Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00784 013687 24107567 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Norwegia. #Travel&Style. Wydanie 1 - ebook/pdf
Norwegia. #Travel&Style. Wydanie 1 - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron: 394
Wydawca: Bezdroża Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-283-7376-1 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> przewodniki >> przewodniki turystyczne po kontynentach i regionach
Porównaj ceny (książka, ebook (-50%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Norwegia to jeden z najpiękniejszych i 'najszczęśliwszych' krajów na świecie. Surowe piękno tutejszych krajobrazów przywodzi na myśl doskonałą widokówkę. Jest tu bowiem wszystko - góry i morze, przepastne lasy i arktyczna tundra, spektakularne fiordy i lodowce, wodospady i jeziora, historyczne portowe miasta i wsie z kolorowymi domkami i drewnianymi kościołami. To także miejsce magiczne - z nocami bez świtu i dniami bez zmierzchu, z zadziwiającą zorzą polarną, zasiedlone przez renifery, duchy wikingów oraz... mityczne trolle i gnomy. Raj dla miłośników aktywnego spędzania czasu, wypoczynku na łonie natury, zabytków i muzeów, a także koneserów dań z ryb i cynamonowych bułeczek.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Podróże to styl życia Norwegia Spis treści Poznaj i doświadcz!2 Spis treści3 Niezbędnik6 Norwegia w pigułce12 14 Oto Norwegia Krajobrazy16 Przyroda22 Dzieje Norwegii26 Ludzie34 Kultura38 Kuchnia42 52 Oslo i okolice Nie pomiń!54 Oslo – wczoraj i dziś56 Historyczne centrum60 Kwadrat Christianii 74 Bjørvika76 Poza centrum80 Półwysep Bygdøy88 Okolice Oslo98 God morgen, czyli dzień dobry!106 Wydarzenia kulturalne48 Najlepsze gofry świata108 Hektolitry kawy110 (Oficjalne) symbole Norwegii113 Sławni Norwegowie114 Na rzecz pokoju120 Design122 Młoda sztuka z całego świata124 Jo Nesbø i Harry Hole126 Kilka mało znanych faktów o Norwegii 128 Kup książkę Poleć książkę 130 Stavanger i południowe wybrzeże Nie pomiń!132 Trasa z Oslo do Kristiansand134 Kristiansand148 Dolina Setesdal152 Trasa z Kristiansand do Stavanger156 Stavanger160 Lysefjorden170 Podążać za gwiazdą177 Kolebka narciarstwa178 Norwegia na dwóch kółkach180 Plażowanie po norwesku182 Troll czy gnom?185 Na biegunie i na oceanie186 190 Bergen i zachodnie wybrzeże Nie pomiń!192 Trasa ze Stavanger do Bergen 194 Bergen204 Sognefjorden222 Trasa z Oslo do Bergen228 Skąd wziął się fiord?238 Królestwo lodu240 Park Narodowy Folgefonna242 Park Narodowy Jostedalsbreen244 Park Narodowy Jotunheimen247 Najdłuższy norweski zip ‑line248 Droga Trolli251 Kup książkę Poleć książkę 252 Trondheim i środkowa Norwegia Nie pomiń!254 Trasa z Oslo do Lillehammer256 Lillehammer260 Trasa z Lillehammer do Trondheim266 Trasa z Otty do Geiranger272 Trasa wzdłuż Romsdalen276 Trondheim280 Trøndelag od kuchni292 Wikingowie295 Norwegia dla dzieci296 Szczęście po norwesku298 Do Norwegii na ryby302 Perełki UNESCO 304 306 Norwegia północna Nie pomiń!308 Trasa z Trondheim do Bodø (E6)312 Bodø 318 Narwik320 Lofoty326 Tromsø 332 W stronę Przylądka Północnego338 Przylądek Północny (Nordkapp)342 Południowy Finnmark344 Kirkenes 346 Magia zorzy polarnej350 Lodowe hotele353 Psie zaprzęgi354 Rudolf była kobietą356 Przygotowane przez wiatr358 Wodne safari360 Języki Norwegii362 Svalbard364 NORWEGIA PRAKTYCZNIE366 Informator A–Z368 Na miejscu374 Indeks388 Legenda392 Kup książkę Poleć książkę Kup książkę Poleć książkę Norwegia w pigułce 312,7 tys. km2 323,8 tys. km² LICZBA LUDNOŚCI 5,3 MLN NAJWIĘKSZE MIASTA OSLO 673 TYS. BERGEN 275 TYS. TRONDHEIM 185 TYS. STAVANGER 132 TYS. USTRÓJ POLITYCZNY DZIEDZICZNA MONARCHIA KONSTYTUCYJNA, DEMOKRACJA PARLAMENTARNA KORONA NORWESKA NOK 12 Kup książkę WARSZAWA UTC +1 (ZIMĄ), UTC +2 (LATEM) OSLO UTC +1 (ZIMĄ), UTC +2 (LATEM) Poleć książkę GALDHØPIGGEN 2469 M N.P.M. NAJWYŻSZY PUNKT WYBRZEŻE MORSKIE 0 M N.P.M. NAJNIŻSZY PUNKT .no + 47 JĘZYK URZĘDOWY NORWESKI STRUKTURA ETNICZNA: Norwegowie 83,2 Niemcy i in.) (w tym ok. 60 tys. Saamów) Polacy 2 Litwini 0,8 Somalowie 0,8 Szwedzi 0,7 Pakistańczycy 0,7 inni (Syryjczycy, Irakijczycy, STRUKTURA RELIGIJNA: protestanci 76 bezwyznaniowi 17 muzułmanie 3 katolicy 2,4 inni 1,6 Kup książkę Poleć książkę 13 Oslo – wczoraj i dziś Oslo – stolica Norwegii – to miasto z ponad 1000 ‑letnią historią, tym samym najstarsza ze skandynawskich stolic. O długich i burzliwych dziejach przypominają tutejsze zabytki. I choć dziś jest synonimem nowoczesności, znajdziemy tu sporo pamiątek z czasów pierwszych królów. W połowie XI w. miasto założył Harald III Srogi, choć istnieją ślady świadczące o osadnictwie nad Oslofjordem już w IX w. Syn Haralda, Olaf Spokojny, pod koniec XI w. ustanowił w Oslo pierwsze biskup- stwo. Mniej więcej w 1300 r. decyzją króla Haakona V Długonogiego Magnus‑ sona miasto zostało stolicą kraju. Wtedy też wzmocniono je, budując twierdzę Akershus. Liczyło wówczas niecałe 3 tys. mieszkańców, miało sześć kościołów i trzy klasztory. 56 Kup książkę Poleć książkę OSlO – wCZOraj I dZIś Patron miasta Patronem Oslo jest św. Hallvard (1020–43), którego wspomnienie przypada 15 maja. Przyszedł na świat w Lier jako syn bogatego chłopa. W wieku 23 lat, gdy wyruszał w podróż do Anglii w celach handlowych, pomógł błagającej go o pomoc ciężarnej kobiecie i wziął ją na swoją łódź. Niestety dogonili ich dwaj mężczyźni, przed którymi kobieta uciekała, a którzy twierdzili, że zostali przez nią obrabowa- ni. Hallvard odmówił wydania niewiasty. Zginął razem z nią od postrzału z łuku. Jego ciało obciążone kamieniem młyńskim mężczyźni wrzucili do wód fiordu – szybko jednak, mimo obciążenia, wypłynęło na powierzchnię. Zwłoki Hallvarda pochowano w pobliżu gospodarstwa jego ojca – wkrótce po tym wytrysnęło tam źródło, a nad grobem zaczął się unosić przepiękny zapach. Hallvarda ogłoszo- no świętym. Jego wizerunek znajduje się na pieczęciach miasta już od czasów średniowiecza. Medal św. Hallvarda to najważniejsze wyróżnienie przyznawane przez władze miasta. Pod wezwaniem świętego była także główna katedra w Oslo, stojąca niegdyś na starym mieście. W dawnych wiekach stanowiła centrum władzy biskupa. Była też miejscem, gdzie dokonywano koronacji czy odbywały się śluby rodziny królewskiej. Została zniszczona w XVII w. – jej ruiny można zobaczyć niedaleko stacji kolejowej Oslo Sentralstasjon (zachodnia strona). W 1624 r. król Danii i Norwegii Chry‑ stian IV Oldenburg odbudował miasto po wielkim pożarze. Przeniósł je także bliżej twierdzy Akershus i od swojego imienia nadał mu nową nazwę – Chri- stiania. Władza była jednak sprawowana z Kopenhagi i Christiania pozostawała w jej cieniu. Sytuacja uległa zmianie wraz z XVIII w., gdy w Norwegach zaczęła się budzić świadomość narodowa. W 1763 r. wy‑ dano pierwszą w kraju gazetę – „Norske Intelligenz ‑Seddeler”, a w 1811 r. w Chri‑ stianii założono uniwersytet. W 1814 r. rozpadła się unia realna łą‑ cząca królestwa Danii i Norwegii. Powstała unia personalna pod nazwą Zjednoczone Królestwo Szwecji i Norwegii. W tym czasie Norwegia wprowadziła konstytucję, posiadała także własne urzędy, a Christia‑ nia stała się stolicą. W wyniku reformy językowej przeprowadzonej w latach 1877–1925 nazwę stolicy zaczęto zapisy‑ wać jako Kristiana. Natomiast w 1925 r., po przeprowadzeniu referendum, powróco‑ no do nazwy Oslo. Kup książkę Poleć książkę 57 XIX w. to okres intensywnej rozbudo- wy miasta. Kierował nią architekt Christian H. Grosch. Zaprojektował m.in. budynek stołecznej giełdy (1808), Muzeum Narodo‑ we (1830) i gmachy uniwersyteckie przy głównej ulicy Karl Johans gate (do 1854 r.). W mieście powstały pierwsze zakłady produkcyjne, sprowadzano maszyny, budo‑ wano stocznie. W 1865 r. liczba mieszkań‑ ców wynosiła 55 tys., a w 1900 r. 228 tys. Dzielnice, uważane obecnie za najbardziej eleganckie (np. Torshov), powstały w la‑ tach 20. XX w. Niestety przy wznoszeniu tutejszych neoklasycystycznych rezydencji zburzono starsze zabytkowe budynki. Ostała się jednak stara twierdza Akers‑ hus, której działa nie zapobiegły inwazji hitlerowskiej w kwietniu 1940 r. Eskadry okrętów niemieckich powitały kanonady z fortów Koholm i Oscarsborg u wejścia do fiordu Oslo. Ostrzał z armat „Mojżesz” i „Aaron” pochodzących z 1892 r. zatopił m.in. niemiecki krążownik „Blücher” (uto‑ nęło przeszło tysiąc marynarzy), pozwalając królowi i rządowi przygotować ewakuację. Współczesne Oslo zamieszkuje przeszło 693 tys. mieszkańców, ale aglomeracja w okolicach stolicy Norwegii obejmuje ponad 1,6 mln osób, czyli około 30 obywateli tego kraju. Niemal jedna trzecia mieszkańców Oslo to dzieci imigrantów lub imigranci. W skali całej Norwegii imigranci stanowią przeszło 16 ludności. Co ciekawe, największa mniejszość etniczna nie pochodzi z żadnego sąsiedniego kraju ani nawet z kraju europejskiego, ale z Pakistanu (3,5 ). Pozostałe najliczniejsze mniejszości narodo‑ we w mieście to Polacy (2,5 ), Somalijczycy (2,3 ), Szwedzi (2 ) i Irakijczycy (1,2 ). Przez wzgląd na dużą liczbę imigrantów miasto ma bardzo kosmopolityczny charak‑ ter, ale daleko mu do zatłoczonej metropolii, gdzie żyje się w ciągłym pośpiechu. Oslo jest jednym z najchętniej odwie‑ dzanych miast Norwegii. Choć jest uzna‑ wane za jedną z najdroższych stolic na świecie z roku na rok odnotowuje wzrost liczby turystów. Jest bowiem idealną de‑ stynacją na weekendowy city break. 