Darmowy fragment publikacji:
Rue Jean Lantier
QUAI DE LA MEGISSERIE
VOIE GEORGES POMPIDOU
Théâtre du Châtelet
fontaine
du Châtelet
P
a
U
r
E
T A
G
y
N
N
A
ż
H
C
AIS
Rue de la Verrerie
Tour Saint-Jacques
Rue Pernelle
Châtelet
Châtelet
Théâtre de
Théâtre de
la Ville
la Ville
AVENUE VICTORIA
Paryż
AI D
Assistance Publique –
Hôpitaux de Paris
E G
CitéCité
ES
Q
U
Quai de la Corse
R
U
D
E
U
R
u
ple
ue d
Tem
R
Rue de la Verrerie
Hôtel de Ville
Hôtel de Ville
Hôtel
de Ville
42
u
a
b
o
e L
e d
u
R
V
RES
Sainte-Croix
Aubriot
Rue
de la Bretonnerie
ue des Archives
Rue de Moussy
RUE DE RIVOLI
R u e F rançois Miron
R
Société Historique
et Littéraire Polonaise
ELLO
Rue Maitre Albert
Rue de Bievre
Rue des Bernardins
R
U
E
M
Saint-Nicolas
du Chardonnet
Q
Q
52
Musée
Mémorial des Martyrs
de la Déportation
Rue Budé
uai d Orléans
UAI DE LA TOURNELLE
Rue de Poissy
Rue de
ntoise
Po
18
atlas miasta
BOU L E VA R D SAINT-GER MAIN
w środku!
Institut du Monde Arabe
de l’Assistance
Publique et
Rue
Cochin
Hôpitaux de Paris
O
N
G
E
K
46
L
Ubezpieczenie
w podróży
G
E
Mauber Mutualité
Mauber Mutualité
62
s
e
Rue du Sommerard
Rue de
Latran
arm
Rue des Écoles
s C
e
e d
u
R
n
College de France
Musée de la
Préfecture
de Police
Saint-Ephrem
Q
s
V
U
29
Barres
Église Saint-Gervais
de
et Saint-Protais
Rue
AI D
53
E L’H
Rue de l Hôtel de Ville
OIE G
OTEL DE VILLE
Pont
Philippe
Louis
GES PO
Jean du
Rue
Bellay
Quai de Bourbon
Boutarel
Rue
Île Saint-Louis
44
M
O
R
E
Rue de Lutece
É
T
I
C
A
L
E
D
E
U
R
RER St-Michel –
Notre Dame
Point Zéro
Hôtel-Dieu
Marché Neuf
QUAI SAINT-MICHEL
Rue de la Huchette
SEK
W
A
N
A
R
u
e d
ue Arcole
R
Ru
e C
e
s
Q
u
U
r
si
a
i
n
a
s
u
h
a
n
o
i
n
e ss
e
x
F
l
e
u
r
s
Pomnik
Karola Wielkiego
11
Q
U
AI D
Cathédrale
Notre-Dame de Paris
E M
Église Saint-
Julien-le-Pauvre
O
N
T
E
B
S
E
U
Q
C
A
J
30
u e D a n te
R
U
E
L
A
G
R
A
N
Autorki przewodnika: Aneta Pazik, Joanna Uchto
Współpraca: Aurelia Hołubowska (uzupełnienia tekstów)
Aktualizacja: Katarzyna Głuc
Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel
Kompleksowe opracowanie redakcyjne: Aurelia Hołubowska
Redakcja i korekta wydania: Gabriela Turzańska, Maciej Żemojtel
Zdjęcie na okładce:
© iStockphoto.com | Matejay
Opracowanie kartograficzne: Grzegorz Marchut, Maciej Drzniewicz
Źródło pochodzenia danych kartograficznych:
OSM (http://www.openstreetmap.org)
Koncepcja graficzna serii: Panczakiewicz Art Design, Paweł Panczakiewicz
Projekt okładki i strony tytułowej: MAZAKI STUDIO Konrad Rządowski
Skład: Krzysztof Hosaja
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii
metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych
lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo Helion nie ponoszą również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce.
Wydawnictwo Helion
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bepac3
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydanie III
ISBN: 978-83-246-8585-1
Copyright © Helion, 2014
SPIS TREŚCI
4
Indeks atrakcji turystycznych
15
Atlas Paryża
57
Historia Paryża
69
Atrakcje Paryża
175
Informacje praktyczne
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to!
