Darmowy fragment publikacji:
PRAWO
GOSPODARCZE I HANDLOWE
Lidia Siwik
Odpowiedzialność
zarządzających za zobowiązania
Europejskiego Zgrupowania
Interesów Gospodarczych
i Spółki Europejskiej
Wydawnictwo C.H. Beck
PRAWO GOSPODARCZE I HANDLOWE
Odpowiedzialność zarządzających za zobowiązania Europejskiego
Zgrupowania Interesów Gospodarczych i Spółki Europejskiej
Polecamy nasze publikacje z zakresu prawa handlowego:
S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH. KOMENTARZ. TOM I–V
Du¿e Komentarze Becka
J. Bieniak i in.
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH
Du¿e Komentarze Becka. Edycja limitowana
S. Włodyka (red.)
PRAWO UMÓW HANDLOWYCH. TOM 5, wyd. 3
System Prawa Handlowego
A. Szumański (red.)
ARBITRAŻ HANDLOWY. TOM 8
System Prawa Handlowego
S. Gurgul
PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE, wyd. 8
Du¿e Komentarze Becka
E. Skibińska
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH. EDYCJA CZWARTA
Kodeks System
A. Belohlávek
ROZPORZĄDZENIE RZYM I. KONWENCJA RZYMSKA. TOM 1–2
Inne
www.sklep.beck.pl
Lidia Siwik
Odpowiedzialność
zarządzających za zobowiązania
Europejskiego Zgrupowania
Interesów Gospodarczych
i Spółki Europejskiej
Seria
Prawo Gospodarcze i Handlowe
pod redakcj¹
Profesora Stanis³awa W³odyki
Redaktor prowadz¹cy: Natalia Adamczyk
Wydanie publikacji zosta³o dofinansowane przez
Wydzia³ Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wroc³awskiego
© Wydawnictwo C.H. Beck 2011
Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C.H. Beck
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-0775-6
ISBN ebook 978-83-255-2369-5
Spis treœci
Wstêp...............................................................................................................
Spis treœci
Spis treœci
IX
Wykaz skrótów............................................................................................... XIII
Wykaz literatury ............................................................................................XVII
Rozdzia³ 1. Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
(EZIG) i Spó³ka Europejska (SE) – zagadnienia wprowadzaj¹ce ...........
1.1. EZIG I SE jako ponadnarodowe spó³ki w Unii Europejskiej .................
1.1.1. Spó³ka beneficjentem swobody przedsiêbiorczoœci......................
1.1.2. Europeizacja prawa spó³ek a tworzenie ponadnarodowych
spó³ek........................................................................................................
1.1.3. Rodzaje ponadnarodowych spó³ek ................................................
1.1.4. Znaczenie i charakter prawny EZIG i SE......................................
1.1.4.1. Uwagi ogólne ....................................................................
1.1.4.2. Znaczenie i charakter prawny EZIG ................................
1.1.4.3. Znaczenie i charakter prawny SE .....................................
1.2. Podstawy prawne funkcjonowania EZIG i SE ........................................
1.2.1. Zakres unifikacji prawa ................................................................
1.2.2. Wielopoziomowa struktura Ÿróde³ prawa......................................
1.2.3. Technika legislacyjna.....................................................................
1.2.4. Rozporz¹dzenia w sprawie EZIG i statutu SE .............................
1.2.4.1. Uwagi ogólne ....................................................................
1.2.4.2. Przedmiot regulacji rozporz¹dzenia w sprawie EZIG .....
1.2.4.3. Przedmiot regulacji rozporz¹dzenia w sprawie
statutu SE .......................................................................................
1.2.4.4. Technika legislacyjna w rozporz¹dzeniach ......................
1.2.4.5. Odes³ania w rozporz¹dzeniu w sprawie EZIG.................
1.2.4.6. Odes³ania w rozporz¹dzeniu w sprawie statutu SE .........
1.2.5. Prawo krajowe maj¹ce zastosowanie do EZIG i SE ....................
1.2.5.1. Uwagi ogólne ....................................................................
1.2.5.2. £¹cznik siedziby ...............................................................
1.2.5.3. Przepisy wprowadzaj¹ce rozporz¹dzenia ........................
1.2.5.4. Prawo krajowe stosowane na podstawie odes³añ ............
1.2.5.5. Odes³ania w prawie krajowym .........................................
1.2.5.6. Normy kolizyjne ...............................................................
1.2.6. Wyk³adnia prawa unijnego i krajowego ........................................
1.2.7. Podsumowanie ..............................................................................
1.3. Zarz¹dzaj¹cy EZIG i SE...........................................................................
1
1
1
5
13
19
19
19
24
26
26
26
28
29
29
32
33
35
38
39
43
43
43
44
46
47
49
52
56
57
V
Spis treœci
1.3.1. Uwagi ogólne ................................................................................
1.3.2. Pozycja prawna zarz¹dzaj¹cego w EZIG i SE ..............................
1.3.3. Rodzaje odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych .................................
1.3.4. Zarz¹dca w strukturze organizacyjnej EZIG.................................
1.3.4.1. Zarz¹dca EZIG zgodnie z prawem unijnym ....................
1.3.4.2. Zarz¹dca EZIG z siedzib¹ w Polsce .................................
1.3.5. Zarz¹dzaj¹cy w strukturze organizacyjnej SE .............................
1.3.5.1. Modele zarz¹dzania SE ...................................................
1.3.5.2. Harmonizacja przepisów krajowego prawa w odniesie-
niu do struktury spó³ek akcyjnych ................................................
