Darmowy fragment publikacji:
Tytuł oryginału: Self-Esteem For Dummies, 4th Edition
Tłumaczenie: Joanna Sugiero
ISBN: 978-83-283-2757-3
Original English language edition Copyright © 2015 by John Wiley Sons, Inc., Hoboken, New Jersey
All rights reserved including the right of reproduction in whole or in part any form.
This translation published by arrangement with Wiley Publishing, Inc.
Oryginalne angielskie wydanie © 2015 by John Wiley Sons, Inc., Hoboken, New Jersey
Wszelkie prawa, włączając prawo do reprodukcji całości lub części w jakiejkolwiek formie,
zarezerwowane. Tłumaczenie opublikowane na mocy porozumienia z Wiley Publishing, Inc.
Translation copyright © 2016 by Helion SA
Wiley, the Wiley Publishing Logo, For Dummies, Dla Bystrzaków, the Dummies Man logo, Dummies.com,
Making Everything Easier, and related trade dress are trademarks or registered trademarks of John Wiley
and Sons, Inc. and/or its affiliates in the United States and/or other countries. Used by permission.
Wiley, the Wiley Publishing Logo, For Dummies, Dla Bystrzyków, the Dummies Man logo, Dummies.com,
Making Everything Easier, i związana z tym szata graficzna są markami handlowymi John Wiley and
Sons, Inc. i/lub firm stowarzyszonych w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Wykorzystywane na
podstawie licencji.
All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrieval system,
without permission from the Publisher.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej
publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną,
fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje
naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były
kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane
z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie
ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji
zawartych w książce.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://dlabystrzakow.pl/user/opinie/powbys
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: dlabystrzakow@dlabystrzakow.pl
WWW: http://dlabystrzakow.pl
Printed in Poland.
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
Spis treści
O autorkach ...................................................................................................................15
Podziękowania od autorek ............................................................................................17
Wstęp ............................................................................................................................19
Część I: Fakty na temat poczucia własnej wartości .. 23
Rozdział 1: Natura poczucia własnej wartości .............................................................25
Zdefiniowanie poczucia własnej wartości ............................................................................................25
Zrozumienie podstaw poczucia własnej wartości ..................................................................................26
Wysokie poczucie własnej wartości kontra niskie ..................................................................................27
Dbanie o siebie .............................................................................................................................28
Pozytywny i negatywny dialog wewnętrzny .....................................................................................28
Odrzucenie nieskutecznych strategii doskonalenia się ......................................................................29
W jakich sytuacjach możemy mówić o zbyt wysokim poczuciu własnej wartości? ................................30
Wzmocnienie samoświadomości .........................................................................................................30
Wyznaczanie celów i ich osiąganie ......................................................................................................31
Budowanie wartościowych relacji z ludźmi ..........................................................................................31
Odnoszenie sukcesów w pracy ...........................................................................................................33
Pielęgnowanie poczucia własnej wartości u innych ...............................................................................34
Rozdział 2: Jak poczucie własnej wartości wpływa na Twoje życie? ...........................37
Konsekwencje niskiego poczucia własnej wartości ................................................................................37
Co się dzieje, gdy czujesz się mało ważny? .....................................................................................38
Negatywne skutki niskiego poczucia własnej wartości .......................................................................38
Uświadomienie sobie konsekwencji bezczynności .................................................................................39
Dręczące uczucia strachu i wstydu .................................................................................................39
Poczucie winy i depresja ...............................................................................................................40
Utrwalanie społecznych fobii .........................................................................................................40
Nierozwiązane problemy z postrzeganiem własnego ciała .................................................................41
Nieudane relacje z ludźmi .............................................................................................................41
Brak pewności siebie .....................................................................................................................42
Brak perspektyw w pracy ...............................................................................................................43
Ucieczka w alkohol i narkotyki ......................................................................................................43
Poleć książkęKup książkę 6 Poczucie własnej wartości dla bystrzaków
Rozdział 3: Skąd się bierze niskie poczucie własnej wartości? .................................. 45
Co sprawia, że poczucie własnej wartości rośnie lub maleje? .................................................................46
Wpływ rodziny .............................................................................................................................46
Wpływ rówieśników ......................................................................................................................48
Wpływ społeczeństwa ...................................................................................................................49
Prawda na temat fundamentalnych przekonań .....................................................................................51
Typowe negatywne fundamentalne przekonania ..............................................................................51
Uświadomienie sobie własnych fundamentalnych przekonań
poprzez słuchanie wewnętrznego głosu .........................................................................................52
Przyjrzenie się automatycznym myślom ..........................................................................................53
Dla kobiet: typowe fundamentalne przekonania ..............................................................................53
Dla mężczyzn: typowe fundamentalne przekonania .........................................................................55
Jak fundamentalne przekonania wpływają na Twoje życie? ..............................................................55
Wyciąganie nauki z trudnych doświadczeń z przeszłości .......................................................................56
Stawienie czoła trudnościom i pokonanie ich ..................................................................................56
Nauka empatii wobec siebie i innych ..............................................................................................57
Wiara we własną zdolność rozwiązywania problemów .....................................................................58
Rozdział 4: Mierzenie poczucia własnej wartości ........................................................ 59
Wskaźniki poczucia własnej wartości ..................................................................................................59
Jakie jest teraz Twoje życie? ...............................................................................................................60
Stworzenie osobistego profilu .............................................................................................................64
Mocne strony ...............................................................................................................................64
Słabe strony .................................................................................................................................64
Zobowiązanie do transformacji ..........................................................................................................65
Potęga zmian ....................................................................................................................................65
Zrozum, że musisz się zmienić .......................................................................................................65
Wyobraź sobie, że jesteś inny ........................................................................................................66
Przejdź do działania .....................................................................................................................66
Pielęgnuj swoją nową tożsamość ....................................................................................................67
Część II: Pozytywne nastawienie .............................69
Rozdział 5: Afirmacje i wizualizacje ― tworzenie lepszej wersji samego siebie ....... 71
Korzyści płynące z powtarzania pozytywnych afirmacji ........................................................................72
Dlaczego afirmacje są tak skuteczne? ..............................................................................................72
Przegląd najpopularniejszych afirmacji ...........................................................................................74
Sztuczki pomocne w napisaniu własnych afirmacji ...........................................................................75
Wizualizacja rozwoju ........................................................................................................................77
Jak działa wizualizacja? .................................................................................................................78
Jak osiągnąć maksymalne korzyści z wizualizacji? ............................................................................78
Odkrycie w sobie pasji .......................................................................................................................81
Poleć książkęKup książkę
Spis treści 7
Rozdział 6: Dbanie o siebie to droga do szczęścia .......................................................83
Zadbaj o ciało ..................................................................................................................................84
Zdrowe odżywianie ......................................................................................................................84
Aktywność fizyczna ......................................................................................................................85
Głęboki sen ..................................................................................................................................86
Skupienie się na pozytywnych emocjach ..............................................................................................88
Wzmocnienie emocji, które podnoszą na duchu ..............................................................................89
Przejęcie kontroli nad złym nastrojem .............................................................................................90
Pielęgnowanie zdrowego umysłu ........................................................................................................90
Mówienie do siebie w sposób, w jaki robiłby to kochający rodzic albo najlepszy przyjaciel ..................91
Szukanie pozytywnych aspektów sytuacji ........................................................................................91
Asertywne wypowiedzi, w których wyrażasz swoje odczucia .................................................................92
Wyrażanie własnych opinii, pragnień i potrzeb ...............................................................................93
Odmowa spełnienia prośby ...........................................................................................................93
Prośba o współpracę albo wsparcie ................................................................................................94
Konfrontacja z drugą osobą w problematycznej sytuacji ...................................................................94
Jak sobie radzić z agresywnymi ludźmi? ..........................................................................................96
Mowa ciała jako uzupełnienie asertywnych wypowiedzi ...................................................................96
Rozdział 7: Pozytywny obraz własnego ciała ................................................................97
Definicja obrazu własnego ciała ..........................................................................................................97
To, jak postrzegasz samego siebie ..................................................................................................98
To, jak się czujesz we własnej skórze ..............................................................................................98
To, co myślisz o swoim ciele ..........................................................................................................98
To, co robisz pod wpływem obrazu własnego ciała ........................................................................100
Jak kształtował się Twój obraz własnego ciała we wczesnych latach życia? ...........................................100
W jaki sposób firmy przekonują Cię do zakupu ich produktów? .........................................................102
Test: Czy Twoja ocena siebie jest właściwa? .....................................................................................103
Odnowienie więzi z własnym ciałem .................................................................................................103
Koniec z porównywaniem się z innymi .........................................................................................103
Przestań się koncentrować na negatywnej ocenie własnego wyglądu ................................................104
Skup się na tym, co lubisz w swoim wyglądzie ..............................................................................105
Wykorzystaj swoje mocne strony najlepiej jak potrafisz ..................................................................105
Prowadź zdrowy i szczęśliwy styl życia .........................................................................................106
Miej dla siebie większą wyrozumiałość ..............................................................................................108
Część III: Zerwanie z negatywnym myśleniem
i perfekcjonizmem ................................................ 109
Rozdział 8: Powstrzymanie negatywnego dialogu wewnętrznego ..............................111
Kiedy dialog wewnętrzny zaczyna szkodzić? .....................................................................................112
Różne sposoby prowadzenia dialogu wewnętrznego ...........................................................................113
Czytanie w myślach, aby stworzyć smutną historię .........................................................................113
Zakładanie z góry, że negatywny wynik jest nieunikniony ..............................................................114
Zbytnie generalizowanie tego, co się przytrafia .............................................................................115
Poleć książkęKup książkę 8 Poczucie własnej wartości dla bystrzaków
Tworzenie negatywnych etykiet ....................................................................................................115
Obwinianie się za coś, na co nie ma się wpływu ............................................................................116
Skupienie się na aspektach negatywnych i lekceważenie pozytywnych .............................................116
Rozwiązanie problemu wynikającego z używania słowa „powinienem/powinnam” ...............................117
Rozpoznanie powinności, które są sensowne .................................................................................119
Zerwanie z wyuczonymi zachowaniami ........................................................................................119
Uwolnienie się od swoich powinności ...........................................................................................121
Ujarzmienie mocy, która pomoże zmienić myślenie ............................................................................122
Uświadomienie sobie swoich zalet ................................................................................................123
Podważanie sensowności swoich myśli .........................................................................................124
Odseparowanie się od negatywnego dialogu wewnętrznego ............................................................124
Okazanie współczucia samemu sobie ...........................................................................................125
Rozdział 9: Analiza perfekcjonizmu ............................................................................. 127
Cechy charakterystyczne perfekcjonizmu ...........................................................................................127
Ogromna złość i przygnębienie po popełnieniu błędu ....................................................................129
Uważanie się za głupca, jeśli nie uda się osiągnąć doskonałości ......................................................129
Nieprzyjmowanie pomocy od innych ............................................................................................130
Czekanie ze wszystkim na ostatnią chwilę albo kompletna bezczynność ...........................................132
Przyjmowanie postawy obronnej w reakcji na krytykę ....................................................................133
Problemy w relacjach z bliskimi ...................................................................................................134
Skąd się bierze perfekcjonizm? .........................................................................................................135
Częste wysłuchiwanie słów krytyki ................................................................................................135
Bycie wyręczanym ......................................................................................................................135
Bycie przyrównywanym do innego dziecka ...................................................................................136
Brak czułości i uwagi ze strony rodziców ......................................................................................136
Rozdział 10: Pozytywne metody walki z perfekcjonizmem .......................................... 137
Odnoszenie sukcesów zamiast osiągania doskonałości ........................................................................137
Zalety ludzi sukcesu ........................................................................................................................139
Wyzbycie się niepraktycznych oczekiwań ..........................................................................................140
Zwiększenie elastyczności ................................................................................................................140
Większa elastyczność w pracy ......................................................................................................140
Elastyczność w relacjach z ludźmi ................................................................................................141
Zapanowanie nad skłonnościami do perfekcjonizmu ..........................................................................142
Jaki jest Twój styl myślenia? ........................................................................................................142
Jak się czujesz? ...........................................................................................................................143
Jak się zachowujesz? ...................................................................................................................144
Część IV: Wzmacnianie poczucia własnej wartości ..147
Rozdział 11: Zwiększenie pewności siebie dzięki samoświadomości ....................... 149
Poznać samego siebie ......................................................................................................................149
Odkrycie własnych możliwości .....................................................................................................150
Docenienie tego, co wspaniałe, złe i koszmarne .............................................................................151
Wiara w siebie ............................................................................................................................151
Poleć książkęKup książkę
Spis treści 9
Słuchanie siebie ..............................................................................................................................154
Rozpoznanie dźwięku swojego wewnętrznego głosu .......................................................................154
Sprostanie życiowym wyzwaniom .................................................................................................156
Podejmowanie ważnych decyzji ...................................................................................................159
Przyjęcie właściwego nastawienia .....................................................................................................160
Rozszerzenie własnego sposobu myślenia .....................................................................................161
Wyjście z pudełka .......................................................................................................................162
Zrozumienie, że rzeczy mogą być inne, niż myślisz ........................................................................164
Zmiana wzorców myślenia ..........................................................................................................164
Przejęcie kontroli nad własnym życiem .............................................................................................165
Uwierzyć we własne marzenia .....................................................................................................166
Stawienie czoła nowym wyzwaniom .............................................................................................166
Rozdział 12: Wyjść poza strach, który blokuje wiarę ..................................................167
Wykorzystanie strachu do rozwoju ....................................................................................................167
Zrozumienie strachu i jego źródła ................................................................................................168
Odkrycie największych lęków .......................................................................................................169
Zaprzyjaźnienie się z własnymi lękami .........................................................................................170
Poznanie swoich niewidocznych mocnych stron .............................................................................171
Wiara, która pomoże stawić czoła lękom ...........................................................................................172
Wartość wzmacniania wiary ........................................................................................................173
Wzmocnienie poczucia własnej wartości poprzez wzmocnienie wiary ..............................................175
Stawienie czoła trudnym wyzwaniom ...........................................................................................176
Zharmonizowanie myśli, słów i zachowań .........................................................................................176
Rozdział 13: Wyznaczanie celów i ich osiąganie ........................................................179
Mierzenie sukcesu poprzez wyznaczanie celów ..................................................................................180
Zajrzenie w głąb siebie i określenie, co jest ważne .........................................................................181
Zdefiniowanie celów ...................................................................................................................181
Co zrobić, gdy cel nie został osiągnięty? .......................................................................................182
Osiągnięcie celów ............................................................................................................................184
Zbadanie wewnętrznej motywacji ................................................................................................185
Wyznaczanie długofalowych celów ...............................................................................................186
Wyznaczanie krótkofalowych celów ..............................................................................................187
Znajdowanie potrzebnych osób i środków ....................................................................................188
Część V: Pokonanie wewnętrznych barier stojących
na drodze do sukcesu w miłości i w pracy .............. 189
Rozdział 14: Twoja rola w stwarzaniu konfliktów w relacjach z ludźmi .....................191
Uświadomienie sobie wewnętrznych barier ........................................................................................191
Skutki wewnętrznych barier .........................................................................................................192
Słuchanie własnego ciała .............................................................................................................193
Wykorzystanie świadomości, by pójść naprzód ..............................................................................193
Poleć książkęKup książkę 10 Poczucie własnej wartości dla bystrzaków
Obserwowanie swojego zachowania w relacjach z ludźmi ...................................................................196
Jak śledzić swoje zachowanie? ......................................................................................................196
Przypominanie sobie, czego się nauczyłeś .....................................................................................198
Docenienie rezultatów .................................................................................................................199
Mądre wykorzystanie informacji ...................................................................................................199
Pozytywne zachowania, które pomagają budować trwałe relacje .........................................................201
Budowanie i pielęgnowanie wieloletnich przyjaźni .........................................................................201
Zakończenie negatywnej znajomości w pozytywny sposób ..............................................................202
Rozdział 15: Napisz na nowo swoją historię miłosną ................................................ 205
Określenie miejsca, w którym obecnie się znajdujesz ..........................................................................205
Zaprzyjaźnienie się z samym sobą ....................................................................................................207
Zidentyfikowanie tego, co w sobie lubisz ...........................................................................................208
Określanie własnych standardów szczęścia ........................................................................................210
Różnica między tym, co autentyczne, a tym, co niewłaściwe ...............................................................211
Zrozumienie różnych aspektów swojej osobowości .............................................................................212
Zaakceptowanie tego, kim jesteś, i radosne oczekiwanie na to, kim możesz się stać ...............................213
Otwarcie się na nowe życiowe okazje ................................................................................................214
Zrozumienie życiowych lekcji ......................................................................................................215
Napisanie liściku miłosnego do samego siebie ...............................................................................216
Rozdział 16: Coś więcej niż czuła miłość ................................................................... 217
Zerwanie z fantazjami o miłości .......................................................................................................217
Czym jest miłość? .......................................................................................................................218
Jak powinna wyglądać miłość? .....................................................................................................218
Przygotowanie się na miłość ........................................................................................................219
Czego oczekujesz od związku? .....................................................................................................220
Zdefiniowanie warunków idealnego związku ................................................................................220
Jak zapewnić sobie udane randki? ....................................................................................................222
Pewność siebie na randce ............................................................................................................223
Czerpanie przyjemności z randkowania ........................................................................................224
Najlepszy system randkowania .....................................................................................................225
Pokonanie lęku przed byciem ocenianym ......................................................................................226
Zbudowanie trwałego związku .........................................................................................................226
Uwolnienie się od potrzeby zadowalania partnera .........................................................................227
Celebrowanie różnic ...................................................................................................................227
Chronienie samego siebie ............................................................................................................227
Wybór partnera ..........................................................................................................................228
Wspólne życie ............................................................................................................................229
Rozdział 17: Poprawa relacji z najbliższymi ............................................................... 231
Dynamika relacji .............................................................................................................................231
Spojrzenie na własne uczucia z perspektywy .................................................................................232
Oddzielenie własnych problemów od cudzych ...............................................................................233
Poprawienie relacji z członkami rodziny ............................................................................................234
Budowanie relacji z członkami dalszej rodziny ..............................................................................234
Jak sobie radzić z trudnymi członkami rodziny? ............................................................................237
Poleć książkęKup książkę
Spis treści 11
Znalezienie swojego miejsca w grupie przyjaciół ................................................................................238
Wzmocnienie więzi .....................................................................................................................239
Dochodzenie do siebie po sprzeczkach i zranionych uczuciach .......................................................239
Ocena wartości osobistych przyjaźni .............................................................................................240
Skąd masz wiedzieć, że dana znajomość nie jest dla Ciebie dobra? ................................................241
Zrównoważenie starych przyjaźni z nową przyszłością ...................................................................242
Rozdział 18: Stworzenie nowej wizji sukcesu zawodowego .......................................243
Zbudowanie solidnej marki osobistej ................................................................................................243
Zapomnij o swoich błędach .............................................................................................................244
Określenie życiowego celu, komunikatu i wartości ..............................................................................247
Twój cel .....................................................................................................................................247
Twój komunikat .........................................................................................................................248
Twoja wartość ............................................................................................................................250
Opakowanie własnego wizerunku .....................................................................................................251
Zdobycie upragnionej pracy ............................................................................................................253
Przygotowanie się na sukces .............................................................................................................253
Rozgrzanie silników ....................................................................................................................254
Osiągnięcie wyższej wydajności dzięki lepszej organizacji dnia .......................................................255
Pozycjonowanie, które sprzyja sukcesom ...........................................................................................256
Dbanie o siebie i pielęgnowanie relacji z ludźmi, by osiągnąć większą satysfakcję zawodową ............258
Pięcie się po szczeblach kariery i wzmacnianie poczucia własnej wartości ........................................259
Rozdział 19: Zarządzanie relacjami w pracy ................................................................261
Zbudowanie udanych relacji w pracy ................................................................................................261
Chwila zadumy nad obecnymi relacjami ze współpracownikami .....................................................262
Wskazówki dla liderów ...............................................................................................................263
Kilka rad dla pracowników, jak poprawić relacje z przełożonymi ....................................................266
Dobre stosunki ze współpracownikami .........................................................................................267
Przygotowanie planu zmiany ...........................................................................................................269
Jak wytrwać z trudnym szefem, nie poświęcając samego siebie? ...........................................................271
Skuteczna komunikacja z szefem, z którym trudno się pracuje ........................................................272
Jak zareagować, gdy ktoś nas nie szanuje? ....................................................................................273
Rozdział 20: Pewność siebie podczas występów publicznych ....................................275
Tajniki sztuki występów publicznych ................................................................................................276
Zwracanie uwagi na to, co jest ważne ...........................................................................................276
Jak rozpoznać, czego pragnie publiczność? ...................................................................................276
Wybór metody przeprowadzenia prezentacji .................................................................................278
Wszystko razem ..........................................................................................................................280
Jak zabłysnąć podczas prezentacji? ...................................................................................................280
Wyzbycie się strachu .......................................................................................................................282
Zabieranie głosu na zebraniach ........................................................................................................284
Poleć książkęKup książkę 12 Poczucie własnej wartości dla bystrzaków
Część VI: Wzmacnianie poczucia własnej wartości
u innych osób ......................................................287
Rozdział 21: Pomaganie rodzinie i przyjaciołom ........................................................ 289
Zrozumienie innych i ich życiowych podróży ....................................................................................290
Zrozumienie tego, co zostało powiedziane, i tego, co zostało przemilczane ......................................290
Okazywanie empatii i słuchanie bez negatywnego oceniania ..........................................................292
Właściwa ocena sytuacji ..................................................................................................................293
Znalezienie najlepszego sposobu na pomaganie ............................................................................294
Coaching, który wynika z troski, a jednocześnie jest celowy i skuteczny ................................................294
Okazanie wiary w innych, gdy oni w siebie nie wierzą ...................................................................296
Jak ocenić, czy zrobiłeś już wszystko, co mogłeś? ...........................................................................297
Uczenie innych, jak sobie radzić w trudnych chwilach ........................................................................297
Trudne relacje z bliskimi .............................................................................................................298
Poszukanie wybaczenia we własnym sercu ....................................................................................299
Rozdział 22: Pomaganie dzieciom i nastolatkom
w budowaniu wysokiego poczucia własnej wartości ............................................... 301
Pomaganie dzieciom, które dorastają w złożonych społeczeństwach ....................................................302
Pomóż dzieciom zrozumieć, kim naprawdę są ...............................................................................302
Uwierz w swoje dzieci .................................................................................................................303
Stworzenie dla dzieci bezpiecznego miejsca, w którym mogą mówić o swoich uczuciach .......................304
Uważne słuchanie ......................................................................................................................305
Ocenienie potrzeb dziecka ...........................................................................................................307
Przekazanie dzieciom swoich wartości ..........................................................................................308
Nauczenie dziecka odpowiedzialności ..........................................................................................309
Pokazanie dzieciom, jak radzić sobie z rozczarowaniem .................................................................310
Przygotowanie nastolatka na sukces ..................................................................................................311
Obserwowanie dziecka i pomaganie mu w podejmowaniu dobrych decyzji ......................................311
Zachowanie dobrego nastroju w relacjach z nastolatkiem ...............................................................312
Część VII: Dekalogi ..............................................315
Rozdział 23: Dziesięć znanych osób, które uwierzyły w siebie ................................. 317
Helen Keller ...................................................................................................................................317
Thomas Edison ..............................................................................................................................318
Harriet Tubman .............................................................................................................................319
Theodore Roosevelt ........................................................................................................................320
Albert Einstein ...............................................................................................................................322
Mahatma Gandhi ...........................................................................................................................323
Ralph Waldo Emerson ...................................................................................................................324
Abraham Lincoln ...........................................................................................................................324
Frederick Douglass .........................................................................................................................325
Eleanor Roosevelt ...........................................................................................................................326
Poleć książkęKup książkę
Spis treści 13
Rozdział 24: Dziesięć sposobów na osiągnięcie doskonałości .................................329
Czerp przyjemność z tego, do daje Ci satysfakcję ...............................................................................329
Zobowiąż się wobec siebie, że zrobisz to, co należy, żeby osiągnąć doskonałość ...................................330
Wykorzystuj wiedzę o sobie i swoim celu ...........................................................................................330
Pielęgnuj w sobie entuzjazm, który jest źródłem kreatywności .............................................................332
Pielęgnuj pozytywne nastawienie do siebie i swojego celu ...................................................................333
Skup się na tym, czego pragniesz .....................................................................................................333
Nie bój się opowiadać o swoich uczuciach .........................................................................................333
Zaakceptuj ludzi takich, jakimi są, i szukaj w nich dobra ....................................................................335
Bądź elastyczny i zadbaj o równowagę w swoim życiu ........................................................................336
Trwaj przy swoim celu, aż go osiągniesz ...........................................................................................336
Rozdział 25: Dziesięć wskazówek,
które pomogą Ci szybko wzmocnić wiarę w siebie ...................................................339
Naucz się doskonale robić coś, co lubisz ...........................................................................................339
Czytaj strony internetowe, książki i artykuły, które podnoszą Cię na duchu ..........................................340
Każdego dnia rób podsumowanie trzech rzeczy, które zrobiłeś dobrze .................................................340
Wyeliminuj zachowania, przez które tylko tracisz czas ........................................................................341
Zrób listę swoich osiągnięć ..............................................................................................................341
Proś innych o spotkanie ...................................................................................................................342
Zaproponuj komuś, że nauczysz go czegoś, co sam umiesz dobrze robić ..............................................342
Zaplanuj ciekawą wycieczkę albo ekscytującą przygodę ......................................................................343
Zgłoś się na ochotnika do organizacji, która działa w szczytnym celu ..................................................343
Zacznij nowe życie! ........................................................................................................................344
Skorowidz ...................................................................................................................345
Poleć książkęKup książkę14 Poczucie własnej wartości dla bystrzaków
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1: Natura poczucia własnej wartości 25
Rozdział 1
Natura poczucia
własnej wartości
W tym rozdziale:
► zrozumiesz różnicę między wysokim a niskim poczuciem własnej wartości;
► rozwiniesz swoją samoświadomość;
► poprawisz swoje relacje z ludźmi w domu i w pracy.
U
wierz w siebie! To krótkie zdanie ma kluczowe znaczenie dla odczuwania
szczęścia i odnoszenia sukcesów w życiu.
Poczucie własnej wartości mówi o tym, co sądzisz o sobie jako człowieku. U wielu
ludzi zależy ono od czynników zewnętrznych, takich jak wysokość wynagrodzenia,
ilość posiadanych dóbr materialnych, wygląd zewnętrzny czy liczba znajomych. Każdy
z tych elementów może jednak ulec zmianie, a gdy tak się stanie, poczucie własnej
wartości tych osób natychmiast spada.
Prawdziwe poczucie własnej wartości bierze się z wewnętrznego przekonania, że jesteś
osobą kompetentną, pewną siebie i wartą tego, by mieć dobre życie. Wiara w siebie to
świadomość, że możesz osiągnąć wszystko, czego pragniesz, a także zostać tym, kim
chcesz, mieć udane relacje z ludźmi oraz być szczęśliwym i zadowolonym z tego,
kim jesteś.
Zdefiniowanie poczucia własnej wartości
Każdy człowiek ma określoną wizję dotyczącą tego, kim jest. Są to przekonania, które
żywi na temat samego siebie, to, jak się czuje we własnej skórze, a także jego opinia
na temat tego, co może osiągnąć w życiu i jak radzi sobie z codziennymi problemami.
Słownik podpowiada, że „poczucie własnej wartości” oznacza „poszanowanie, poważanie
i podziwianie samego siebie”. A zatem ludzie z wysokim poczuciem własnej wartości
szanują i podziwiają samych siebie. Traktują samych siebie z dużym poważaniem.
I na odwrót: ludzie o niskim poczuciu własnej wartości nie szanują się i na pewno nie
podziwiają samych siebie. Nie wierzą w siebie i pomniejszają swoje osiągnięcia.
Poleć książkęKup książkę26 Część I: Fakty na temat poczucia własnej wartości
Jakie są konsekwencje niskiego poczucia własnej wartości? W rozdziale 2. opisujemy
wiele negatywnych skutków. Czujesz się nieznaczący i samotny. Masz wrażenie, że dla
nikogo się nie liczysz i nikogo nie obchodzisz. Nie masz celu w życiu ani powodu, aby
snuć ambitne plany na przyszłość. Ponieważ nie jesteś wart miłości ani przyjaźni innych
ludzi, masz trudności ze zbudowaniem trwałego związku opartego na szczerości
i uczciwości. Najprawdopodobniej wykonujesz przeciętną pracę i czujesz się w niej
uwięziony. Twoje szanse na awans albo podwyżkę są mniejsze niż w przypadku
Twoich współpracowników.
Zrozumienie podstaw
poczucia własnej wartości
Jak wyjaśnimy w rozdziale 3., fundamenty Twojego poczucia własnej wartości zostały
zbudowane w przeszłości. W procesie ich budowania uczestniczyły różne osoby: Twoi
rodzice i rodzeństwo, dzieciaki z sąsiedztwa, z którymi się bawiłeś, koledzy i koleżanki
z klasy, nauczyciele i duchowni. Wszystkie te osoby wpłynęły w jakiś sposób na to,
jak postrzegasz samego siebie.
Wiele z Twoich poglądów, które mają wpływ na Twoją wiarę w siebie, jest bezpośrednim
skutkiem tego, jak traktowała Cię rodzina. Jeżeli rodzice okazywali Ci miłość, obdarzali
Cię uwagą i chwalili za osiągnięcia, a także traktowali Cię uprzejmie i słuchali, co masz
im do powiedzenia, to te doświadczenia pomogły Ci ukształtować wysokie poczucie
własnej wartości. Natomiast jeżeli Cię zaniedbywali, lekceważyli, poniżali albo krzyczeli
na Ciebie i surowo karali, Twoja wiara w siebie zmalała albo całkowicie zniknęła.
A gdyby tego było mało, otrzymujesz również komunikaty od społeczeństwa, które
mówi Ci, kim powinieneś być. Te komunikaty pochodzą z filmów, programów
telewizyjnych i czasopism. Każą Ci zachowywać się i wyglądać w określony sposób.
Mówią, jakie sukcesy powinieneś odnosić i jak wspaniały powinien być Twój związek.
Sugerują, że musisz mieć doskonałe życie, a jeśli tak nie jest, znaczy to, że coś z Tobą
jest nie tak.
Wszystkie te czynniki razem wpływają na to, jakie przekonania żywisz na swój temat
— jak postrzegasz samego siebie i jak interpretujesz to, co się dzieje w Twoim życiu.
Nawet jeśli jesteś już osobą dorosłą, wciąż wyznajesz te same podstawowe przekonania,
które zostały ukształtowane w okresie dzieciństwa.
W tej książce pokażemy Ci, jak zmienić te przekonania i stać się osobą o wysokim
poczuciu własnej wartości, którą pragniesz być. Najpierw, aby lepiej zrozumieć samego
siebie, zmierzysz swoje poczucie własnej wartości w rozdziale 4. A potem, w rozdziale 5.,
odkryjesz potęgę stosowania afirmacji i wizualizacji do utrwalania nowych przekonań.
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1: Natura poczucia własnej wartości 27
Wysokie poczucie własnej
wartości kontra niskie
Podstawowe przekonania, które ukształtowały Twoją wiarę w siebie już w okresie
dzieciństwa, są tylko tym, czym są — przekonaniami. Niekoniecznie muszą być
prawdziwe ani dokładne. To są tylko Twoje opinie. A to oznacza, że można je zmienić.
Wysokie i niskie poczucie własnej wartości to dwie strony tego samego medalu. I jedno,
i drugie aktywuje określone reguły, które Ci pomagają albo szkodzą.
więcej niż jednej próby;
Jeżeli masz zdrowe poczucie własnej wartości, to:
wyciągasz nauki z sukcesów z przeszłości i wypatrujesz sukcesów w przyszłości;
dbasz o siebie pod względem fizycznym, emocjonalnym i umysłowym;
określasz sobie życiowe cele i dążysz do ich osiągnięcia;
doceniasz swoje pozytywne cechy;
bierzesz na siebie odpowiedzialność za własne działania;
masz pewność, że możesz osiągnąć różne rzeczy, nawet jeśli będzie to wymagało
masz w sobie siłę, by stawiać czoła codziennym wyzwaniom;
jesteś szczęśliwy i pewny siebie.
Jeżeli zaś masz niskie poczucie własnej wartości, to:
w sposób negatywny porównujesz siebie z innymi;
jesteś niespokojny, zestresowany i często się zamartwiasz;
potrzebujesz akceptacji ze strony innych;
boisz się przemawiać w większym gronie;
boisz się konfrontacji z innymi;
brakuje Ci śmiałości, żeby porozmawiać z ludźmi, których nie znasz;
skupiasz się na tym, co Ci się nie udało w przeszłości;
wątpisz we własną wartość.
W tym podrozdziale wyjaśnimy, w jaki sposób negatywny dialog wewnętrzny niszczy
Twoją wiarę w siebie, a pozytywny dialog wewnętrzny może podnieść Cię na duchu.
Opiszemy również, co się dzieje, gdy masz zbyt wysokie poczucie własnej wartości.
Zbyt wysokie? Tak, to jest możliwe, a kiedy tak się dzieje, stajesz się nie do zniesienia
dla innych.
Poleć książkęKup książkę28 Część I: Fakty na temat poczucia własnej wartości
Dbanie o siebie
Ponieważ dbanie o siebie jest jedną z charakterystycznych cech wysokiego poczucia
własnej wartości, w rozdziale 6. przedstawimy Ci liczne sposoby na to, by zatroszczyć
się o siebie, tak abyś stał się szczęśliwszy i bardziej uwierzył w siebie. Podpowiemy,
jak zadbać o ciało, jedząc zdrową żywność, regularnie ćwicząc i dobrze się wysypiając.
Pokażemy Ci również, jak skupiać się na pozytywnych emocjach, zamieniając negatywne
uczucia, które odbierają Ci siły, na takie, które zachęcają Cię do działania. Podamy Ci
wiele wskazówek, jak pokonać zły nastrój. Nauczymy Cię też, jak przemawiać do
samego siebie z czułością, tak aby pozytywnie zmienić całe swoje myślenie.
W ramach bonusu odkryjesz w sobie asertywność, której potrzebujesz do wypowiadania
się w większym gronie, a także dowiesz się, jak przeprowadzić trudną konfrontację,
stosując czteroetapowy proces:
1. Mówisz drugiej osobie, które z jej zachowań chciałbyś zmienić.
2. Wyjaśniasz, dlaczego to zachowanie wpływa na Ciebie negatywnie.
3. Identyfikujesz swoje emocje.
4. Dokładnie opisujesz, co druga osoba powinna zrobić zamiast dalej
zachowywać się w ten sposób.
Bezpośrednia konfrontacja może sprawiać Ci spore problemy, dlatego pokażemy,
jak to zrobić w sposób asertywny i spokojny, a jednocześnie stanowczy.
Jednym z najczęstszych objawów niskiego poczucia własnej wartości jest to, w jaki
sposób oceniasz własny wygląd. W rozdziale 7. pomożemy Ci dostrzec pozytywne
aspekty Twojego fizycznego wyglądu i przypomnimy, że najważniejsze jest prawdziwe
piękno, które jest w środku.
Pozytywny i negatywny dialog wewnętrzny
Twoje poczucie własnej wartości jest wyrażane za pomocą Twoich myśli. Stwierdzenia,
które powtarzasz sobie w myślach, wpływają na to, czy uważasz się za osobę wartościową
i czy odnosisz sukcesy w życiu. Ten wewnętrzny głos w Twojej głowie wpływa na
wszystko, czego doświadczasz.
Spójrz na różnice przedstawione w tabeli 1.1.
Tabela 1.1. Negatywny dialog wewnętrzny kontra pozytywny
Negatywny dialog wewnętrzny
Pozytywny dialog wewnętrzny
Jestem głupi.
Nie mogę tego zrobić, więc po co próbować?
Mam duże umiejętności.
Wiem, że mogę to zrobić.
Nie mogę się odezwać publicznie.
Jestem zbyt zdenerwowana, żeby się skupić.
Coraz częściej odzywam się publicznie.
Jestem spokojna i rozluźniona.
Nigdy nie dostanę dobrej pracy.
Mam pewność, że dostanę pracę, która będzie dla mnie idealna.
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1: Natura poczucia własnej wartości 29
Twój umysł oszukuje Cię na różne sposoby, żebyś uwierzył, że Twoja wartość jest
niewielka. W rozdziale 8. omówimy te metody i podpowiemy, jak sobie z nimi poradzić.
Oto one:
czytanie w myślach;
przewidywanie negatywnego rezultatu;
zbyt duże generalizowanie;
nadawanie etykiet;
obwinianie siebie;
skupienie się na negatywnych aspektach i lekceważenie pozytywnych;
używanie słowa „powinienem/powinnam”.
Czy używasz którejś z nich (albo wszystkich) na co dzień? Jeżeli tak, to czas na zmianę
myślenia na bardziej optymistyczne i pozytywne. Pokażemy Ci, jak to zrobić krok po
kroku.
Odrzucenie nieskutecznych
strategii doskonalenia się
Być może wydaje Ci się, że Twoja wiara w siebie będzie silniejsza, jeśli inni będą Cię
akceptować. Dlatego stale upewniasz się, czy Cię lubią, i starasz się ich zadowolić,
robiąc wszystko, o co Cię poproszą, nawet jeśli tego nie chcesz. Czujesz się niepewnie
i liczysz na to, że to się zmieni, jeśli uda Ci się znaleźć w centrum uwagi.
Inną metodą podwyższenia poczucia własnej wartości jest skupienie się na wykształceniu
i osiągnięciach zawodowych. Zdobywasz kolejne stopnie naukowe albo starasz się
o lepszą pracę w bardziej prestiżowej firmie. Takie działania mogą przyczynić się
do zwiększenia Twoich kompetencji zawodowych, ale jeśli nie rozprawiłeś się
z prawdziwymi przyczynami niskiego poczucia własnej wartości, to bardzo możliwe,
że po zdobyciu wymarzonej pracy dojdziesz do wniosku, że wcale na nią nie zasługujesz,
deprecjonując sam siebie za każdym razem, gdy popełnisz jakiś błąd, nawet bardzo mały.
Prawda bowiem jest taka, że większość ludzi, którzy mają niskie poczucie własnej
wartości, często wymaga od siebie doskonałości we wszystkim. Jeżeli nie jesteś
doskonały, bezlitośnie się krytykujesz, a Twoja wydajność faktycznie z czasem maleje.
Cierpisz z powodu perfekcjonizmu i często prowadzisz negatywny dialog wewnętrzny
na temat tego, że przez cały czas musisz być idealny, a Twoja wartość spada do zera,
jeśli popełnisz jakikolwiek błąd. W rozdziale 9. i rozdziale 10. zastanowimy się nad
źródłami perfekcjonizmu. Powiemy sobie również, jakie są typowe cechy perfekcjonisty
i co zrobić, żeby zamienić się z perfekcjonisty w osobę, która ma zdrowe podejście do
swojej pracy i odnosi w niej duże sukcesy.
Poleć książkęKup książkę30 Część I: Fakty na temat poczucia własnej wartości
W jakich sytuacjach możemy mówić
o zbyt wysokim poczuciu własnej wartości?
Czy można mieć tak wysokie poczucie własnej wartości, że staje się ono szkodliwe
dla nas samych? Owszem, to jest możliwe. Duma może wynikać z wielkiego ego —
takiego, które domaga się, abyś zawsze miał rację i żeby wszyscy dookoła Cię słuchali.
Ktoś, kto ma zbyt wysokie poczucie własnej wartości, przerywa innym, gdy mówią,
próbuje im narzucić swoje stanowisko, podejmuje za nich decyzje i obwinia ich,
ignorując ich uczucia. Taka osoba rani innych, a nie samego siebie.
Jeśli masz zbyt wysokie poczucie własnej wartości, to czasami używasz gróźb („Lepiej,
żebyś…” albo „Jeśli nie będziesz uważać, to…”) i chętnie wygłaszasz sarkastyczne
i krytyczne uwagi, takie jak: „No nie, chyba żartujesz” albo „Trzeba było to zrobić”.
Cechą charakterystyczną Twojej mowy ciała jest nachylanie się do przodu, błysk
w oczach, wskazywanie palcem, podnoszenie głosu i mówienie pogardliwym tonem.
Czasami może nawet posuwasz się do upokarzania innych. Twoje agresywne
zachowanie sprawia, że ludzie się Ciebie boją albo przyjmują postawę obronną
w relacjach z Tobą.
Oczywiście nie chcesz do tego doprowadzić. Wysokie (ale nie za wysokie) poczucie
własnej wartości oznacza, że szanujesz innych i potrafisz w uprzejmy sposób im
zakomunikować, czego chcesz.
Wzmocnienie samoświadomości
Ważnym krokiem na drodze do zwiększenia poczucia własnej wartości jest uświadomienie
sobie, kim jesteś, dlaczego tutaj jesteś, co jest dla Ciebie ważne i czego pragniesz.
Kluczowe są tu takie aspekty jak docenienie każdego etapu swojego życia i wszystkich
ważnych życiowych lekcji, słuchanie samego siebie, a także poznanie, pokochanie
i zaakceptowanie siebie. W rozdziale 11. zabierzemy Cię w podróż do Twojego wnętrza
i pomożemy Ci przygotować się na nowe zmiany, które niedługo w Tobie zajdą.
Pomożemy Ci zrozumieć Twoje uczucia — dlaczego czujesz się tak, a nie inaczej,
co powstrzymuje Cię przed życiem pełnią życia i co tracisz, trzymając się kurczowo
niekonstruktywnych poglądów na temat tego, co Cię czeka w przyszłości i kim możesz
zostać.
Wiemy, że już sama myśl, aby stać się silniejszym i zacząć spełniać swoje marzenia,
może wywoływać strach i niepokój. W Twojej głowie mogą się pojawić trudne pytania.
Czy podołam? Czy ludzie będą mnie lubić? Czy jestem na to gotowy? Wiedz, że nie
jesteś sam — większość ludzi ma podobne wątpliwości.
Strach może mieć wiele źródeł, takich jak niepewność związana z przyszłością, złe
doświadczenia z przeszłości, brak informacji i złe traktowanie ze strony innych osób.
Wszystko to jednak sprowadza się do jednego: braku zaufania do samego siebie. Strach
to negatywne nastawienie, które przejmuje kontrolę nad Twoim życiem, gdy nie potrafisz
zapewnić samego siebie, że wszystko będzie dobrze, bez względu na to, co się wydarzy.
Poleć książkęKup książkę Rozdział 1: Natura poczucia własnej wartości 31
Co ciekawe, statystyki dowodzą, że 90 procent tego, czym się martwisz, nigdy się nie
wydarzy. Dlatego aby mieć wysokie poczucie własnej wartości, konieczne jest wygranie
walki z własnymi lękami. Odkryliśmy, że istnieje tylko jeden sposób na pokonanie
strachu i zbudowanie wewnętrznej siły: trzeba stawić mu czoła. W rozdziale 12.
znajdziesz wiele ćwiczeń, które pomogą Ci odkryć Twoje największe lęki i umiejętnie
sobie z nimi poradzić, płynąc razem z nimi albo poruszając się wokół nich.
Kiedy już dobrze poznasz swoje lęki i dowiesz się, jak z nimi wygrać, pokażemy Ci
krok po kroku, jak zastąpić te niespokojne myśli aktami wiary w siebie. Ta wiara,
odporna na strach, pomoże Ci dalej iść naprzód.
Wyznaczanie celów i ich osiąganie
Ludzie, którzy odnoszą sukcesy, bardzo mocno wierzą w siebie, potrafią sobie wyobrażać,
jak osiągają wielkie rzeczy, i dążą do swoich celów z determinacją i wytrwałością.
W rozdziale 13. skupimy się na kilku z najważniejszych pytań, jakie możesz sobie zadać:
Kim chcę być?
Co chcę robić?
Co chcę mieć?
Komu chcę pomagać?
Jak pomogę tej osobie?
Z kim chcę spędzać czas?
W jaki sposób chcę spędzać czas?
Kiedy odpowiesz szczerze na te pytania, doradzimy Ci, jak określać cele w życiu
— zarówno długofalowe, j
Pobierz darmowy fragment (pdf)