Darmowy fragment publikacji:
Rekrutacja pracowników
Jak znaleźć idealnego kandydata?
Boris von der Linde, Sonja Schustereit
Wydanie 1.
Książka wydana na licencji wydawnictwa Rudolf Haufe Verlag
Tytuł oryginału „Personalauswahl. Schnell und sicher Top-Mitarbeiter (cid:26)nden“
ISBN e-book 978-83-255-4514-7
Redakcja: Sylwia Dmoch, Joanna Tyszkiewicz
Tłumaczenie: Urszula Goebel
Koordynacja tłumaczenia: Beata Moryl
Korekta: Bożena Hałuszczyńska
Projekt gra(cid:26)czny okładki: Katarzyna Juras
Skład i łamanie: GB Studio
Druk: ELPIL, Siedlce
© Wydawnictwo C. H. Beck 2009
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
tel. (22) 33-77-600
faks (22) 33-77-602
www.beckinfobiznes.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Opinie zawarte w niniejszej publikacji stanowią osobisty punkt widzenia Autora.
Spis treści
Wprowadzenie – Co oferuje ta książka? .......................................................................
Właściwe kompetencje warunkiem profesjonalnego zarządzania kadrami ................
1. Jak pozyskać właściwych kandydatów? ....................................................................
1.1. Jakie są obowiązki potencjalnego pracownika? ................................................................
1.2. Przykłady sformułowań dla profi lu wymagań stanowiska ................................................
1.3. Jak powinno wyglądać ogłoszenie o pracę? ......................................................................
2. Wstępna selekcja kandydatów na podstawie dokumentów aplikacyjnych .............
2.1. Jak kompetentnie ocenić dokumenty aplikacyjne kandydatów? .......................................
2.2. Zdjęcie, list motywacyjny, świadectwo pracy – jak czytać dokumentację aplikacyjną? ......
2.3. Wstępna rozmowa telefoniczna .......................................................................................
3. Właściwa ocena kandydata ......................................................................................
3.1. Wiedza o innych – jak ją interpretować? ..........................................................................
3.2. Prognozowanie zachowania kandydata ............................................................................
3.3. Tendencje obserwacji .......................................................................................................
4. Prowadzenie rozmów kwalifi kacyjnych ...................................................................
4.1. Jak przygotować się do rozmowy kwalifi kacyjnej? ............................................................
4.2. Jak zadawać właściwe pytania? ..........................................................................................
4.3. Pytania dotyczące obszarów kompetencji ........................................................................
4.4. Pytania do autorefl eksji służące pogłębieniu odpowiedzi .................................................
4.5. Pytania, których nie należy zadawać ................................................................................
4.6. Przebieg i ocena rozmowy kwalifi kacyjnej .......................................................................
5. Kształtowanie sesji assessment centre .......................................................................
5.1. Co to jest assessment centre? ..............................................................................................
5.2. Jak przygotować symulacje ról, dyskusje grupowe i ćwiczenia dotyczące prezentacji? ......
5.3. Co należy uwzględnić w koszykach zadań i studiach przypadku? ....................................
5.4. Zastosowanie i przygotowanie metody assessment centre ..................................................
5.5. Przebieg sesji assessment centre ..........................................................................................
6. Znaczenie testów rekrutacyjnych ............................................................................
6.1. Stosowanie testów rekrutacyjnych ....................................................................................
6.2. Testy w kontekście biznesu ..............................................................................................
VII
1
8
8
20
24
32
33
35
42
46
46
48
52
59
59
62
72
74
76
77
89
89
94
106
109
121
131
131
133
VI
Spis treści
7. Wdrażanie i integrowanie pracowników .................................................................
7.1. Faza wdrażania ................................................................................................................
7.2. Tworzenie zobowiązań ....................................................................................................
Formularze i materiał pomocniczy ...............................................................................
Indeks rzeczowy .............................................................................................................
145
145
152
155
185
Wprowadzenie – Co oferuje ta książka?
Dobór właściwej kadry to podstawa sukcesu rynkowego fi rmy. Same wi-
zje kierujących przedsiębiorstwem, nawet te najbardziej obiecujące, bez
wsparcia i zaangażowania odpowiedniej grupy osób skazane są wcześniej
czy później na fi asko. Publikacja ta podpowiada, jak jakich narzędzi użyć
w celu sprawdzenia kompetencji i motywacji kandydatów i spośród wielu
z nich wybrać tego właściwego.