1.3.5.3. Corporate governance ......................................................
1.3.5.4. Zarz¹dzaj¹cy SE z siedzib¹ w Polsce...............................
1.3.6. Zdolnoœæ do bycia zarz¹dzaj¹cym EZIG i SE...............................
1.3.7. Osoba prawna zarz¹dzaj¹ca EZIG i SE.........................................
1.4. Podmioty odpowiadaj¹ce za zobowi¹zania EZIG i SE ...........................
1.4.1. Zasada odpowiedzialnoœci jednostek organizacyjnych za swoje
zobowi¹zania ...........................................................................................
1.4.2. Odpowiedzialnoœæ cz³onków EZIG za jego zobowi¹zania ..........
1.4.3. Odpowiedzialnoœæ innych podmiotów ni¿ EZIG i SE za ich zobo-
wi¹zania ...................................................................................................
57
58
60
61
61
65
70
70
73
75
76
77
78
82
82
83
88
Rozdzia³ 2. Zewnêtrzna odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych EZIG i SE ..
91
91
2.1. Uwagi ogólne............................................................................................
91
2.1.1. Pojêcie zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych .............
91
2.1.2. Funkcje zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych ............
93
2.1.3. Cele zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych...................
2.2. Kontekst ekonomicznoprawny................................................................
96
2.3. Kontekst kolizyjnoprawny ...................................................................... 101
2.3.1. Uwagi ogólne ................................................................................. 101
2.3.2. Prawo w³aœciwe dla zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dców
EZIG ......................................................................................................... 102
2.3.3. Prawo w³aœciwe dla zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dza-
j¹cych SE ................................................................................................. 104
2.3.4. £¹cznik kolizyjnoprawny dla zewnêtrznej odpowiedzialnoœci
zarz¹dzaj¹cych ......................................................................................... 111
2.3.5. £¹cznik kolizyjnoprawny dla zewnêtrznej odpowiedzialnoœci
zarz¹dzaj¹cych zgodnie z prawem polskim ............................................ 114
2.4. Kontekst prawnoporównawczy............................................................... 117
2.4.1. Uwagi ogólne ................................................................................. 117
2.4.2. Zewnêtrzna odpowiedzialnoœæ zarz¹dców EZIG na przyk³adzie
wybranych regulacji krajowych .............................................................. 119
2.4.2.1. Odpowiedzialnoœæ odszkodowawcza zarz¹dców EZIG
wobec osób trzecich ...................................................................... 119
2.4.2.2. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dców EZIG za jego zobo-
wi¹zania ......................................................................................... 123
VI
Spis treœci
2.4.2.3. Zewnêtrzna odpowiedzialnoœæ zarz¹dców EZIG z sie-
dzib¹ w Polsce na tle wybranych porz¹dków prawnych .............. 126
2.4.3. Zewnêtrzna odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych SE na przyk³adzie
wybranych regulacji krajowych................................................................ 127
2.4.3.1. Zbli¿anie prawa materialnego w zakresie odpowie-
dzialnoœci zarz¹dzaj¹cych.............................................................. 127
2.4.3.2. Odpowiedzialnoœæ odszkodowawcza zarz¹dzaj¹cych SE
wzglêdem osób trzecich ................................................................. 131
2.4.3.3. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych za zobowi¹zania SE
do wysokoœci okreœlonej wyrokiem s¹du wobec masy upad³oœci .. 136
2.4.3.4. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych za zobowi¹zania SE
wobec wierzycieli .......................................................................... 141
2.4.3.5. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych SE z siedzib¹ w Pol-
sce wobec osób trzecich na tle wybranych porz¹dków prawnych .. 145
2.4.3.6. Charakter luki prawnej dla zewnêtrznej odpowiedzial-
noœci zarz¹dzaj¹cych ..................................................................... 146
2.5. Podsumowanie ......................................................................................... 148
Rozdzia³ 3. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych za zobowi¹zania EZIG
i SE zgodnie z prawem polskim ................................................................... 151
3.1. Uwagi ogólne ........................................................................................... 151
3.2. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dców za zobowi¹zania EZIG na podstawie
art. 299 KSH ............................................................................................ 153
3.2.1. Podstawa prawna odpowiedzialnoœci ........................................... 153
3.2.2. Cel unormowania .......................................................................... 153
3.2.3. Zakres podmiotowy odpowiedzialnoœci ....................................... 155
3.2.4. Zakres przedmiotowy odpowiedzialnoœci .................................... 166
3.2.5. Przes³anki pozytywne odpowiedzialnoœci .................................... 172
3.2.6. Przes³anki zwalniaj¹ce z odpowiedzialnoœci ................................ 186
3.2.6.1. Uwagi ogólne .................................................................... 186
3.2.6.2. Zg³oszenie we w³aœciwym czasie wniosku o og³oszenie
upad³oœci ........................................................................................ 189
3.2.6.3. Brak winy zarz¹dzaj¹cego w niezg³oszeniu wniosku
o og³oszenie upad³oœci ................................................................... 198
3.2.6.4. Brak szkody wierzyciela .................................................. 202
3.2.7. Ciê¿ar dowodu wykazania przes³anek .......................................... 205
3.2.8. Treœæ odpowiedzialnoœci zarz¹dców ............................................. 207
3.2.9. Charakter odpowiedzialnoœci ........................................................ 208
3.2.9.1. Uwagi ogólne ................................................................... 208
3.2.9.2. Koncepcja odpowiedzialnoœci in solidum ........................ 211
3.2.9.3. Koncepcja odpowiedzialnoœci odszkodowawczej ........... 213
3.2.9.4. Koncepcja odpowiedzialnoœci gwarancyjnej ................... 216
3.2.9.5. Koncepcje mieszane ......................................................... 219
3.2.9.6. Stanowisko w³asne............................................................ 220
3.2.10. Podsumowanie ............................................................................. 222
VII
Spis treœci
3.3. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych za zobowi¹zania SE na podstawie
art. 479 KSH ............................................................................................ 223
3.3.1. Podstawa prawna odpowiedzialnoœci ............................................ 223
3.3.2. Zakres podmiotowy odpowiedzialnoœci........................................ 226
3.3.3. Zakres przedmiotowy odpowiedzialnoœci ..................................... 229
3.3.4. Przes³anki odpowiedzialnoœci ....................................................... 234
3.3.5. Charakter odpowiedzialnoœci ........................................................ 241
3.3.6. Podsumowanie ............................................................................... 245
3.4. Roszczenia zwrotne .................................................................................. 246
3.4.1. Rozliczenia miêdzy zarz¹dzaj¹cymi ............................................. 246
3.4.2. Rozliczenia miêdzy zarz¹dc¹ a EZIG ........................................... 247
3.4.3. Rozliczenia miêdzy zarz¹dzaj¹cymi a SE ..................................... 248
3.4.4. Rozliczenia miêdzy zarz¹dc¹ a cz³onkami EZIG ......................... 249
3.5. Podsumowanie ......................................................................................... 250
Rozdzia³ 4. Dochodzenie roszczeñ od zarz¹dzaj¹cych, odpowiedzial-
nych za zobowi¹zania EZIG i SE ................................................................ 253
4.1. Uwagi ogólne ........................................................................................... 253
4.2. Jurysdykcja krajowa ................................................................................. 253
4.3. W³aœciwoœæ s¹du ...................................................................................... 256
4.3.1. W³aœciwoœæ s¹du polskiego ........................................................... 256
4.3.1.1. W³aœciwoœæ funkcjonalna ................................................ 256
4.3.1.2. W³aœciwoœæ miejscowa .................................................... 259
4.3.2. W³aœciwoœæ Trybuna³u Sprawiedliwoœci Unii Europejskiej ........ 261
4.4. Postêpowanie przed s¹dami polskimi ...................................................... 262
4.4.1. Postêpowanie przeciwko zarz¹dcom EZIG a postêpowania prze-
ciw EZIG i przeciw cz³onkom EZIG ...................................................... 262
4.4.2. Dopuszczalnoœæ nadania klauzuli wykonalnoœci na zarz¹dzaj¹cego
tytu³owi egzekucyjnemu przeciwko spó³ce ............................................... 267
4.4.3. Tryb dochodzenia roszczeñ w postêpowaniu s¹dowym ............... 269
4.4.3.1. Dowodzenie istnienia zobowi¹zania w postêpowaniu
s¹dowym ........................................................................................ 269
4.4.3.2. Postêpowanie odrêbne w sprawach gospodarczych ........ 272
4.4.3.3. Wspó³uczestnictwo procesowe ........................................ 274
4.4.3.4. Interwencja uboczna ........................................................ 277
4.5. Podsumowanie.......................................................................................... 279
Zakoñczenie ................................................................................................... 281
1. Ocena istniej¹cej regulacji .......................................................................... 281
2. Postulaty de lege ferenda ............................................................................ 286
Indeks rzeczowy ............................................................................................. 293
VIII
Wstêp
WstêpWstêp
Przedmiotem niniejszego opracowania jest cywilnoprawna odpowiedzial-
noœæ zarz¹dzaj¹cych europejskim zgrupowaniem interesów gospodarczych
(EZIG) i spó³ki europejskiej (SE) za zobowi¹zania tych podmiotów. Zestawia
ono wspólnotowe i krajowe regulacje prawne w tym zakresie, z naciskiem na pra-
wa polskie. Skomplikowana technika legislacyjna oparta na systemie odes³añ
stwarza bowiem potrzebê ustalenia, które przepisy znajd¹ zastosowanie, a nastêp-
nie ponownego zrekonstruowania norm prawnych, odnosz¹cych siê do tej odpo-
wiedzialnoœci, z uwzglêdnieniem ponadnarodowego charakteru EZIG i SE.
Poprzez porównianie rozwi¹zañ prawnych w kilkunastu porz¹dkach prawnych,
pokazane zostanie szerokie spektrum ró¿norodnych form odpowiedzialnoœci
u³atwiaj¹ce wybór optymalnego rozwi¹zania w tym wzglêdzie. Podjêta zostanie
tak¿e próba oceny rozwi¹zañ polskich odnosz¹cych siê do odpowiedzialnoœci
zarz¹dzaj¹cych na tle podobnych instytucji prawnych przyjêtych w innych pañstw
cz³onkowskich Unii Europejskiej, a s³u¿¹cych ochronie wierzycieli spó³ek. Prze-
prowadzone analizy s³u¿¹ równie¿ zbadaniu efektywnoœci i trafnoœci przyjêtych
rozwi¹zañ prawnych.
Nale¿y zastrzec, ¿e na potrzeby niniejszego opracowania, w zwi¹zku z istotnymi
rozbie¿noœciami terminologicznymi w tekstach prawnych, odnosz¹cych siê do
EZIG i SE, wprowadzone zosta³o okreœlenie „zarz¹dzaj¹cy”. W rozporz¹dzeniu
w sprawie EZIG oraz w polskiej ustawie o EZIG i SE pojawia siê bowiem pojêcie
zarz¹dcy i zarz¹dców. Natomiast rozporz¹dzenie w sprawie statutu SE pos³uguje siê
zwrotami cz³onek (cz³onkowie) organu zarz¹dzaj¹cego dla dualistycznego modelu
zarz¹dzania lub cz³onek (cz³onkowie) organu administruj¹cego dla modelu moni-
stycznego. Z kolei ustawa o EZIG i SE u¿ywa dla SE sformu³owañ cz³onek (cz³on-
kowie) zarz¹du lub cz³onek (cz³onkowie) rady administruj¹cej w zale¿noœci od sys-
temu zarz¹dzania. Celem uproszczenia terminologicznego zarz¹dcy EZIG,
cz³onkowie organu zarz¹dzaj¹cego (zarz¹du) w systemie dualistycznym SE
oraz cz³onkowie organu administruj¹cego (rady administruj¹cej) SE przy mo-
delu monistycznym, zbiorczo nazywani bêd¹ w niniejszym opracowaniu
„zarz¹dzaj¹cymi”, co nie wyklucza stosowania przy omawianiu kwestii szcze-
gó³owych powrotu do zwrotów stosowanych w jêzyku prawnym.
Niniejsza praca stanowi próbê kompleksowego wyjaœnienia szeregu istot-
nych kwestii odnosz¹cych siê do odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych za zobo-
wi¹zania EZIG i SE, które nie doczeka³y siê jeszcze opracowania w polskiej i ob-
cojêzycznej literaturze przedmiotu. Dotychczas w skali europejskiej nie badano
zjawiska zewnêtrznej odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych EZIG i SE, a jest to ce-
lowe, poniewa¿ wobec narastaj¹cej liczby spó³ek ponadnarodowych i posi³kowe-
go stosowania regulacji narodowych, mog¹ rodziæ siê na tym tle powa¿ne w¹tpli-
IX
Wstêp
woœci. Ponadto opacowanie to ma staæ siê wk³adem w rozwój europejskiego
prawa spó³ek. Odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych spó³kami ponadnarodowymi
za jej zobowi¹zania nale¿y bowiem do jednej z bardziej kontrowersyjnych zagad-
nieñ nie tylko na gruncie prawa polskiego, ale i w wiêkszoœci systemów prawnych
pañstw cz³onkowskich. Ponadto odpowiedzialnoœæ zarz¹dzaj¹cych spó³kami za
ich zobowi¹zania jest godna uwagi, gdy¿ stanowi prze³amanie cywilnoprawnej
zasady, ¿e za zobowi¹zania odpowiada podmiot, w którego imieniu zobowi¹zanie
takie by³o zaci¹gniête. Rodzi to wiele w¹tpliwoœci interpretacyjnych. W zwi¹zku
z tym, ¿e w prawie unijnym w zakresie odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych EZIG
i SE powsta³a luka prawna, polskie rozwi¹zania bêd¹ stosowane odpowiednio do
ponadnarodowych struktur organizacyjnych, co w sposób nieunikniony doprowa-
dzi do przeniesienia w¹tpliwoœci ju¿ istniej¹cych na p³aszczyŸnie krajowej na
szczebel unijny. To zaœ powinno obligowaæ do podjêcia próby wypracowania jed-
noznacznych stanowisk i rozstrzygniêcia takich spornych kwestii, jak np. cha-
rakter odpowiedzialnoœci, aby rozwi¹zania te sta³y siê czytelne dla uczestnika
unijnego rynku.
Postawiony problem badawczy ma równie¿ istotne znaczenie praktyczne.
W perspektywie czasu nie mo¿na wykluczyæ wzmo¿onej intensywnoœci powsta-
wania europejskich typów spó³ek równie¿ w Polsce. Tworz¹cy te formy prawne
oraz zarz¹dzaj¹cy nimi, powinni byæ œwiadomi realnego zagro¿enia, jakie niesie
za sob¹ pe³nienie funkcji zarz¹dczych w SE i EZIG. Znajomoœæ obowi¹zków, któ-
re nak³ada na nich szereg aktów prawnych, wewnêtrzne akty za³o¿ycielskie czy
te¿ uchwa³y innych organów, oraz uzmys³owienie sobie konsekwencji naruszeñ
tych obowi¹zków, pozwoli zarz¹dzaj¹cym unikn¹æ niepotrzebnego nara¿enia siê
na odpowiedzialnoœæ. Przedsiêbiorcy dokonuj¹ bowiem analizy systemu krajowe-
go, maj¹cego zastosowanie posi³kowo do ponadnarodowych spó³ek, pod k¹tem
wyboru najkorzystniejszego dla nich re¿imu prawnego. Surowa odpowiedzial-
noœæ zarz¹dzaj¹cych stanowi element, który dla inwestorów z jednej strony
przek³ada siê na wiêksze koszty wynagrodzeñ zarz¹dzaj¹cych, zwi¹zane z ko-
niecznoœci¹ rekompensowania ponoszonego przez nich ryzyka, z drugiej strony
natomiast mo¿e przyci¹gaæ kontrahentów wobec lepszego zabezpieczenia ich
wierzytelnoœci. O wadze problemu œwiadczy równie¿ to, ¿e hipotetycznie mo¿e
dojœæ do sytuacji, ¿e regulacja polska bêdzie w³aœciwa dla ponadnarodowych
spó³ek z siedzib¹ umiejscowion¹ w innym pañstwie. Rozporz¹dzenie odsy³a bo-
wiem nie tylko bezpoœrednio do prawa merytorycznego pañstwa siedziby EZIG
czy SE, ale tak¿e w niektórych materiach wskazuje prawo prywatne miêdzynaro-
dowe, które dopiero wyznacza w³aœciwe przepisy merytoryczne. Normy kolizyj-
ne prawa pañstwa siedziby mog¹ zaœ odsy³aæ do systemów prawnych innych ni¿
prawo siedziby, co prowadzi do stosowania obok siebie ró¿nych krajowych
porz¹dków prawnych.
Warto podkreœliæ tak¿e, ¿e obecnie istnieje silna tendencja w celu rozszerza-
nia katalogu ponadnarodowych form spó³ek. St¹d przeprowadzona w pracy
analiza, jak kszta³tuje siê odpowiedzialnoœæ oraz systematyzacja tej problematy-
ki, poszerzona o wskazanie niedoskona³oœci regulacji, mog¹ okazaæ siê pomocne
przy konsultacjach nad kolejnymi projektami rozporz¹dzeñ z zakresu europej-
skiego prawa spó³ek. Niniejsza praca w swoim za³o¿eniu ma wiêc staæ siê przy-
X
Wstêp
czynkiem do dyskusji nad kszta³tem odpowiedzialnoœci zarz¹dzaj¹cych nie tylko
w EZIG i SE, ale tak¿e w kolejnych spó³kach ponadnarodowych.
Zakres opracowania obejmowaæ bêdzie cywilnoprawne aspekty odpowiedzial-
noœci zarz¹dzaj¹cych EZIG i SE. Praca zostanie poœwiêcona przede wszystkim
zagadnieniom materialnoprawnym. Niemniej jednak poruszone zostan¹ równie¿
najistotniejsze aspekty zwi¹zane z dochodzeniem przez wierzycieli roszczeñ od
zarz¹dzaj¹cych. Nale¿y zastrzec tak¿e, ¿e opracowanie jest poœwiêcone analizie
odpowiedzialnoœci cywilnoprawnej zarz¹dzaj¹cych za zobowi¹zania prywatno-
prawne EZIG i SE. Wprawdzie zarz¹dzaj¹cy ponosz¹ równie¿ odpowiedzial-
noœæ za zobowi¹zania publicznoprawne, jednak¿e podlega ona zupe³nie innemu
re¿imowi prawnemu. Dodaæ nale¿y, ¿e opracowanie dotyczy kwestii odpowie-
dzialnoœci istniej¹cej na etapie funkcjonowania spó³ki dojrza³ej, nie obejmuje
ono zaœ fazy przed jej rejestracj¹.
Warszawa, maj 2011 r.
Autorka
XI
Wykaz skrótów
1. ród³a prawa polskiego
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
PPM . . . . . . . . . . . . ustawa z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne miêdzynarodowe
(Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.)
EZIGiSEU . . . . . . . ustawa z 4.3.2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów
gospodarczych i spó³ce europejskiej (Dz.U. Nr 62, poz. 551
ze zm.)
KSH . . . . . . . . . . . . ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spó³ek handlowych (Dz.U.
Nr 94, poz. 1037 ze zm.)
KC . . . . . . . . . . . . . ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16,
poz. 93 ze zm.)
KPC . . . . . . . . . . . . ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postêpowania cywilnego
(Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
OrdPod . . . . . . . . . . ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U.
z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.)
2. ród³a prawa zagranicznego
ABGB . . . . . . . . . . . Austryjacki kodeks cywilny z 1811 r. (Allgemeines Bürgerl-
iche Gesetzbuch)
BGB . . . . . . . . . . . . Ogólnoniemiecki kodeks cywilny z 1896 r. (Bürgerliches
Gesetzbuch)
C.Com. . . . . . . . . . . Codex Commercial
EZIGR . . . . . . . . . . rozporz¹dzenie Rady Nr 2137/85 z 25.7.1985 r. w sprawie
interesów gospodarczych
zgrupowania
europejskiego
(EZIG) (Dz.Urz. UE L 1985 Nr 199, s. 1)
GmbHG . . . . . . . . . niemiecka ustawa o odpowiedzialnoœci odszkodowawczej
z 20.4.1892 r. (Gesetz betreffend die Gesellschaft mit be-
schränkter Haftung)
HGB . . . . . . . . . . . . Niemiecki kodeks handlowy z 10.5.1897 r. (Handelgesetz-
buch)
SSCER . . . . . . . . . . rozporz¹dzenie UE Nr 1435/2003 z 22.7.2003 r. w sprawie
statutu spó³dzielni europejskiej (SCE) (Dz.Urz. UE L 2003
Nr 207, s. 1)
SSER . . . . . . . . . . . rozporz¹dzenie Rady Nr 2157/2001 z 8.10.2001 r. w spra-
wie statutu spó³ki europejskiej (SE) (Dz.Urz. UE L 2001
Nr 294, s. 1)
TFUE . . . . . . . . . . . Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 9.5.2008 r.
(Traktat z Lizbony) (Dz.Urz. UE C 2008 Nr 115, s. 47)
XIII
Wykaz skrótów
TWE . . . . . . . . . . . . Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹ (wersja skon-
solidowana) (Dz.Urz. UE C 2006 Nr 321E, s. 1)
UmwG . . . . . . . . . . niemiecka ustawa o przekszta³ceniu podmiotów prawnych z
28.10.1994 r. (Umwandlungsgesetz)
ZPO . . . . . . . . . . . . Niemiecki kodeks postêpowania cywilnego z 12.9.1950 r.
(Zivilprozessordnung)
2. Organy
BGH . . . . . . . . . . . . Niemiecki S¹d Federalny (Bundesgerichtshof)
SN . . . . . . . . . . . . . . S¹d Najwy¿szy
TSUE. . . . . . . . . . . . Trybuna³ Sprawiedliwoœci Unii Europejskiej
TSWE . . . . . . . . . . . Trybuna³ Sprawiedliwoœci Wspólnot Europejskich
3. Publikatory i czasopisma
. . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
AcP . . . . . . . . . . . . . Archiv für civilistische Praxis
BB . . . . . . . . . . . . . . Betriebs-Berater
BGHZ . . . . . . . . . . . Entscheidungen des Bundesgerichtschof in Zivilsachen
Biul. SN . . . . . . . . . Biuletyn S¹du Najwy¿szego
CMLR . . . . . . . . . . . Common Market Law Review
DB . . . . . . . . . . . . . Der Betrieb
DJZ . . . . . . . . . . . . . Deutsche Juristen-Zeitung
Dz.U.
DStR . . . . . . . . . . . . Deutsches Steuerrecht
EBLR . . . . . . . . . . . European Business Law Review
ECL . . . . . . . . . . . . . European Company Law
ELR . . . . . . . . . . . . . European Law Review
EWS . . . . . . . . . . . . Europäisches Wirtschafts- und Steuerrecht
GesRZ . . . . . . . . . . . Der Gesellschafter
GmbHR . . . . . . . . . . GmbH-Rundschau
ICLQ . . . . . . . . . . . . Internacional and Comperative Law Quarterly
JA . . . . . . . . . . . . . . Juristische Arbeitsblätter
JuS. . . . . . . . . . . . . . Juristische Schulung
JZ. . . . . . . . . . . . . . . Juristen Zeitung
KPP . . . . . . . . . . . . . Kwartalnik Prawa Prywatnego
MDR . . . . . . . . . . . . Monatschrift für deutches Recht
MoP. . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
MP. . . . . . . . . . . . . . Monitor Polski
NJW . . . . . . . . . . . . Neue Juristische Wochenschrift
NP . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo
NZG . . . . . . . . . . . . Neue Zeitschrift für Gesellschraftsrecht
OSN. . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego
OSP . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Polskich
Pal. . . . . . . . . . . . . . Palestra
PiP . . . . . . . . . . . . . . Pañstwo i Prawo
XIV
Wykaz skrótów
PPH . . . . . . . . . . . . Przegl¹d Prawa Handlowego
PPiA . . . . . . . . . . . . Przegl¹d Prawa i Administracji
RIW. . . . . . . . . . . . . Recht der Internationalen Wirtschaft
RPEiS . . . . . . . . . . . Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
PPH . . . . . . . . . . . . . Przegl¹d Prawa Handlowego
PS . . . . . . . . . . . . . . Prawo Spó³ek
PUG. . . . . . . . . . . . . Prawo Ustawodawstwa Gospodarczego
PUSiG . . . . . . . . . . . Prawo Ubezpieczeñ Spo³ecznych i Gospodarczych
R. Pr. . . . . . . . . . . . . Radca Prawny
RabelsZ . . . . . . . . . . Rabels Zeitschrift für asuländisches und internetionals
Privatrecht
Rej. . . . . . . . . . . . . . Rejent
Rev.Soc. . . . . . . . . . Revue des Societes
RIW. . . . . . . . . . . . . Recht der internationalen Wirtschaft
SP . . . . . . . . . . . . . . Studia Prawnicze
TPP . . . . . . . . . . . . . Transformacje Prawa Prywatnego
WBL . . . . . . . . . . . . Wirtschaftsrechtliche Blätter
WM . . . . . . . . . . . . . Wertpapiermitteilungen
WiRO . . . . . . . . . . . Wirtschaft und Recht in Osteuropa
Wok. . . . . . . . . . . . . Wokanda
Zb. Orz.
ZEuP . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für Europäisches Privatrecht
ZGR . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für Unternehmes- und Gesellschraftsrecht
ZIP. . . . . . . . . . . . . . Zeitschrift für Wirtschaftsrecht und Insolvenzpraxis
. . . . . . . . . Zbiór Orzeczeñ
4. Inne
AG. . . . . . . . . . . . . . Aktiengesellschaft
ESP . . . . . . . . . . . . . Europejska spó³ka prywatna
ESW . . . . . . . . . . . . Europejska spó³ka wzajemna
ETE . . . . . . . . . . . . . Europejski Tytu³ Egzekucyjny
EZIG . . . . . . . . . . . . Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
GbR . . . . . . . . . . . . . Gesellschaft bürgerlichen Rechts
GmbH . . . . . . . . . . . Gesellschaft mit beschränkter Haftung
KRS. . . . . . . . . . . . . Krajowy Rejestr S¹dowy
Rozp. . . . . . . . . . . . . Rozporz¹dzenie
SCE . . . . . . . . . . . . . Spó³dzielnia europejska
SE . . . . . . . . . . . . . . Spó³ka europejska (Societas Europea)
UE . . . . . . . . . . . . . . Unia Europejska
WE . . . . . . . . . . . . . Wspólnota Europejska
XV
Wykaz literatury
Álvarez Sousa B., Algunas cuestiones sobre la responsabilidad de los administrado-
res de sa por danos y por deudas sociales, Revista de Derecho de Sociedades
2005, Nr 25.
Wykaz literatury
Wykaz literatury
Ancel M., Znaczenie i metody prawa porównawczego, Warszawa 1979.
Anderson M., European Economic Interest Groupings, London–Dublin–Edinbur-
gh–Munich 1990.
Arkuszewska A. M., Postêpowanie w sprawach gospodarczych. Nowelizacja kodek-
su postêpowania cywilnego, PPH 2007, Nr 1.
Artmann E., Die Organisationsverfassuner Europäischen Aktiengesellschaft, WBl
2002, Nr 5.
As³anowicz M., Charakter i pozycja zarz¹du w spó³ce partnerskiej, PPH 1999, Nr 8.
As³anowicz M., Charakter prawny spó³ki partnerskiej, PiP 1998, z. 7.
As³anowicz M., Spó³ka partnerska, Warszawa 2004.
Autenrieth K. H., Die inländische Europäische wirtschaftliche Interessenvereini-
gung (EWIV) als Gestaltungsmittel, BB 1989, Nr 5.
Autenrieth K. H., Europäische wirtschaftliche Interessenvereinigung als Gestal-
tungsmittel, BB 1989, Nr 5.
Bachner T., Wrongful Trading: A New European Model for Creditor Protection?,
EBOR 2004, Nr 2.
Bagan-Kurluta K., Prawo prywatne miêdzynarodowe, Warszawa 2006.
Banaœ N., Europejska spó³ka akcyjna – fikcja czy rzeczywista forma podejmowania
i wykonywania dzia³alnoœci gospodarczej, R. Pr. 2007, Nr 2.
Barcz J. (red), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. Prawo materialne
i polityki, Warszawa 2006.
Barczak M., Bezskutecznoœæ egzekucji wobec spó³ki z o.o. jako przes³anka odpo-
wiedzialnoœci cz³onków jej zarz¹du, Pr. Sp. 2007, Nr 12.
Bar³owski M., Bernat M., Ochrona wierzycieli spó³ki europejskiej, PPH 2005,
Nr 12.
Bartczak J., Przes³anki za³o¿enia spó³ki europejskiej przez przekszta³cenie ist-
niej¹cej spó³ki akcyjnej, Pr. Sp. 2005, Nr 10.
Bartone R., Klapdor R., Die Europäische Aktiengesellschaft. Recht, Steuern, Be-
triebwirtschaft, Berlin 2005.
Basedow J., Europäisches Internationales Privatrecht, NJW 1996, Nr 30.
Bator A., Gromski W., Kozak A., KaŸmierczyk S., Pulka Z., Wprowadzenie do nauk
prawnych. Leksykon tematyczny, Warszawa 2006.
XVII
Wykaz literatury
Baums T., Cahn A. (red.), Die Europäische Aktiengesellschaft. Umsetzungsfragen
und Perspektiven, Berlin 2004.
Bayer W., Aktuelle Entwicklungen im Europäischen Gesellschaftsrecht, BB 2004,
Nr 1–2.
Bayer W., Schmidt J., Die Insolvenzantragspflicht der Geschäftsführung nach §§ 92
Abs. 2 AktG, 64 Abs. 1 GmbHG- Zugleich Anmerkung zu OLG Koblenz
v. 5.11.2004 r. – 5 U 875/04, AG 2005, 446, Aktiengesellschaft 2005, Nr 17.
Bayer W. F., Die Europäische Aktiengesellschaft und die Entwicklung des Europä-
ischen Gesellschaftsrechts, Rabels 1971, Nr 35.
Bieniak J., Bieniak M., Spó³ka akcyjna. Komentarz, Warszawa 2005.
Bieniek G. (red.), Komentarz do kodeksu cywilnego. Ksiêga trzecia. Zobowi¹zania.
t. II, Warszawa 2003.
Bieniek G., Ciep³a H., Dmowski S., Kudowski J., Ko³akowski K., Sychowicz M., Wiœ-
niewski T., ¯u³awska C., Komentarz do kodeksu cywilnego, Warszawa 2003.
Bieniek G., Podejmowanie przez przedsiêbiorców zagranicznych dzia³alnoœci go-
spodarczej w Polsce, Rej. 2001, Nr 7–8.
Bilewska K., Ponadnarodowe formy spó³ek w prawie europejskim, Pal. 2003,
Nr 1–2.
Bilewska K., Spó³ka europejska, Warszawa 2006.
Bilewska K., Europejska spó³ka prywatna, KPP 2007, Nr 3.
Bilewska K., Sobura K., Osoby ustawowe (art. 331 k.c.), EP 2005, Nr 10.
Bilewska K., Tworzenie spó³ki europejskiej – fuzja transgraniczna, PPH 2004,
Nr 12.
Bilewska K., Tworzenie spó³ki europejskiej – holding, PPH 2005, Nr 1.
Bilewska K., Tworzenie spó³ki europejskiej – przekszta³cenie, PPH 2005, Nr 2.
Bilewska K., Udzia³ osób prawnych w organach spó³ek kapita³owych, Prawo EU
2004, Nr 7–8.
Blanquet F., Enfin la société européenne, la SE., Revue du Droit de l’Union Euro-
péenne 2001, Nr 1.
Blanquet K., Das Statut der Europäischen Aktiengesellschaft (Societas Europaea
„SE”). Ein Gemeinschaftsinstrument für die grenzübergreifende Zusammenar-
beit im Dienste der Unternehmen, Zeitschrift für Unternehmens- und Gesell-
schaftsrecht 2002, Nr 1.
Bleckmann A., Zu den Auslegungsmethoden des Europäischen Gerichtshofs, NJW
1982, Nr 22.
B³achnio-Parzych A., Przepisy odsy³aj¹ce systemowe (wybrane zagadnienia), PiP
2003, z. 1.
B³aszczak £., Pozycja handlowe spó³ki osobowej w procesie cywilnym, Toruñ
2006.
Böhringer W., Europäische wirtschaftliche Interessenvereinigung (EWIV), Zeit-
schrift für das Notariat in Baden-Wüttemberg 1990, Nr 7.
Boquera Matarredona J., La sociedad anónima europea domiciliada en Espana,
Aranzadi, Madrid 2006.
Borkowski M., £¹czenie siê spó³ek akcyjnych, Warszawa 2004.
XVIII
Wykaz literatury
Boyle A. E. (red.), Practice and procedure of the companies court, London 1997.
Bramigk H., Der Zweck der Europäischen Wirtschaftlichen Interessenvereinigung
(EWIV), Erlangen–Nürnberg 2002.
Brandes S. M., Juristische Personen als Geschäftsführer des Europäischen Privatge-
sellschaft, Baden-Baden 2002.
Brandt U., Scheifele M., Die Europäische Aktiengesellschaft und das anwendbare
Recht, DStR 2002, Nr 13.
Brandt U., Überlegungen zu einem SE-Ausführungsgesetz, NZG 2002, Nr 21.
Brodecki Z. (red.), WolnoϾ gospodarcza, Warszawa 2003.
Brol J., Z problematyki miêdzynarodowych aspektów upad³oœci i postêpowania
upad³oœciowego, PPH 1998, Nr 12.
Brömmelmeyer C., Neue Regeln für die Binnenhaftung des Vorstands – Ein Beitrag
zur Konkretisierung der Business Judgment Rule, WM 2005, Nr 44.
Brox H., Walker W. D., Allgemeines Schuldrecht, München 2004.
Bugajna-Sporczyk D., Odpowiedzialnoœæ cywilna cz³onków zarz¹du spó³ki z o.o.,
PS 2000, Nr 4.
Bungert H., Beier C., Die Europäische Aktiengesellschaft. Das Status und seine
Umsetzung in der Praxis, EWS 2002, Nr 1.
Burkhalter P., Die Europäische wirtschaftliche Interessenvereinigung (EWIV) und
ihre konzernrechtlichen Beziehung, Zürich 1998.
Burscher B., Die Europäische Aktiengesellschaft. Historische Entwicklung. Diss,
Innsbruck 1999.
Buy M., Lewandowski H., Makowski D. (red.), Wp³yw prawa wspólnotowego (Unii
Europejskiej) na prawo wewnêtrzne, Warszawa 2003.
Casper M., Der Lückenschluss im Statut der Europäische Aktiengesellschaft,
[w:] Festschrift für Peter Ulmer zum 70. Geburtstag am 2. Januar 2003, Berlin
2003.
Casper M., Numerus clausus und Mehrstaatlichkeit bei der SE-Gründung, AG
2007.
Casper M., Reiss J., Die Haftung eines Vorstands einer italienischen Aktiengesell-
schaft nach neuem Recht, RIW 2004, Nr 6.
Cejmer M., Napiera³a J., Sójka T. (red.), Europejskie prawo spó³ek, t. 1, Kraków
2004.
Cejmer M., Napiera³a J., Sójka T. (red.), Europejskie prawo spó³ek, t. 2, Instytucje
prawne dyrektywy kapita³owej, Kraków 2005.
Cejmer M., Napiera³a J., Sójka T. (red.), Europejskie prawo spó³ek, t. 3, Corporate
governance, Kraków 2006.
Cejmer M., Naiera³a J., Sójka T. (red.), Europejskie prawo spó³ek, t. 4, Só³ki zagra-
niczne w Polsce, Warszawa 2008.
Cieœliñski A., Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warszawa 2003.
Claussen C., Die Europäische Aktiengesellschaft, [w:] Probleme moderner Unter-
nehmensführung, Berlin 1972.
XIX
Pobierz darmowy fragment (pdf)