ III
ZASTOSOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
ROZDZIAŁ SIÓDMY
Transformacja społeczno-kulturowa . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
ROZDZIAŁ ÓSMY
Tworzenie przedsiębiorców na rynkach wschodzących . . . . 151
ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY
Dążenie do ochrony środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
ROZDZIAŁ DZIESIĄTY
Poskładanie wszystkiego w całość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
INDEKS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
O AUTORACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
8
PRZEDMOWA
W edług Alvina Tofflera rozwój ludzkiej cywilizacji można po-
dzielić na trzy fale gospodarcze. Pierwsza fala to era agrar-
na, w której najważniejszym kapitałem jest ziemia pod uprawę. Mój
kraj, Indonezja, posiada bez wątpienia mnóstwo tego kapitału. Dru-
ga fala to era przemysłowa, która nastąpiła po rewolucji przemysło-
wej w Anglii i reszcie Europy. Na tym etapie liczyły się maszyny i fa-
bryki. Trzecia fala to era informacji – do odniesienia sukcesu nie-
zbędny jest umysł, informacja i zaawansowana technologia. Obec-
nie, kiedy ludzkość staje przed problemem globalnego ocieplenia,
zbliżamy się do czwartej fali, która zorientowana jest wokół kre-
atywności, kultury, dziedzictwa i środowiska naturalnego. Będąc
prezydentem Indonezji, chcę zmierzać w tym kierunku.
Gdy czytałem tę książkę, zauważyłem, że marketing też zmierza
tą drogą. Marketing 3.0 zasadza się na zdolności specjalistów od
marketingu do wyczucia ludzkich obaw i pragnień, które odnoszą się
do kreatywności, kultury, dziedzictwa i środowiska. Jest to szczegól-
9
MARKETING 3.0
nie ważne dla Indonezji, która znana jest ze swojej kulturowej róż-
norodności. To również kraj ceniący wartości. Duchowość zawsze
była w centrum naszego życia.
Przykłady prężnie rozwijających się międzynarodowych koncer-
nów, które wspierają Milenijne Cele Rozwoju w walce z ubóstwem
i bezrobociem w krajach rozwijających się, napawają mnie optymi-
zmem. Uważam, że partnerstwo sektora publicznego i prywatnego
zawsze było i jest silnym fundamentem dla wzrostu gospodarczego,
szczególnie w krajach rozwijających się. Niniejsza książka jest rów-
nież ogromnym wsparciem dla mojej misji przeniesienia ubogich
w Indonezji z dołu piramidy gospodarczej do jej środkowego sekto-
ra. Współgra również ze staraniami naszego narodu w kwestii
ochrony środowiska, będącego naszym największym zasobem.
Podsumowując, jestem dumny, że dwóch znanych marketingo-
wych guru poświęciło energię i wysiłki, aby stworzyć książkę, która
ma pomóc w przemianie świata na lepsze. Gratulacje dla Philipa
Kotlera, Hermawana Kartajaya i Iwana Setiawana za napisanie tej
stymulującej przemyślenia książki. Mam nadzieję, że każdy, kto ją
przeczyta, poczuje zachętę do zmieniania świata wokół.
Susilo Bambang Yudhoyono
Prezydent Republiki Indonezji
10
WSTĘP
Ś wiat przechodzi przez okres nagłych i burzliwych zmian. Nie-
dawny kryzys finansowy pogłębił niestety poziom ubóstwa i bez-
robocia, zjawisk, z którymi rozpoczęto walkę na całym świecie za po-
mocą pakietów stymulujących, aby przywrócić pewność i wzrost go-
spodarczy. Ponadto zmiany klimatyczne i wzrost zanieczyszczeń
zmuszają państwa do nakładania ograniczeń na emisję dwutlenku
węgla, co stanowi dodatkowe obciążenie dla firm. Co więcej, bogate
kraje Zachodu rozwijają się znacznie wolniej, a siła gospodarcza
przechodzi na Wschód, do krajów, które doświadczają szybkiego
wzrostu. Wreszcie, technologia przesuwa się z domeny mechanicznej do
cyfrowej (Internet, komputery, telefony komórkowe i media społeczno-
ściowe), co ma ogromny wpływ na producentów i konsumentów.