Właściwe kompetencje warunkiem profesjonalnego
zarządzania kadrami
Zadaniem pracowników działu kadr jest wyselekcjonowanie spośród wielu
kandydatów do pracy osób, które najlepiej będą nadawały się na dane sta-
nowisko. W tym rozdziale wyjaśniono, co oznacza pojęcie inteligencja spo-
łeczna i czym różni się ona od kompetencji społecznych, przedstawiono inne
umiejętności osobiste (tzn. soft skills), takie jak zdolność do empatii, umiejęt-
ność komunikacji, siłę perswazji, umiejętność negocjacji, analizy, nawiązywa-
nia kontaktów, zdolność do autorefl eksji i gotowość do zmian. Wymienione
aspekty są niezwykle ważne w doborze kadr, o czym będzie można się prze-
konać w dalszej części książki.
1. Jak pozyskać odpowiednich kandydatów?
Pierwszym krokiem w procesie doboru odpowiedniej kadry jest zadanie
sobie pytania, kogo właściwie szukamy. Odpowiedź pomoże wybrać wła-
ściwego kandydata na oferowane stanowisko. Pierwszy rozdział opisuje
etapy tworzenia profi lu wymagań stanowiska, wyjaśnia, jaką rolę odgrywają
sytuacje krytyczne i dlaczego należy oddzielnie analizować cele stanowiska,
główne obowiązki zatrudnionego i jego postępowanie. Czytelnik dowie
się też, jak oceniać różne aspekty kompetencji na podstawie konkretnych
przykładów zachowań oraz w jaki sposób postępować z przygotowanymi
wcześniej profi lami wymagań stanowiska. Będzie mógł sam przygotować
taki profi l na podstawie zawartych w tym rozdziale licznych wzorców sfor-
mułowań odnoszących się do konkretnych kwalifi kacji.
VIII
Wprowadzenie – Co oferuje ta książka?
Druga część rozdziału opisuje, jak przygotować ogłoszenie, aby dotrzeć nie
tyle do licznej, ile do właściwej grupy interesantów. Spośród wielu zapre-
zentowanych tu przykładów można wybrać te, które najbardziej odpowia-
dają profi lowi fi rmy i stanowiska, którego rekrutacja będzie dotyczyła.
2. Wstępna selekcja kandydatów na podstawie dokumentów
aplikacyjnych
Na podstawie dokumentacji, która napłynęła do fi rmy, rekruter będzie mu-
siał podjąć pierwsze decyzje: zaprosić kandydata na rozmowę kwalifi kacyj-
ną czy też wysłać mu odpowiedź odmowną. Rozdział ten pokazuje, w jaki
sposób spomiędzy osób zainteresowanych ofertą zatrudnienia wybrać te,
które mają szansę przejść do następnego etapu. Podpowiada także, jakie
kryteria należy wziąć pod uwagę przy przeglądaniu dokumentów aplika-
cyjnych, czego nie powinno zabraknąć w dokumentacji i jak należy inter-
pretować poszczególne jej części. Warto na przykład analizować CV, wy-
korzystując listę kontrolną, wynotować te punkty, do których będzie można
nawiązać podczas rozmowy kwalifi kacyjnej.
Rozdział drugi pokazuje, w jaki sposób dotrzeć do informacji na temat apliku-
jącego, oraz opisuje koncepcję wstępnej rozmowy telefonicznej z kandydatem.
3. Właściwa ocena kandydata
W kolejnych etapach rekrutacji – na przykład rozmowie kwalifi kacyjnej i sesji
assessment centre – bardzo ważna jest właściwa ocena kandydatów i interpreta-
cja ich zachowania. Na podstawie oceny ustalane są prognozy przyszłych za-
chowań potencjalnych zatrudnionych. W rozdziale trzecim wyjaśniono, jaka
jest różnica między tak zwaną ogólną wiedzą na temat ludzkich zachowań,
reakcji a profesjonalną oceną zachowań odbywającą się w ramach procesu re-
krutacji. Wyjaśniono także, jak przewidzieć przyszłe zachowanie kandydata
i jak wyjaśnić pewne jego reakcje. Rozdział ten opisuje najczęściej popełniane
w ocenie innych błędy, błędy atrybucji oraz tendencje towarzyszące obserwa-
cji. Czytelnik dowie się, jak uchronić się przed błędną oceną.
4. Prowadzenie rozmów kwalifikacyjnych
Rozmowa kwalifi kacyjna zajmuje centralne miejsce w procesie rekrutacji.
Trudno sobie bowiem wyobrazić sytuację, w której kandydat na wysokie stano-
Wprowadzenie – Co oferuje ta książka?
IX
wisko zatrudniany jest bez uprzedniego spotkania o tym charakterze. Czwarty
rozdział wyjaśnia, jak przygotować rozmowę pod kątem organizacyjnym oraz
jakich informacji dostarczyć kandydatowi, aby przygotował się do spotkania.
Najważniejsze przy przeprowadzaniu rozmowy kwalifi kacyjnej jest meryto-
ryczne podejście. Zamieszony w tym rozdziale profi l pokazuje, jakich infor-
macji będziemy od kandydata w czasie rozmowy wymagali. Zaprezentowane
zostaną ponadto różne techniki pytań, za pomocą których będzie można wy-
egzekwować od kandydatów potrzebne informacje. Warto też sporządzić te-
matyczną listę pytań, których należy w czasie rozmowy unikać. Lista ta bę-
dzie też bardzo pomocna w prowadzeniu kolejnej rozmowy kwalifi kacyjnej.
Niniejszy rozdział przedstawia ponadto fazy rozmowy kwalifi kacyjnej, pre-
zentuje przykłady typowych dla tych faz pytań. Celem spotkania jest uzy-
skanie jak najcenniejszych informacji na temat kandydata, które będą pod-
stawą do dokonania właściwej oceny rozmowy. Czytelnik dowie się też, jak
na podstawie zaobserwowanych w trakcie rozmowy zachowań kandyda-
ta oceniać poszczególne aspekty jego kwalifi kacji i określać profi le mające
istotne znaczenie w dalszym procesie decyzyjnym.
5. Kształtowanie sesji assessment centre
Podczas gdy osoba prowadząca rozmowę kwalifi kacyjną może oprzeć swo-
je wnioski jedynie na podstawie wypowiadanych przez kandydata słów,
metoda assessment centre pozwala dokładniej przyjrzeć się rekrutowa-
nemu w określonych sytuacjach. Rozdział piąty pokazuje, jakich korzyści
dostarcza wszystkim uczestnikom metoda assessment centre, z jakich ele-
mentów się składa i czego można się dzięki poszczególnym jej elementom
dowiedzieć. W sesji ośrodka oceny wykorzystywane są różnego rodzaju
ćwiczenia: role symulacyjne, dyskusje grupowe, prezentacje na forum gru-
py. Liczne zaprezentowane tu przykłady pokazują, jak instruować uczest-
ników sesji oceny zintegrowanej oraz na co należy zwracać uwagę, stosując
w jej trakcie koszyki zadań i studia przypadku.
Rozdział ten poinstruuje: jak przygotować sesję assessment centre i jakie za-
dania przygotować do rozwiązania dla kandydatów. Dodatkowo Czytel-
nik dowie się, w jaki sposób przeszkolić asesora do pełnienia określonych
X
Wprowadzenie – Co oferuje ta książka?
funkcji. Sesja assessment centre powinna być zorganizowana tak, by uniknąć
luk czasowych i umożliwić kandydatom optymalne przygotowanie się do
poszczególnych zadań. Najważniejsze jest więc, by jak najkorzystniej przy-
gotować badanie tą metodą.
Metoda assessment centre polega na obserwacji kandydatów w trakcie roz-
wiązywania zadań i na ich ocenie. Na podstawie kilku przykładów za-
demonstrowane zostanie Czytelnikowi, w jaki sposób na podstawie ob-
serwacji podejmowane są odpowiednie decyzje i jak uczestnikom sesji
przekazywane są informacje zwrotne. Oprócz tego przytoczone tu zostaną
argumenty za stosowaniem metody assessment centre i przeciwko niej.