58 Kup książkę Poleć książkę OSlO – wCZOraj I dZIś Kup książkę Poleć książkę 59 Historyczne centrum Serce Oslo z najważniejszymi pamiątkami przeszłości: twierdzą Akershus i ratuszem. W pobliżu znajdują się też inne słynne obiekty z Pałacem Królewskim i siedzibą parlamentu na czele. Tu zlokalizowano dwa ważne norweskie muzea: Muzeum Narodowe i Muzeum Henrika Ibsena. Oslo jest bardzo przyjazne spacerowi‑ czom – bez problemu można zwiedzić całe centrum pieszo, a do bardziej oddalonych atrakcji dojechać wygodną komunikacją publiczną. Stolica Norwegii jest także idealnym miejscem dla rodziców z małymi dziećmi oraz rowerzystów. Wyróżnia się świetną nowoczesną architekturą w stylu charakterystycznym dla całej Skandynawii. Nie brakuje tu ciekawych muzeów z inte‑ raktywnymi wystawami, sklepów z bardzo dobrym designem, a także przytulnych 60 Kup książkę Poleć książkę HISTOryCZNe CeNTrum kawiarni z wyśmienitą kawą i pysznymi cynamonowymi bułeczkami. Oferta ga‑ stronomiczna jest bardzo różnorodna i na wysokim poziomie. Jedynym minusem są wysokie ceny – Oslo jest jedną z najdroż‑ szych stolic świata. Na poznanie miasta warto zarezerwować minimum dwa pełne dni. Będziemy mieć wtedy zarówno czas na zwiedzanie, jak i odpoczynek na łonie przyrody. Twierdza akershus Zwiedzanie Oslo najlepiej rozpocząć od akershus – jednej z najpotężniejszych cytadel Skandynawii. Twierdzę zaczęto wznosić ok. 1290 r. z rozkazu Haakona V Mangussona, który przeniósł tu stolicę z Bergen. Miała bronić miasta przed atakami, głównie duńskimi (jej mury były wtedy o 7 m wyższe niż obecnie). Nazwa twierdzy Akershus powstała z połączenia słów: Aker – tak nazywała się okolica, w której zamek został wybudowany, oraz hus, czyli „forteca”. Jest to średniowieczny zamek, który król Chrystian IV przebudował w 1. poł. XVII w. w stylu renesansowym. Warto zwrócić uwagę na kostki bruku przy podjazdach. Postawiono je na sztorc, by konie miały oparcie dla kopyt. Forteca nie została nigdy zdobyta. Nawet w 1940 r., po ob‑ lężeniu przez Niemców, twierdza została przekazana w wyniku kapitulacji. W czasie okupacji hitlerowskiej znajdowało się tu więzienie. Dziś część tutejszych pomieszczeń jest używana przez rząd w celach reprezentacyjnych. Niektóre z sal można zwiedzić, np. Olavshallen (trafioną w 1527 r. piorunem) czy komnatę Chrystiana IV z szeroką panoramą Kup książkę Poleć książkę 61 OSlO I OKOlICe Riddervolds gate Skovveien Bryggegangen Tjuvholmen allé Muzeum Astrup Fearnley Tjuvholmen skulpturpark Kongespeilet Slottsparken Pałac Królewski Dronningdammen Dronning Sonja KunstStall (galeria) Karol III Jan Holbergs gate Kristian IVs gate FREDERIKS GATE Universitetshagen Uniwersytet (Domus Media) Colbjørnsens gate n eie v rk a P r a mmensveien D Solligata Ankerhagen Hansteens gate Nationaltheatret stasjon Muzeum Ibsena (zamkn. do 2021 r.) Hansteens gate Cort Adelers gate Huitfeldts gate Arbins gate Løkkeveien Ruseløkkveien Nationaltheatret Henrik Ibsens gate RUSELØKKVEIEN H Victoria terrasse MUNKEDAMSVEIEN DRONNING MAUDS GATE K A A O N V I I S G A T E Biblioteka uniwersytecka Teatr Narodowy a t a g e r g b n e g K li n Kronprinsesse Märthas plass Ratusz Muzeum Narodowe (od 2020 r.) OPERATUNNELEN / FESTNINGSTUNNELEN Støperigata Holmens gate Stranden Centrum Pokojowej Nagrody Nobla Centrum informacyjne Mellomstasjonen Terminal promowy (Fornebu, Vollen, Bydgøy) Lofoten Fiskerestaurant A k e r s h u s s t r a n d a O l a v s g a t e S t . Thon Hotel Munch y e K P-Hotel Oslo Grensen N o r d a h l B r u n s g a t e Pile stre d e t ST. OLAVS GATE Muzeum Historii Kultury Dawna Galeria Narodowa Universitetsgata KARL JOHANS GATE Domus Academica Spikersuppa PIL E S T R E D E T Kristian Augusts gate SEHESTEDS GATE Ka(cid:27)stova STORTINGS PLASS Parlament Tordenskiolds gate Rosenkrantz’ gate Rådhusgata Kontraskjæret Nedre Vollgate First Hotel Millennium Perminalen Hotel Najstarszy budynek Gamle Raadhus (cid:30) Myntgata Rådhusgata Norweskie Muzeum Nedre Slottsgate OPERATUNNELEN / FESTNINGSTUNNELEN Revierstredet Grev Wedels plass Architektury Muzeum Norweskiego Ruchu Oporu TWIERDZA AKERSHUS Zamek Akershus Oslofjorden a t a g e k ir K Normandieplassen Muzeum Sił Zbrojnych AKERSH U AKERSH U zatoki (w rzeczywistości za życia króla pomieszczenie to było podzielone na kil‑ ka pokoi). Najcenniejszymi eksponatami w komnacie są przepiękne, wiszące na ścianach gobeliny. Zwiedzając twierdzę, warto także odwiedzić kaplicę pałacową i królewskie mauzoleum oraz zwrócić uwagę na służbę wartowniczą, którą pełni Gwardia Królewska (Hans Majestet Kongens Garde). Na terenie twierdzy działa kilka placówek muzealnych. Jedną z nich jest muzeum Sił Zbrojnych (Forsvarsmuseet). Muzeum opisuje dzieje norweskiego oręża 62 Kup książkę Poleć książkę HISTOryCZNe CeNTrum H e r sl e Tro n d hei m sveien U l l e v å l s v e i e n O l a v s g a t e Katedra św. Olafa r O l o h T e t a s g n e s redensborgveien F Thon Hotel Munch a s g s y e e r t A k e r s g a t a Trefoldighetskirken S t . e K Gamle Aker kirke Kulturkirken Jakob (centrum kultury) Møllergata Mariboes gate H A M M E R S B O RGGATA Hospitalsgata Grubbegata Justisen Youngs gate P-Hotel Oslo Akersgata Grensen IT dla młodych Skrånin ga Stortinget Oslo centrum 0 250 m Anker Hostel H a u s m Storgata ns gate a n Elgsletta VAHLS GATE Christian Krohgs gate NYLANDSVEIEN 4Blocks Jødisk Museum (Centrum Żydowskie) V A T E R L A N D S T Storgata U N N E L E N S trø get Storgata a t a g r s e n e t S Brugata Vaterlandsparken Riverside Youth Centre Grønland Oslo City Arena Oslo Spectrum Jernbanetorget Raddison Blu Plaza Grønland ØSTRE TANGENT Dworzec autobusowy Oslo Sentralstasjon Schweigaards gate Oslo Visitor Centre b s g a t e TA A G E K K A L O g r ó d B o t a n i c z n y ( 2 0 0 m ) , i U n w e r s y t e c k i e M u z e a H i s t o r i i N a t u r a l n e j ( 7 0 0 m ) Katedra Zbawiciela Skippergata Tygys PLAC JERNBANE(cid:31) TORGET Christian IV KARL JOHANS GATE RYNEK First Hotel Millennium Nedre Slottsgate Kongens gate Prinsens gate Kirkegata Dronningens gate SKIPPERGATA OPERATUNNELEN / FESTNINGSTUNNELEN Rådhusgata Revierstredet Norweskie Muzeum Grev Wedels plass The Minibottle Architektury Gallery Poczta Główna Tollbugata RÅDHUSGATA LANGKAIGATA Havnelageret MYNTGATA S T RANDA S T RANDA a L i n e 3 S S n e AKERSH U AKERSH U t S Muzeum Filmu Paléhaven Børshagen Giełda Biblioteka (od 2018 r.) DSVEIEN NYLA N B J Ø R V I K A Opera Narodowa DRONNING EUFEMIAS GATE Muzeum Edvarda Muncha (budynek Lambda) OPERATUNNELEN / BJØRVIKATUNNELEN ATE N 5S G O K Å G H N O K Middelalderparken od czasów wikingów. Można tu zobaczyć m.in. mundur, w który odziany był król Ha‑ akon, gdy wyruszał na emigrację po ataku Niemców w 1940 r. Historię norweskiego ruchu oporu w okresie II wojny światowej przedstawia leżące w obrębie fortyfikacji muzeum Norweskiego ruchu Oporu (Norges Hjemmefrontmuseet). Jest ono kopalnią wiedzy o czasach wojny. Można w nim obejrzeć m.in. fotografie, broń, nagrania mów Vidkuna Quislinga (faszystowski działacz polityczny, dwukrotny premier Norwegii) i odtworzoną celę komisariatu Kup książkę Poleć książkę 63 Trasa ze Stavanger do Bergen Ze Stavanger do Bergen możemy dojechać na dwa sposoby: drogą E39 (210 km), biegnącą prosto na północ przez Haugesund, lub drogami nr 13 i E16 okrążającymi fiordy (346 km). Obie trasy korzystają z kilku połączeń promowych i wielu tuneli, również podwodnych – w wypadku E39 wielokilometrowych. WOKÓŁ FIORDÓW Dłuższy wariant przejazdu (7–8 godz.) wykorzystuje drogę nr 13, a na koń‑ cowym etapie E16. Okrąża on odnogi Boknafjoden, a dalej na północ Hardan‑ gerfjorden (biegnąc brzegiem pięknego Sørfjorden). Wybierając tę trasę, nadło‑ żymy drogi, unikniemy jednak odcinków płatnych i zyskamy możliwość obejrzenia 194 Kup książkę Poleć książkę kilku atrakcji, w tym słynnej skały Troll‑ tunga. Podróż ze Stavanger zaczyna się od przeprawy promowej do Tau (nabrzeże Fiskepiren; przewoźnik Norled, https:// www.norled.no). Kolejna czeka nas w Hjelmeland (przy terminalu warto zwrócić uwagę na „pomnik tradycyjnego krzesła” – rodzaj artystycznej instalacji). Na tym odcinku trasy nie ma specjal‑ nych atrakcji, chyba żeby zaliczyć do nich sielskie widoki i typowe dla regionu XIX ‑wieczne drewniane kościoły (w Tau, Årdal, Hjelmeland, Erfjord, Sand…). Około 3 km za Suldalsosen można zatrzymać się na chwilę na parkingu przy drodze i podejść do pobliskiego Kolbeinstveit – dawnego młyna wodnego. Droga biegnąca wzdłuż malowniczego jeziora Suldalsvatnet doprowadzi nas do Nesfla‑ ten z kolejnym drewnianym kościółkiem. Kilka kilometrów dalej miniemy doskona‑ le widoczny z drogi wodospad Flesåafos- sen o wysokości 160 m (ilość spadającej TRasa ze sTavangeR DO BeRgen Hardangerfjorden Hardangerfjorden zaczyna się w Oceanie Atlantyckim na południe od Bergen i wnika w głąb lądu w kierunku północno ‑wschodnim, dochodząc do rozległego płaskowy‑ żu Hardangervidda (stanowiąc krę‑ gosłup dawnego okręgu Hordaland z głównym ośrodkiem w Bergen). Jego długość wynosi 179 km, szerokość dochodzi do 7 km, a głę‑ bokość do 861 m (przy Norheim‑ sund, w północnej części fiordu). Hardangerfjorden charakteryzuje się wysokimi, skalistymi brzega‑ mi. Posiada liczne odgałęzienia, tworzące osobne fiordy „drugiego rzędu”, najdłuższe z nich to Sørfjor‑ den i Eidfjorden. Głównymi portami doliny są Kinsarvik i Odda. Kup książkę Poleć książkę 195 Kościół w Røldal Jeśli w Håra pojedziemy prosto drogą E134, po chwili (3 km) znajdziemy się w RØLDAL. Znajduje się tu interesujący kościół, zbudowany w 1. poł. XIII w., drewniany i nazywany klepkowym (Røldal stavkyrkje), choć wśród specjalistów toczą się spory na temat jego historii (przebudowań) i „czystości” cech kon‑ strukcyjnych. Świątynia posiada cenne wyposażenie, m.in. XIII ‑wieczne rzeźby Matki Bożej, św. Olafa i Archanioła Michała oraz równie wiekową chrzcielnicę wykonaną ze staetytu – dość rzadkiej skały metamorficznej. Ołtarz pochodzi z 1629 r. W średniowieczu kościół był celem pielgrzymek – wierni pragnęli ujrzeć tutejszy „pocący się” krucyfiks, którego „łzy” miały mieć moc uzdrawia‑ jącą (najpewniej rzeczywiście pokrywał on się „potem” pochodzącym z konden‑ sacji pary wodnej w nieogrzewanym wnętrzu podczas tłumnych zgromadzeń). Świątynia była gruntownie remontowana w 1844 r. oraz w latach 1913–17. XIII ‑wieczny krucyfiks jest do dziś jedną z najcenniejszych relikwii w Norwegii. Kup książkę Poleć książkę TRasa ze sTavangeR DO BeRgen nim wody zmienia się w zależności od pory roku i opadów deszczu – zimą pra‑ wie go „nie ma”). Kolejny etap to zjazd do Botnen i przejazd brzegiem Røldalsvat‑ net. Za wsią Håra „trzynastka” pokonuje tunelem przełęcz, za którą osiągamy basen Hardangerfjorden. Pierwszą miejscowością, jaką tu napo‑ tkamy jest sKaRe (drewniany skare kirke z 1926 r.). Nieco dalej miniemy efektow‑ ne wodospady Låtefossen, dosłownie wiszące nad drogą (ich wody przelewają się przez przepusty pod szosą). Kolejna wy‑ soka kaskada – wodospad Tjødnadalsfos- sen – znajduje się 10 km dalej, za Sandvik (z drogi widać słabo tylko jej górną część, ale boczną drogą można podejść bliżej). Za miejscowością Odda droga biegnie wschodnim brzegiem 40 ‑kilometrowej długości sørfjorden, jedną z odnóg Hardangerfjorden, uważanego za naj‑ piękniejszy z norweskich fiordów. Jego długość sięga 179 km, co tym samym czyni go trzecim co do wielkości na świecie. Największa głębia mierzy 861 m (przy Norheimsund, mniej więcej na równoleżniku Bergen). Nad brzegami latem cudownie rozkwita roślinność. Po obu stronach trasy rozciągają się wybitnie widokowe górskie obszary chronio‑ ne – parki narodowe Hardangervidda (na wschodzie) i Folgefonna (na zacho‑ dzie, zob. s. 242), których samodzielne zwiedzanie (z namiotem) jest niestety dość skomplikowane logistycznie i może być polecane jedynie „zaprawionym w bojach” piechurom o dobrej kondycji i orientacji w terenie. Kup książkę Poleć książkę 197 Skąd wziął się fiord? Historia norweskich fiordów sięga 10 tys. lat wstecz, gdy tutejsze lodowce zaczęły się topić (wcześniej natomiast podczas plejstoceńskich zlodowaceń żłobiły potężne U ‑kształtne doliny, co można uznać za prafazę kształtowa‑ nia się fiordów). W wyniku cofania się lodowców i podnoszenia się poziomu morza dolne części dolin lodowcowych zostały zalane przez wody morskie – tak właśnie powstały fiordy. Są one zwykle bardzo głębokie (np. Sognefjord osiąga głębokość 1308 m), posiadają strome skaliste ściany oraz rozgałęzienia (bocz‑ ne dolinki „zawieszone”). Z ich krawędzi często spadają wodospady, a otoczenie obfituje w charakterystyczne dla obsza‑ rów polodowcowych formy geomorfolo‑ giczne – żłobiny, wygłady, liczne jeziora i in. W rejonie „ujścia” fiordu dolinę przegradza zawsze podwodna bariera denna – obszar mniej wyerodowany (o mniejszej głębokości), w rejonie gdzie niegdyś czoło lodowca sięgało morza; tu też znajduje się morena czołowa dawnego lodowca. Intensywność erozji lodowcowej powoduje, że dna fiordów są zwykle głębsze niż morze w rejonie ich wylotu (co skutkuje bardzo silnymi prądami pływowymi w tej strefie). W głębokich i długich fiordach woda morska miesza się ze słodką, proces ten ma skomplikowaną dynamikę i inten‑ sywność w zależności od profilu po‑ dłużnego doliny, ilości cieków w okolicy, obecności lodowca (jak np. na półwyspie Kup książkę Poleć książkę Folgefonna nad Hardangerfjorden) stanowiącego dodatkowy rezerwuar słodkiej wody czy pory roku. Zasolenie odnóg i basenów fiordów wpływa na obecność w nich rozmaitych gatunków ryb – np. słonowodnego dorsza. Fiordy występują wszędzie tam, gdzie zlodowacenia były największe – rozległe lądolody o potężnej miąższości lodu mogły kształtować powierzchnię Ziemi przez całe epoki geologiczne. Warunki takie panowały w rejonie biegunów. Zlo‑ dowaceniu plejstoceńskiemu zawdzię‑ czamy uformowanie dolin prafiordów na obszarach dzisiejszych Grenlandii, Islan‑ dii, Norwegii, Szkocji, wielkich wyspach kanadyjskich Terytoriów Północnych czy na półwyspie Labrador. Fiordy występują też na półkuli południowej – w chilijskiej Patagonii i na Nowej Zelandii. Fiordów nie należy mylić z riasami, które – choć czasem na pierwszy rzut oka nature Skąd wziął Się fiord? zbliżone krajobrazowo – mają całkiem inny rodowód. Powstają bowiem przez zalanie przez morze (w wyniku stopnio‑ wego, powolnego wzrostu poziomu wód lub obniżania się terenów przybrzeżnych) niezlodowaconych górskich dolin rzecz‑ nych w rejonie ich ujścia. Inny jest też ich charakter – są płytsze i krótsze, a ich pro‑ fil poprzeczny (wraz ze zboczami) bliższy kształtowi litery V. Dno doliny riasowej obniża się równomiernie, przechodząc w dno morskie (brak przegrody dennej) Wybrzeże riasowe występuje w wielu miejscach w Europie, także południowej, w północnej Japonii, w południowych Chi‑ nach, wschodniej Australii i wielu innych miejscach na