Te i inne zmiany wymagają poważnego przemyślenia założeń
marketingowych. Marketing jest wyraźnie powiązany ze zjawiskami
makroekonomicznymi. Za każdym razem, gdy zmienia się otoczenie
makroekonomiczne, zmieniają się zachowania konsumenckie, a to
11
MARKETING 3.0
z kolei prowadzi do zmian w marketingu. Przez ostatnie sześćdzie-
siąt lat marketing przeszedł od stadium koncentracji na produkcie
(Marketing 1.0) do fazy koncentracji na konsumencie (Marketing
2.0). Dzisiaj obserwujemy kolejną przemianę w odpowiedzi na nową
dynamikę otoczenia. Firmy poszerzają swoje pole działania i skupia-
ją się nie tylko na produktach i konsumentach, ale również na spra-
wach ludzkości. Marketing 3.0 to etap, w którym firmy nie stawia-
ją już w centrum zainteresowania konsumenta, ale człowieka, a ren-
towność równoważona jest korporacyjną odpowiedzialnością.
Firmy nie postrzegamy jako samotnego, samowystarczalnego gra-
cza w konkurencyjnym otoczeniu, ale jako podmiot, który współdzia-
ła z siecią lojalnych partnerów – pracowników, dystrybutorów, sprze-
dawców i dostawców. Jeśli firma rozważnie dobierze swoich partne-
rów, jeśli ich cele będą się pokrywać z jej dążeniami, a nagrody i ko-
rzyści czerpane z działalności będą motywujące i sprawiedliwie dzie-
lone, to taka firma wraz ze swoją siecią współpracowników stanie się
silnym konkurentem. Żeby to osiągnąć, przedsiębiorstwo musi dzie-
lić się swoją misją, wizją i wartościami z członkami zespołu, aby ci
mogli działać w pełnej harmonii na drodze do wspólnych celów.
W niniejszej książce opisujemy, jak firma może przekonać do
swojej misji, wizji i wartości poszczególnych ważnych interesariu-
szy. Przedsiębiorstwo generuje zyski, kreując wysoką wartość dla
swoich konsumentów i reszty otoczenia. Mamy nadzieję, że firmy
będą traktować swojego konsumenta jako strategiczny punkt wyj-
ścia i gotowe są patrzeć na niego przez pryzmat pełnego człowie-
czeństwa, poświęcając uwagę jego ludzkim troskom i potrzebom.
Książka podzielona jest na trzy główne części. Część I stanowi pod-
sumowanie kluczowych trendów biznesowych, które czynią z huma-
nocentryzmu marketingową konieczność i leżą u podstaw Marketingu
3.0. W części II pokazujemy, jak firma może przekonać do swojej wi-
zji, misji i wartości czołowych interesariuszy – konsumentów, pracow-
ników, partnerów z kanału dystrybucyjnego i udziałowców. W części
III omawiamy kilka najważniejszych kwestii związanych z zastosowa-
12
WSTĘP
niem Marketingu 3.0 i wyjaśniamy na przykładach rzeczywistych
wdrożeń, jak może być on wykorzystany przy rozwiązywaniu świato-
wych problemów dotyczących zdrowia, ubóstwa i ochrony środowi-
ska. Pokazujemy, jak korporacje mogą w tym pomóc, stosując model
biznesowy, który w centrum stawia jednostkę ludzką. Wreszcie,
w ostatnim rozdziale streszczamy dziesięć sztandarowych idei Marke-
tingu 3.0, wspierając je przykładami z działalności firm, które
uwzględniły je w swoim modelu biznesowym.
Geneza książki
Wstępna koncepcja Marketingu 3.0 została stworzona w listopa-
dzie 2005 roku przez grupę konsultantów z MarkPlus, działającej
w Azji Południowo-Wschodniej firmy marketingowej, której prze-
wodził Hermawan Kartajaya. Po dwóch latach współpracy nad roz-
budowaniem koncepcji Philip Kotler i Hermawan Kartajaya zapre-
zentowali jej szkic ideowy w czasie odbywających się w Dżakarcie
obchodów czterdziestej rocznicy powstania Stowarzyszenia Narodów
Azji Południowo-Wschodniej. Jedyny członek G-20 z Azji Połu-
dniowo-Wschodniej – Indonezja – to kraj, w którym skupienie na
człowieku i nacisk kładziony na duchowość pozwalają przezwyciężyć
trudności związane ze zróżnicowaniem narodu. Nawet prezydent
Stanów Zjednoczonych, Barack Obama, spędził cztery lata nauki
w Indonezji, gdzie dowiedział się o humanocentryzmie Wschodu.