Nasza społeczność
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Rue du Président WilsonPromenade Bernard LafrayBOULEVARD PÉRIPHÉRIQUERue LaugierRue BayenAVENUE NIELAVENUE DE WAGRAMRue d AlsaceRue de PronyRue Pierre DemoursRue AmpereRue BalzacAvenue HocheAvenue HocheRue VernetBoulevard de ReimsRue CardinetRue BeaujonRue BeaujonRue DaruRue RivayRue TréboisRue GuersantRue PonceletRue des AcaciasAVENUE FOCHRue des RenaudesRue WashingtonRue de BerriRue Louis RouquierRue BreyRue Jules GuesdeRue Gabriel PériRue FourcroyRue MédericAvenue CarnotAvenue BrunetiereRue CarnotRue VernierRue VerniquetRue GaliléeAVENUE KLÉBERRue GalvaniRue de LorraineRue de l ÉtoileRue Louise MichelAVENUE D IÉNARue Léon JostRue Jacques IbertAVENUE MARCEAURue FaradayRue TroyonRue Lord ByronRue GounodRue d ArmailléRue LebonRue MargueritteRue EulerRue TorricelliRue Philibert DelormeRue de ChazellesRue Arsene HoussayeRue DescombesRue LabieAvenue BeaucourRue Marguerite LongRue du Rue BrémontierRue BaryeRue BerryerRue Alfred RollRue Édouard VaillantRue Théodule Ribot PORTE D ASNIERESAVENUE DE LA Rue de SenlisRue de la NévaRUE VICTOR HUGORue MeissonierRue Roger BaconRue Eugene FlachatRue RudeBoulevard du Fort de VauxRue de La PérouseRue LamennaisRue GervexRue Villa AubletCité Odiot Gustave DoréRue ChatelierRue le Rue Saint-MarceauxRue de Villebois-MareuilRue Avenue Bertie Albrecht GuizotVilla Rue de l Arc de TriompheRue Dumas RousselotRue de l Abbé Villa LaugierSquare du RouleVilla Wagram Saint-Honoré Maurice Rue Ravel FerenbachCité d AvricourtRue Balny Place Boulnois CourcellesRue deBoulevard de ReimsAVENUE DE WAGRAMde Saint-SenochBoulevard PereirePlace des PAUL ADAMAVENUE GOUVION-SAINT-CYRSquare du RhôneBOULEVARD DE COURCELLESRue Jean JauresAVENUE DES TERNES Jean-BaptisteRue Pierre DemoursAVENUE STÉPHANE MALLARMÉ INTÉRIEURRue LauristonRue Guillaume TellRue de TilsittAVENUE MAC-MAHONRue CurnonskyBoulevard de ReimsRue RennequinAVENUE DES CHAMPS-ÉLYSÉESAVENUE DE FRIEDLANDAvenue Gourgaud TernesBOULEVARD PEREIREBOULEVARD BERTHIERAVENUE DE VILLIERSRue Théodore de BanvilleRue de BassanoBOULEVARD PÉRIPHÉRIQUE EXTÉRIEURRue Jou(cid:31)roy d AbbansAlphonse de NeuvilleRue du Faubourg Rue de Courcelles Saint-HonoréBOULEVARD MALESHERBESRue de TocquevilleRue Aristide BriandAVENUE DE LA GRANDE ARMÉEAVENUE VICTOR HUGOBOULEVARDRue Claude DebussyBoulevard de la SommeColonel MollArgentheArgentheCharles de Gaulle ÉtoileCharles de Gaulle ÉtoileKléberKléberPéreirePéreireCourcellesCourcellesWagramWagramLouise MichelLouise MichelPorte de ChamperretPorte de ChamperretTernesTernesGeorge VGeorge VAnnonciationArc de TriompheSaint-Alexandre NevskiSaint-Françoisde SalesSainte-OdileSaint-Ferdinanddes TernesTERNES1BCABCA12361. Musée de la Contrefaçon (ok. 1 km)8. Bois de Boulogne (ok. 3 km)22. La Défense (ok. 3,8 km)18Allée de la Comtesse de SégurAvenue FerdousiImpasse FortinRue de TocquevilleRue CardinetRue LegendreRue de SaussureRue NolletRue CardinetRue de MonceauRue Tru(cid:31)autRue de MiromesnilRue de MiromesnilRue du RocherRue des MoinesRue DulongRue de LevisRue LemercierRue des Rue de NaplesRue d AnjouRue BrochantRue Général FoyRue de la BienfaisanceRue Sau(cid:31)royRue de la CondamineRue d ArtoisRue MurilloRue des BatignollesRue GautheyRue de MadridRue PasquierRue d AstorgRue de PenthievreRue du ColliséeRue de PronyRue VieteRue LacroixCité des FleursRue PouchetRue FortunyRue de la BaumeRue DaubignyRue ClairautRue LavoisierRue de PonthieuRue RoyRue TreilhardRue de BerneRue de SureneRue BerzéliusRue VézelayRue d EdimbourgRue PortalisRue RoquépineRue SalneuveRue de la FélicitéRue de ThannRue de TéhéranRue des ApenninsRue TarbéRue de PhalsbourgRue Henri RochefortRue PuteauxRue LebouteuxPassage CardinetPlace Charles FillionRue des MathurinsRue Georges BergerRue Émile LevelRue DavyRue BeudantRue LamandéRue BernoulliRue du PrintempsRue de LogelbachRue Jacquemontd ArgensonRue Rue AndrieuxRue Jean MermozRue PelouzeRue BoulayRue de ChéroyRue Paul BodinRue MalevilleRue AmpereRue Jacques BingenRue Louis MuratRue Laribe FauréGabriel NicolaySquarePlace Henri BergsonRue de Messine Mont DoreRue du Rue des Geo(cid:31)roy Passage Didelot LégerImpasse DebussyClaude Square Avenue de ValoisBOULEVARD HAUSSMANNBOULEVARD MALESHERBESRUE DE LABORDEBOULEVARD DE COURCELLESRUE DE ROMEFermiersRue Guy Moquet Rue de La Boétie Rue de La Boétie RUE JOUFFROY D ABBANS Rue de constantinopleBOULEVARD PEREIRERue de TocquevilleAVENUE DE VILLIERSBERTHIERRue du Faubourg Rue de Courcelles LéonCosnard Saint-HonoréAvenue de MessineAvenue PercierBOULEVARD DES BATIGNOLLESRue BoursaultRue de MoinesRue CambacéresAVENUE DE CLICHYRue de la Ville l ÉvequeRue de VienneRue de LabordeDamesRUE DE LA PÉPINIEREBOULEVARD MALESHERBESRue Rue de BerriBOULEVARD Rue Paul BaudryBOULEVARD HAUSSMANNRue CernuschiRue de Lisbonne de la Creche Rue MalesherbesMalesherbesSt-AugustinSt-AugustinMonceauMonceauSt-Philippe-du-RouleSt-Philippe-du-RouleVilliersVilliersRomeRomeBrochantBrochantPorte de ClichyPorte de ClichyEuropeEuropeMiromesnilMiromesnilSaint-Philippe-du-RouleMusée Nissimde CamondoMusée HennerSaint-Charlesde MonceauPont CardinetParc de MonceauMusée Jacquemart-AndréChapelle ExpiatoireMairie du 17éme arrondissementSaint-AugustinSainte-Marie des BatignollesMusée CernuschiWAGRAMEFDEFD123993722Historia Paryża
Początki
Zalety doskonałej lokalizacji Paryża doceniono już ponad 2000 lat
temu – odkryli je Paryzjowie, celtyckie plemię, które założyło tu
swoją osadę. Potem miejscowością władali rzymianie, a tych z ko-
lei wyparli Frankowie. Po podboju Galii przez Franków Paryż stał
się głównym ośrodkiem ich państwa. Karol Wielki (z dynastii Karo-
lingów panującej od 751 r.) przeniósł wprawdzie stolicę do akwi-
zgranu, a władzę w mieście przekazał miejscowym dostojnikom,
jednak już w 987 r. ostatni hrabia Paryża, Hugo Kapet, koronował
się na króla Francji. Data ta wyznacza też początek długiego pa-
nowania nowej dynastii – Kapetyngów.
Średniowiecze
Paryż szybko stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym, m.in. dzię-
ki napływowi przedstawicieli ówczesnej elity intelektualnej oraz
powstawaniu nowych klasztorów i kościołów. Z kolei na rozwój
gospodarczy stolicy Francji wpływ mieli kupcy oraz rzemieślnicy,
którzy organizowali się w cechy. Najbardziej wpływowe było zrze-
szenie kupców transportujących swoje towary rzeką. O znaczeniu
tej grupy zawodowej do dziś przypomina żaglowiec w herbie Pa-
ryża. Filip II august (1180–1223), dbając o rozwój gospodarczy
miasta, wybudował dla kupców hale targowe i ulepszył
© Gautier Willaume |
Dreamstime.com
Kamienni
obserwatorzy
Serce Paryża –
Île de la Cité
© Bartek Cieniawa | photobart.com
urządzenia portowe. również temu kró-
lowi stolica Francji zawdzięcza utworze-
nie uniwersytetu paryskiego. W XIII w.
80-tysięczny Paryż był największym mia-
stem chrześcijańskiej Europy.
W następnym stuleciu sytuacja stoli-
cy Francji uległa diametralnej zmianie.
Ludność cierpiała głód (1315–17) i była
dziesiątkowana przez epidemię dżu-
my (1348–49). Na domiar złego w 1. poł.
XIV w., po wygaśnięciu głównej linii dy-
nastii Kapetyngów, rozpoczęły się angiel-
sko-francuskie zmagania o tron, znane
jako wojna stuletnia (1337–1453). Walki
nie ominęły także Paryża, m.in. w 1356 r.
przewodniczący cechu kupców, Étienne
Marcel, ogłosił się panem miasta i stanął
przeciwko samemu delfinowi Francji (na-
stępcy tronu francuskiego), przyszłemu
Karolowi V (1364–80). Ten ostatni, już jako
król, na nowo obwarował prawobrzeżny
Paryż, aby chronić przedmieścia przed
anglikami, oraz rozbudował Bastylię.
Kilkadziesiąt lat później (w 1420 r.) Paryż
dostał się jednak w ręce „gości” zza kana-
łu La Manche. Miasto zostało odebrane
anglikom 16 lat później. W 2. poł. XV w.
wojna stuletnia dobiegła końca, a Paryż
znów mógł cieszyć się pokojem i dobro-
bytem. Godność stolicy odzyskał jednak
dopiero w następnym stuleciu, za pano-
wania Franciszka I (1515–47).