6. Znaczenie testów rekrutacyjnych
Testy – testy osobowości, inteligencji, kompetencji itd. – to narzędzia dia-
gnostyczne, do których różnie podchodzi się w różnych krajach. Korzysta-
nie z testów ma sens wtedy, gdy będzie można łatwo zbadać dzięki niemu
kryterium określone w drodze analizy wymogów. W rozdziale tym przed-
stawione zostaną rodzaje testów oraz podpowiedzi, jak odróżnić testy po-
ważne od pseudotestów – psychozabaw.
7. Wdrażanie i integrowanie pracowników
Ostatnim etapem procesu rekrutacji jest faza wdrażania nowych pracow-
ników do fi rmy. Nie wystarczy bowiem znaleźć odpowiedniego na dane
stanowisko kandydata. Jeśli nie zapewni mu się na wstępie odpowiednich
warunków pracy, nie pomoże zaadaptować, to niewykluczone, że sam zre-
zygnuje i odejdzie. Podstawą udanego startu pracownika w nowej organi-
zacji jest odpowiedni plan wdrożenia. Rozdział ten pokazuje, jak taki plan
powinien wyglądać. Ponadto zawiera listy kontrolne ułatwiające organiza-
cję pracy. Wdrażanie pracowników może się odbywać w różny sposób, na
przykład poprzez zlecanie im drobnych zadań lub wyznaczanie tak zwa-
nych opiekunów, osób odpowiedzialnych za adaptację nowych pracowni-
ków w fazie początkowej. Rozdział ten przedstawia, jak taki opiekun powi-
nien postępować oraz w jaki sposób ustalać cele, aby wpływały optymalnie
na proces adaptacji nowych pracowników.
Właściwe kompetencje warunkiem
profesjonalnego zarządzania kadrami
Rekrutacja
personelu
to również
marketing
personalny
Osoby odpowiedzialne za dobór personelu powinny dysponować określo-
nymi kompetencjami. Najważniejszą z nich jest umiejętność trafnej oceny
innych. Gdy weźmiemy pod uwagę poszczególne elementy procesu rekru-
tacji, okaże się, że pracownik zajmujący się rekrutacją powinien wykazać się
też innymi umiejętnościami – musi umieć komunikować się z kandydatami,
godnie prezentować przedsiębiorstwo pod kątem marketingu personalne-
go. Poza tym rekruter pełni funkcję obserwatora w trakcie wewnętrznego
assessment centre, uczestniczy w symulacjach ról.
Z rozdziału tego można się dowiedzieć:
co kryje się pod pojęciem społecznej inteligencji,
jakie umiejętności powinien posiadać rekruter, by mógł wybrać najlep-
szego kandydata,
dlaczego tak ważne są kompetencje i
jak rozpoznać, czy dane osoby je posiadają?
Co oznacza pojęcie inteligencja społeczna?
Inteligencji społecznej nie należy kojarzyć z pojęciem kompetencji
społecznych. Nie tylko ze względu na to, że pojęcie to ma zbyt szeroki zasięg
znaczeniowy i jest zbyt ogólnikowe, ale też dlatego że istota inteligencji
społecznej jest zupełnie inna. Inteligencji społecznej nie powinno się też
mylić z popularnym pojęciem inteligencji emocjonalnej. Stosunkowo nowa
koncepcja inteligencji społecznej opisuje, na podstawie popularnej definicji
inteligencji akademickiej, zdolność człowieka do postrzegania, rozumienia
i przywoływania w pamięci m.in. różnych sytuacji społecznych. Koncepcja
ta dotyczy więc przede wszystkim poznawania (ma więc kognitywny
charakter), a nie czucia w sensie empatii.
Postrzeganie,
rozumienie
i przywoływanie
różnych sytuacji
społecznych
2
Właściwe kompetencje warunkiem profesjonalnego zarządzania kadrami
Umiejętności
potrzebne
w diagnostyce
personalnej
Kompetencje
rekrutera
Cechy inteligencji społecznej
Osoby zajmujące się diagnostyką personalną powinny:
posiadać umiejętności całościowego postrzegania sytuacji społecznych,
potrafić te sytuacje werbalnie opisać,
adekwatnie je zinterpretować,
umieć zaproponować ewentualne działania lub rozwiązania w odniesie-
niu do zaistniałych problemów.
Nie chodzi zatem o czystą empatię, ale o umiejętności odnoszące się do
wymienionych aspektów. Inteligencja społeczna widoczna jest w różnym
sposobie opisu jednej i tej samej sceny przez różnych obserwatorów. W tym
przypadku różnice dotyczyć będą złożoności opisu sceny, doboru słów, in-
terpretacji sceny i propozycji rozwiązań. Wymienione aspekty są podstawą
trafnej diagnostyki w kontekście zawodowym. Podobnie jak w przypadku
inteligencji akademickiej, inteligencja społeczna jest częściowo wrodzona.
Mimo to pewnych umiejętności można się nauczyć.
Kompetencje wymagane przy rekrutacji personelu
Choć idea inteligencji społecznej wydaje się ciekawa i przekonująca, nie ma
jednak takiego narzędzia, które pozwoliłoby ją zmierzyć. Dopiero powstają
testy pozwalające na jej zbadanie. Niemniej ważne jest, aby wiedzieć, jakie
umiejętności osoby odpowiedzialne za rekrutację posiadają i gdzie są defi-
cyty, które należy w ramach szkoleń uzupełnić.
Kompetencje te obejmują:
zdolność do empatii,
umiejętność komunikacji i siłę perswazji,
łatwość zawierania kontaktów,
umiejętność negocjacji,
umiejętność analizy,
autorefleksję i gotowość do zmian.
Umiejętność komunikacji i siła perswazji
3
Zdolność do empatii
Zdolność do empatii to rozumienie sposobu myślenia, odczuwania i moty-
wacji innych. Empatia w szerszej definicji oznacza okazanie zainteresowania
drugą osobą. Ten, kto nie jest zainteresowany kontaktami z innymi, nie potra-
fi słuchać, nie docieka, ma małe szanse na to, by dowiedzieć się, jak naprawdę
czuje się drugi człowiek i co tak naprawdę myśli. Typowe dla osób o niskiej
empatii są albo skłonność do niekończących się monologów, albo zupełny
brak gotowości do dialogu. Empatii towarzyszy umiejętność rozpoznawania
i wyczucia nastrojów drugiej osoby, jej nastawienia, innymi słowy – umiejęt-
ność obserwacji zmienności nastrojów, mimiki i mowy ciała rozmówcy.
Charakterystyka osób o dużej empatii
Osoby charakteryzujące się w życiu zawodowym dużym poziomem empa-
tii są uważnymi słuchaczami, potrafią obserwować i wyciągać odpowiednie
wnioski. Są nastawione na rozmówcę, co przejawia się w sposobie ich za-
chowania się, mówienia, dobierania słów, uwzględniają stanowisko partnera
rozmowy, odbierają nawet najmniejsze sygnały z jego strony. Ludzie tacy są
świadomi swojego oddziaływania na rozmówcę, a wpływ ten potrafią oce-
nić na podstawie widocznych i niewerbalnych sygnałów ze strony partnera.
Ogólnie można powiedzieć, że interesują ich inni ludzie, ich sposób myśle-
nia i formy argumentacji.
Umiejętność komunikacji i siła perswazji
Osoby posiadające umiejętność komunikowania się i siłę perswazji potra-
fią dobrze się wysławiać i dzięki swojej argumentacji i sposobowi prezen-
towania się są w stanie przekonać innych do swoich racji. Siła perswazji
jest ważna w wielu sytuacjach, również przy doborze personelu. Rozmo-
wa rekrutacyjna jest przecież formą komunikacji. Rekruter nie musi być
wspaniałym krasomówcą, powinien jednak umieć wybierać styl wypowie-
dzi i właściwie dobierać słownictwo. Rozmowa z kandydatem wymaga bo-
wiem stawiania trafnych pytań.
Okazywanie
zainteresowania
drugą osobą
4
Właściwe kompetencje warunkiem profesjonalnego zarządzania kadrami
Przekonywanie
innych
Jak rozpoznać, czy dana osoba potrafi się komunikować i
ma dużą siłę perswazji?
To, na ile ktoś potrafi się komunikować i czy ma dużą siłę perswazji, można
rozpoznać na kilka sposobów. Osoby obdarzone tymi umiejętnościami:
wysławiają się jasno i wyraźnie, używają zrozumiałych sformułowań, sto-
sują dodatkowo żywą mimikę i gestykulację,
w rozmowie konsekwentnie trzymają się tematu, nie pozwalają się od
niego odwieść, są aktywne, swoją otwartą postawą zachęcają innych do
udziału w rozmowie,
znają różne sposoby formułowania pytań, potrafią dzięki trafnym pyta-
niom sprowadzić rozmowę na pożądany temat,
umożliwiają rozmówcom dłuższe wypowiadanie się,
używają zrozumiałych i przekonujących argumentów,
dysponują spektrum argumentów do odparcia zarzutów.