Marketing 3.0 zrodził się i został ukształtowany na Wschodzie i czu-
jemy się zaszczyceni, że Susilo Bambang Yudhoyono, prezydent Re-
publiki Indonezji, zechciał napisać przedmowę do naszej książki.
Iwan Setiawan, jeden z konsultantów MarkPlus, współpracował
z Philipem Kotlerem w Kellogg School of Management przy North-
western University – jednej z najwybitniejszych szkół biznesowych
Zachodu – aby odnieść koncepcję Marketingu 3.0 do pojawienia się
nowego porządku gospodarczego i narodzin świata cyfrowego.
13
CZĘŚĆ I
TRENDY
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Nadchodzi Marketing 3.0
Dlaczego Marketing 3.0?
Z upływem lat marketing przeszedł ewolucję obejmującą trzy
stadia, które nazwaliśmy Marketingiem 1.0, 2.0 i 3.0. Wiele firm
nadal praktykuje Marketing 1.0, inne korzystają z wersji 2.0, a nie-
które przechodzą obecnie na wersję 3.0. Oczywiście przed tymi
ostatnimi roztaczać się będą najszersze możliwości.
Dawno temu, w epoce przemysłowej – kiedy to nadrzędną techno-
logią były maszyny przemysłowe – w marketingu chodziło o sprzedaż
towarów wyprodukowanych przez fabrykę. Produkty nie odznaczały
się niczym szczególnym i były przeznaczone na szeroki rynek. Celem
była standaryzacja i produkcja masowa, aby zmniejszyć koszty, a przez
to obniżyć ceny produktów, dzięki czemu były one dostępne dla coraz
szerszego grona kupujących. Owo podejście najlepiej oddaje strategia
Henry’ego Forda przy sprzedaży modelu T, kiedy to stwierdził: „Klien-
ci mogą kupić ten samochód w jakimkolwiek kolorze, na jaki mają
ochotę, pod warunkiem, że będzie to kolor czarny”. To były czasy Mar-
ketingu 1.0 lub, innymi słowy, era koncentracji na produkcie.
17
MARKETING 3.0
Marketing 2.0 zrodził się w obecnych czasach – w epoce infor-
macji. Teraz, gdy kluczową rolę odgrywa technologia informacyjna,
marketing nie jest już taki prosty. Konsumenci są dobrze poinfor-
mowani i mogą bez problemu porównać kilka podobnych ofert.
Wartość produktu definiowana jest właśnie przez nich, a ich upodo-
bania są bardzo różnorodne. Marketer musi podzielić rynek na seg-
menty i opracować świetny produkt, którego sprzedaż skierowana
będzie na konkretny rynek. W większości firm dobrze się sprawdza
w tym przypadku złota zasada: „Klient nasz pan”. Oczywiście dla
klientów to dobre wieści, gdyż rynek stara się odpowiadać na ich po-
trzeby. Mogą przebierać wśród wielu alternatyw. Współcześni spe-
cjaliści od marketingu próbują poruszyć serce i umysł konsumenta.
Niestety takie podejście, gdzie w centrum zainteresowania stoi
klient, wiąże się z założeniem, że konsument jest jedynie pasywnym
celem kampanii marketingowych. Takie stanowisko jest charaktery-
styczne dla Marketingu 2.0 lub inaczej ery orientacji na klienta.
Obecnie jesteśmy świadkami narodzin Marketingu 3.0, czy też
ery nakierowania na wartości. Dla marketerów nie ma już po prostu
konsumenta – jest człowiek. Ma on rozum, serce i duszę. Coraz więk-
sza grupa owych klientów stara się znaleźć rozwiązanie dla swoich
trosk – coś, dzięki czemu świat stałby się lepszy. W świecie, gdzie nic
nie jest pewne, szukają firm, które w swojej misji, wizji i zbiorze war-
tości wyrażają cele spełniające ich najgłębsze pragnienie sprawiedli-
wości społecznej, ekonomicznej i środowiskowej. Nie oczekują jedy-
nie tego, że produkt lub usługa spełni ich potrzeby pod względem
funkcjonalnym i emocjonalnym. Teraz kiedy robią zakupy, spodzie-
wają się również spełnienia duchowego.
Podobnie jak jego poprzednik, Marketing 3.0 także stara się za-
spokoić życzenia konsumenta. Niemniej jednak misje, wizje i war-
tości wyznawane przez firmy, które zdecydowały się działać zgodnie
z wersją 3.0, w znacznie większym stopniu przyczyniają się do udo-
skonalenia świata, w którym żyjemy. Ich celem jest zapewnienie
rozwiązań problemów społecznych. Wersja 3.0 wynosi koncepcję
18
NADCHODZI MARKETING 3.0
marketingu na poziom ludzkich aspiracji, wartości i ducha. Zgod-
nie z Marketingiem 3.0 konsument to człowiek w pełnym tego sło-
wa znaczeniu. To istota ludzka, której żadnych potrzeb i nadziei nie
należy nigdy zaniedbywać. W taki oto sposób Marketing 3.0 uzu-
pełnia marketing emocjonalny elementem ludzkiego ducha.
W czasach światowego kryzysu gospodarczego Marketing 3.0 na-
biera większego znaczenia w życiu konsumentów, którzy znacznie bar-
dziej odczuwają skutki gwałtownych zmian i turbulencji ekonomicz-
nych, społecznych i środowiskowych. Choroby stają się pandemiami,
ubóstwo ciągle rośnie, a środowisko naturalne ulega stopniowej degra-
dacji. Przedsiębiorstwa praktykujące Marketing 3.0 dostarczają odpo-
wiedzi na zgryzoty i wlewają nadzieję w serca zatroskanych ludzi,
przez co wkraczają na wyższy poziom kontaktu ze swoimi klientami.
Zgodnie z zasadami Marketingu 3.0 firmy wyróżniają się na rynku
dzięki wyznawanym przez siebie wartościom. W czasach ciągłych
zmian wartości zapewniają silną i unikatową pozycję przedsiębiorstwa.
Tabela 1.1 podsumowuje porównanie pomiędzy omówionymi
trzema wersjami marketingu.
Aby lepiej zrozumieć ideę Marketingu 3.0, przybliżymy teraz na-
turę trzech trendów, które kształtują obecny krajobraz biznesowy.
Omówimy koncepcję współuczestnictwa, paradoks globalizacji oraz
erę społeczeństwa twórczego. Zwróć uwagę, jak te trzy siły zmienia-
ją konsumenta, dzięki czemu nastawia się on bardziej na współpra-
cę, kulturę i duchowość. Zrozumienie tej transformacji pozwoli na
głębsze pojmowanie Marketingu 3.0, będącego splotem marketingu
kooperacyjnego, kulturowego i duchowego.
Era współuczestnictwa
i marketingu kooperacyjnego
Wraz z postępem technologicznym w ciągu ostatnich stu lat
nadeszły spore zmiany dotykające konsumentów, rynki i marketing.
19
MARKETING 3.0
Marketing 1.0 narodził się w wyniku rozwoju technologii pro-
dukcyjnej podczas rewolucji przemysłowej. Marketing 2.0 jest
dzieckiem technologii informacyjnej i Internetu. Obecnie techno-
logia nowej fali staje się główną siłą napędową powstania Marke-
tingu 3.0.
Począwszy od roku 2000 technologia informacyjna przenikała
i penetrowała główne rynki, aby następnie przekształcić się w coś,
co nazywamy obecnie technologią nowej fali. Technologia nowej fali
pozwala na łączenie się i interaktywność jednostek i grup. Składają
się na nią trzy podstawowe elementy – tanie komputery i telefony
komórkowe, niskie koszty połączeń internetowych oraz otwarte
oprogramowanie1. Dzięki niej jednostki mogą wyrażać siebie
i współpracować z innymi. Pojawienie się technologii nowej fali za-
początkowało nową erę, którą Scott McNealy, prezes Sun Microsys-
tems, określa mianem ery współuczestnictwa. W erze współuczestnic-
twa ludzie nie tylko konsumują wiadomości, idee i rozrywkę, ale je
również tworzą. Technologia nowej fali pozwala konsumentom na
stanie się prosumentami.
Jednym z czynników przyczyniających się do rozwoju technolo-
gii nowej fali są narodziny mediów społecznościowych. Dzielimy je na
dwie szerokie kategorie. Pierwsza zawiera ekspresywne media społecz-
nościowe, takie jak blogi, Twitter, YouTube, Facebook, portale, na
których dzielimy się z innymi własnymi zdjęciami, i tym podobne.
Druga kategoria to kooperacyjne media społecznościowe, a wśród nich
wymienić można znaną wszystkim Wikipedię2.
1 Termin technologia nowej fali został zainspirowany terminem komputeryzacja pią-
tej fali w: Michael V. Copeland i Om Malik, How to Ride the Fifth Wave, „Business
2.0”, lipiec 2005.
2 Z polskich stron warto wymienić na przykład www.biblionetka.pl albo www.lu-
bimyczytac.pl, gdzie użytkownicy rekomendują przeczytane książki, czy chociażby
podstronę Onetu na temat filmów, gdzie każdy kinoman może dodać własną recen-
zję i w ten sposób współtworzyć portal – przyp. tłum.
20
NADCHODZI MARKETING 3.0
0
3
.
g
n
i
t
e
k
r
a
M
y
c
ą
j
a
i
p
u
k
s
g
n
i
t
e
k
r
a
M
h
c
a
i
c
ś
o
t
r
a
w
a
n
ę
i
s
0
2
.
g
n
i
t
e
k
r
a
M
0
1
.
g
n
i
t
e
k
r
a
M
y
n
a
w
o
t
n
e
i
r
o
z
g
n
i
t
e
k
r
a
M
y
c
ą
j
u
r
t
n
e
c
n
o
k
g
n
i
t
e
k
r
a
M
a
t
n
e
i
l
k
a
n
e
i
c
k
u
d
o
r
p
a
n
ę
i
s
m
y
z
s
p
e
l
t
a
i
w
ś
ć
i
n
y
z
c
U
o
g
ć
a
m
y
z
r
t
a
z
i
a
t
n
e
m
u
s
n
o
k
i
a
i
n
a
w
k
e
z
c
o
ć
i
n
ł
e
p
S
y
t
k
u
d
o
r
p
ć
a
d
e
z
r
p
S
l
e
C
i
l
a
f
j
e
w
o
n
a
i
g
o
l
o
n
h
c
e
T
a
n
j
y
c
a
m
r
o
f
n
i
a
i
g
o
l
o
n
h
c
e
T
a
w
o
ł
s
y
m
e
z
r
p
a
j
c
u
l
o
w
e
R
y
d
n
e
r
t
e
c
ą
j
a
j
y
z
r
p
S
a
w
o
h
c
u
d
i
a
n
l
a
n
o
j
c
o
m
e
,
a
n
l
a
n
o
j
c
k
n
u
F
a
n
l
a
n
o
j
c
o
m
e
i
a
n
l
a
n
o
j
c
k
n
u
F
a
n
l
a
n
o
j
c
k
n
u
F
i
c
ś
o
t
r
a
w
a
t
r
e
f
O
a
m
o
l
e
i
w
-
z
-
u
l
e
i
w
a
c
a
r
p
ł
ó
p
s
W
m
y
n
d
e
j
-
z
-
n
e
d
e
j
a
j
c
a
l
e
R
a
m
o
l
e
i
w
-
z
-
n
e
d
e
j
a
j
c
k
a
s
n
a
r
T
m
e
t
n
e
m
u
s
n
o
k
z
a
j
c
k
a
r
e
t
n
I
a
w
o
ł
s
o
g
e
t
m
y
n
ł
e
p
w
k
e
i
w
o
ł
z
C
,
ł
s
y
m
u
y
c
ą
j
a
d
a
i
s
o
p
i
,
u
n
e
z
c
a
n
z
a
h
c
u
d
i
e
c
r
e
s
i
c
ś
o
t
r
a
W
e
n
j
y
c
a
r
o
p
r
o
k
i
a
j
z
i
w
,
a
j
s
i
M
m
e
c
r
e
s
i
m
e
m
u
z
o
r
ę
i
s
y
c
ą
j
u
r
e
i
k
i
c
n
e
m
u
s
n
o
k
i
n
t
n
e
g
i
l
e
t
n
I
y
r
u
t
a
n
j
e
n
z
c
y
z
i
f
i
m
y
c
ą
z
c
y
t
o
d
u
t
k
u
d
o
r
p
i
m
a
b
e
z
r
t
o
p
z
i
c
n
e
i
l
k
i
w
o
s
a
M
?