Epoka renesansu
i władzy absolutnej
rozwój Paryża renesansowego wiąże się
z powrotem do stolicy Franciszka I Wa-
lezego po 1530 r. Władca ten rozpoczął
przekształcanie średniowiecznego Luwru
w renesansowy pałac, on także zainicjował
budowę kościoła Saint-Eustache i ratusza.
Paryż rozkwitał też intelektualnie i kultural-
nie – przyczynił się do tego rozwój drukar-
stwa, a także działalność licznych poetów
i uczonych. Najwybitniejsi nauczali w zało-
żonym w 1530 r. Collège de France.
Kup książkę
58
Poleć książkę
Kup książkę
59
Poleć książkę
Paryż
Historia Paryża
Rzeź hugenotów
W noc św. Bartłomieja, z 23 na 24 sierpnia 1572 r., z inicjatywy Ka-
tarzyny Medycejskiej wymordowano kilka tysięcy hugenotów
(francuskich wyznawców kalwinizmu), którzy przybyli do Paryża
na ślub Henryka III Nawarskiego.
Choć otwarty na wiele idei epoki odrodzenia, katolicki Paryż po-
został nieprzyjazny reformacji. Podziały religijne były na tyle głę-
bokie, że ich „owocem” stała się osławiona rzeź hugenotów w noc
św. Bartłomieja w 1572 r. (zob. ramka). Walki na tle wyznaniowym
trwały także w następnych dziesięcioleciach. W celu walki z huge-
notami zawiązała się Liga Katolicka, stronnictwo katolików wystę-
pujące także przeciw królowi, Henrykowi III Walezemu (1574–89),
gdy ten poczynił pewne ustępstwa na rzecz protestantów. Do-
piero następca tego monarchy (zasztyletowanego zresztą przez
katolickiego mnicha), Henryk IV (1589–1610), zdołał zakończyć
francuskie wojny religijne.
Panowanie Henryka IV wiąże się ze zmianami w architekturze Pa-
ryża. Na początku XVII w. przebudowano Luwr i, wzniesiony przez
Katarzynę Medycejską, pałac Tuileries. Henryk IV za-
kończył też budowę ratusza i Pont Neuf. Stolica
Francji rozwijała się także jako ośrodek kultury
i nauki: w 1620 r. powstała drukarnia królewska,
a 15 lat później – akademia Francuska
(najstarsze francuskie
© Bartek Cieniawa | photobart.com
Arc de Triomphe
du Carrousel
Jardins des Tuileries
© Bartek Cieniawa | photobart.com
towarzystwo naukowe). Miasto piękniało
i rozrastało się. W 1. poł. XVII w. założo-
no ogród botaniczny, kardynał richelieu
kazał wystawić sobie Pałac Kardynalski
(dziś: Pałac Królewski), a dla wdowy po
Henryku IV, Marii Medycejskiej, wznie-
siono Pałac Luksemburski. Ludwik XIII
(1610–43) zbudował umocnienia na pra-
wym brzegu Sekwany (obecnie na ich
miejscu znajdują się bulwary). Powstały
nowe dzielnice – Le Marais, przedmieścia
Saint-Honoré i Saint-Germain; zabudowa-
no też Île St-Louis.
Panowanie Ludwika XIV (1643–1715) to
okres niezwykłego rozkwitu kulturalno-
-architektonicznego stolicy Francji. Ska-
nalizowano całe połacie miasta i zało-
żono manufaktury zaopatrujące pary-
żan w luksusowe wyroby. Król polecił
zbudować przytułki dla biednych oraz
przeznaczony dla weteranów wojennych
Hôtel des Invalides. Jednak w tym czasie
nad stolicą zbierały się już czarne chmu-
ry. Na początku XVIII w. w Paryżu istniały
wielkie nierówności społeczne. Potrzeby
biedoty były kompletnie ignorowane.
Zmiana tej sytuacji miała nastąpić
już pod koniec stulecia.
Od rewolucji francuskiej
do II Cesarstwa
Wybuch rewolucji w 1789 r. wywrócił do-
tychczasowy porządek rzeczy do góry
nogami. Paryż stał się sceną większości
wydarzeń związanych z tym krwawym
i otoczonym ponurą sławą przewrotem
(m.in. zgilotynowania w 1793 r. pary kró-
lewskiej – Ludwika XVI i Marii antoniny),
przez co znalazł się na ustach całej Euro-
py. Kraj na kilka lat pogrążył się w chaosie
wojny domowej i terroru. Kres rewolucji
francuskiej położył dopiero generał Bona-
parte, który w 1799 r. objął władzę w wy-
niku zamachu stanu. Swoistą pamiątką
po tym ważnym w dziejach Francji epi-
zodzie są barwy rewolucji – kolory Paryża,
niebieski i czerwony, przeplecione z bielą
dynastii Burbonów – które z czasem stały
się barwami narodowymi kraju.
Paryż otrzymał od Napoleona specjalny
status, stał się miastem bez mera i rady
miejskiej, ale „pod opieką prefekta Se-
kwany i prefekta policji bezpośrednio pod
rozkazami rządu”. Bonaparte miał boga-
te plany dotyczące stolicy Francji. Z jego
rozkazu rozpoczęto budowę m.in. Łuku
Triumfalnego, kolumny na placu Vendôme,
kanałów Ourcq, Saint-Martin i Saint-Denis.
Kup książkę
60
Poleć książkę
Kup książkę
61
Poleć książkę
Paryż
B
Basilique du Sacré-Cœur
atrakcje Paryża
35, rue du Chevalier
de la Barre
linia 2, stacja Anvers;
linia 12, stacja Abbesses
www.sacre-coeur-
-montmarte.com
bazylika: codz. 6.00–23.00;
kopuła i krypta: 9.00–19.00
kopuła i krypta: 8 EUR
tak
4
Basilique du Sacré-Cœur
(bazylika Serca Jezusowego)
4 J1
Bazylika Sacré-Cœur stoi na najwyższym wzgórzu dzielnicy Mont-
martre (130 m n.p.m.), na północ od centrum Paryża. Jej białe
kopuły, nawiązujące układem do weneckiej bazyliki św. Marka
widać niemal z całego miasta (co turystom może ułatwić orien-
tację), a jej wierzchołek jest drugim co do wysokości – po wieży
Eiffla – punktem Paryża.
Świątynia powstała jako symbol powrotu Francji do dawnej świet-
ności po klęsce w wojnie z Prusami (1870–71). Kościół w stylu neo-
romańsko-bizantyńskim wzniesiono w 1914 r., po ponad 40 latach
budowy (sporo czasu zajęło zwłaszcza utwardzenie gruntu i bu-
dowa fundamentów), a konsekrowano go dopiero po I wojnie
światowej – w 1919 r.
Wymiary świątyni są imponujące: ok. 100 m długości i 50 m sze-
rokości. Jej kopuły sięgają 79 m, a wieża północna ma 83 m wy-
sokości. W owej wieży znajduje się najcięższy dzwon w Paryżu
(ok. 19 ton), „Savoyarde” (Sabaudczyk); samo jego serce waży 850 kg.
Ze szczytu kopuły (wejście schodami po lewej stronie nawy) moż-
na podziwiać panoramę Paryża i widok na tereny oddalone nawet
o 30 km. Elewacje kościoła wyłożono trawertynem, zwanym też
białym granitem – stąd potoczna nazwa budowli: „biała bazylika”.
Fasadę zdobi figura Chrystusa oraz konne posągi chyba najbar-
dziej lubianych przez Francuzów postaci: Joanny d’arc oraz króla
Ludwika IX Świętego.
Wnętrze bazyliki jest dość bogato zdobione (choć początkowo
zakładano, że będzie to kościół pielgrzymkowy o bardzo skrom-
nym wystroju), a dekoracje utrzymano w stylu neobizantyńskim.
To właśnie w prezbiterium Sacré-Cœur znajduje się jedna z naj-
większych mozaik na świecie – w jej centrum zobaczymy Chry-
stusa z rozpostartymi rękoma.
W neoromańskiej krypcie pod świątynią wyświetlane są filmy o hi-
storii kościoła; znajduje się tam również urna z sercem inicjatora
budowy bazyliki – przemysłowca alexandre’a Legentila.
Na wzgórze można wejść pieszo po ogromnych schodach, oto-
czonych fontannami i tarasami zdobnymi w piękne ogrody, albo
wjechać naziemną kolejką linową (funiculaire), kursującą obok pie-
szej trasy – do przejazdu upoważniają bilety na metro.
Obecnie bazylika Sacré-Cœur jest jednym z najczęściej odwiedza-
nych i fotografowanych zabytków Paryża.
Biała bazylika...
© Felinda | Dreamstime.com
© Bartek Cieniawa | photobart.com
© Bartek Cieniawa | photobart.com
Portal bazyliki
Wnętrze
Sacré-Cœur
Kup książkę
72
Poleć książkę
Kup książkę
73
Poleć książkę
PaRYŻ
linia 1, stacja Château
de Vincennes;
linia 8, stacja Porte Dorée
www.boisdevincennes.com,
www.chateau-vincennes.fr,
www.la-tempete.fr,
www.parcfloraldeparis.com
Château de Vincennes:
codz. IX–IV 10.00–17.00,
V–VIII 10.00–18.00;
Le Parc Floral de Paris:
codz. 10.00–18.00; Parc
Zoologique:
codz. 10.00–17.00;
Musée des Arts d’Afrique
et d’Océanie: pn., śr.–nd.
10.00–12.00 i 13.30–17.30
Château de Vincennes:
N 8,50 EUR, U 5,50 EUR;
Musée des Arts d’Afrique
et d’Océanie:
N 5,70 EUR, U 4,30 EUR
tak
1, Avenue du Colonel Henri
Rol-Tanguy
linie 4, 6,
stacja Denfert-Rochereau
www.catacombes.paris.fr
wt.–nd. 10.00–17.00
N 8 EUR, U 4 EUR
B
Bois de Vincennes
C Catacombes de Paris
9
Bois de Vincennes
(Lasek Vincennes)
21 U9
Lasek Vincennes znajduje się na południowo-wschodnich obrze-
żach Paryża i uchodzi za najpiękniejszy park w stolicy Francji.
Znany jest przede wszystkim z obronnego XIV-wiecznego zam-
ku (Château de Vincennes) z 42-metrowym donżonem i kapli-
cą, wybudowanego w 1370 r. przez Karola V Mądrego. Twierdza
pełniła różne funkcje, m.in. więzienia, w którym przetrzymywany
był Diderot. Dzisiaj w jej murach mieści się muzeum historyczne.
Na południe od zamku znajduje się Parc Floral de Paris, czyli
ogród botaniczny będący jednym z najpopularniejszych miejsc
wypoczynku paryżan. Niedaleko stąd do La Cartoucherie, kiedyś
punktu produkcji amunicji, dziś siedziby Théâtre de la Tempête.
W 1934 r. w zachodniej części lasku otworzono Parc Zoologique.
Tuż obok niego znajduje się Musée des Arts d’Afrique et
d’Océanie z ciekawą wystawą sztuki rodem z afryki i Oceanii.
Częstym gościem w tym miejscu był swego czasu poszukujący
inspiracji Picasso.
10
Catacombes de Paris
(katakumby)
17 H8
„Stój. Wchodzisz do królestwa umarłych” – tak brzmi inskrypcja nad
wejściem do paryskich katakumb. Znajdują się one w części daw-
nych kamieniołomów wapienia Denfert-Rochereau. W 1786 r. z po-
wodów sanitarnych, chcąc uniknąć epidemii szalejących w przelud-
nionym mieście, zaczęto znosić tu szczątki z cmentarza w dzielnicy
Les Halles, a później także z innych cmentarzy paryskich. Szacuje
się, że złożono tu kości ok. 6 mln osób z okresu tysiąca lat.
Po zejściu spiralnymi schodkami ok. 20 m w dół, najpierw zwie-
dza się część muzealną ze zdjęciami i wiadomościami historyczny-
mi. Potem dopiero, wędrując korytarzami, patrzy się na starannie
ułożone piszczele i czaszki, a kamienne tabliczki informują o pier-
wotnym miejscu pochówku i dacie przeniesienia szczątków. Dla
zwiedzających paryskie katakumby udostępniono m.in. utworzone
w XIX w. pomieszczenia, np. Kryptę Męki Pańskiej (Rotunda Pisz-
czeli) i tzw. Grobowiec Gilberta.
Taka bliskość szczątków ludzkich dla wielu może być odstraszająca.
Jednak byli i tacy, którym to nie przeszkadzało. W czasach przed re-
wolucją urządzano tutaj huczne zabawy, a w okresie II wojny świa-
towej katakumby były siedzibą francuskiego ruchu oporu.
Kup książkę
80
Poleć książkę
atrakcje Paryża
Fasada kaplicy
w Château de Vincennes
W Parc Floral de Paris
© Bartek Cieniawa | photobart.com
© Bartek Cieniawa | photobart.com
Bois de Vincennes
Kup książkę
81
© Bartek Cieniawa | photobart.com
Poleć książkę
PaRYŻ
atrakcje Paryża
Chimera na
katedralnej
wieży
© Freesurf69 | Dreamstime.com
© Bartek Cieniawa | photobart.com
Katedra
Notre Dame
Wnętrze katedry
© Bartek Cieniawa | photobart.com
6, parvis Notre-Dame,
place Jean-Paul II
linia 4, stacje Cité lub Saint-
-Michel; linie 1, 11, stacja
Hôtel de Ville; linia 10, stacje
Maubert – Mutualité lub
Cluny – La Sorbonne;
linie 1, 11, 14 stacja Châtelet
www.notredamedeparis.fr
katedra:
pn.–pt. 8.00–18.45,
sb.–nd. 8.00–19.15;
skarbiec:
pn.–pt. 9.30–18.00,
sb.–nd. 9.00–18.00
skarbiec:
N 3 EUR, U 2 EUR;
wieże:
N 8,50 EUR, U 5,50 EUR;
krypta archeologiczna:
N 5 EUR, U 3,50 EUR
tak
C
Cathédrale Notre-Dame de Paris
11
Cathédrale Notre-Dame de Paris
(katedra Notre Dame, katedra Panny Marii)
11 K6
Katedra Notre Dame to serce i jeden z symboli Paryża. Powstała ona
na miejscu bazyliki poświęconej św. Stefanowi, a ta z kolei zastąpiła
świątynię pogańską. Kamień węgielny pod budowę katedry poło-
żono w 1163 r., a prace zakończono dopiero w połowie XIV w. Naj-
starszą częścią świątyni jest prezbiterium z podwójnym obejściem –
powstało ono jeszcze w XII stuleciu. W czasie rewolucji francuskiej,
podobnie jak inne kościoły, Notre Dame została zdewastowana
(ocalał jedynie największy dzwon), a część cennego wyposażenia –
skradziona. Zniszczeniu uległa m.in. tzw. Galeria Królów (28 rzeźb
biblijnych władców z pokolenia Judy, przodków Chrystusa) na za-
chodniej, głównej, fasadzie: rewolucjoniści niszczyli ją, uważając, że
są to posągi królów Francji. Katedra została przemianowana począt-
kowo na Świątynię Rozumu, a następnie – Świątynię Najwyższej Isto-
ty. Budowla służyła również jako magazyn. W 1844 r. zaczęto prace
renowacyjne, które trwały aż 23 lata. Kierował nimi głównie architekt
Viollet-le-Duc, któremu w dużej mierze świątynia zawdzięcza obec-
ny kształt. Odnowiono m.in. centralną iglicę, dodano do niej posągi
ewangelistów i apostołów, a na balustradzie otaczającej wieżę pół-
nocną umieszczono chimery.
W katedrze Notre Dame miały miejsce wydarzenia tak ważne dla hi-
storii Francji, jak koronacja Napoleona Bonaparte na cesarza. Tu także
odbywały się ceremonie pogrzebowe kolejnych prezydentów Repu-
bliki Francuskiej: de Gaulle’a, Pompidou i Miterranda. Ciekawostką jest
też to, że właśnie w katedrze w 1573 r. Henryk Walezy przyjął posłów
proponujących mu polską koronę. Obecnie w kościele w dalszym cią-
gu odprawiane są msze, często też organizowane są tu koncerty.
Katedra Notre Dame została wybudowana w stylu gotyckim. Uwagę
zwraca zwłaszcza fasada zachodnia z potrójnym portalem z XIII w.
o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. W tympanonach umieszczono
m.in. sceny z życia Matki Bożej (brama po lewej stronie) i przedsta-
wienie Sądu Ostatecznego (środkowa); prawa brama poświęcona jest
św. annie. Powyżej znajduje się olbrzymia rozeta (o średnicy 9,6 m),
w centrum której mieści się medalion z Maryją. Pomiędzy rozetą a por-
talami można zauważyć szereg rzeźb. Jest to wspomniana już tzw. Ga-
leria Królów. Fasadę zachodnią wieńczą dwie niemal 70-metrowe
wieże. Zostały one udostępnione dla zwiedzających (wejście przez
wieżę północną, od rue du Cloître Notre Dame). Chcąc je zwiedzić,
trzeba przygotować się na prawdziwą wspinaczkę, gdyż na szczyt
prowadzi 387 schodów. W trakcie wędrówki można zobaczyć z bliska
słynne chimery, a także ważący 13 ton dzwon „Emmanuel”. Legenda
głosi, że został on odlany w 1631 r. z biżuterii ofiarowanej na ten cel
Kup książkę
82
Poleć książkę
Kup książkę
83
Poleć książkę
PaRYŻ
E
Église Saint-Eustache
Église Saint-Germain-des-Prés
Église Saint-Germain-l’Auxerrois
atrakcje Paryża
place René Cassin,
wejście od rue du Jour
linia 4, stacja Les Halles
www.saint-eustache.org
pn.–pt. 9.30–19.00,
sb. 10.00–19.00,
nd. 9.00–19.00
26
Église Saint-Eustache
(kościół św. Eustachego)
11 J4
Świątynia ta wielkością ustępuje jedynie katedrze Notre Dame
i kościołowi Saint-Sulpice. Jej budowę rozpoczęto na polecenie
Franciszka I w 1532 r., a ukończono przeszło sto lat później. Bryła pię-
cionawowego kościoła jest gotycka, jednak jego dekoracje są już
w większości renesansowe. We wnętrzu warto obejrzeć bogate ka-
pitele kolumn przy skrzyżowaniu naw, XVII-wieczne witraże w pre-
zbiterium, nagrobek Jeana-Baptiste Colberta, ministra Ludwika XIV,
oraz obrazy Rubensa. W kościele tym ochrzczono m.in. armanda du
Plessis (późniejszy kardynał Richelieu), Moliera oraz Madame Pompa-
dour. Często są tu organizowane koncerty organowe.
3, place Saint-Germain-
-des-Prés
linia 4, stacja Saint-
-Germain-des-Prés;
linia 10, stacja Mabillon
www.eglise-sgp.org
codz. 9.00–19.00
27
Église Saint-Germain-des-Prés
(kościół św. Germaina na Łąkach)
10 H6
Budowę kościoła rozpoczęto ok. 1000 r., na miejscu świątyni z VI w.,
a konsekrowano go w 1163 r. Opactwo Saint-Germain było jednym
z najważniejszych klasztorów we Francji. Prawdopodobnie stąd
wywodził się m.in. Gall anonim, autor pierwszej polskiej kroniki.
Najstarsze części kościoła to XI-wieczne: nawa główna (sklepienie
późniejsze) i romańska fasada. Przy głównym wejściu, w kaplicy
chrztów (po lewej) znajdują się dwie średniowieczne kolumny, ka-
pitel prawej pamięta początki świątyni. We wnętrzu warto zobaczyć
też nagrobek Jana Kazimierza z 1675 r. (w kaplicy św. Franciszka Ksa-
werego), który po ustąpieniu z tronu polskiego był tu opatem, płytę
nagrobną Kartezjusza (w kaplicy św. Benedykta) oraz XIII-wieczne
witraże (w kaplicy św. Genowefy za prezbiterium).
2, place du Louvre
linia 1, stacja Louvre Rivoli;
linia 7, stacja Pont Neuf
www.saintgermainauxerrois.
cef.fr
pn.–wt., czw.–sb.
8.00–19.00, sb. 8.00–20.30,
nd. 9.00–20.00
28
Église Saint-Germain-l’Auxerrois
(kościół św. Germaina z Auxerre)
10 I5
Naprzeciwko Luwru wznosi się kościół zbudowany przez króla Rober-
ta II Pobożnego w 1025 r. Powstał na miejscu sanktuarium św. Ger-
maina, biskupa z auxerre, i przez długi czas pełnił funkcję królewskiej
parafii. Historia świątyni wiąże się m.in. z nocą św. Bartłomieja (1572) –
sygnałem do rozpoczęcia rzezi hugenotów był dźwięk kościelnych
dzwonów. Najstarszą zachowaną częścią budowli jest romańska wieża
z XII w. (przy transepcie). Reszta kościoła jest gotycka. Warto zobaczyć
m.in. XIII-wieczny portal, XIV-wieczną figurę NMP (w kaplicy MB) i wi-
traże z XV w. (w transepcie).
Kup książkę
98
Poleć książkę
Kościół Saint-Eustache wzorowano na katedrze Notre Dame
© Bartek Cieniawa | photobart.com
© Taolmor | Dreamstime.com
© Sedmak | Dreamstime.com
Detal portalu kościoła
Saint-Germain-l’Auxerrois
Kościół Saint-Germain-de-Prés
to najstarsza z istniejących
świątyń Paryża
Kup książkę
99
Poleć książkę
PaRYŻ
Przewodniki-Celowniki to nowatorskie publikacje turystyczne, opisujące najciekawsze
miasta i regiony Europy. Ich wyróżnikiem są dokładne mapy oraz zwięzłe, przygotowane
w formie leksykonu i ilustrowane zdjęciami opisy atrakcji turystycznych.
Nowe przewodniki dają swobodę podczas zwiedzania, wolność i niezależność podczas
wycieczek i podróży. Pozwalają w prosty sposób odnajdywać w terenie interesujące
miejsca i identyfikować obiekty. Mapa, tekst i zdjęcia uzupełniają się i tworzą wzajemnie
powiązaną całość, która sprawi, że samodzielna wędrówka po mieście stanie się prawdziwą
przyjemnością!
Paryż
e B
u
R
PONT NEUF
QUAI DE LA MEGISSERIE
VOIE GEORGES POMPIDOU
Quai de l Horloge
Conciergerie
Palais de Justice
Sainte-Chapelle
Q
u
ai des Orfevres
ES
USTINS
G
R
Q
A
U
N
AI D
DS A
U
G
Rue Séguier
St-Michel –
St-Michel –
Notre Dame
Notre Dame
fontaine Saint-Michel
Przewodnik-Celownik Paryż to:
• Atlas centrum miasta 1:12 500
• Alfabetyczny leksykon
104 największych
atrakcji turystycznych
• Ponad 150 kolorowych fotografii
• Zwięzłe informacje praktyczne
• Przejrzysty system odsyłaczy
Rue D anton
Rue Ser
6
L
E
H
QUAI SAINT-MICHEL
Rue de la Huchette
T-MIC
AIN
D S
Rue de la Harpe
R
A
pente
V
E
L
U
O
B
u
o
Rue
B
... a wszystko po to, by w nieskrępowany sposób cieszyć się
Paryżem, bezbłędnie trafiać do wybranych przez siebie celów,
ułożyć własny plan zwiedzania, poznać i zobaczyć największe
atrakcje miasta.
Rue du
75
Som
mer
ard
ampollion
e
n
n
o
orb
e la S
e d
u
R
h
e C
u
R
Sorbonne
98
e
e d
ny
u
Clu
R
J
Podróż wymaga dobrego przygotowania.
Warto zadbać, by przebiegała beztrosko.
Podziwiaj piękne krajobrazy i zabytki,
wypoczywaj aktywnie, przede wszystkim
baw się dobrze. Ergo Hestia zapewni Ci
spokój i kompleksową ochronę.
www.podroze.ergohestia.pl
1 6 0 6 8
http://bezdroza.pl
ISBN 978-83-246-8585-1
Sprawdź najnowsze promocje:
http://bezdroza.pl/promocje
Przewodniki najchętniej czytane:
http://bezdroza.pl/bestsellery
Zamów informator podróżniczy:
http://bezdroza.pl/newsletter
Helion SA
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 230 98 63
e-mail: bezdroza@bezdroza.pl,
http://bezdroza.pl
Cena 32,90 zł
Pobierz darmowy fragment (pdf)