Darmowy fragment publikacji:
NR 4 (902) kWIECIEń 2018
konstytucja dla biznesu
CENA 39,00 ZŁ (W TYM 23 VAT) WWW.PGP.INFOR.PL
UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU
Nowe prawo
dla przedsiębiorców
Ułatwienia przy zakładaniu firmy
Ulga w składkach ZUS – dla kogo i w jakiej wysokości
Jakie są uprawnienia Rzecznika Małych i Średnich
Przedsiębiorców
Nowe zasady prowadzenia działalności przez
podmioty zagraniczne
INDEKS 331783
ISSN 1234-5695
Partnerzy merytoryczni
Nowe Prawo
Dla PRZEDsIębIoRCów
K o n s t y t uC j a D l a bI Zn E s u
Format b5
oprawa miękka
ok. 160 stron
Cena publikacji:
99 zł (brutto)
zamiast 129 zł
Publikacja to jedyne na rynku tabelaryczne zestawienie przepisów ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej i odpowiadających im przepisów
Konstytucji dla biznesu – z krótkim komentarzem.
Zawiera:
tabelaryczne zestawienie treści przepisów ustawy z o swobodzie działalności gospodarczej
z 2004 r. i odpowiadających im – pod względem przedmiotu regulacji – przepisów nowego
Prawa przedsiębiorców, ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych
i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji
dla Przedsiębiorcy;
wyjaśnienia i komentarze ekspertów do każdego zmienionego przepisu;
tabelaryczne zestawienie przepisów nowego Prawa przedsiębiorców, ustawy o zasadach
uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji
o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, ustawy o Rzeczniku Małych
i Średnich Przedsiębiorców, które nie mają swojego odpowiednika w dotychczasowej regulacji.
sklep.infor.pl
22 212 07 30, 801 626 666
bok@infor.pl
spis treści
1. Wstęp
1.1. Czym jest Konstytucja Biznesu?
1.2. Metoda regulacji
1.3. Termin wejścia w życie
2. praWo przedsiębiorcóW
2.1. Relacje przedsiębiorca–urzędnik
2.1.1. Zasada wolności działalności gospodarczej
2.1.2. Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy
2.1.3. Przyjazna interpretacja przepisów
2.1.4. Zasada proporcjonalności
2.1.5. Szybkość działania administracji
2.1.6. Postulat trwałości praktyki urzędniczej
2.1.7. Zasada udzielania informacji
2.2. Prowadzenie działalności gospodarczej
2.2.1. Pojęcie działalności gospodarczej
2.2.2. Podział przedsiębiorców
2.2.3. Rozpoczęcie działalności gospodarczej
2.2.4. Pakiet startowy przy zakładaniu firmy – zwolnienie z ZUS
2.2.5. Zawieszanie działalności
2.2.6. Zakończenie działalności gospodarczej osoby fizycznej
2.3. Kontakty z urzędami
2.3.1. Odformalizowanie załatwiania spraw w urzędach
2.3.2. Objaśnienia prawne
2.3.3.