k
e
n
y
r
ą
j
a
g
e
z
r
t
s
o
p
y
m
r
i
f
k
a
J
y
m
r
i
f
i
u
t
k
u
d
o
r
p
e
i
n
a
w
o
n
o
j
c
y
z
o
P
a
w
o
t
k
u
d
o
r
p
a
j
c
a
k
i
f
y
c
e
p
S
e
w
o
g
n
i
t
e
k
r
a
m
e
n
z
c
y
t
y
W
u
k
n
y
r
a
n
ę
i
s
e
i
n
e
i
n
ż
ó
r
y
W
u
t
k
u
d
o
r
p
e
i
n
a
w
o
c
a
r
p
O
a
j
c
p
e
c
n
o
k
a
w
o
z
c
u
l
K
a
w
o
g
n
i
t
e
k
r
a
m
21
0
3
.
i
0
2
.
,
0
1
.
u
g
n
i
i
t
e
k
r
a
M
e
n
a
n
w
ó
r
o
P
.
1
.
1
a
e
b
a
T
l
MARKETING 3.0
Ekspresywne
media społecznościowe
Przyjrzyjmy się wpływowi ekspresywnych mediów społeczno-
ściowych na marketing. Na początku roku 2008 Technorati, wyszu-
kiwarka mediów tworzonych przez użytkowników, odnotowała trzy-
naście milionów aktywnych blogów na całym świecie. Podobnie jak
w przypadku grona czytelników mediów drukowanych, liczba czy-
telników blogów zależy od kraju. W Japonii blogi czyta 74 procent
internautów, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych – jedynie 27
procent. Pomimo że wskaźnik w USA jest niski, ponad 34 procent
czytelników blogów ma wpływ na śledzone dzienniki internetowe.
W wyniku tego amerykańskie blogi stymulują działania u 28 pro-
cent czytelników. Seth Godin, znany specjalista marketingowy, two-
rzy popularną stronę internetową, która każdego dnia prezentuje
nowy pomysł mający wpływ na tysiące ludzi, którzy zdecydowali się
otrzymywać jego porady.
Kolejnym popularnym sposobem blogowania, a także jedną
z najszybciej rosnących form mediów społecznościowych, jest Twit-
ter. Od kwietnia 2008 do kwietnia 2009 roku liczba użytkowników
Twittera wzrosła o 1298 procent. Strona pozwala użytkownikom na
publikowanie wiadomości (tweetów) o wielkości do 140 znaków.
Uważa się, że ta forma aktywności jest znacznie prostsza od zwykłe-
go blogowania, ponieważ użytkownicy mogą z łatwością wysyłać
wiadomości z przenośnych urządzeń, takich jak iPhone lub Black-
berry. Dzięki Twitterowi użytkownicy mogą dzielić się swoimi prze-
myśleniami, informować znajomych i fanów o swoich zajęciach, a na-
wet o swoim nastroju. Podobno aktor Ashton Kutcher zdobył na
Twitterze rekordowe jednomilionowe grono czytelnicze i tym sa-
mym pobił nawet CNN.
Wiele blogów i kont na Twitterze ma charakter osobisty, gdzie
autorzy dzielą się opiniami i pomysłami z wybranym gronem czytel-
ników. Inny rodzaj blogów i tweetów tworzony jest przez osoby,
które pragną komentować wydarzenia ze świata, dzielić się poglądami
22
Pobierz darmowy fragment (pdf)