Łatwość nawiązywania kontaktów
Umiejętność nawiązywania kontaktów jest bardzo przydatna i pożądana,
zwłaszcza u osób zajmujących się sprzedażą. Rekrutację też można potrak-
tować jako rodzaj sprzedaży. Z jednej strony chodzi w niej o znalezienie
odpowiedniego pracownika, z drugiej o odpowiednie zareklamowanie fir-
my – nie zawsze łatwo to pogodzić. Luźna rozmowa kwalifikacyjna, prze-
prowadzona w miłej atmosferze może nie pozwolić na sprawdzenie zawo-
dowych kompetencji i predyspozycji kandydata.
Marketing personalny zyskuje na znaczeniu, dlatego wymagania w sto-
sunku do rekruterów dotyczące ich umiejętności nawiązywania kontaktów
będą rosły, ponieważ są oni odpowiedzialni za pierwszy kontakt kandydata
z firmą.
Umiejętność negocjacji
Charakterystyka osób kontaktowych
W środowisku zawodowym osoba uchodząca za kontaktową:
bardzo poważnie traktuje kontakty zawodowe,
ma sympatyczne usposobienie, szybko zjednuje sobie ludzi,
potrafi szybko i bezpośrednio nawiązywać kontakty,
jest otwarta także w stosunku do tych osób, które generalnie postrzegane
są jako trudne w nawiązywaniu i utrzymaniu kontaktów,
potrafi w różnych sytuacjach odpowiednio reagować i komunikować się.
Bez większego trudu wchodzi w relacje również z osobami pochodzący-
mi z odmiennego społecznie i zawodowo środowiska.
Umiejętność negocjacji
Umiejętność negocjacji to w przypadku pracownika działu rekrutacji bar-
dzo ważna cecha, przydatna nie tylko w kontaktach z kandydatami, ale też
w rozmowach z pracownikami firmy, z kadrą kierowniczą. Pomaga w ne-
gocjacjach płacowych z kandydatem, jak również w komunikacji z innymi
działami firmy. Często ma też znaczenie w rozmowach rekrutera z radą
pracowniczą, gdy na przykład w wyniku restrukturyzacji firmy planowane
są zmiany w zarządzaniu kadrami.
Na czym polega umiejętność negocjacji?
Osoba, która umie negocjować:
z powodzeniem stosuje różne strategie, potrafi też rozpoznać strategie
strony przeciwnej,
nie obstaje przy swoim stanowisku, lecz akceptuje takie rozwiązanie,
które jest korzystne dla wszystkich stron,
ma zdolności retoryczne i łatwo się komunikuje,
potrafi dobrze ocenić innych, wczuć się w sytuację partnera, trafnie osza-
cować, jakie są jego oczekiwania, zainteresowania, motywy działania,
nie działa pod wpływem emocji, dobrze radzi sobie w sytuacjach napię-
cia, nie idzie na zbyt szybką ugodę,
5
Otwarcie się
na innych
Zdolność
przystosowania się,
elastyczność
6
Właściwe kompetencje warunkiem profesjonalnego zarządzania kadrami
jest w stanie rozpoznać przebiegłe strategie i próby manipulacji, stosow-
nie do sytuacji zareagować, nie demaskując zamiarów partnera.
Umiejętność analizy
Umiejętność analizy to zdolność do wnikania w problemy, poznawania ich
szczegółów oraz wszelkich odnoszących się do nich związków przyczyno-
wych, a także konstruktywna interpretacja tych związków. Analitycy i osoby
odpowiedzialne za rekrutację powinni dysponować umiejętnością analizy,
gdyż – zgodnie z definicją inteligencji społecznej (zob. str. 2) – w zawodzie
rekrutera chodzi nie tyle o umiejętność wyczucia, ile o racjonalne poznanie
i interpretację.
Rozmowa kwalifikacyjna jest idealnym materiałem do analizy. Zadaniem
prowadzącego rozmowę jest zebranie i przeanalizowanie informacji na te-
mat kandydata, tak by na tej podstawie zbudować o nim opinię. Ten, kto
oprócz tak zwanych soft skills, czyli umiejętności osobistych, nie ma cech
analityka, tego prawdopodobnie taka sytuacja przerośnie.
Osoby obdarzone zdolnością analitycznego myślenia
Istnieje pięć czynników, które pozwalają rozpoznać, czy ktoś jest obdarzony
zdolnościami analitycznymi:
zgłębianie tematu – osoby takie gruntownie studiują problem,
szerszy wgląd w temat – docierają nie tylko do szczegółowych informa-
cji na temat problemu, ale też powiązanych z nim dziedzin i związków
przyczynowych,
hierarchizacja informacji – umieją wybrać z zalewu informacji te najbar-
dziej istotne, a pomijać mniej ważne,
zorientowanie na rozwiązanie – analiza problemu dostarcza im moty-
wów do działania, do szukania rozwiązań.
szybkość wglądu – potrafią szybko przyjrzeć się również bardziej kom-
pleksowym problemom,
Pięć czynników
wskazujących
na zdolności
analityczne
Autorefleksja i gotowość do zmian
7
Autorefleksja i gotowość do zmian
Praca rekrutera wymaga niejednokrotnie rewizji i weryfikacji własnych
hipotez lub założeń. Niezwykle ważne jest, aby uwolnić się od pewnych
stereotypów i zachować obiektywny wgląd w sytuację, czyli być zdolnym
do autorefleksji. Osoby obdarzone tą zdolnością są zazwyczaj otwarte na
innych, bardziej obiektywne w ocenie społecznych zależności, na przy-
kład konfliktów, mniej skłonne do szufladkowania innych, zamykania ich
w pewnych kategoriach. Z opisywaną cechą bardzo silnie powiązana jest
gotowość do zmian, jeśli na przykład zachodzi potrzeba rozwoju.
Wskazówka
Ćwiczenie autorefleksji
Weryfikujmy swoje opinie. Ten, dla którego istnieje tylko białe i czarne, kto odbiera świat w ka-
tegoriach dobra i zła i wierzy, że istnieje prawda absolutna, a jej posiadaczem jest najczęściej
on sam, kto traktuje siebie jako wzór, nigdy nie będzie dobrym diagnostykiem.
Charakterystyka osób odznaczających się zdolnością
do autorefleksji i gotowością do zmian
Osoby odznaczające się zdolnością do autorefleksji i gotowością do zmian:
potrafią realnie ocenić siebie, swoje słabe i mocne strony, podchodzą do
Otwartość
na zmiany
nich konstruktywnie,
są ciekawe opinii innych na temat własnej osoby,
analizują własne sukcesy i porażki pod kątem możliwości zmiany na lep-
sze,
są otwarte na krytykę i propozycje innych,
nie żałują czasu na poszerzanie swojej wiedzy i rozwoju umiejętności,
potrafią realnie ocenić własną potrzebę rozwoju, mają wytyczony cel
i obraną strategię jego realizacji.
1. Jak pozyskać właściwych kandydatów?
Na początku procesu rekrutacji należy zadać sobie jedno z pytań: Kogo szu-
kamy? Jakie kompetencje powinien posiadać kandydat na dane stanowisko?
Aby na nie odpowiedzieć, należy sporządzić profil wymagań stanowiska.
Na jego podstawie będzie można sformułować ogłoszenie i przygotować
metody wstępnej selekcji. Profil wymagań stanowiska stanowi podstawę
przeprowadzania rozmowy kwalifikacyjnej, sesji assessment centre, wybiera-
nia odpowiednich testów psychologicznych.
Z tego rozdziału można się dowiedzieć:
w jaki sposób sporządzić profil wymagań stanowiska,
dlaczego należy uwzględnić różnicę pomiędzy celami stanowiska a głów-
nymi zadaniami,
w jaki sposób zdefiniować wzory zachowań,
za pomocą jakich sformułowań przedstawiać aspekty kompetencji i od-
powiadające im wzory zachowań,
w jaki sposób formułować ogłoszenia, aby móc zainteresować firmą, od-
powiednio zaprezentować oferowane stanowisko i związane z nim obo-
wiązki.
Informacje
potrzebne
do stworzenia
profilu
1.1. Jakie są obowiązki potencjalnego pracownika?
Istotną częścią profilu wymagań stanowiska pracy jest wybór najważniej-
szych kompetencji, które powinien posiadać kandydat na dane stanowi-
sko. Dlatego ważne jest, aby do stworzenia takiego profilu zebrać wszystkie
zgromadzone wcześniej informacje.
Opis zadań i funkcji
Aby możliwe było stworzeni odpowiedniego profilu wymagań stanowiska
pracy, należy najpierw dokładnie zapoznać się ze stanowiskiem, na które
będziemy rekrutować.
1.1. Jakie są obowiązki potencjalnego pracownika?
9
Jakie są obowiązki
pracownika
na danym
stanowisku?
W tym celu trzeba zebrać następujące informacje:
Jaki jest zakres uprawnień osoby zajmującej dane stanowisko?
Jakie są warunki ramowe?
Co należy do zadań i obowiązków osoby na tym stanowisku?
Powyższe informacje często można znaleźć w opisach zadań i funkcji.
Bywa, że są one dostępne jeszcze przed sporządzeniem profilu wymagań
stanowiska. Jeśli jednak nie ma takiego opisu, należy go wykonać w trakcie
obsadzania stanowiska. Opis zadań i funkcji zawiera, oprócz formalnych
aspektów, informacje na temat kwalifikacji kandydata, stawianych mu wy-
magań, jak również określa cele stanowiska.
Przykład
Opis zadań i funkcji
Aspekty formalne
• Określenie stanowiska
• Nadrzędne stanowisko
• Pozycja w przedsiębiorstwie
• Obszar kompetencji
• Czas pracy
• Stanowiska podległe, przez kogo pracownik jest zastępowany
Kwalifikacja/wymogi
• Zgodnie z wykształceniem…, dyplom xy
• Umiejętność prowadzenia prezentacji i moderowania
• Znajomość obsługi komputera
• itd.
Określenie celów stanowiska
• Cel stanowiska to planowanie, organizowanie, realizacja i dalszy rozwój zarządzania szko-
leniami…
Obowiązki zajmującego stanowisko
• Współuczestniczenie w…
• Koordynacja…
• Realizacja…
10
W procesie
rekrutacji istotne są
dokładne dane
Cel: stworzenie
listy kompetencji
1. Jak pozyskać właściwych kandydatów?
Opis zadań i funkcji jest wprawdzie zrozumiałym zarysem stanowiska, od-
nosi się jednak przede wszystkim do warunków ramowych i otoczenia da-
nego stanowiska. Brakuje w nim dokładniejszego odniesienia do zachowa-
nia kandydata i szczegółowych danych, tak istotnych szczególnie w prze-
prowadzaniu rozmowy kwalifikacyjnej i sesji assessment centre.
Tworzenie profilu wymagań stanowiska
Profil wymagań stanowiska powinien zawierać listę kompetencji i odpo-
wiadających im opisów zachowań. Poniżej znajduje się przykład opisu za-
chowań, jakie mogłyby być wyszczególnione w profilu odnoszącym się do
aspektu umiejętność rozwiązywania konfliktów.
Przykład
Kompetencja – umiejętność rozwiązywania konfliktów
Pracownik:
• Prezentuje własne poglądy w sposób klarowny i zdecydowany, także wbrew odmiennym
poglądom konkurentów.
• Nie sprawia wrażenia agresywnego, nie upiera się zbytnio przy swoich racjach.
• Jest z zasady zorientowany na rozwiązywanie konfliktów.
• W sytuacjach konfliktów nie daje się wytrącić z równowagi, nawet wtedy gdy konflikt osobi-
ście go dotyczy.
• Jest świadomy złożoności konfliktów, potrafi odróżnić prawdziwą i mniej znaczącą przyczynę
konfliktu.
• Dzięki znajomości odpowiednich strategii jest w stanie dotrzeć w czasie rozmowy do źródeł
konfliktów i określić stanowisko strony przeciwnej.
Powyższy opis jest ostatecznie zarysem profilu wymagań stanowiska. W ra-
zie potrzeby zarys ten może być jeszcze bardziej rozbudowany, uzupełniony
o dalsze przykłady zachowań w przypadku, gdyby na przykład miał stano-
wić podstawę kwestionariusza obserwacji w jednym z zadań sesji assessment
centre.
Pobierz darmowy fragment (pdf)