Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiany przepisów a problemy stosowania prawa - ebook/pdf
Autor: Tomasz Pietrzykowski
Liczba stron: 151
Wydawca: Lexis Nexis
Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-7806-064-2
Data wydania: 2014-06-25
Lektor:
Kategoria:
ebooki >> prawo i podatki >> inne
Tempo zmian przepisów współczesnego prawa czyni problemy intertemporalne nieodłączną częścią praktyki stosowania prawa. Ich powszechność oraz rzeczywiste znaczenie w praktyce prawniczej nie znajdują jednak dostatecznego odzwierciedlenia ani w piśmiennictwie, ani w edukacji prawniczej. Choć nie brak szczegółowych prac naukowych poświęconych wybranym zagadnieniom intertemporalnym pojawiającym się na gruncie konkretnych aktów normatywnych lub dziedzin prawa, nie było dotychczas pracy, która stanowiłaby przystępne, użyteczne dla każdego prawnika przybliżenie ogólnych podstaw problematyki rozstrzygania wątpliwości pojawiających się na styku zmieniających się stanów prawnych. Podstawy prawa intertemporalnego wypełniają tę lukę, dostarczając zwięzłego, całościowego omówienia głównych pojęć, zasad i sposobów rozwiązywania intertemporalnych problemów prawnych. Z tego względu stanowi doskonałą pomoc i wsparcie zarówno dla praktyków zajmujących się stosowaniem prawa, jak i dla przygotowujących się do tej roli aplikantów oraz studentów prawa. Tomasz Pietrzykowski – doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Teorii i Filozofii Prawa Uniwersytetu Śląskiego; autor kilkudziesięciu prac naukowych opublikowanych w Polsce i za granicą, w tym monografii Wsteczne działanie prawa i jego zakaz, Wyzwania moralne oraz Etyka w administracji publicznej (wspólnie z I. Bogucką); radca prawny; członek Komisji do Spraw Etyki Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Wiceprzewodniczący Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach. W latach 2005–2007 wojewoda śląski.
Znajdź podobne książki
Ostatnio czytane w tej kategorii
Darmowy fragment publikacji:
Redaktor prowadzący: Anna Popławska, Małgorzata Stańczak
Opracowanie redakcyjne: Aleksandra Nałęcz-Zienkiewicz
Redakcja techniczna: Krzysztof Koziarek
Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski
© Copyright by LexisNexis Polska Sp. z o.o. 2011
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana
ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych,
kopiujących, nagrywających i innych – bez pisemnej zgody Autora i wydawcy.
ISBN 978-83-7806-064-2
LexisNexis Polska Sp. z o.o.
Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, 02-222 Warszawa
tel. 22 572 95 00, faks 22 572 95 68
Infolinia: 22 572 99 99
Redakcja: tel. 22 572 83 26, 22 572 83 28, 22 572 83 11, faks 22 572 83 92
www.LexisNexis.pl, e-mail: biuro@LexisNexis.pl
Księgarnia Internetowa: dostępna ze strony www.LexisNexis.pl
Spis treści
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ I. Obowiązywanie i stosowanie prawa w czasie . . . . . .
ROZDZIAŁ II. Problemy intertemporalne . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Zmiana prawa i jej konsekwencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Temporalny zakres zastosowania przepisu . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Fakty i sytuacje prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Problemy intertemporalne w stanowieniu prawa . . . . . . . . . . . .
5. Problemy intertemporalne w stosowaniu prawa . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ III. Sposoby działania prawa w czasie . . . . . . . . . . . .
1. Tempus regit actum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Retroakcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Natychmiastowe (bezpośrednie) działanie prawa nowego
(retrospektywność) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Dalsze działanie ustawy dawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Materialne skutki przejściowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ IV. Prawo intertemporalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Techniki a normy intertemporalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Przepisy intertemporalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zasady ogólne prawa intertemporalnego . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ V. Zasady prawa intertemporalnego . . . . . . . . . . . . .
1. Zasady prawa intertemporalnego a techniki intertemporalne . . . . .
2. Tempus regit actum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zasada nieretroakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Lex mitior retro agit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
9
11
22
22
25
28
32
35
38
39
41
46
53
56
60
60
62
72
76
76
78
83
93
5
Spis treści
5. Domniemanie bezpośredniego działania prawa nowego . . . . . . . .
6. Ochrona zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa
98
(praw nabytych, ich ekspektatyw oraz interesów w toku) . . . . . . . 110
7. Inne zasady intertemporalne – dyrektywa ratio legis
i zasada tranzytoryjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
8. Zasada tempus regit actum a niezgodność przepisu
z Konstytucją RP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
ROZDZIAŁ VI. Stosowanie prawa intertemporalnego . . . . . . . . . 143
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Wykaz skrótów
Biul. SN
k.c.
– „Biuletyn Sądu Najwyższego”
– ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93
k.k.
k.s.h.
k.w.
ze zm.)
– ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553
ze zm.)
– ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U.
Nr 94, poz. 1037 ze zm.)
– ustawa z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz.U.
z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.)
MPPOiP
– Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U.
z 1977 r. Nr 38, poz. 167)
ONSA
OSNAPiUS
– Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
OSNC
OSNCP
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Pracy i Ubezpie-
OSNP
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecz-
czeń Społecznych
OSP
OTK
OTK-A
PiP
p.w.k.c.
nych i Spraw Publicznych
– „Orzecznictwo Sądów Polskich”
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; Zbiór Urzędowy, Seria A
– „Państwo i Prawo”
– ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Przepisy wprowadzające kodeks cy-
wilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.)
p.w.k.r.o.
– ustawa z 25 lutego 1964 r. – Przepisy wprowadzające kodeks ro-
dzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 60)
p.w.p.o.
– dekret z 29 sierpnia 1945 r. – Przepisy wprowadzające prawo oso-
bowe (Dz.U. Nr 40, poz. 224 ze zm.)
p.w.p.o.p.c.
– ustawa z 18 lipca 1950 r. – Przepisy wprowadzające przepisy ogólne
prawa cywilnego (Dz.U. Nr 34, poz. 312)
7
Wykaz skrótów
pr. bank.
– ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U.
RPEiS
u.o.l.
z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)
– „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”
– ustawa z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszka-
niowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.
Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.)
Uwagi wstępne
Każdy prawnik mający do czynienia z tworzeniem lub stosowaniem
prawa konfrontowany jest z trudnościami wynikającymi ze zmien-
ności stanu prawnego, w szczególności zaś problemami związanymi
z wpływem kolejnych zmian przepisów prawnych na powstałe już
w przeszłoś ci i rozwijające się sytuacje czy stosunki prawne. Wraz z na-
rastającym tempem działalności prawodawczej rośnie liczba i ranga
tego rodzaju intertemporalnych problemów stanowienia i stosowania
prawa systematycznie. Jednocześnie zagadnienia intertemporalne
zmian prawa pozostają wciąż stosunkowo słabo zbadanym i przedysku-
towanym aspektem funkcjonowania porządku prawnego. Formułowa-
ne w piśmiennictwie i orzecznictwie poglądy pozostają do tego stopnia
rozbieżne, że – jak ujął to jeden z autorów – można odnieść wrażenie,
iż powszechna zgoda panuje „tylko co do jednej kwestii, a mianowicie,
że problemy intertemporalne w prawie w ogóle występują”1. Owa wzra-
stająca doniosłość praktyczna zagadnień intertemporalnych w połą-
czeniu z daleko posuniętą niejednolitością (merytoryczną i pojęciową)
orzecznictwa i poglądów doktrynalnych czyni zasadnym, jak sądzę,
podjęty tu zamysł opracowania i przedstawienia zwięzłego, elemen-
tarnego wprowadzenia do problematyki intertemporalnej w polskim
porządku prawnym. Z uwagi na to, że kumuluje ona zarazem wiele
interesujących i w najwyższym stopniu kontrowersyjnych zagadnień
teoretyczno- i filozoficznoprawnych, stanowić może, siłą rzeczy, stricte
autorskie spojrzenie na podstawy oraz charakter problemów intertem-
poralnych i sposobów ich rozstrzygania.
1 J. Mikołajewicz, Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2000,
s. 29.
9
Pobierz darmowy fragment (pdf)
Gdzie kupić całą publikację:
Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiany przepisów a problemy stosowania prawa
Autor: Tomasz Pietrzykowski
Aktualnie brak ofert nabycia tej publikacji drogą kupna...
Opinie na temat publikacji:
Inne popularne pozycje z tej kategorii:
Czytaj również:
Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką :