Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00035 001075 24504667 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Rynek ksiązki w Polsce 2015. Poligrafia i Papier - ebook/pdf
Rynek ksiązki w Polsce 2015. Poligrafia i Papier - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron: 288
Wydawca: Biblioteka Analiz Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-63879-55-6 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> poradniki >> zdrowie
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

'Tom Poligrafia i Papier - tom poświęcony rynkowi drukarń dziełowych oraz rynkowi papierów graficznych przeznaczonych do druku książek. Podjęto też próbę sformułowania zestawienia w oparciu o przychody poszczególnych zakładów.

Spis treści:

POLIGRAFIA

1. Poligrafia w Polsce

2. Analiza drukarń dziełowych

3. Ranking drukarń Magazynu Literackiego KSIĄŻKI

4. Drukarnie dziełowe w Polsce

5. Producenci i dystrybutorzy maszyn i materiałów poligraficznych

PAPIER

1. Celuloza

2. Makulatura

3. Papier gazetowy

4. Papiery drzewne

5. Papiery bezdrzewne

6. Papiery powlekane

7. Papiery specjalne

8. Rynek amerykański

9. Rynek chiński

10. Rynek europejski

11. Rynek rosyjski

12. Rynek polski (Piotr Dobrołęcki)

13. Polscy producenci papieru

14. Zagraniczni producenci papieru

15. Dystrybutorzy papieru w Polsce

16. Papier książkowy (Stefan Jakucewicz)'

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

P O L I G R A F I A I PA P I E R W POLSCE 2015 Bernard Jóźwiak Tomasz Graczyk Patronat medialny ISBN 978-83-63879-55-6 9 788363 879556 Europapier-Impap najlepsze media do druku i reklamy RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 P O L I G R A F I A I P A P I E R RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 P O L I G R A F I A I P A P I E R Bernard Jóźwiak Tomasz Graczyk współpraca Piotr Dobrołęcki, Ewa Tenderenda-Ożóg appendix Stefan Jakucewicz Warszawa 2015 © Copyright by Łukasz Gołębiewski, Paweł Waszczyk, 2015 © Copyright by Biblioteka Analiz Sp. z o.o., 2015 Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie lub reprodukcja jakiegokolwiek fragmentu tej książki wymaga pisemnej zgody wydawcy. Redakcja: Łukasz Gołębiewski Korekta: Joanna Ożóg Projekt okładki: Grzegorz Zychowicz | Tatsu Opracowanie graficzne: Grzegorz Zychowicz | Tatsu Łamanie: TYPO 2 Druk i oprawa: OZGraf Olsztyńskie Zakłady Graficzne Wydrukowano na papierze Speed-E ISBN 978-83-63879-55-6 Wydanie I Warszawa 2015 Tom LXXVIII w serii „Raporty” Biblioteka Analiz Sp. z o.o. 00-048 Warszawa ul. Mazowiecka 6/8 pok. 416 tel./fax (+48 22) 828 36 31 www.biblioteka-analiz.pl Firma jest członkiem Polskiej Izby Książki Spis treści POLIGRAFIA I PAPIER CZĘŚĆ TRZECIA POLIGRAFIA (Bernard Jóźwiak) ........................................................... Wstęp ........................................................................................................... Rozdział pierwszy Poligrafia w Polsce .................................................................................... 7 9 11 Rozdział drugi Analiza drukarń dziełowych .................................................................. 41 Rozdział trzeci Ranking drukarń „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” (Ewa Tenderenda-Ożóg) ............................................................................ 57 Rozdział czwarty Drukarnie dziełowe w Polsce.................................................................. 67 Rozdział piąty Producenci i dystrybutorzy maszyn i materiałów poligraficznych .......................................................................................... 89 CZĘŚĆ CZWARTA PAPIER (Tomasz Graczyk) ........................................................................ 101 Rozdział pierwszy Celuloza ...................................................................................................... 103 Rozdział drugi Makulatura ................................................................................................. 115 Rozdział trzeci Papier gazetowy ........................................................................................ 121 Rozdział czwarty Papiery drzewne ....................................................................................... 129 Rozdział piąty Papiery bezdrzewne ................................................................................. 137 Rozdział szósty Papiery powlekane ................................................................................... 145 Rozdział siódmy Papiery specjalne ...................................................................................... 153 Rozdział ósmy Rynek amerykański .................................................................................. 161 Rozdział dziewiąty Rynek chiński ............................................................................................ 169 Rozdział dziesiąty Rynek europejski ....................................................................................... 177 Rozdział jedenasty Rynek rosyjski ........................................................................................... 189 Rozdział dwunasty Rynek polski (Piotr Dobrołęcki) .............................................................. 195 Rozdział trzynasty Polscy producenci papieru ...................................................................... 223 Rozdział czternasty Zagraniczni producenci papieru ............................................................ 227 Rozdział piętnasty Dystrybutorzy papieru w Polsce ........................................................... 233 Appendix Papier książkowy (Book Paper) (Stefan Jakucewicz) ........................... 241 Wykaz tekstów źródłowych..................................................................... 259 Oferta Biblioteki Analiz ........................................................................... 263 Indeks firm omawianych w książce ........................................................ 273 CZĘŚĆ TRZECIA POLIGRAFIA Wstęp Kolejny sierpień i pisanie kolejnego raportu, to przede wszystkim zasta- nawianie się o czym pisać, co czytelników zainteresuje oraz co zmieniło się od ubiegłego roku. Znacznie łatwiej byłoby, gdyby był odzew w postaci omówień, polemik w prasie branżowej lub tzw. „listów (obecnie e-maili) do redakcji”. Poza nielicznymi wyjątkami (patrz „O rynku książki 2014” – Krzysztof Kaleta) niestety brak tego typu reakcji. Zanika dyskusja, przed- stawianie własnych poglądów, antycypowanie przyszłości. Ale gdzie te swoje zdanie wygłaszać? Czasopisma branżowe (poligraficz- ne), których jak na niewielkie środowisko jest dużo, zamiast konkurować upodobniły się do siebie. Stały zestaw to: kronika kadrowo-towarzyska, relacje z wystaw i targów, artykuły sponsorowane. W szczątkowej ilości jest informacja techniczna (niestety często przestarzała) i wywiady z oka- zji (jubileuszu, nowej instalacji itp.). Zazdroszczę trochę wydawcom, że Targi Książki – szczególnie w War- szawie i Krakowie – są „obudowane” dużą liczbą imprez towarzyszących, konkurujących ze sobą (czasami aż za bardzo). W poligrafii nawet na je- dynych Targach w Poznaniu niewiele się dzieje – z relacji autorów różnych prezentacji wynika, że na ostatnich targach publiczność pięcioosobowa to już było „coś”, czasami trzeba było odwoływać wystąpienia. „Obrodziło” za to w konferencjach, tyle, że często służą one celom wy- łącznie komercyjnym, a nie merytorycznej popularyzacji wiedzy. Ale to się już „przejadło” i ostatnio parę konferencji odwołano. Co na to stowarzyszenia, samorządy branżowe – dzielą się lub milczą. Czy jest to tylko wrażenie zgryźliwego dziadka, który uważa, że wszyst- ko co dobre, to już się zdarzyło? Ten świat taki jest, ale równolegle jest inny świat poligraficzny. Jeżdżę po Polsce, rozmawiam z właścicielami drukarń i tam jest świat optymistyczny, dynamiczny, pełen nowych możliwości oraz nowych rozwiązań biznesowych i technicznych. To nieprawda, że po- ligrafia się kończy, to nieprawda, że wszystko co było w zakresie techniki i technologii poligraficznej zostało wymyślone i wdrożone. Prawdą jest, że w zakresie drukarń dziełowych ten obraz jest mniej optymistyczny, ale W S T Ę P 9 tutaj też zdarzają się perełki. Dotyczy to szczególnie drukarń zajmujących się produkcją książeczek dla dzieci lub działających w dużej mierze na ryn- kach zagranicznych. W poligrafii po okresie ogromnych zmian technicznych i technologicz- nych związanych z informatyzacją, komputeryzacją, cyfryzacją, automaty- zacją i jeszcze paroma „…cjami” wydawać się mogło, że nic już nie zostało do zrobienia, co najwyżej obrona przed e-mediami. Nic z tych rzeczy, cze- ka nanografia, nanomateriały, nowe rozwiązania budowane na zaprzecza- niu dotychczasowym zasadom – np. że w technice drukowania wypukłego wszystkie elementy drukujące muszą być na tym samym poziomie. Czy to co napisałem, i co będzie w dalszej części raportu, zainteresuje również wydawców (ponad dziesięć lat też byłem wydawcą), mam nadzie- ję, że tak. Prowadząc szkolenia, pokazuję jak ważna jest znajomość tego, co jest wykonywane przed nami i co po nas. Poligraf powinien znać podstawy związane z materiałami i maszynami (przed) i zasadami procesów wydaw- niczych (po), wydawca powinien znać podstawy procesów poligraficznych (przed) i organizację dystrybucji (po). Jest to truizm, ale w zasadzie zawsze jest zaskoczenie, że rzeczywiście ta wiedza się przydaje. Co do inicjatywy dotyczącej porządkowania danych GUS, o której to sprawie pisałem rok temu, to niestety miałem rację, nie wierząc w jej po- wodzenie. Cisza, ale jakby co, to jestem do dyspozycji. Tak zwane „podręczniki rządowe” (te drukowane i te e-podręczniki), które obejmują kolejne klasy, już mają wpływ na sytuację wydawnictw i drukarń zajmujących się ich opracowywaniem i produkcją, a będą miały jeszcze większy. W zasadzie idea jest słuszna, a to, że narusza interes wy- dawnictw i drukarń, chyba nie będzie miało wpływu na dalszą jej realizację (nie należymy do branż walczących o swoje interesy na ulicach). Powtórzę wniosek z roku ubiegłego: „paradoksalnie może przyspieszy to wchodzenie wydawnictw i drukarń na nowe obszary działalności”. Bernard Jóźwiak 10 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 Rozdział pierwszy Poligrafia w Polsce Makrootoczenie poligrafii Na początek parę informacji, które już były w poprzednich opracowaniach, ale dla przypomnienia i ewentualnych nowych czytelników są powtórzone. Makrootoczenie wpływa na poligrafię pośrednio, rzadko bezpośrednio, ale nie oznacza to, że ten wpływ jest pomijalny lub mały. Analiza ETOP Analiza ETOP jest jedną z metod analizy makrootoczenia, wykorzystującą zasady metody SWOT. Diagnozuje się szanse i zagrożenia, przypisując im wartości w przyjętej skali, w niniejszym opracowaniu jest to skala 1 do 5. siła wpływu na poligra(cid:30)ę Analiza ETOP – szanse Kampanie wyborcze w latach 2014-2015 Zmniejszenie kryzysu gospodarczo-(cid:30)nansowego Udział instytutów B+R w konkursach na środki UE Wzrost zachowań konsumpcyjnych w Polsce Wykorzystanie internetu w biznesie Globalizacja ułatwiająca eksport usług poligra(cid:30)cznych Mobilne technologie komunikacji Znaczące fundusze UE dla Polski na lata 2014-2020 Źródło: opracowanie własne. 1 2 3 4 5 • Kampanie wyborcze w latach 2014-2015 W 2014 roku były wybory samorządowe oraz do Parlamentu europejskie- go, rok 2015 to wybory prezydenckie i parlamentarne. Zapotrzebowanie na M A k R O O T O C Z E n I E P O L I G R A F I I 13 usługi poligraficzne w postaci produkcji ulotek reklamowych, bilbordów i innych materiałów wyborczych było mniejsze niż początkowo sądzono. Główna walka polityczna odbywała się w mediach elektronicznych i „na ulicy” (kontakty kandydatów bezpośrednio z potencjalnymi wyborcami), oczywiście jak zawsze drukarnie drukowały karty do głosowania (jednak w przyszłości może być również głosowanie przez internet). Niemniej wy- bory oznaczały dodatkowe przychody dla polskiej poligrafii. • Zmniejszenie kryzysu gospodarczo-finansowego Kryzys gospodarczo-finansowy w państwach UE, a szczególnie w pań- stwach strefy euro, wydawało się, że zmienia się na szansę. Rzeczywiście wskaźniki PKB brutto nieznacznie rosną i szansa na związany z tym roz- wój gospodarczy jest (szczególnie w interesujących polską poligrafię Niem- czech), ale te wzrosty nie są za duże. Ważniejszym jednak ograniczeniem szansy jest permanentna niepewność, która w każdej chwili może przewró- cić obecny stan chwiejnej równowagi – przykładem już w roku 2015 kolejne problemy z zadłużoną Grecją. Nie zniknęły całkowicie problemy gospodar- czo-finansowe południa Europy – Hiszpanii, Portugalii, czy Włoch. • Udział instytutów B+R w konkursach na środki UE Nadzieje na poprawę polskiej gospodarki związane ze zwiększeniem jej innowacyjności poprzez większy udział instytutów B+R w pracach ba- dawczych i ich wdrożeniach za przyczyną funduszy UE na razie pozostaje nadzieją potencjalną. Rok 2014 dla korzystania z funduszy przez przedsię- biorstwa oraz instytuty B+R był stracony. Konkursów jeszcze nie ogłasza- no, trwały prace nad ich zasadami. Gorzej, bo 2015 rok wygląda podobnie, pierwsze terminy podawane na początku 2015 roku okazały się nierealne i nawet jeżeli konkursy w końcu ruszą, to wyniki prac badawczych można będzie zacząć wdrażać dopiero w końcu 2016 roku lub w 2017 roku. Nie- mniej jeżeli już konkursy ruszą, to jest to niewątpliwie znacząca szansa. • Wzrost zachowań konsumpcyjnych w Polsce Popyt wewnętrzny już ruszył i jest jedną z głównych przyczyn wzrostu PKB w Polsce. Zachowania konsumpcyjne charakteryzują się m.in. coraz większymi oczekiwaniami w stosunku do kupowanych towarów lub usług. Lepsza zawartość wymaga lepszego opakowania, często lepszej informacji drukowanej, a to już jest niewątpliwie korzyść dla poligrafii. Bardziej wy- rafinowane opakowania to nie tylko lepsza grafika i lepsza jakość druku, to również dodatkowe funkcje do spełnienia, np. wbudowane w opakowa- nie czujniki świeżości produktu lub właściwości bakteriobójcze opakowań. Takie nowe możliwości może zapewnić tylko poligrafia nowoczesna, ciągle rozwijająca się i takie szanse przed poligrafią polską się otwierają. 14 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 • Wykorzystanie internetu w biznesie Poligrafia już dawno przestała być rzemiosłem, chociaż w dalszym cią- gu najczęstszym podmiotem gospodarczym w poligrafii jest firma zatrud- niająca do 9 osób. Poligrafia jest biznesem, który wymaga nowoczesnych metod zarządzania, marketingu, prowadzenia procesów produkcyjnych (nawet w małych przedsiębiorstwach) i to m.in. oferuje internet, szczegól- nie w mobilnych e-mediach. Na razie w poligrafii jest to szansa niewyko- rzystana, albo wykorzystywana w niewielkim stopniu. • Globalizacja ułatwiająca eksport usług poligraficznych Ze wszystkich danych statystycznych, ale również z rozmów w bran- ży poligraficznej wynika, że poligrafia utrzymuje nie tylko kierunek, ale i dynamikę sprzedaży usług na eksport. Globalizacja przywoływana często jako synonim niekoniecznie pozytywnych zmian w naszym życiu dla polskiej poligrafii jest dobrodziejstwem w sytuacji nadmiaru mocy produkcyjnych w stosunku do rynku krajowego. Globalizacja w połącze- niu ze wszystkimi przywilejami wynikającymi z działania na wspólnym rynku UE umożliwia eksport nawet niewielkim firmom poligraficznym z sektora MSP. • Mobilne technologie komunikacji Mobilne urządzenia komunikacyjne w połączeniu z internetem dają również poligrafii szansę w konkurencji z e-mediami. Istotnym jest, aby w e-mediach nie upatrywać tylko konkurencji, ale szukać możliwości współdziałania, ich uzupełniania. • Znaczące fundusze UE dla Polski na lata 2014-2020 Fundusze UE w perspektywie 2014-2020 są już Polsce przyznane, ale jeszcze nierozdysponowane na poszczególne konkursy. Czyli w dalszym ciągu jest to szansa, a nie silny punkt rzeczywistości, w której funkcjo- nują wydawnictwa i drukarnie. Niestety odnoszę wrażenie, że część drukarń może być pozbawiona tej szansy – w dalszym ciągu jest ocze- kiwanie, że fundusze te będzie można przeznaczyć na wymianę parku maszynowego, na inwestycje odtworzeniowe. Znane już założenia nie- których konkursów nie przewidują przydzielania środków finansowych na tego typu wydatki, są to środki na działalność innowacyjną, która pozwoli w przyszłości konkurować ze światem, a nie ciągle go doga- niać. Oczywiście będą konkursy, w których pojawią się środki finanso- we na zakup nowych maszyn, ale ze zwiększonym wkładem własnym lub nawet w całości fundusze zwrotne. Największą szansę na skorzy- stanie z funduszy będą miały firmy wpisujące się w priorytety krajowe lub regionalne. M A k R O O T O C Z E n I E P O L I G R A F I I 15 Analiza ETOP – zagrożenia Załamanie wymiany handlowej z Rosją siła wpływu na poligra(cid:30)ę Powrót kryzysu gospodarczo-(cid:30)nasowego w UE Stan polskiej nauki Struktura demogra(cid:30)czna polskiego społeczeństwa Polityka Rosji wobec Europy środkowo-wschodniej Niż demogra(cid:30)czny w szkołach i w uczelniach Konkurencja e-mediów Niestabilność władzy i prawa Źródło: opracowanie własne. 1 2 3 4 5 • Załamanie wymiany handlowej z Rosją Sytuacja polityczna związana z polityką Rosji wobec Ukrainy, UE i USA w zasadzie od ponad roku się nie zmienia, ale przewidywane zagrożenia dotyczące wymiany handlowej okazały się nie tak groźne jak przewidy- wano. Rolnictwo polskie znalazło nowe rynki zbytu na swoje produkty, a przemysł również szuka szans z nowymi partnerami w innych częściach świata. Niemniej zagrożenie występuje, bo może nastąpić eskalacja kon- fliktu i wtedy zmienią się również warunki gospodarcze. • Powrót kryzysu gospodarczo-finansowego w UE Sytuacja gospodarczo-finansowa w UE weszła w fazę permanentnych kryzysów (może małych kryzysów) i świat gospodarczy już się do tego od- powiednio przygotował. Nawet wydawałoby się realna w pierwszej połowie 2015 roku możliwość opuszczenia przez Grecję strefy euro nie wywołała duży turbulencji finansowych. Ale pojawiło się (prawie nagle) nowe zagrożenie płynące z Chin. Mniej dynamiczny rozwój tego kraju ma duży wpływ na gospodarkę całego świa- ta, w tym oczywiście UE. • Stan polskiej nauki Po perspektywie funduszy UE 2007-2013 nauka polska uzyskała środki na budowę podstawy aparaturowej, szansę tę jedni wykorzystali bardzo dobrze, inni gorzej. Obecnie w dużej mierze od przemysłu, w tym poligraficznego, zależy wykorzystanie polskiej nauki do rozwoju gospodarczego Polski. Wy- korzystanie oznacza również rozwój tejże nauki, bo będą prowadzone prace 16 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 badawcze. Jeżeli nie będzie zamówień na prace badawczo-rozwojowe z prze- mysłu, to wiele instytutów może mieć problemy z utrzymaniem się, a uczelnie przy niżu demograficznym też mogą mieć kłopoty (środki na prace naukowe finansowane z budżetu nie każdy otrzyma). W dalszej perspektywie stanowi to zagrożenie dla przemysłu, który nie będzie innowacyjny. • Struktura demograficzna polskiego społeczeństwa Wszystkie trendy i działania dotyczące demografii mają naturę długo- okresową. Podejmowane przez rządzących działania prorodzinne przyno- szą pewne efekty, ale na ich wpływ na gospodarkę, a więc i poligrafię, trzeba będzie dłużej poczekać. Dodatkowym niebezpiecznym zjawiskiem jest zna- cząca emigracja szczególnie młodego pokolenia. Dziś jeszcze bezrobocie jest na wysokim poziomie, ale w niedługim czasie pojawi się rynek pracownika, ze wszystkimi konsekwencjami dotyczącymi wysokości wynagrodzeń. W tej materii w ostatnim okresie pojawiła się jedna niewiadoma, wpływ ma- sowych migracji z Azji i Afryki do Europy. Czy również Polska zyska lub straci na pojawieniu się na rynku (krajowym i unijnym) nowych pracowników? • Polityka Rosji wobec Europy środkowo-wschodniej Polityka Rosji wobec Europy środkowo-wschodniej nie ulega zmianie, w dalszym ciągu Rosja chce traktować te kraje jako strefę swoich wpływów, ale zmienia się sytuacja tych krajów. Podjęte decyzje, a przede wszystkim podjęte działania NATO (zwłaszcza USA) stwarzają większe bezpieczeństwo w tych krajach, z większym powodzeniem mogą one realizować współpracę międzynarodową. Zagrożenie nie zniknęło, ale uległo zmniejszeniu. • Niż demograficzny w szkołach i uczelniach Niż demograficzny dotarł już do szkolnictwa poligraficznego średnie- go i szkół wyższych. Kłopoty z naborem szkół średnich, zamykanie kolej- nych klas o profilu poligraficznym, przeniosły się na uczelnie w Warszawie i Łodzi. Przy ogromnej konkurencji innych zawodów kurczy się możliwość kształcenia kadr poligraficznych. Efekty zaczynają być widoczne w dru- karniach, pracownicy są przyuczeni w danej firmie, a nie po kształceniu w szkołach poligraficznych – problem jest większy jeżeli w drukarni nie ma komu ich przyuczyć. Jednak prawdziwe problemy mogą zacząć się za parę lat, jak zabraknie wyższej kadry poligraficznej, a w drukarniach bę- dzie potrzebny coraz nowocześniejszy sprzęt i coraz nowocześniejsze za- rządzanie produkcją. • Konkurencja e-mediów Dopóki poligrafia będzie traktowała e-media wyłącznie jako najgroźniej- szą konkurencję, dopóty ona rzeczywiście taką będzie. Znalezienie możli- M A k R O O T O C Z E n I E P O L I G R A F I I 17 wości współpracy i wzajemnego uzupełniania się w działalności na rzecz wydawnictw może konkurencję ograniczyć, a nawet przysporzyć poligrafii nowych rynków zbytu swoich usług. • Niestabilność władzy i prawa Czynnik niestabilności władzy i prawa wydaje się obecnie i w nadcho- dzącym roku szczególnie istotny. Zmiany polityczne mogą generować nowe przepisy gospodarcze, nawet jeżeli będą one szły we właściwym z punktu widzenia gospodarczego kierunku, to samo oczekiwanie i niepewność źle wpływa na gospodarkę. Oby ten stan jak najszybciej się skończył. Media elektroniczne Media elektroniczne jako alternatywa dla mediów drukowanych to nie tyl- ko książki elektroniczne, ale również informacja pozyskiwana drogą elek- troniczną, a nie z informacyjnych materiałów drukowanych. Wykorzystanie internetu według celu 60 50 40 30 20 10 0 poczta informacja czytanie on-line 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS. Używanie internetu do poczty elektronicznej wydaje się uzyskiwać pra- wie stan nasycenia, kolejne lata tylko nieznacznie podwyższają procent osób korzystających z tego środka komunikacji. Pozyskiwanie informacji przez internet również ma podobną tendencję, ale znaczącym jest przybli- żenie się do tego samego poziomu co używanie poczty elektronicznej. Ale najbardziej znaczącym jest, że ten sam poziom uzyskuje czytanie on-line przez internet. Skok w ostatnim roku o 20 proc. punktów procentowych oraz zbliżenie się do granicy 50 proc. to wyniki, które w 2014 roku trudno 18 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 było przewidzieć. Ten sposób czytania odnosi się przede wszystkim do gazet i czasopism, w mniejszym stopniu do dłuższych objętościowo tekstów. Rynek reklamy jest też wskaźnikiem sytuacji gospodarczej, spadek wiąże się z obniżeniem tempa rozwoju gospodarczego, wzrost oznacza ożywie- nie gospodarcze. Rynek reklamy w Polsce ogółem w mln zł 9 000 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Starlink. Jak widać po okresie spadków od 2011 roku, w roku ubiegłym nastąpił wzrost o niecałe trzy punkty procentowe. Wartość rynku nie osiągnęła jeszcze poziomu sprzed kryzysu gospodarczego w 2009 roku, ale krzywa trendu o okresie dziewięciu lat ma niewielką tendencję wzrostową. Dane z początku 2015 roku wykazują dalszy wzrost. Rynek reklamy w Polsce w podziale na media reklamowe w mln zł 4 000 3 000 2 000 1 000 0 TV Internet radio kino drukowana 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Starlink. M A k R O O T O C Z E n I E P O L I G R A F I I 19 Media elektroniczne królują w reklamie, reklama drukowana liczy się co- raz mniej. Reklama telewizyjna jest praktycznie na tym samym poziomie, również prawie stałe wartości uzyskują reklamy w radiu i kinie, tylko oczy- wiście na znacznie niższych niż reklama telewizyjna poziomach. Od roku 2008 media drukowane tracą przy stałej dynamice spadku ok. 10 proc. rocznie, a reklama internetowa zyskuje 10-15 proc. rocznie. Sytuacja poszczególnych mediów drukowanych nie jest identyczna, co przedstawia poniższy rysunek. Rynek reklamy drukowanej w Polsce w mln zł magazyny dzienniki reklama zewnętrzna 1 000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Starlink. Magazyny i dzienniki mają prawie identyczne krzywe wartości reklamy, tylko z przesunięciem w dół krzywej dzienników. Reklama zewnętrzna od 2010 roku skutecznie broni się przed spadkami, ale nie osiągnęła jeszcze poziomu roku 2006. Fundusze UE O funduszach UE już było, ale warto poświęcić temu czynnikowi jeszcze trochę uwagi. Można ten temat skwitować w zasadzie jednym zdaniem – „konkursy na fundusze UE będą, ale szczegółów jeszcze nie ma, ponieważ trwają uzgodnienia z Komisją Europejską oraz w instytucjach rządowych”. Takie zdanie słyszymy od wysokich przedstawicieli rządowych (wicemini- strów, dyrektorów departamentów) od połowy 2014 roku, powtarzane na różnych konferencjach również w 2015 roku. 20 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 i średnie przedsiębiorstwa), działu B+R, regionalnych, wego są ograniczane, większy udział własny, z prowadzeniem badań i wdrażaniem rozwiązań innowacyjnych, Późniejsze uruchomienie konkursów oznacza, że w krótszym czasie trze- ba będzie przygotować wnioski i po ewentualnym pozytywnym rozpa- trzeniu zrealizować zadania. Należy natychmiast przystąpić do przygoto- wywania koncepcji na co chcemy wydać fundusze unijne. I chociaż brak szczegółów, to pewne założenia są już znane: • fundusze bezzwrotne są przede wszystkim dla MSP (mikro, małe • fundusze bezzwrotne są przede wszystkim na działalność związaną • fundusze bezzwrotne na inwestycje odtworzeniowe parku maszyno- • konieczność udziału w projekcie jednostki naukowej lub własnego • preferencje dla projektów grupowych, • preferencje dla specjalizacji krajowych (są ogłoszone) i specjalizacji • dużo większe fundusze na konkursy regionalne. Obecnie standardowo jeżeli jakaś firma poligraficzna interesuje się już funduszami, to zaczyna od tego, że chce wymienić park maszynowy (czę- sto już wie na jakie maszyny z jakiej firmy) i oczekuje, że rolą instytucji badawczej (uczelni, instytutu) będzie uzasadnienie pracą badawczą takie- go działania. Przy takim podejściu są podstawy do obaw, że tym razem firmy poligra- ficzne w znacznie mniejszym stopniu skorzystają z tych funduszy – dotych- czas korzystały w znacznie większym stopniu niż wynosi udział przemy- słu poligraficznego w całym przemyśle. Lub nawet jeżeli firmy otrzymają fundusze, to będą miały problemy z ich rozliczeniem. I jeszcze jedno, traci się szansę dokonania skoku innowacyjnego w technologii i zarządzaniu, tak, aby przez wiele lat móc realizować kontrakty zagraniczne wynikające z przewagi strategicznej w innowacjach – bo maszyny wszyscy mogą mieć takie same, ale kompetencji lub nowości już nie. M A k R O O T O C Z E n I E P O L I G R A F I I 21 Otoczenie konkurencyjne w poligrafii Zintegrowana metoda oceny sektorowej „Pięć sił Portera” jest to pięć wza- jemnie oddziałujących na siebie czynników: siły przetargowej dostawców, siły przetargowej nabywców (klientów), natężeniu konkurencji w sektorze, groźbie nowych konkurentów i groźbie substytutów. Ocena tą metodą oto- czenia konkurencyjnego poligrafii przez kilka lat daje dodatkową podstawę do wniosków wynikającą z jej zmian w czasie. „Pięć sił Portera” Czynnik Faza rozwoju produktów Potrzeby kapitałowe Ekonomia skali Siła marki firmy Koszty zmiany dostawcy przez klientów Korzystanie z dopłat UE Dostęp do technologii Dostęp do kanałów dystrybucji Koszty wyjścia suma Czynnik Konkurencja wśród dostawców Udział dostaw w kosztach Zróżnicowanie produktów dostawców Znaczenie dostaw dla rentowności sektora Niepowtarzalność produktów dostawcy Liczba dostawców Znaczenie sektora dla dostawców Dostępność substytutów Groźba integracji w przód dostawców Koszty zmiany dostawcy dla sektora suma Groźba nowych wejść konkurentów kierunek oceny rozwój – wysoko wysokie – nisko duża – nisko wysoka – nisko małe – wysoko łatwe – wysoko łatwy – wysoko łatwy – wysoko wysokie – nisko   Siła przetargowa dostawców kierunek oceny wysoka – nisko wysoki – wysoko wysokie – wysoko duże – wysoko wysoka – wysoko wysoka – wysoko wysokie – nisko wysoka – nisko wysoka – wysoko wysokie – wysoko   Waga Ocena 0,14 0,12 0,12 0,08 0,08 0,08 0,08 0,06 0,06 1,00 Waga 0,18 0,14 0,12 0,12 0,10 0,08 0,08 0,06 0,06 0,06 1,00 –3 –3 0 0 4 –2 4 4 1   Ocena –3 4 3 5 1 2 –4 –1 –2 –3   Siła przetargowa nabywców (klientów) Czynnik Koncentracja nabywców wobec sektora Znajomość kosztów sektora przez nabywców Wolumen zakupu Zróżnicowanie produktów kierunek oceny wysoka – wysoko wysoka – wysoko wysoki – wysoko wysokie – nisko Waga Ocena 0,15 0,15 0,12 0,10 4 5 1 –2 22 Siła –0,42 –0,36 0,00 0,00 0,32 –0,16 0,32 0,24 0,06 0,18 Siła –0,54 0,56 0,36 0,60 0,10 0,16 –0,32 –0,06 –0,12 –0,18 0,56 Siła 0,60 0,75 0,12 –0,20 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 Siła –0,30 0,40 0,08 –0,16 0,18 0,06 1,53 Siła 0,72 0,48 0,20 0,50 0,30 0,16 0,32 0,32 –0,18 0,06 2,88 Siła 1,50 0,90 0,60 0,00 3,00 Siła przetargowa nabywców (klientów) Czynnik kierunek oceny Waga Ocena Wkład sektora w jakość produktów nabywcy Koszty zmiany dostawcy dla nabywców Liczba nabywców Udział w tworzeniu kosztów nabywców Groźba integracji wstecz nabywców Zyski nabywców suma wysoki – nisko niskie – wysoko wysoka – niska wysoki – wysoko wysoka – wysoko wysokie – nisko   0,10 0,10 0,08 0,08 0,06 0,06 1,00 –3 4 1 –2 3 1   natężenie konkurencji w sektorze Czynnik kierunek oceny Waga Ocena Liczba konkurentów Przyrost zdolności produkcyjnych Stopa wzrostu sektora Termin płatności klientów Koszty stałe Udział długoterminowych kontraktów Koszty zmiany dostawcy przez klientów Zróżnicowanie działania konkurentów Zróżnicowanie produktów sektora Koszty wyjścia suma duża – wysoko wysoki – wysoko niska – wysoko długi – wysoko wysokie – wysoko niski – wysoko małe – wysoko wysokie – wysoko wysokie – nisko wysokie – nisko   0,18 0,16 0,10 0,10 0,10 0,08 0,08 0,08 0,06 0,06 1,00 4 3 2 5 3 2 4 4 –3 1   Groźba pojawienia się substytutów Czynnik kierunek oceny Waga Ocena Udział nowych potrzeb klientów Zyskowność sektorów produkujących substytuty Skuteczność cenowo-jakościowa substytutów Faza rozwoju produktów suma Źródło: opracowanie własne. wysoki – wysoko wysoka – wysoko wysoka – wysoko rozwój – nisko   0,30 0,30 0,30 0,10 1,00 5 3 2 0   Zmiany „Pięciu sił” M.E. Portera w latach 2010-2014 Czynnik Groźba nowych wejść konkurentów Siła przetargowa dostawców Siła przetargowa nabywców (klientów) Natężenie konkurencji w sektorze Groźba pojawienia się substytutów Źródło: opracowanie własne. 2010 0,24 –0,12 2,07 3,14 1,70 2011 –0,22 0,18 2,09 2,50 2,00 2012 –0,44 0,30 1,77 2,42 2,50 2013 0,04 0,44 1,69 2,86 2,70 2014 0,18 0,56 1,53 2,88 3,00 O T O C Z E n I E k O n k u R E n C y j n E W P O L I G R A F I I   23 Graficzna prezentacja zmian „Pięciu sił” M.E. Portera w latach 2010-2014 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 -0,50 -1,00 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: opracowanie własne. Groźba nowych wejść konkurentów Siła przetargowa dostawców Siła przetargowa nabywców (klientów) Natężenie konkurencji w sektorze Groźba pojawienia się substytutów Okres pięciu lat pokazuje, że w otoczeniu konkurencyjnym poligrafii następują zmiany, nie są one gwałtowne, ale widoczne. Obecnie największym zagrożeniem jawią się substytuty, których siła wzrosła w omawianym okresie o 75 proc. i ciągle rośnie. Media elektro- niczne są postrzegane jako największy substytut, ale do nich zaliczyć moż- na również inne media niż media drukowane i internet w zakresie przej- mowania środków na reklamę, rozwój marketingu, który nie posługuje się ulotkami lub reklamami TV (np. sponsoring). Czynnik natężenie konkurencji jest w dalszym ciągu wysoki, zmienia- ją się obszary działalności poligraficznej, w których rośnie lub spada. Po- mimo rozwoju opakowań z nadrukiem oraz etykiet (zwiększanie rynku), tam konkurencja zaczyna rosnąć, ponieważ istniejące drukarnie wyposa- żają się w kompetencje sprzętowe i umiejętności pozwalające na realizację tego typu zleceń. Ponadto wzrastają zdolności produkcyjne spowodowa- ne zakupami innowacyjnych maszyn i technologii. Konkurencja na po- ziomie jakości lub terminowości odgrywa mniejszą rolę – po prostu musi być bardzo dobra jakość i dotrzymane terminy – liczy się obsługa klienta. Obsługa klienta zindywidualizowana, z szybką reakcją i kompleksowością zaspakajania jego potrzeb. Siła przetargowa nabywców (klientów) jest wysoka, ale systematycznie spada. Z jednej strony drukarnie „przystosowały się” do wymagań klien- tów i nie boją się przyjmować trudnych, ale intratnych zleceń, z którymi klient poprzednio przechodził do innych drukarń. Z drugiej strony poli- grafia wchodząc na nowe obszary, zyskuje nowych klientów, a więc zmniej- 24 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 sza presję konkurencyjności, ma większe możliwości wyboru. Największy problem drukarń dziełowych, czyli terminy płatności również ulega sys- tematycznej poprawie, a drukarnie mając lepszą kondycję finansową, le- piej radzą sobie z długimi terminami. Ale trzeba pamiętać o istniejącym dużym niewykorzystaniu mocy produkcyjnych i o drukarniach, którym wydaje się, że jedyną opcją zapewniającą zlecenia jest ciągłe obniżanie cen za swoje usługi. Dynamika wzrostu siły przetargowej dostawców spada, ale wartość ro- śnie. Zarówno dostawcy maszyn i oprogramowania jak również dostawcy materiałów są dla drukarń coraz większym problemem. Dostawcy maszyn, a szczególnie oprogramowania, oferując nowe innowacyjne rozwiązania, „wymuszają” na drukarniach konieczność ich zakupu, aby utrzymać się w walce konkurencyjnej. Dostawcy materiałów również oferują innowa- cyjne materiały, ale podstawowym problemem dla drukarń jest wzrost ich cen wynikający przede wszystkim z restrukturyzacji światowego przemy- słu papierniczego. Czynnik groźby nowych wejść konkurentów, chociaż najmniejszy war- tościowo, systematycznie rośnie. Nie jest on rozłożony jednakowo dla po- szczególnych rodzajów produkcji poligraficznej i wielkości firm. Wspo- mniane już zwiększone zapotrzebowanie na opakowania powoduje, że do firm od lat zajmujących się taką produkcją dołączają inne, dotychczas działające w pozostałych obszarach produkcji poligraficznej. Patrząc na wielkość firm, prawie nie notuje się zmian w obszarze firm dużych i śred- nich, ale przybywa mikrofirm, co powoduje wzrost firm poligraficznych ogółem – jest już ich ponad dziewięć tysięcy. Pewien zastój jest w konso- lidacjach i wchodzeniu na rynek polski firm zagranicznych, czyżby cisza przed burzą? O T O C Z E n I E k O n k u R E n C y j n E W P O L I G R A F I I   25 Rynek wydawniczy Rynek wydawniczy książek jest w ostatnich latach pokazywany jako sym- bol upadku kultury czytelniczej wśród Polaków oraz jako symbol proble- mów poligrafii w związku z rozwojem mediów elektronicznych. Jak widać poniżej rynek ten nie daje się też prosto opisać, ponieważ dane Biblioteki Narodowej i dane Biblioteki Analiz różnią się co do wartości w poszcze- gólnych latach. Rynek wydawniczy książki Rok tytuły wg BN tytuły wg BA nakłady wg BN w mln egz. nakłady wg BA w mln egz. śr. nakład wg BN w egz. śr. nakład wg BA w egz. 1990 10242  bd 175,6   17145  bd 1995 11925 bd 115,6 9694  bd 2000 20298 25 700 102,8 158,5 5065 6167 2005 19999 20 560 81,0 141,5 4050 6882 2010 29539 24380 83,4 139,2 2823 5710 2011 31515 24920 93,7 122,4 2973 4912 2012 34147 27060 79,5 107,9 2328 3987 2013 32863 29710 75,0 112,4 2282 3783 2014 35280 32480   105,1   3236 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Biblioteki Narodowej i Biblioteki Analiz. Graficzna prezentacja rynku książki w latach 1990-2014 wg Biblioteki Narodowej (BN) i Biblioteki Analiz (BA) e z r a l p m e z g e 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 y z r a l p m e z g e n m l 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 tytuły wg BN śr. nakład wg BA w egz. tytuły wg BA nakłady wg BN w mln egz. śr. nakład wg BN w egz. nakłady wg BA w mln egz. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Biblioteki Narodowej i Biblioteki Analiz. O ile trendy nakładowe oraz liczba tytułów do 2012 roku miały zgodną tendencję – nakłady spadały, a liczba tytułów rosła, to ostatnio tytuły w Bi- bliotece Narodowej spadają, a w Bibliotece Analiz rosną. Na razie trudno 26 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015 to wytłumaczyć, może dane za kolejne lata przyniosą wyjaśnienie tego zja- wiska. Ale niezależnie od powyższych różnic wartość średniego nakładu ma cały czas w obu instytucjach tendencję spadkową. Wartości pomiędzy 2,5 tys. (BN) i 4 tys. (BA) wcale nie oznaczają, że ta- kie nakłady są drukowane. Pomijając to co wynika z samej definicji war- tości średniej, to faktyczne drukowane nakłady są znacznie niższe. Wcześ- niej kolejne wydanie danego tytułu – co za tym idzie drukowanie nakła- du – było dokonywane przy uzupełnieniach lub wyczerpaniu nakładu raz na parę lat. Obecnie niczym nie różniące się partie, traktowane jako do- druki, wykonywane są nawet kilka razy w roku (przy hitach, kilkanaście). Oznacza to, że nakłady „zakładane” na maszynę najczęściej to 1,0-2,0 tys. egz. dla tytułów beletrystycznych, a dla innych tytułów jeszcze niższe. Ta uwaga nie dotyczy tzw. książek niskonakładowych, gdzie z założenia dru- kowany nakład zawiera się w przedziale 100-500 egz. Dlatego producenci maszyn drukujących tak dużą wagę przykładają do skracania czasu przyrządu, a producenci maszyn introligatorskich budują specjalne maszyny dla niskich nakładów. R y n E k W y d A W n I C Z y 27 żej 10 osób) o bardzo zróżnicowanej produkcji. Analiza polskiej poligrafii Dla przypomnienia wprowadzona w poprzednich raportach klasyfikacja firm poligraficznych to: • Firmy małej poligrafii – mikroprzedsiębiorstwa (zatrudnienie poni- • Drukarnie internetowe – element wyróżniający to sposób współpra- cy z klientem, „druk na żądanie”, „Web-two-print” przy stosowaniu zarówno offsetu jak i druku cyfrowego. • Drukarnie dziełowe – drukujące książki, kalendarze książkowe, ka- • Drukarnie prasowe – związane z techniką wklęsłodruku i offsetowym • Drukarnie opakowań – wszystkie techniki drukowania, nowe tech- • Drukarnie akcydensowe – rzadko występujące w czystej postaci rozu- Jak w każdej klasyfikacji, bardzo rzadko występują te drukarnie w czys- tej postaci, o danym typie drukarni można mówić, gdy jest ponad połowa produkcji danego rodzaju. nologie, rozwój fleksografii, drukowanie na różnych podłożach. mianego do tej pory akcydensu, duże zróżnicowanie produkcji. talogi itp., gdzie występuje oprawa grzbietu. drukiem „heatset” drukujące gazety i czasopisma. Przedstawiona na rysunku mapa grup strategicznych jest umiejscowiona na obszarze opisanym sprzedażą i stosowaniem systemów MIS/ERP, śred- nicę poszczególnych drukarń określa wielkość zatrudnienia. Mapa grup strategicznych: sprzedaż – stosowanie systemów MIS/ERP l ł z n m w ż a d e z r p s 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 0,0 opakowaniowe mała poligra(cid:30)a akcydensowe internetowe dziełowe prasowe 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 stosowanie systemów MIS/ERP Źródło: opracowanie własne. 28 RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2015
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Rynek ksiązki w Polsce 2015. Poligrafia i Papier
Autor: ,
Sklep
Format
Cena
Nexto.pl Nexto.pl
ebook/pdf
35,00 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: