Komentarz zawiera szczegółowe omówienie i analizę przepisów ustawy z 15.11.1984 r.- Prawo przewozowe.
W prezentowanej publikacji autor:
przedstawia systematyzuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, sadów apelacyjnych oraz Głównej Komisji Arbitrażowej, dotyczące prawa przewozowego,
prezentuje poglądy doktryny,
proponuje praktyczne rozwiązania poszczególnych problemów związanych z prawem przewozowym.
Komentarz zawiera odwołania do aktów prawnych związanych z prawem przewozowym, a także szereg wskazówek dotyczących praktycznego zastosowania poszczególnych instytucji tego prawa. Wskazuje ponadto na różnice rozwiązań zawartych w ustawie - Prawo przewozowe oraz w Kodeksie cywilnym, jednocześnie przytaczając te przypadki, w których Prawo przewozowe odsyła do Kodeksu cywilnego.
Autor poświęca szczególną uwagę zagadnieniom dotyczącym odpowiedzialności przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu.
Komentarz będzie przydatny zarówno teoretykom prawa, jak i osobom mającym z prawem przewozowym do czynienia w praktyce, w szczególności w postępowaniach sądowych.
Stan prawny:
Marzec 2008 r.
Przedmowa:
Transport towarzyszy każdemu człowiekowi, stanowiąc w mniejszym lub większym stopniu niezbędny element życia codziennego. Jego rola wzrosła jeszcze bardziej w momencie przystąpienia Polski do UE i strefy Schengen, jako że otwarcie granic znacznie ułatwiło przemieszczanie się osób oraz towarów. Masowość przewozów skutkuje tym, że sprawy dotyczące szeroko rozumianych stosunków przewozowych stanowią znaczącą część spraw rozpoznawanych przez polskie sądy powszechne. Pomimo tego stwierdzić należy, iż prawo przewozowe stanowi jakby nieco 'zaniedbaną' gałąź prawa cywilnego, o czym może świadczyć chociażby niezbyt bogate orzecznictwo sądów apelacyjnych i Sądu Najwyższego oraz dosyć skromny dorobek doktryny. Niewątpliwie większość spraw sądowych, zaistniałych na tle PrPrzew, odnosi się do drobnych kwestii życia codziennego, a więc wartość przedmiotu sporu skutkuje tym, że sądy stojące najwyżej w hierarchii polskiego systemu sądownictwa mają wyjątkowo okazję rozpatrywać materię związaną z przewozem. A szkoda, gdyż prawo przewozowe zawiera w sobie wiele zagadnień, często dość skomplikowanych i niejednoznacznych, co niewątpliwie utrudnia rozwiązywanie problemów powstałych na tle stosunków przewozowych.
Przedmiotem niniejszego opracowania jest zatem teoretyczne omówienie przepisów prawa przewozowego, jak również wskazanie ich praktycznego zastosowania. Dotyczy to nie tylko postanowień samej ustawy PrPrzew, ale również aktów prawnych ściśle z nią związanych, chociaż to PrPrzew stanowi akt nadrzędny w polskim prawie przewozowym, również w stosunku do KC. Nie ma więc możliwości rozstrzygnięcia problemów powstałych na tle stosunków przewozowych bez określenia zakresów zastosowań przepisów PrPrzew i KC w konkretnych sytuacjach, na co w komentarzu zwrócona została szczególna uwaga. Dlatego też, poza omówieniem przepisów samej ustawy, autor wskazał na te przepisy KC, które w praktyce mają zastosowanie przy przewozie osób i rzeczy. Oczywistym jest bowiem, iż PrPrzew, jako akt prawny o szczególnym charakterze, nie może regulować wszystkich kwestii, jakie mogą wyniknąć w transporcie.
Szczególną uwagę poświęcono kwestiom związanym z odpowiedzialności ą przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu, jako że na tym tle powstaje większość sporów pomiędzy stronami umowy (druga główna grupa sporów dotyczy braku płatności należności za przewóz, ale ona budzi znacznie mniejsze wątpliwości i rodzi mniej problemów praktycznych). Ustawa PrPrzew zawiera szereg szczególnych rozwiązań w tym zakresie, z których niektóre nie są znane ogólnym przepisom prawa cywilnego. Odnosi się to chociażby nie tylko do przesłanek zwalniających przewoźnika od odpowiedzialności, ale nawet samego sposobu ustalania wysokości odszkodowania. Przepisy art. 62 i n. mają w związku z tym niezwykle istotne znaczenie i tak naprawdę stanowi ą najistotniejszą część PrPrzew. A ponieważ mają charakter przepisów iuris cogentis , ich znajomość i umiejętność praktycznego zastosowania są szczególnie ważne.
Co istotne, aby w ogóle było możliwe wytoczenie powództwa przed sądem, niezbędne jest spełnienie wymogu określonego w art. 75 ust. 1 PrPrzew, a więc skorzystanie z instytucji reklamacji lub wezwania do zapłaty. Ustawodawca wyszedł z założenia, iż uwzględniając masowość stosunków przewozowych, wskazane byłoby umożliwienie stronom dojścia do porozumienia jeszcze przed ewentualnym postępowaniem sądowym, które dla zwykłych ludzi może wiązać się z poważnymi kosztami. Jest to odrębność w stosunku do przepisów KPC, które, co do zasady, takiego obowiązku nie przewidują. Podobnie w charakterystyczny sposób została uregulowana kwestia czynnej legitymacji procesowej, a więc określenia kręgu osób, które mogą wystąpić z konkretnymi powództwami.
Takich odmienności zawartych w PrPrzew, w stosunku do przepisów KC i KPC, jest znacznie więcej i na nie w komentarzu została zwrócona szczególna uwaga. Jednocześnie komentując poszczególne przepisy, autor starał się przedstawić pojawiające się na ich tle wątpliwości i spory zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie, ale również przedstawiał własne stanowisko celem ich rozwiązania lub podawał przyczyny, dla których należało się opowiedzieć za jednym z przedstawionych poglądów. Ułatwi to rozstrzyganie pojawiających się problemów zarówno osobom, które prawem przewozowym zajmują się od strony teoretycznej, jak i osobom, które z tą dziedziną prawa cywilnego spotykają się w praktyce.
dr Tomasz Szanciło
Darmowy fragment publikacji:
KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA
Prawo przewozowe
Polecamy nasze publikacje z tej serii:
G. Bieniek, Z. Marmaj
W£ASNOŒÆ LOKALI, wyd. 7
G. Gozdór
BEZPIECZEÑSTWO IMPREZ MASOWYCH
A. Korcz-Maciejko, W. Maciejko
ŒWIADCZENIA RODZINNE, wyd. 2
W. Kotowski, B. Kurzêpa
KODEKS POSTÊPOWANIA W SPRAWACH
O WYKROCZENIA
P. Ksiê¿ak
BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE
A. Michalak
PRZECIWDZIA£ANIE NIEUCZCIWYM PRAKTYKOM
RYNKOWYM
T. Srogosz
USTAWA O PRZECIWDZIA£ANIU NARKOMANII
P. Zimmerman
PRAWO UPAD£OŒCIOWE I NAPRAWCZE
www.sklep.beck.pl
Prawo
Prawo
przewozowe
przewozowe
Komentarz
Tomasz Szanci³o
Prawo przewozowe
Stan prawny: marzec 2008 r.
Redakcja: Iwona Duda, Aneta Flisek
© Wydawnictwo C. H. Beck 2008
Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o.
ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01–518 Warszawa
Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C. H. Beck
Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o., Gdynia
ISBN 978-83-7483-979-2
Spis treœci
Spis treœci
Spis treœci
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
IX
XI
Wykaz literatury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XV
A. Tekst ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ustawa – Prawo przewozowe z dnia 15 listopada 1984 r.
(Dz.U. Nr 53, poz. 272) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 1. Zakres stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 2. Obowi¹zek informowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 3. Obowi¹zek przewozu osób i rzeczy . . . . . . . . . . . .
Art. 4. Regulaminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 5. Upowa¿nienie dla innych przewoŸników . . . . . . . . .
Art. 6. Rozwiniêcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 7. Zwolnienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 8. Ograniczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 9. Upowa¿nienie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 9a. Upowa¿nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 10. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 11. Taryfy, cenniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 11a. Obowi¹zek uzgadniania rozk³adów jazdy . . . . . . .
Art. 12. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 2. Przewóz osób i przesy³ek baga¿owych . . . . . . . .
Art. 13. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 14. Obowi¹zki przewoŸnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 15. Obowi¹zki podró¿nego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 16. Umowa przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 17. Zmiana lub odst¹pienie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 18. Niewykonanie przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 19. Umowa grupowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 20. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 21. Przewóz grupowy osób. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 22. Rozwiniêcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
3
33
35
35
43
47
51
58
61
67
72
78
82
83
83
87
88
89
89
89
94
100
106
115
122
130
130
133
V
Spis treœci
Art. 23. Transport rzeczy podró¿nego . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 24. Punkty odprawy przesy³ek . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 25. Kwit baga¿owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 26. Czynnoœci ³adunkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 27. Deklaracja wartoœci przesy³ki. . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 28. Ograniczenia mo¿liwoœci przewozu . . . . . . . . . . . .
Art. 29. Termin przewozu przesy³ki . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 30. Wydanie przesy³ki baga¿owej. . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 31. Odst¹pienie podró¿nego od umowy . . . . . . . . . . . .
Art. 32. Przesy³ki baga¿owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 33. Przesy³ka utracona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 33a. Kontrola dokumentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 34. Upowa¿nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 34a. Upowa¿nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 3. Przewóz przesy³ek towarowych . . . . . . . . . . . . .
Art. 35. Przesy³ka towarowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 36. Wy³¹czenia z przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 37. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 38. List przewozowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 39. Dokumenty przewozowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 40. Deklaracja wartoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 41. Stan rzeczy do przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 42. Rozwiniêcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 43. Czynnoœci ³adunkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 44. Rozwiniêcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 45. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 46. Droga przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 47. List przewozowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 48. Sprawdzenie przesy³ki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 49. Obowi¹zki przewoŸnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 50. Nadejœcie przesy³ki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 51. Obowi¹zki odbiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 52. Przesy³ka utracona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 53. Odst¹pienie nadawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 54. Zmiana umowy przewozu . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 55. Wskazówki nadawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 56. Upowa¿nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 4. Zabezpieczenie roszczeñ i likwidacja przesy³ek . .
Art. 57. Prawo zastawu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 58. Likwidacja przesy³ki
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI
134
140
145
149
150
153
158
164
167
169
171
173
179
179
180
180
182
186
186
191
194
197
199
202
205
207
207
209
213
218
224
228
232
234
243
247
252
254
254
258
Rozdzia³ 5. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
267
Spis treœci
Rozdzia³ 6. Odpowiedzialnoœæ przewoŸnika z tytu³u
niewykonania lub nienale¿ytego wykonania umowy
przewozu osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 62. Szkoda podró¿nego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 63. OdpowiedzialnoϾ za rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 64. Grupowe przewozy osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 7. Odpowiedzialnoœæ przewoŸnika z tytu³u
niewykonania lub nienale¿ytego wykonania umowy
przewozu przesy³ek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 65. Odpowiedzialnoœæ przewoŸnika . . . . . . . . . . . . . .
Art. 66. Brak odpowiedzialnoœci przewoŸnika. . . . . . . . . . .
Art. 67. Ubytek masy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 68. Szkoda czêœciowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 69. Niemo¿noœæ wydania przesy³ki. . . . . . . . . . . . . . .
Art. 70. Polecenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 8. Odpowiedzialnoœæ z innych tytu³ów . . . . . . . . . .
Art. 71. OdpowiedzialnoϾ za dokumenty . . . . . . . . . . . . .
Art. 72. OdpowiedzialnoϾ nadawcy . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 73. Czynnoœci ³adunkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 9. Ustalenie stanu przesy³ki, dochodzenie roszczeñ. .
Art. 74. Protokolarny stan przesy³ki . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 75. Droga s¹dowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 76. Wygaœniêcie roszczeñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 77. Przedawnienie roszczeñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 78. Rozwiniêcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 79. Upowa¿nienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 10. Odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 80. Odszkodowanie za utratê lub ubytek . . . . . . . . . . .
Art. 81. Odszkodowanie za uszkodzenie przesy³ki . . . . . . . .
Art. 82. Zwrot przewoŸnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 83. Odszkodowanie przy zw³oce . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 84. Odszkodowanie przy poleceniu . . . . . . . . . . . . . .
Art. 85. WysokoϾ odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 86. Wina umyœlna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 87. Oprocentowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
267
267
272
278
280
280
320
328
330
334
337
339
339
342
345
346
346
354
368
372
381
385
385
385
394
396
398
400
400
402
404
VII
Spis treœci
Rozdzia³ 11. Zmiany w przepisach obowi¹zuj¹cych oraz
przepisy szczególne, przejœciowe i koñcowe . . . . . . . . . . .
Art. 88. Przepisy przejœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 89. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 90. Odes³anie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 91. Odes³anie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 92. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 93. Dotychczasowe przepisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 94. Derogacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 95. Wejœcie w ¿ycie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. Akty wykonawcze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z 20.1.2005 r. w spra-
wie sposobu ustalania wysokoœci op³at dodatkowych z tytu³u
przewozu osób, zabranych ze sob¹ do przewozu rzeczy
i zwierz¹t oraz wysokoœci op³aty manipulacyjnej (Dz.U.
Nr 14, poz. 117) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Rozporz¹dzenie Ministra Transportu i Budownictwa
z 13.1.2006 r. w sprawie treœci, sposobu i terminów og³asza-
nia rozk³adów jazdy oraz ich aktualizacji, warunków pono-
szenia kosztów zwi¹zanych z zamieszczaniem informacji
dotycz¹cych rozk³adów jazdy oraz podawaniem rozk³adów
jazdy do publicznej wiadomoœci (Dz.U. Nr 12, poz. 79) . . .
3. Rozporz¹dzenie Ministra Transportu i Budownictwa
z 24.2.2006 r. w sprawie ustalania stanu przesy³ek oraz po-
stêpowania reklamacyjnego (Dz.U. Nr 38, poz. 266) . . . . .
4. Rozporz¹dzenie Ministra Transportu z 7.6.2006 r. w sprawie
rodzaju i warunków przewozu rzeczy mog¹cych powodo-
waæ trudnoœci transportowe przy przewozie kolej¹ (Dz.U.
Nr 108, poz. 746) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
406
406
406
406
408
408
409
409
409
411
413
415
419
424
431
VIII
Przedmowa
Przedmowa
Transport towarzyszy ka¿demu cz³owiekowi, stanowi¹c w mniejszym
Przedmowa
lub wiêkszym stopniu niezbêdny element ¿ycia codziennego. Jego rola
wzros³a jeszcze bardziej w momencie przyst¹pienia Polski do UE i strefy
Schengen, jako ¿e otwarcie granic znacznie u³atwi³o przemieszczanie siê
osób oraz towarów. Masowoœæ przewozów skutkuje tym, ¿e sprawy do-
tycz¹ce szeroko rozumianych stosunków przewozowych stanowi¹ zna-
cz¹c¹ czêœæ spraw rozpoznawanych przez polskie s¹dy powszechne. Pomi-
mo tego stwierdziæ nale¿y, i¿ prawo przewozowe stanowi jakby nieco
„zaniedban¹” ga³¹Ÿ prawa cywilnego, o czym mo¿e œwiadczyæ chocia¿by
niezbyt bogate orzecznictwo s¹dów apelacyjnych i S¹du Najwy¿szego
oraz dosyæ skromny dorobek doktryny. Niew¹tpliwie wiêkszoœæ spraw
s¹dowych, zaistnia³ych na tle PrPrzew, odnosi siê do drobnych kwestii ¿y-
cia codziennego, a wiêc wartoœæ przedmiotu sporu skutkuje tym, ¿e s¹dy
stoj¹ce najwy¿ej w hierarchii polskiego systemu s¹downictwa maj¹ wy-
j¹tkowo okazjê rozpatrywaæ materiê zwi¹zan¹ z przewozem. A szkoda,
gdy¿ prawo przewozowe zawiera w sobie wiele zagadnieñ, czêsto doœæ
skomplikowanych i niejednoznacznych, co niew¹tpliwie utrudnia roz-
wi¹zywanie problemów powsta³ych na tle stosunków przewozowych.
Przedmiotem niniejszego opracowania jest zatem teoretyczne omówie-
nie przepisów prawa przewozowego, jak równie¿ wskazanie ich praktycz-
nego zastosowania. Dotyczy to nie tylko postanowieñ samej ustawy Pr-
Przew, ale równie¿ aktów prawnych œciœle z ni¹ zwi¹zanych, chocia¿ to
PrPrzew stanowi akt nadrzêdny w polskim prawie przewozowym, równie¿
w stosunku do KC. Nie ma wiêc mo¿liwoœci rozstrzygniêcia problemów
powsta³ych na tle stosunków przewozowych bez okreœlenia zakresów za-
stosowañ przepisów PrPrzew i KC w konkretnych sytuacjach, na co w ko-
mentarzu zwrócona zosta³a szczególna uwaga. Dlatego te¿, poza omówie-
niem przepisów samej ustawy, autor wskaza³ na te przepisy KC, które
w praktyce maj¹ zastosowanie przy przewozie osób i rzeczy. Oczywistym
jest bowiem, i¿ PrPrzew, jako akt prawny o szczególnym charakterze, nie
mo¿e regulowaæ wszystkich kwestii, jakie mog¹ wynikn¹æ w transporcie.
Szczególn¹ uwagê poœwiêcono kwestiom zwi¹zanym z odpowiedzialno-
œci¹ przewoŸnika z tytu³u niewykonania lub nienale¿ytego wykonania
umowy przewozu, jako ¿e na tym tle powstaje wiêkszoœæ sporów pomiê-
dzy stronami umowy (druga g³ówna grupa sporów dotyczy braku p³atnoœci
nale¿noœci za przewóz, ale ona budzi znacznie mniejsze w¹tpliwoœci i ro-
dzi mniej problemów praktycznych). Ustawa PrPrzew zawiera szereg
szczególnych rozwi¹zañ w tym zakresie, z których niektóre nie s¹ znane
IX
Przedmowa
ogólnym przepisom prawa cywilnego. Odnosi siê to chocia¿by nie tylko
do przes³anek zwalniaj¹cych przewoŸnika od odpowiedzialnoœci, ale na-
wet samego sposobu ustalania wysokoœci odszkodowania. Przepisy art. 62
i n. maj¹ w zwi¹zku z tym niezwykle istotne znaczenie i tak naprawdê sta-
nowi¹ najistotniejsz¹ czêœæ PrPrzew. A poniewa¿ maj¹ charakter przepi-
sów iuris cogentis, ich znajomoœæ i umiejêtnoœæ praktycznego zastosowa-
nia s¹ szczególnie wa¿ne.
Co istotne, aby w ogóle by³o mo¿liwe wytoczenie powództwa przed
s¹dem, niezbêdne jest spe³nienie wymogu okreœlonego w art. 75 ust. 1
PrPrzew, a wiêc skorzystanie z instytucji reklamacji lub wezwania do
zap³aty. Ustawodawca wyszed³ z za³o¿enia, i¿ uwzglêdniaj¹c masowoœæ
stosunków przewozowych, wskazane by³oby umo¿liwienie stronom dojœ-
cia do porozumienia jeszcze przed ewentualnym postêpowaniem s¹do-
wym, które dla zwyk³ych ludzi mo¿e wi¹zaæ siê z powa¿nymi kosztami.
Jest to odrêbnoœæ w stosunku do przepisów KPC, które, co do zasady, ta-
kiego obowi¹zku nie przewiduj¹. Podobnie w charakterystyczny sposób zo-
sta³a uregulowana kwestia czynnej legitymacji procesowej, a wiêc okreœ-
lenia krêgu osób, które mog¹ wyst¹piæ z konkretnymi powództwami.
Takich odmiennoœci zawartych w PrPrzew, w stosunku do przepisów
KC i KPC, jest znacznie wiêcej i na nie w komentarzu zosta³a zwrócona
szczególna uwaga. Jednoczeœnie komentuj¹c poszczególne przepisy, autor
stara³ siê przedstawiæ pojawiaj¹ce siê na ich tle w¹tpliwoœci i spory zarów-
no w orzecznictwie, jak i w doktrynie, ale równie¿ przedstawia³ w³asne
stanowisko celem ich rozwi¹zania lub podawa³ przyczyny, dla których na-
le¿a³o siê opowiedzieæ za jednym z przedstawionych pogl¹dów. U³atwi to
rozstrzyganie pojawiaj¹cych siê problemów zarówno osobom, które pra-
wem przewozowym zajmuj¹ siê od strony teoretycznej, jak i osobom, któ-
re z t¹ dziedzin¹ prawa cywilnego spotykaj¹ siê w praktyce.
Warszawa, luty 2008 r.
dr Tomasz Szanci³o
X
1. ród³a prawa
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
CMR . . . . . . . . . . . .
KC . . . . . . . . . . . . . .
KK. . . . . . . . . . . . . .
KM . . . . . . . . . . . . .
konwencja
warszawska . . . . . . .
KPA. . . . . . . . . . . . .
KPC. . . . . . . . . . . . .
PrLot . . . . . . . . . . . .
PrPoczt . . . . . . . . . .
PrPrywM . . . . . . . . .
PrPrzew . . . . . . . . . .
rozporz¹dzenie
wykonawcze . . . . . .
Us³ugiTurystU. . . . .
Wykaz skrótów
konwencja o umowie miêdzynarodowego przewo-
zu drogowego towarów z 19.5.1956 r. (Dz.U.
z 1962 r. Nr 49, poz. 238 ze zm.)
ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.
Nr 16, poz. 93 ze zm.)
ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
poz. 553 ze zm.)
ustawa z 18.9.2001 r. – Kodeks morski (Dz.U.
Nr 138, poz. 1545 ze zm.)
konwencja o ujednostajnieniu niektórych prawide³,
dotycz¹cych miêdzynarodowego przewozu lotni-
czego z 12.10.1929 r. (Dz.U. z 1933 r. Nr 8, poz. 49
ze zm.)
ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postêpowania admi-
nistracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071
ze zm.)
ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postêpowania cy-
wilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
ustawa z 3.7.2002 r. – Prawo lotnicze (t.j. Dz.U.
z 2006 r. Nr 100, poz. 696 ze zm.)
ustawa z 12.6.2003 r. – Prawo pocztowe (Dz.U.
Nr 130, poz. 1188 ze zm.)
ustawa z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne miêdzy-
narodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.)
ustawa z 15.11.1984 r. – Prawo przewozowe
(t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.)
rozporz¹dzenie Ministra Transportu i Budownictwa
z 24.2.2006 r. w sprawie ustalania stanu przesy³ek
oraz postêpowania reklamacyjnego (Dz.U. Nr 38,
poz. 266)
ustawa z 29.8.1997 r. o us³ugach turystycznych
(t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268 ze zm.)
XI
Wykaz skrótów
2. Organy orzekaj¹ce
GKA . . . . . . . . . . . . G³ówna Komisja Arbitra¿owa
NSA. . . . . . . . . . . . . Naczelny S¹d Administracyjny
SA . . . . . . . . . . . . . .
SN . . . . . . . . . . . . . .
SOKiK. . . . . . . . . . .
S¹d Apelacyjny
S¹d Najwy¿szy
S¹d Okrêgowy w Warszawie – S¹d Ochrony Kon-
kurencji i Konsumentów
WSA . . . . . . . . . . . . Wojewódzki S¹d Administracyjny
3. Czasopisma
Dz.U. . . . . . . . . . . . . Dziennik Ustaw
Dz.Urz. UE . . . . . . . Dziennik Urzêdowy Unii Europejskiej
Dz.Urz. WE. . . . . . . Dziennik Urzêdowy Wspólnot Europejskich
MoP. . . . . . . . . . . . . Monitor Prawniczy
NP . . . . . . . . . . . . . . Nowe Prawo
OSA . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Apelacyjnych
OSAB . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Apelacyjnego w Bia³ymstoku
OSAL . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Apelacyjnego w Lublinie
OSAW. . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Apelacyjnego w Warszawie
OSN . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego
OSNC . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego Izba Cywilna
OSNKW . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego Izba Karna
i Wojskowa
OSNPG . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego Prokuratoria Ge-
neralna
OSP . . . . . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Polskich
OSPiKA . . . . . . . . . Orzecznictwo S¹dów Polskich i Komisji Arbitra-
¿owych
Palestra
Prawo Gospodarcze
Pañstwo i Prawo
Przegl¹d Ustawodawstwa Gospodarczego
OwSS . . . . . . . . . . . Orzecznictwo w Sprawach Samorz¹dowych
Pal. . . . . . . . . . . . . .
PG . . . . . . . . . . . . . .
PiP . . . . . . . . . . . . . .
PUG. . . . . . . . . . . . .
R. Pr. . . . . . . . . . . . . Radca Prawny
Rzeczp. . . . . . . . . . . Rzeczpospolita
Wok. . . . . . . . . . . . . Wokanda
ZNU£ . . . . . . . . . . . Zeszyty Naukowe Uniwersytetu £ódzkiego
4. Inne skróty
§ . . . . . . . . . . . . . . .
paragraf
XII
art.
. . . . . . . . . . . . .
lit. . . . . . . . . . . . . . .
m.in. . . . . . . . . . . . . miêdzy innymi
n. . . . . . . . . . . . . . . .
nastêpny (-a, -e)
niepublikowany (-a, -e)
niepubl.
. . . . . . . . .
na przyk³ad
np. . . . . . . . . . . . . . .
numer
Nr . . . . . . . . . . . . . .
orzeczenie
orz. . . . . . . . . . . . . .
pkt
. . . . . . . . . . . . .
punkt
postanowienie
post.
. . . . . . . . . . . .
pozycja
poz. . . . . . . . . . . . . .
rok
r. . . . . . . . . . . . . . . .
strona
s. . . . . . . . . . . . . . . .
t. . . . . . . . . . . . . . . .
tom
tekst jednolity
t.j. . . . . . . . . . . . . . .
tj.
. . . . . . . . . . . . . .
to jest
UE . . . . . . . . . . . . . Unia Europejska
uchw.
ust.
wyr.
ze zm. . . . . . . . . . . .
uchwa³a
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
ustêp
. . . . . . . . . . . . wyrok
artyku³
litera
ze zmianami
Wykaz skrótów
XIII
Wykaz literatury
Wykaz literatury
Wykaz literatury
Broniewicz W., Problem przes³anek procesowych w procesie cywilnym
i postêpowaniu arbitra¿owym, ZNU£ seria I, z. 59.
Bukowski K., Sprawdzenie przesy³ki (Uwagi do art. 48 Prawa przewozo-
wego), PUG 1990, Nr 7.
Drapa³a P., Œwiadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum), PiP
2003, Nr 12.
Ereciñski T., [w:] Komentarz do kodeksu postêpowania cywilnego. Czêœæ
pierwsza. Postêpowanie rozpoznawcze, t. 1, T. Ereciñski (red.),Warsza-
wa 2002.
Górski W., Kwestia przedawnienia roszczeñ regresowych w transporcie,
PUG 1993, Nr 11.
Górski W., Umowa przewozu, Warszawa 1983.
Górski W., Weso³owski K., Glosa do wyroku SA w Gdañsku z dnia 31 maja
1996 r., I ACr 138/96, OSP 1997, Nr 11, poz. 209.
Górski W., Weso³owski K., Komentarz do przepisów o umowie przewozu
i spedycji. Kodeks cywilny – Prawo przewozowe – CMR, Gdañsk
2006.
Górski W., ¯abski A., Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 1990.
Gospodarek J., Zawarcie umowy przewozu osób, Warszawa 1979.
Grobel S., [w:] Prawo przewozowe, M. Soœniak (red.), Katowice 1987.
Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego. Czêœæ ogólna, t. I, S. Grzy-
bowski (red.), Ossolineum 1974.
Jankowski J., Postêpowanie reklamacyjne a dopuszczalnoœæ drogi s¹dowej
i drogi arbitra¿owej, NP 1971, Nr 7–8.
Kolarski A., Glosa do orzeczenia GKA z dnia 24 czerwca 1987 r.,
DO-1878/87, OSP 1990, Nr 5–6, poz. 240 do art. 43.
Kolarski A., Glosa do uchwa³y SN z dnia 30 listopada 1987 r., VI KZP
38/87, OSP 1990, Nr 1–3, poz. 190.
Kolarski A., Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 2002.
Krzeœnicki J., Tramwaj zwany konkurencj¹, Rzeczp. 2004, Nr 7.
Kwaœniewski Z., Kasjer to nie konduktor, Rzeczp. 1998, Nr 2.
£êtowska E., Prawo umów konsumenckich, Warszawa 2002.
Ostrowska M., Op³ata dodatkowa to kara umowna, Rzeczp. 1998, Nr 3.
Okolski J., Odpowiedzialnoœæ kolei za szkody w przesy³kach, Warszawa
1972.
Popio³ek W., Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 1997.
Radwañski M., Kontrowersje wokó³ op³aty dodatkowej, Rzeczp. 1998,
Nr 6.
XV
Wykaz literatury
Radwañski Z., Teoria umów, Warszawa 1977.
Rudnicki S., [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Ksiêga pierwsza. Czêœæ
ogólna, S. Dmowski, S. Rudnicki (red.), Warszawa 2005.
Soœniak M., Prawo przewozu l¹dowego, Katowice 1974.
Stec M., Umowa przewozu w transporcie towarowym, Kraków 2005.
Stec M., [w:] System prawa prywatnego. t. 7, Prawo zobowi¹zañ – czêœæ
szczegó³owa, J. Rajski (red.), Warszawa 2004.
Szpunar A., Glosa do wyroku SN z dnia 8 listopada 1988 r., II CR 315/88,
OSP 1990, Nr 4, poz. 217.
Tyczka M., Arbitra¿ i postêpowanie arbitra¿owe, Warszawa 1985.
Weso³owski K., Glosa do wyroku SA w Katowicach z dnia 11 kwietnia
1996 r., I ACr 158/96, R. Pr. 1998, Nr 4.
Weso³owski K., Rec.: W. Górski, A. ¯abski, Prawo przewozowe. Komen-
tarz, Warszawa 1990, PUG 1990, Nr 7, s. 117.
Wiêckowski R., S¹dowe dochodzenie roszczeñ a postêpowania prze-
s¹dowe, PiP 1990, Nr 2.
W³odyka W., Arbitra¿ gospodarczy, Warszawa 1970.
Zedler F., Niektóre cywilnoprocesowe problemy ochrony praw konsumen-
ta, Pal. 1983, Nr 5–6.
¯ylicz M., Prawo lotnicze miêdzynarodowe, europejskie i krajowe, War-
szawa 2002.
¯akowski S., Z³otówki z wiatru, Rzeczp. 2005, Nr 2, s. 26.
¯u³awska C., [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Ksiêga trzecia. Zo-
bowi¹zania, t. 1, G. Bieniek (red.), Warszawa 2005.
XVI
A. Tekst ustawy
Prawo przewozowe1
z dnia 15 listopada 1984 r. (Dz.U. Nr 53, poz. 272)
Tekst jednolity z dnia 29 maja 2000 r. (Dz.U. Nr 50, poz. 601)2
(zm.: Dz.U. 2001, Nr 125, poz. 1371; Dz.U. 2002, Nr 113, poz. 984, Nr 130,
poz. 1112; Dz.U. 2003, Nr 149, poz. 1452, Nr 211, poz. 2049; Dz.U. 2004,
Nr 97, poz. 962, Nr 160, poz. 1678, Nr 281, poz. 2780; Dz.U. 2006, Nr 133,
poz. 935)
Spis treœci
Rozdzia³ 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 2. Przewóz osób i przesy³ek baga¿owych . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 3. Przewóz przesy³ek towarowych . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 4. Zabezpieczenie roszczeñ i likwidacja przesy³ek . . . . . . .
Rozdzia³ 5. (skreœlony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 6. Odpowiedzialnoœæ przewoŸnika z tytu³u niewykonania
lub nienale¿ytego wykonania umowy przewozu osób . . . . . . . . .
Rozdzia³ 7. Odpowiedzialnoœæ przewoŸnika z tytu³u niewykonania
lub nienale¿ytego wykonania umowy przewozu przesy³ek . . . . . .
Rozdzia³ 8. Odpowiedzialnoœæ z innych tytu³ów . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 9. Ustalenie stanu przesy³ki, dochodzenie roszczeñ . . . . . .
Rozdzia³ 10. Odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia³ 11. Zmiany w przepisach obowi¹zuj¹cych oraz przepisy
szczególne, przejœciowe i koñcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Odnoœnik nr 1
Art.
1–12
13–34a
35–56
57–58
59–61
62–64
65–70
71–73
74–79
80–87
88–95
Rozdzia³ 1. Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres stosowania] 1.3 Ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy,
wykonywany odp³atnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego
przewoŸników, z wyj¹tkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego.
2. Przepisy ustawy stosuje siê odpowiednio do przewozu nieodp³atnego
wykonywanego przez przewoŸnika.
1 Odnoœnik nr 1 dodany do tytu³u ustaw¹ z dnia 23.06.2006 r. (Dz.U. Nr 133, poz. 935), która
wchodzi w ¿ycie 5.08.2006 r.
2 Tekst jednolity og³oszono dnia 8.05.2002 r.
3 Art. 1 ust. 1 w brzmieniu ustawy z dnia 3.07.2002 r. (Dz.U. Nr 130, poz. 1112), która wcho-
dzi w ¿ycie 17.11.2002 r.
3
Pobierz darmowy fragment (pdf)