2.3.4. Utrwalona praktyka interpretacyjna
2.3.5. Stopniowa likwidacja REGON
Interpretacja indywidualna
2.4. Działalność reglamentowana
2.4.1. Koncesje i zezwolenia
2.4.2. Wpis do rejestru działalności regulowanej
2.5. Kontrola przedsiębiorcy
2.5.1. Planowanie kontroli
2.5.2. Schemat kontroli
2.5.3. Zawiadomienie o kontroli
2.5.4. Czynności kontrolne
2.5.5. Czas trwania kontroli w roku
2.5.6. Przerwa
2.5.7. Książka kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli
2.5.8. Zakaz ponownej kontroli
2.5.9. Sprzeciw przedsiębiorcy wobec przeprowadzenia kontroli
2.5.10. Skarga na przewlekłość postępowania
2.6. Odszkodowanie dla przedsiębiorcy
2.6.1. Nielegalne dowody
2.7. Tworzenie przepisów dla przedsiębiorców
2.8. Wyłączenie niektórych rodzajów działalności spod ustawy
2.9. Przedsiębiorca a prawa konsumenta
spis treści
6
6
9
9
10
10
10
15
16
18
18
19
19
20
20
21
22
22
24
26
27
27
28
28
30
30
30
31
31
32
32
33
33
34
36
36
37
37
38
38
39
40
41
42
42
kwiecień 2018
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
3
spis treści
3. centralna eWidencja i informacja o działalności Gospodarczej (ceidG) i punkt informacji
dla przedsiębiorcy (pip)
3.1. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG)
3.1.1. Wprowadzenie tzw. działalności nierejestrowej
3.1.2. Prokura i pełnomocnictwo
3.2. Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy
3.2.1. Uproszczenie przekazywania informacji
3.2.2. Usprawnienie komunikacji
4. ustaWa o rzeczniku małych i średnich przedsiębiorcóW
4.1. Cel powołania instytucji
4.2. Urząd
4.3. Zadania i uprawnienia Rzecznika
5. ustaWa o zasadach uczestnictWa przedsiębiorcóW zaGranicznych i innych
osób zaGranicznych W obrocie Gospodarczym na terytorium rzeczypospolitej polskiej
5.1. Zakres ustawy o przedsiębiorcach zagranicznych
5.2. Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium RP
5.3. Spełnienie wymogów do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP
5.4. Transgraniczna działalność usługowa
5.5. Oddziały przedsiębiorców zagranicznych
5.6. Przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych
5.7. Współpraca międzynarodowa właściwych organów w zakresie świadczenia usług
5.8. Przepisy karne
6. przepisy WproWadzające ustaWę – praWo przedsiębiorcóW oraz inne ustaWy dotyczące
działalności Gospodarczej
6.1. Zmiany w ustawie – Kodeks postępowania administracyjnego
6.2.
Zmiana w ustawie – Kodeks cywilny dotycząca prokury udzielonej przez osobę fizyczną prowadzącą działalność
gospodarczą
6.3. Zmiany w ustawach w zakresie reglamentacji działalności gospodarczej
6.3.1. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
6.3.2. Ustawa o radiofonii i telewizji
6.3.3. Ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach
6.3.4. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
6.3.5. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty
6.3.6. Ustawa – Prawo energetyczne
6.3.7. Ustawa – Prawo o ruchu drogowym
6.3.8. Ustawa o ochronie osób i mienia
6.3.9. Ustawa o usługach turystycznych
6.3.10. Ustawa o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych
6.3.11. Ustawa o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami
wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym
lub policyjnym
6.3.12. Ustawa o usługach detektywistycznych
6.3.13. Ustawa o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów
wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami
6.3.14. Ustawa o transporcie drogowym
6.3.15. Ustawa – Prawo farmaceutyczne
4
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
www.pgp.infor.pl
44
44
51
52
53
54
54
54
54
55
55
57
57
58
59
60
63
66
71
71
72
72
73
74
76
77
77
77
77
77
79
79
79
80
80
80
80
80
80
spis treści
6.3.16. Ustawa – Prawo lotnicze
6.3.17. Ustawa – Prawo dewizowe
6.3.18. Ustawa o transporcie kolejowym
6.3.19. Ustawa o zakładach leczniczych dla zwierząt
6.3.20. Ustawa o pomocy społecznej
6.3.21. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
6.3.22. Ustawa – Prawo telekomunikacyjne
6.3.23. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych
6.3.24. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym
6.3.25. Ustawa o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych
napojów spirytusowych
6.3.26. Ustawa o kierujących pojazdami
6.3.27. Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
6.3.28. Ustawa o działalności leczniczej
6.3.29. Ustawa o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina
6.3.30. Ustawa – Prawo geologiczne i górnicze
6.3.31. Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej
6.3.32. Ustawa o usługach płatniczych
6.3.33. Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych
6.3.34. Ustawa – Prawo pocztowe
6.3.35. Ustawa o środkach ochrony roślin
6.3.36. Ustawa o odnawialnych źródłach energii
6.4. Zmiany w ustawach w związku z wprowadzeniem tzw. działalności nieewidencjonowanej
6.4.1. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
6.4.2. Ustawa o podatku od towarów i usług
6.5. Zmiany w ustawach odwołujących się do Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
6.6. Zmiany w innych ustawach
6.7. Przepisy uchylające
6.7.1. Uchylenie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
6.7.2.
Uchylenie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne
6.7.3. Uchylenie ustawy o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
6.8. Przepisy przejściowe, dostosowujące i przepis końcowy
6.8.1.
6.8.2.
6.8.3.
Obowiązek aktualizacyjny podmiotu prowadzącego działalność nadzorowaną, o której mowa w ustawie
o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt
Uregulowanie kwestii możliwości prowadzenia „działalności nieewidencjonowanej” przez osoby
prowadzące działalność gospodarczą w przeszłości (art. 188)
Stosowanie przepisów dotychczasowych, a także zasad przewidzianych w Prawie przedsiębiorców do
postępowań wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo
przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej
6.8.4. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej
6.8.5. Reglamentacja działalności gospodarczej
6.8.6. Kontrola wykonywania działalności gospodarczej
6.8.7.
Stosowanie przepisów rozdziału 6 Prawa przedsiębiorców do projektów legislacyjnych będących
w trakcie procedowania
6.8.8. Zmiany związane z wyodrębnieniem przepisów regulujących funkcjonowanie CEIDG w osobnej ustawie
6.8.9. Rejestry zgód
6.8.10. Wpisy oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych
6.8.11. Obowiązki podmiotów działających w oparciu o ustawę o zasadach prowadzenia na terytorium
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości
przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne
6.9. Wejście w życie Ustawy Wprowadzającej
81
81
81
81
81
81
82
82
82
82
83
83
83
83
83
83
83
84
84
84
84
84
84
85
85
85
92
92
92
92
92
92
93
93
94
94
95
95
95
96
96
96
97
kwiecień 2018
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
5
Nowe prawo dla przedsiębiorców
Nowe prawo
dla przedsiębiorców
1. wstęp
Konstytucja Biznesu jest to pakiet ustaw, których celem jest zreformowanie i uproszczenie przepi-
sów dotyczących prowadzenia działalności. Najważniejszą ustawą w ramach Konstytucji Biznesu
jest Prawo przedsiębiorców. Określa ono prawa przedsiębiorcy i zasady prowadzenia działalności
gospodarczej.
1.1. czym jest Konstytucja biznesu?
Konstytucja Biznesu – jest to pakiet ustaw uchwalonych przez Sejm 6 marca 2018 r., których celem jest prze-
budowa i reforma prawno-instytucjonalnego otoczenia przedsiębiorców oraz wykonywanej przez nich działalno-
ści gospodarczej. Pakiet ten stanowi realizację formułowanych w „Planie na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”
(przyjętym uchwałą nr 14/2016 Rady Ministrów z 16 lutego 2016 r.) oraz w „Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju” zapowiedzi uchwalenia nowego aktu prawnego, który będzie w sposób całościowy i spójny regulował
ogólne zasady wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Ponadto akty prawne wchodzące w skład tego
pakietu – tworząc korzystne, przejrzyste i stabilne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej oraz wzmac-
niając gwarancję wolności i praw przedsiębiorców – mają zmniejszyć ryzyko biznesowe oraz zwiększyć chęć przed-
siębiorców do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w tym także do ponoszenia ryzyka techno-
logicznego związanego z realizacją innowacyjnych projektów.
Zmiany, które wprowadza Konstytucja Biznesu, dotyczą m.in. takich obszarów, jak:
a) relacje przedsiębiorcy z urzędami i załatwianie spraw urzędowych,
b) zakładanie firmy,
c) zawieszenie działalności,
d) obowiązki związane z prowadzeniem działalności.
Ustawodawca postrzega Konstytucję Biznesu jako największą zmianę prawa gospodarczego przeprowadzoną
w ostatnich latach. Jej deklarowanym celem ma być przede wszystkim zmiana relacji między przedsiębiorcami
i administracją na bardziej partnerskie. Realizacją tych zamierzeń jest wprowadzenie do Konstytucji Biznesu m.in.
następujących zasad:
a) co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone (przedsiębiorca może prowadzić biznes w sposób wolny, jeśli
nie łamie wyraźnych zakazów lub ograniczeń),
b) domniemania uczciwości przedsiębiorcy (przedsiębiorca nie musi udowadniać swojej uczciwości, a wątpliwo-
ści co do okoliczności konkretnej sprawy będą rozstrzygane na jego korzyść),
c) przyjaznej interpretacji przepisów (niejasne przepisy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy),
d) proporcjonalności (urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych obciążeń, np. nie będzie
mógł żądać dokumentów, którymi już dysponuje).
W nowych przepisach przewidziano również wprowadzenie ułatwień przy zakładaniu firmy i prowadzeniu biz-
nesu. Wśród konkretnych uproszczeń wprowadzanych w ramach Konstytucji Biznesu znajdą się m.in.:
a) możliwość prowadzenia drobnej działalności (przychody miesięczne do 50 minimalnego wynagrodzenia)
bez obowiązku rejestracji,
b) zwolnienie nowych firm z obowiązku opłacania składek ZUS przez pierwszych 6 miesięcy,
c) stopniowa likwidacja numeru REGON,
d) powołanie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców,
e) publikacja objaśnień prawnych do skomplikowanych przepisów,
f)
możliwość bezterminowego zawieszenia firmy,
6
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
www.pgp.infor.pl
g) uporządkowanie katalogu działalności reglamentowanych (wymagających koncesji, zezwoleń) i zmniejszenie
obowiązków dla przedsiębiorców,
h) możliwość załatwiania prostych spraw urzędowych przez telefon lub e-mail.
wstęp
Tabela 1. Konstytucja Biznesu – korzyści dla przedsiębiorców
Lp.
1
1. Relacje przedsiębiorca–urzędnik
Obszar korzyści
2
Opis
3
■ wprowadzenie zasady, co nie jest prawem zabronione, jest dozwo-
lone
przedsiębiorca może prowadzić biznes w sposób wolny, jeśli nie ła-
mie wskazanych wyraźnie w prawie zakazów lub ograniczeń,
■ domniemanie uczciwości przedsiębiorcy
przedsiębiorca nie musi udowadniać swojej uczciwości, a wątpliwo-
ści co do okoliczności konkretnej sprawy będą rozstrzygane na ko-
rzyść przedsiębiorcy,
niejasne przepisy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców,
■ przyjazna interpretacja przepisów
■ zasada proporcjonalności
urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych ob-
ciążeń, np. nie będzie mógł żądać dokumentów, którymi już dyspo-
nuje,
■ powołanie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
Rzecznik będzie mógł np. wnioskować do ministrów o wydanie ob-
jaśnień najbardziej skomplikowanych przepisów i interweniować
w sprawie łamania prawa przedsiębiorców.
2.
Zakładanie firmy – pakiet
startowy
W ramach Konstytucji Biznesu przygotowano pakiet ułatwień dla
przedsiębiorców rozpoczynających działalność:
■ wprowadzenie tzw. działalności nierejestrowej
będzie ona dotyczyć m.in. drobnej działalności zarobkowej osób fi-
zycznych, np. dorywczego handlu lub okazjonalnych usług. Jeśli
przychody z tej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu
50 kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta nie bę-
dzie uznawana za działalność gospodarczą i nie będzie trzeba
jej rejestrować w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalno-
ści Gospodarczej (dalej: CEIDG). Dochody z takiej działalności
będą opodatkowane na zasadach ogólnych;
■ wprowadzenie nowej ulgi w składkach ZUS dla nowych firm
początkujący przedsiębiorcy będą zwolnieni ze składek na ubez-
pieczenia społeczne przez pierwszych 6 miesięcy działalności.
Przedsiębiorca będzie musiał zgłosić się do obowiązkowych ubez-
pieczeń społecznych w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działal-
ności, a nie w ciągu 7 dni, jak to jest obecnie. Potem przez 2 lata bę-
dzie mógł korzystać z tzw. małego ZUS. Nie dotyczy to składek na
ubezpieczenie zdrowotne, które będzie obowiązkowe również dla
przedsiębiorców korzystających z ulgi. Składkę zdrowotną można
odliczyć od podatku (nie od dochodu).
3.
Zawieszenie działalności
Wprowadzono możliwość zawieszenia działalności w przypadku za-
trudniania pracownika przebywającego na urlopie macierzyńskim czy
wychowawczym.
Dotychczas nie można było zawiesić działalności, jeśli zatrudnia-
ło się pracowników. Dzięki zmianom zaproponowanym w Konstytu-
cji Biznesu będzie można zawiesić działanie firmy (zarejestrowanej
w CEIDG) na dowolny czas określony (w poprzednim stanie praw-
nym jedynie na 24 miesiące) lub na czas nieokreślony. Po upływie
terminu zawieszenia wznowienie działalności gospodarczej nastąpi
kwiecień 2018
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
7
Nowe prawo dla przedsiębiorców
1
2
3
4.
Kontakty z urzędami
5.
Korzystanie z pełnomocników
6. Działalność reglamentowana
7.
Tworzenie przepisów
dla przedsiębiorców
automatycznie. Jeśli przedsiębiorca zapomni złożyć wniosek o wzno-
wienie działalności zawieszonej na czas nieokreślony, nie zostanie on
wykreślony z rejestru (jak było dotychczas).
■ nowy portal internetowy dla przedsiębiorców
portal będzie rozwinięciem strony www.biznes.gov.pl. Wyjaśni,
w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, a także
umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświad-
czenia o niezaleganiu z podatkami albo składkami. Portal przypo-
mni przedsiębiorcom (przez SMS lub e-mail) o zbliżających się ter-
minach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach
w prawie,
■ możliwość załatwiania niektórych prostych spraw urzędowych
przez telefon, e-mail lub za pomocą innych środków komunikacji
urząd będzie mógł w ten sposób szybko poinformować np. o ko-
nieczności dostarczenia załączników albo o gotowych do odbioru
dokumentach,
■ stopniowa likwidacja REGON
podstawowym numerem identyfikującym przedsiębiorcę będzie
NIP.
Możliwość ustanawiania prokurentów przez przedsiębiorców – osoby
fizyczne.
Opublikowanie informacji o pełnomocniku lub prokurencie w CEIDG
będzie równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa lub prokury na
piśmie.
Uporządkowanie katalogu form reglamentacji działalności gospodar-
czej.
Pozostaną trzy zasadnicze formy: koncesje, zezwolenia i rejestry dzia-
łalności regulowanej. Zniesione zostaną zgody i licencje jako odręb-
ne formy reglamentacji. Ponadto zostanie wprowadzona zasada, że
zezwolenia nie mogą mieć charakteru uznaniowego i powinny być
udzielone zawsze, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki przewidziane
prawem.
■ stworzenie katalogu podstawowych reguł, którymi należy kierować
się przy tworzeniu prawa gospodarczego
jest to m.in. zasada proporcjonalności obciążeń dla przedsiębior-
ców z sektora MŚP, zgodnie z którą jeśli stwierdzi się, że projekt
nowego prawa wywiera wpływ na przedsiębiorców z tego sektora,
to dąży się do ograniczenia wobec nich obowiązków administra-
cyjnych. Wprowadzono również m.in. zasady dążenia do unikania
nadimplementacji prawa UE oraz ograniczenia obowiązków infor-
macyjnych,
■ ministrowie i organy centralne będą wydawać objaśnienia prawne
napisane prostym językiem „poradniki” wyjaśnią, jak stosować
najtrudniejsze przepisy. Zastosowanie się do nich będzie chroniło
przedsiębiorcę, np. w razie kontroli. Do wydania objaśnień przez
ministrów i organy centralne będzie mógł zobowiązać Rzecznik
Małych i Średnich Przedsiębiorców.
8.
Prowadzenie działalności
przez cudzoziemców
Wprowadzono nowe przepisy dotyczące zasad udziału przedsiębior-
ców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodar-
czym w Polsce.
Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach
i niespójne. Dzięki Konstytucji Biznesu przepisy znajdą się w jednym
dokumencie.
8
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
www.pgp.infor.pl
1.2. Metoda regulacji
wstęp
Konstytucję Biznesu tworzą:
a) ustawa – Prawo przedsiębiorców,
b) ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy,
c) ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców,
d) ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospo-
darczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
e) przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz niektóre inne ustawy z pakietu „Konstytucji Biz-
nesu”.
Najważniejsza w ramach Konstytucji Biznesu jest ustawa – Prawo przedsiębiorców (dalej: Prawo przedsiębior-
ców), która określa najistotniejsze prawa przedsiębiorcy i zasady prowadzenia działalności gospodarczej. W zało-
żeniu ustawodawcy jest to akt prawny, który ma w sposób spójny, całościowy i konsekwentny uregulować w Pol-
sce ogólne zasady oraz reguły podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej. Ustawa ta
w znacznej części powtarza regulacje, które były zawarte w uchylonej ustawie z 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia-
łalności gospodarczej.
Prawo przedsiębiorców jest jednak aktem prawnym mniejszym objętościowo, ograniczonym do 72 artykułów
(uchylona ustawa ma ich znacznie więcej), bo w intencji ustawodawcy ma zawierać jedynie te regulacje, które są
rzeczywiście niezbędne (uzasadnienie ustawy):
(...) dla instytucjonalnego wzmocnienia gwarancji wolności działalności gospodarczej oraz które będą dawały
przedsiębiorcom wiarygodną i autorytatywną informację o ich rudymentarnych prawach i obowiązkach w ich
stosunkach z organami władzy publicznej i innymi podmiotami prawa, w tym z innymi przedsiębiorcami oraz
konsumentami.
W związku z taką koncepcją ustawodawcy część instytucji lub regulacji prawnych związanych z działalnością
gospodarczą, zawartych wcześniej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, została przeniesiona do od-
rębnych ustaw. W ten sposób Prawo przedsiębiorców ma zyskać charakter aktu prawnego bardziej czytelnego,
przejrzystego i kompaktowego niż wielokrotnie zresztą zmieniana uchylona ustawa o swobodzie działalności gos-
podarczej.
I tak, zagadnienie ewidencji działalności gospodarczej i regulacja dotycząca pojedynczego punktu kontaktowego
zostały przeniesione, z istotnymi zmianami w szczególności w zakresie tej drugiej instytucji, do odrębnej ustawy
o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.
Podobnie w odrębnych ustawach zostało uregulowane zagadnienie zasad uczestnictwa przedsiębiorców zagra-
nicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz nowa
instytucja, której celem ma być poprawienie możliwości rozwoju przedsiębiorców MŚP, czyli Rzecznik Małych
i Średnich Przedsiębiorców.
Całość uzupełnia zdecydowanie najobszerniejsza z całego pakietu ustawa wprowadzająca ustawę – Prawo
przedsiębiorców oraz niektóre inne ustawy z pakietu „Konstytucji Biznesu”. Ustawa ta przenosi do ustaw szczegól-
nych regulujących odrębnie konkretne rodzaje działalności gospodarczej część zasad, które do tej pory znajdowały
się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Ponadto aby zachować przejrzystość pozostałych czterech
aktów prawnych, ustawodawca zdecydował się w jednej ustawie zamieścić wszystkie przepisy, które w związku
z uchwaleniem pakietu „Konstytucji Biznesu” zmieniają funkcjonujące już w obrocie prawnym ustawy. Jednocze-
śnie w ustawie tej jest przewidziane znowelizowanie wielu przepisów zawartych w licznych ustawach odrębnych,
a także ustanowienie obszernych przepisów (regulacji) przejściowych i dostosowujących.
1.3. Termin wejścia w życie
Ustawy z pakietu „Konstytucji Biznesu” wchodzą w życie 30 kwietnia 2018 r., z wyjątkiem art. 24 ust. 6 ustawy
z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2019 r.
Ponadto w późniejszym terminie wejdą w życie niektóre przepisy ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji
o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, które regulują kilka nowych funkcjonalności
wymagających istotnych zmian w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności
Gospodarczej, w systemie Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy oraz w systemach z nimi współpracujących.
Z dniem 1 lipca 2018 r. wejdzie w życie zmiana dotycząca możliwości składania wniosków o wydanie zaświad-
czeń o niezaleganiu z podatkami oraz umożliwienia wnoszenia za pośrednictwem Punktu Informacji dla Przedsię-
biorcy opłat za zaświadczenia.
kwiecień 2018
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
9
Nowe prawo dla przedsiębiorców
2. prawo przedsiębiorców
Ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców zastępuje ustawę z 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej. Ustawodawca uzasadnia tę zmianę z jednej strony potrzebą ustawowego
wzmocnienia wartości konstytucyjnych, a z drugiej – celami praktycznymi.
Pierwszy cel wskazuje preambuła Prawa przedsiębiorców odwołująca się do zasad konstytucyjnych, w szcze-
gólności zasady wolności działalności gospodarczej, zasady praworządności, zasady pewności prawa, zasady nie-
dyskryminacji oraz zasady zrównoważonego rozwoju. Deklarowanym w preambule celem ustawy jest ochrona
i wspieranie wolności działalności gospodarczej, co ustawa ma osiągnąć przez zagwarantowanie praw przedsię-
biorców oraz zapewnienie ciągłego rozwoju działalności gospodarczej w warunkach wolnej konkurencji. Usta-
wodawca w uzasadnieniu ustawy wskazuje, że jej celem jest wprowadzenie nowych instytucji prawnych, oczeki-
wanych przez przedsiębiorców, potrzebnych i przydatnych. Chodzi tu o instytucjonalizację współpracy Rządu RP
z przedsiębiorcami oraz szersze ustawowe gwarancje wskazanych w preambule ogólnych zasad konstytucyjnych.
Praktycznym celem nowej regulacji, wskazywanym przez ustawodawcę, jest całościowe odnowienie ustawy o pra-
wie gospodarczym. Potrzeba ta wynika m.in. z tego, że uchylona już ustawa była nowelizowana 90 razy i już choćby
z tego powodu przepisy pochodzące z różnych okresów bywają niespójne. Ponadto ustawodawca wskazuje, że man-
kamentem poprzedniej ustawy było jej niepotrzebne przeregulowanie wielu szczegółowymi rozwiązaniami o cha-
rakterze technicznym i wykonawczym, które powinny być unormowane w odrębnych ustawach, przy zachowaniu
w ustawie wiodącej jedynie podstawowych zrębów uregulowania. Z tego powodu ustawodawca wyłączył z nowej
ustawy szczegółowe zagadnienia dotyczące instytucji Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej
lub instytucji pojedynczego punktu kontaktowego dla przedsiębiorców, a wiele przepisów szczególnych przeniósł do
ustaw regulujących konkretne rodzaje działalności gospodarczej.
2.1. relacje przedsiębiorca–urzędnik
Jednym z głównych sposobów realizacji celu ustawy, jakim jest ustanowienie szerszych ustawowych gwarancji
wskazanych w ogólnych zasadach konstytucyjnych, takich jak wolność gospodarcza czy pewność prawa, jest wpro-
wadzenie przepisów konstytuujących zasady relacji między przedsiębiorcą a przedstawicielami administracji pu-
blicznej.
2.1.1. zasada wolności działalności gospodarczej
Podstawową zasadą konstytucyjną dotyczącą działalności gospodarczej jest zasada wolności w prowadzeniu tej
działalności. Zasada ta dotyczy relacji między przedsiębiorcą a państwem, konsumentami i innymi przedsiębiorca-
mi. Z zasady tej wynikają nie tylko prawa, ale także obowiązki przedsiębiorcy.
2.1.1.1. wolność jako prawo przedsiębiorcy
W art. 8 Prawa przedsiębiorców stwierdza się, że:
§ (…) przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa.
Przedsiębiorca może być zobowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa.
Przepis ten stanowi normatywny wyraz zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone” (każde zacho-
wanie, które nie jest przez prawo zakazane lub nakazane, jest prawnie neutralne, czyli prawnie dozwolone). Jest
on w zasadzie powtórzeniem zasady konstytucyjnej wolności człowieka wyrażonej w art. 31 ust. 1 Konstytucji RP
(„Wolność człowieka podlega ochronie prawnej”), która obowiązuje w każdym liberalno-demokratycznym porząd-
ku prawnym.
Zasada wolności każdego człowieka została już zresztą skonkretyzowana w Konstytucji RP w odniesieniu do
działalności gospodarczej i to aż w czterech przepisach, przy czym ustawodawca konstytucyjny trzykrotnie uży-
wa zwrotu „wolność działalności gospodarczej”, a raz zwrotu „wolność podejmowania działalności gospodarczej”.
Po pierwsze, o wolności gospodarczej mówi art. 17 ust. 2 Konstytucji RP stanowiący, że:
§ W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności
wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.
10
PoRadNik GaZety PRawNeJ nr 4 (902)
www.pgp.infor.pl
Pobierz darmowy fragment (pdf)