Ziemi. Riasem jest także np. słynna Boka Kotorska w Czarnogórze, często (niesłusznie) nazywana fiordem. Istnieją także obszary, na których współ‑ występują obie formy wybrzeża (Islandia, Nowa Zelandia i in.). Kup książkę Poleć książkę 239 239 Trondheim Niegdyś stolica kraju, dziś pełne uroku miasto, które słynie z katedry – jednej z najpiękniejszych na świecie, ważnego uniwersytetu, świetnych festiwali. Miejsce idealne dla amatorów sportu, fanów sztuki i miłośników wypadów za miasto – okolice Trondheim także oferują wiele atrakcji. Trondheim to trzecie co do wielkości miasto Norwegii, leży na wysokości południowych brzegów Islandii i środkowej Syberii (63°30’ szerokości północnej) i ma niecałe 200 tys. mieszkańców. Co ciekawe, pomimo swojego położenia mieści obecnie największą uczelnię wyższą w kraju – Nor‑ weski Uniwersytet Naukowo ‑Techniczny (Norges teknisk ‑naturvitenskapelige universitet). Uczelnia powstała w 1996 r. z połączenia kilku różnych uniwersytetów w kraju. Uczy się w niej ponad 40 tys. osób, 280 Kup książkę Poleć książkę w światowych rankingach uczelni wyż‑ szych zajmuje ona bardzo dobre miejsca. Miasto jest nie tylko edukacyjną, lecz także duchową stolicą Norwegii – przy ka‑ tedrze Nidaros kończy się szlak pielgrzym‑ kowy, który przemierzali wierni (a teraz po prostu podróżnicy) od wielu wieków. Co roku do Trondheim przybywa ok. 400 tys. turystów, czyli dwa razy więcej, niż liczy tutejsza populacja. Centrum miasta tworzy malownicza zabudowa. W zabytkowych kolorowych domach mieszczą się przytulne kawiarnie, świetne restauracje (dwie z nich zdobyły nawet gwiazdkę Michelina), butiki oraz sklepy z lokalnymi produktami. To zresztą idealne miejsce dla miłośników zakupów, którzy lubią dobry design, jakość i lokalne pamiątki – wiele dostępnych tu produktów jest wykonanych przez małe rodzinne firmy. W mieście nie brakuje pubów – TrONdHeim Z Trondheim łatwo dostać się do Szwecji. Granica leży niecałe 100 km na wschód od miasta (w linii prostej 80 km). Prowadzi do niej droga E14. Od dużego miasta Őstersund dzieli nas 268 km, a od Sundsvall nad Bałtykiem 452 km. To droga zwana Karolinerleden, od przejścia i pamiętnej tragedii szwedzkiej armii zimą 1719 r. w końcu kilkadziesiąt tysięcy studentów musi po zajęciach korzystać z życia. Region słynie z napoju alkoholowego o nazwie karsk. Najczęściej to po prostu kawa, cukier i domowy (często nielegalnie produkowa‑ ny) bimber. Trondheim leży nad fiordem o tej samej nazwie co miasto. Od wieków jego mieszkańcy żyją z morza. Dziś rozwinięty jest przede wszystkim przemysł stocznio‑ wy i rybny. Miasto to ważny port handlowy środkowej Norwegii. Mimo położenia za równoleżnikiem 63°N w mieście jest względnie ciepło, nawet zimą. Wysokie temperatury to efekt oddziaływania Prądu Zatokowego (Golfstrøm). Średnia roczna temperatura Trondheim wynosi 6,4°C, natomiast temperatura najcieplejszego miesiąca, lipca, to ok. 14,3°C. Śnieg leży tu tylko przez 2,5–3 miesiące w roku. Trondheim jest kolebką norweskiej państwowości. Często przebywał tu Harald Pięknowłosy (Hårfager) władający północnymi obszarami. Jego prawnuk, Olaf Tryggvason, założył tu w 997 r. miasto, które od nazwy pobliskiej rzeki Nidelvy nazwał Nidaros. Nazwę na Trondheim zmieniono w XVI w. 18 ‑metrowej wysokości posąg władcy ‑założyciela znajduje się na Odwiedzając Trondheim latem, prawie nie zaznamy nocnych ciemności: od 20 maja do 20 lipca słońce ledwie chowa się za horyzontem. Kup książkę Poleć książkę 281 W norweskiej konstytucji istnieje zapis mówiący, że monarcha musi być koronowa‑ ny w katedrze w Trondheim. Szlaki św. Olafa Katedrę w Nidaros co roku odwiedza blisko 400 tys. turystów, są wśród nich wierni, którzy podróżują szlakami patrona Norwegii – św. Olafa, biegnącymi z różnych miejsc w kraju do Trondheim. W średniowieczu tutejsza katedra była czwartym, po Jerozolimie, Rzymie i Santiago de Compostela, celem pielgrzymek. Stało się tak za sprawą cudów, które miały tu miejsce po śmierci króla Olafa Haraldssona, późniejszego świętego. Władca zginął w bitwie pod Stiklestad w 1030 r. i został pochowany w Nidaros. Szlak z Oslo przez dolinę Gudbrandsda‑ len został otwarty w 1997 r., po blisko 500 latach. Liczy on 643 km – taka infor‑ macja widnieje na kamieniu milowym, który znajduje się w pobliżu ruin kościoła św. Klemensa w Oslo. Jest to szlak trudny i mało uczęszczany. Zapewnia jednak, obok przeżyć duchowych, także wspaniałe widoki. Jest bardzo zróżnicowany pod względem krajobrazów. Prowadzi przez tereny wiejskie, bory świerkowe i dziki płaskowyż Dovre. Więcej – zob. https://pilegrimsleden.no. rynku (Torvet), gdzie krzyżują się Kongens gate i Munkegata. Trondeim pełniło funkcję stolicy kraju wikingów aż do 1217 r. Najważniejszym zabytkiem miasta jest katedra Nidaros, gdzie złożono ciało króla Olafa ii Haraldssona, który zginął w bitwie pod Stiklestad w 1030 r. Niedługo potem został ogłoszony świętym, co wspomogło szerzenie się chrześcijaństwa na ziemiach norweskich. Katedra stała się wówczas miejscem pielgrzymek, które przyczyniły się w dużej mierze do rozwoju Trondheim. Peregrynacje wiernych do tutejszej katedry są popularne także współcześnie. Na początku XII w. osiadł tu pierwszy zakon, benedyktyni. Miasto padało często ofiarą pożarów, a w 1681 r. legło w gruzach 90 zabudowy. W czasie przebudowy Trondheim uzyskało swoje dzisiejsze, szerokie ulice. W 1718 r. Trondheim próbował zdobyć król Szwecji Karol Xii. 282 Kup książkę Poleć książkę TrONdHeim Kalendarium festiwali w Trondheim Festiwal Jazzowy (Trondheim Jazzfestival; www.jazzfest.no) – święto muzyki jazzowej organizowane w 1. poł. maja. W mieście odbywają się wówczas kon‑ certy współczesnych talentów przede wszystkim ze Skandynawii i Europy. Festiwal św. Olafa (Olavsfestdagene; https://olavsfest.no) – wydarzenie organi‑ zowane na przełomie lipca i sierpnia, które przyciąga tysiące uczestników z całe‑ go kraju. Biorą oni udział w ponad 300 wydarzeniach: koncertach (w tym takich gwiazd jak Sting), przedstawieniach teatralnych, targach historycznych itp. Festiwal Jedzenia (Trøndersk Matfestival) – wydarzenie organizowane od 2005 r. na początku sierpnia. Podczas trzech dni blisko 100 wystawców pre‑ zentuje lokalne przysmaki okręgu Sør ‑Trøndelag. Międzynarodowy Festiwal Studentów (The International Student Festival in Trondheim; www.isfit.org) – organizowany co dwa lata w lutym największy studencki festiwal na świecie. Co roku wybierany jest jeden temat, wokół którego toczą się dyskusje i wydarzenia kulturalne. Przyjeżdżają na niego studenci z ponad 100 krajów świata. W dyskusjach prowadzonych w ramach festiwalu biorą udział znane osobistości świata mediów i polityki. W ubie‑ głych latach gośćmi festiwalu byli m.in. Bill Clinton i Dalajlama. Armia pod dowództwem generała Armfeldta dotarła tu przez Stjørdalen i rozpoczęła oblężenie. Zakończono je po wieściach o śmierci władcy. Wycofujących się szwedzkich żołnierzy zaskoczyła w do‑ linie burza śniegowa. Zginęło w niej wiele tysięcy ludzi. W przeszłości Trondheim miało nie tylko silną pozycję gospodar‑ czą. W 1760 r. z inicjatywy m.in. biskupa miasta i zoologa Johana Ernsta Gunnerusa powstał tutaj det Lærde Selskab, który dał początek przyszłej wyższej uczelni, jednej z pierwszych w kraju. Katedra Nidaros Punkt centralny miasta stanowi impo‑ nująca katedra Nidaros (Nidarosdome), największa świątynia Skandynawii (i jedna z najpiękniejszych w Europie). Katedrę kazał zbudować król Olaf III Spokojny (Olav Kyrre). Jej budowniczowie wzorowali się na angielskiej katedrze w Canterbury. Prace zakończono w 1093 r., a w kolejnych stu‑ leciach miały miejsce przebudowy. Trond‑ heim w wiekach średnich było prawdziwą ostoją chrześcijaństwa na północy Europy i poza katedrą działało tutaj jeszcze dzie‑ więć innych kościołów i pięć klasztorów. Królowie przybywali z pielgrzymkami, np. w 1350 r. szwedzki król Magnus Eriksson (podobno z obawy przed epidemią „czarnej śmierci”). Od 1449 r. w katedrze koronowa‑ no władców kraju. W restauracji budowli rozpoczętej w 1869 r. brał udział m.in. Gustav Vigeland, który ozdobił zachodnią fasadę 54 figurami. W sezonie letnim można wejść na wieżę kościelną, a o godz. 13.00 w dni powszednie odbywają się tu koncerty organowe. Obok katedry znajduje się centrum informacji z literaturą, upominkami i ka‑ wiarnią. Z katedrą sąsiaduje średniowiecz‑ ny (z XIII w.) pałac arcybiskupi, obecnie Srebrna trumna z ciałem św. Olafa – cel średniowiecznych pielgrzymek – nie zachowała się do naszych czasów. W XVI w. została wywieziona do Danii i przetopiona na monety. Kup książkę Poleć książkę 283 Kup książkę Poleć książkę Wikingowie Ubrany w skóry, świetnie zbudowany, silny mężczyzna z rudymi lub blond włosami i mocno zarysowanymi kośćmi policzkowymi, z waleczną iskrą w oku, dziki i odważny, a jednocześnie prawy. To stereotypowe, romantyczne wyobrażenie wikinga, które upo­ wszechniło się w kulturze w XIX w. i na początku XX w. Wikingowie, skandynawscy wojownicy z VIII–XI stulecia, odbywali wyprawy o charakterze handlowym lub rabunkowym ze swoich siedzib na Północy do innych części Europy – docierali daleko na po­ łudnie, aż do Rusi Kijowskiej i Bizancjum, najeżdżali wybrzeża Anglii, Irlandii (gdzie założyli Dublin) i Francji, dopływali też na Półwysep Iberyjski i na Morze Śródziemne. Znani są przede wszystkim jako bit­ ni woje (sprawnie posługujący się mieczami, toporami, włóczniami i tarczami), żądni przygód odkrywcy i świetni żeglarze, którzy, jako pierwsi Europejczycy, dotarli do Islandii, Grenlandii, a nawet północ­ nych wybrzeży Kanady. Słowo viking oznaczało zresztą kiedyś wła­ śnie wyruszanie na zamorską wyprawę łupieżczą lub wojenną (samo vik zaś to po staronordycku „zatoka”). Wikingowie jednak nie tylko zabijali i łupili – byli też kupcami oferującymi drewno, żelazo, skóry wielorybów, futra, kły oraz… niewolników. Skuteczność w operowaniu na morzu zapewniały im długie, smukłe i lekkie łodzie wiosłowo­ ­żaglowe – drakkary, które poruszały się z prędkością 30 km/godz. W pełnomorskich rejsach handlowych i wojennych sprawdzały się też cięższe jednostki – knary i byrdingi, będące szczytowymi osią­ gnięciami ówczesnego szkutnictwa. Przetrwanie długiego czasu na morzu umożliwiały wojom zabierane na pokład zapasy słodkiej wody i suszonego dorsza. W XI w. wikingowie zajmowali dużą część Anglii (gdzie byli obecni już pod koniec VIII w.), wkrótce ulegli jednak naporowi Nor­ manów, czyli… potomków wikingów, którzy w X w. przyjęli chrze­ ścijaństwo i zasymilowali się z mieszkańcami północnej Francji, nazywając swoją krainę Normandią. Sama nazwa „Normanowie” pochodzi od Northman lub Nortmann – znając język angielski, można się domyślić, że oznacza ona po prostu „ludzi z Północy”. Normanowie w XI w. ostatecznie podbili Anglię i Walię, a Wilhelm Zdobywca został królem Anglii i sprawił, że dynastia normandzka rządziła tym krajem przez kilka kolejnych stuleci. W XI w. Norma­ nowie zdobyli także Sycylię i południowe Włochy. Mało mówi się o kobietach ­wikingach. Na tle społeczeństw innych części Europy cieszyły się one sporymi prawami – mogły ubiegać się o rozwód i dziedziczyć majątek po zmarłym mężu (w większości krajów europejskich nawet na początku XX w. nie było to możliwe). W czasie długich wypraw mężów kobiety pełniły funkcję głowy rodziny. Więcej o wikingach dowiemy się m.in. w Muzeum Łodzi Wikingów w Oslo i w Muzeum Wikingów na Lofotach urządzonym w miejscu ich dawnej osady. Kup książkę Poleć książkę 295 295 Autorzy przewodnika: Peter Zralek, Katarzyna Byrtek Współpraca (uzupełnienia, informacje praktyczne): Barbara Sikora, Maciej Żemojtel Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel Redakcja: Barbara Sikora, Gabriela Turzańska, Maciej Żemojtel Koordynacja techniczna: Miron Kokosiński Skład i fotoedycja: DAKA – Studio Graficzne | Dawid Kwoka Opracowanie kartograficzne: Jan Leja, Magdalena Kroczak Źródło pochodzenia danych kartograficznych: OpenStreetMap.org Projekt okładki: Ewa Jarocka; materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock Images LLC Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magne‑ tycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towa‑ rowymi ich właścicieli. Autorzy oraz Helion SA dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autorzy oraz Helion SA nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Helion SA ul. Kościuszki 1c, 44–100 Gliwice tel.: 32 2309863 e ‑mail: redakcja@bezdroza.pl księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres: http://bezdroza.pl/user/opinie/?bents1 Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Wydanie I ISBN: 978‑83‑283‑6580‑3 Copyright © Helion SA, 2020 • Kup książkę • Poleć książkę • Oceń książkę • Księgarnia internetowa • Lubię to! Nasza społeczność Podróżowanie stało się dla wielu z nas synonimem stylu życia. Niezależnie od tego, kim jesteś, z kim i w jaki sposób najchętniej spędzasz wolny czas, w każdej części świata znajdziesz coś dla siebie. Sięgnij po przewodnik z serii travel style i przekonaj się, jak różnorodne możliwości oferuje. Jeśli jesteś amatorem lokalnych smaków, przyjrzyj się informacjom oznaczonym ikoną travel food. Jako rodzic małego dziecka, zwróć uwagę na strony opatrzone frazą travel family. Propozycje aktywnego spędzania czasu odnajdziesz w sekcji travel active. Bardziej spokojnego odpoczynku szukaj pod znakiem travel relax. Pasjonuje Cię życie i historia mieszkańców odwiedzanego regionu? Skup się na travel culture. Kochasz dziką przyrodę? Specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy atrakcje travel nature. Udanej podróży! Norwegia Norwegia to jeden z najpiękniejszych i najszczęśliwszych krajów na świecie. Surowe piękno tutejszych krajobrazów przywodzi na myśl doskonałą widokówkę. Jest tu bowiem wszystko – góry i morze, przepastne lasy i arktyczna tundra, spektakularne fiordy i lodowce, wodospady i jeziora, historyczne portowe miasta i wsie z kolorowymi domkami i drewnianymi kościołami. To także miejsce magiczne – z nocami bez świtu i dniami bez zmierzchu, z zadziwiającą zorzą polarną, zasiedlone przez renifery, duchy wikingów oraz… baśniowe trolle i gnomy. Raj dla miłośników aktywnego spędzania czasu, wypoczynku na łonie natury, zabytków i muzeów, a także koneserów dań z ryb i cynamonowych bułeczek. cena: 64,90 zł ISBN 978-83-283-6580-3
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Norwegia. #Travel&Style. Wydanie 1
Autor: ,
Sklep
Format
Cena
Helion.pl Helion.pl
ebook/pdf
32,45 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: