Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00017 004053 22743783 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Spring. Zapiski programisty - książka
Spring. Zapiski programisty - książka
Autor: , Liczba stron: 272
Wydawca: Helion Język publikacji: polski
ISBN: 83-246-0336-0 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> komputery i informatyka >> programowanie >> j2ee - programowanie
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Przyspiesz tworzenie aplikacji w Javie

Technologia J2EE miała w założeniu być prosta i szybka w użytkowaniu. Praktyka jednak okazała się daleka od teorii. Mozolne tworzenie aplikacji wykorzystujących dziesiątki interfejsów połączonych wzajemnymi zależnościami, setki deskryptorów wdrożenia oraz plików pomocniczych spowodowało, że zaczęto poszukiwać rozwiązań alternatywnych. Jednym z nich okazał się framework Spring, zyskujący coraz większą popularność wśród programistów Javy. Spring jest znacznie dużo prostszy od wielu alternatywnych rozwiązań J2EE, znacznie ułatwia testowanie aplikacji, i pozwala na usuwanie zależności z kodu oraz oddzielanie ich od serwera aplikacji. Spring umożliwia również wykorzystanie programowania aspektowego.

Książka 'Spring. Zapiski programisty' to praktyczny przewodnik po możliwościach tego środowiska. Jeśli wolisz poznawać nowe zagadnienia w sposób praktyczny, a nie wertując setki stron zapełnionych teoretycznymi wywodami, to ta książka jest właśnie dla Ciebie. Znajdziesz w niej omówienie zagadnień związanych z samym Springiem, współpracującymi z nim narzędziami i sposobami wykorzystania ich w procesie tworzenia aplikacji J2EE -- począwszy do graficznego interfejsu użytkownika i interfejsu sieciowego, a skończywszy na dostępie do relacyjnych baz danych.

Jeśli poszukujesz wydajniejszych metod tworzenia aplikacji J2EE, wykorzystaj możliwości frameworka Spring. Dzięki tej książce poznasz je wszystkie.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

IDZ DO IDZ DO PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ PRZYK£ADOWY ROZDZIA£ SPIS TREŒCI SPIS TREŒCI KATALOG KSI¥¯EK KATALOG KSI¥¯EK KATALOG ONLINE KATALOG ONLINE ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG TWÓJ KOSZYK TWÓJ KOSZYK DODAJ DO KOSZYKA DODAJ DO KOSZYKA CENNIK I INFORMACJE CENNIK I INFORMACJE ZAMÓW INFORMACJE ZAMÓW INFORMACJE O NOWOŒCIACH O NOWOŒCIACH ZAMÓW CENNIK ZAMÓW CENNIK CZYTELNIA CZYTELNIA FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE Wydawnictwo Helion ul. Chopina 6 44-100 Gliwice tel. (32)230-98-63 e-mail: helion@helion.pl Spring. Zapiski programisty Autorzy: Bruce A. Tate, Justin Gehtland T³umaczenie: Piotr Rajca ISBN: 83-246-0336-0 Tytu³ orygina³u: Spring: A Developers Notebook Format: B5, stron: 272 Przyspiesz tworzenie aplikacji w Javie (cid:129) Uproœæ okreœlanie zale¿noœci pomiêdzy klasami (cid:129) Zastosuj narzêdzie Hibernate do usprawnienia komunikacji z bazami danych (cid:129) Wykorzystaj mo¿liwoœci programowania aspektowego Technologia J2EE mia³a w za³o¿eniu byæ prosta i szybka w u¿ytkowaniu. Praktyka jednak okaza³a siê daleka od teorii. Mozolne tworzenie aplikacji wykorzystuj¹cych dziesi¹tki interfejsów po³¹czonych wzajemnymi zale¿noœciami, setki deskryptorów wdro¿enia oraz plików pomocniczych spowodowa³o, ¿e zaczêto poszukiwaæ rozwi¹zañ alternatywnych. Jednym z nich okaza³ siê framework Spring, zyskuj¹cy coraz wiêksz¹ popularnoœæ wœród programistów Javy. Spring jest znacznie du¿o prostszy od wielu alternatywnych rozwi¹zañ J2EE, znacznie u³atwia testowanie aplikacji, i pozwala na usuwanie zale¿noœci z kodu oraz oddzielanie ich od serwera aplikacji. Spring umo¿liwia równie¿ wykorzystanie programowania aspektowego. Ksi¹¿ka „Spring. Zapiski programisty” to praktyczny przewodnik po mo¿liwoœciach tego œrodowiska. Jeœli wolisz poznawaæ nowe zagadnienia w sposób praktyczny, a nie wertuj¹c setki stron zape³nionych teoretycznymi wywodami, to ta ksi¹¿ka jest w³aœnie dla Ciebie. Znajdziesz w niej omówienie zagadnieñ zwi¹zanych z samym Springiem, wspó³pracuj¹cymi z nim narzêdziami i sposobami wykorzystania ich w procesie tworzenia aplikacji J2EE — pocz¹wszy do graficznego interfejsu u¿ytkownika i interfejsu sieciowego, a skoñczywszy na dostêpie do relacyjnych baz danych. (cid:129) Tworzenie klas z zastosowaniem zale¿noœci (cid:129) Budowanie interfejsu u¿ytkownika (cid:129) Integrowanie JSF z frameworkiem Spring (cid:129) Dostêp do baz danych za pomoc¹ JDBC (cid:129) Odwzorowanie baz danych na obiekty za pomoc¹ Hibernaete (cid:129) Obs³uga i zabezpieczanie transakcji (cid:129) Wysy³anie i odbieranie wiadomoœci e-mail Jeœli poszukujesz wydajniejszych metod tworzenia aplikacji J2EE, wykorzystaj mo¿liwoœci frameworka Spring. Dziêki tej ksi¹¿ce poznasz je wszystkie. Spis treści Przedmowa ............................................................................................ 5 Wstęp .................................................................................................... 9 Rozdział 1. Początki ............................................................................. 17 Tworzenie dwóch klas przy wykorzystaniu zależności .......................18 Stosowanie wstrzykiwania zależności ................................................23 Automatyzacja przykładu ...................................................................28 Wstrzykiwanie zależności przy wykorzystaniu frameworka Spring ...32 Tworzenie testu ...................................................................................35 Rozdział 2. Tworzenie interfejsu użytkownika ..................................... 41 Konfiguracja Tomcata .........................................................................42 Tworzenie widoku przy wykorzystaniu Web MVC .............................46 Wzbogacanie aplikacji sieciowych ......................................................56 Testowanie ..........................................................................................65 Rozdział 3. Integracja innych klientów ................................................ 69 Tworzenie interfejsu użytkownika w oparciu o framework Struts .......70 Stosowanie JSF wraz z frameworkiem Spring .......................................83 Integracja JSF z frameworkiem Spring ...............................................92 Rozdział 4. Stosowanie JDBC ............................................................... 95 Konfiguracja bazy danych i utworzenie schematu ..............................96 Stosowanie szablonów JDBC frameworka Spring ..............................101 Wydzielanie często używanego kodu ................................................108 Stosowanie obiektów dostępowych ....................................................110 Wykonywanie testów przy użyciu szkieletu EasyMock ....................116 3 Rozdział 5. Odwzorowania obiektowo-relacyjne ................................121 Integracja frameworka iBATIS ..........................................................123 Stosowanie frameworka Spring z JDO ...............................................134 Stosowanie frameworków Hibernate oraz Spring ..............................142 Testowanie ........................................................................................150 Rozdział 6. Usługi i AOP .....................................................................151 Tworzenie usługi ...............................................................................152 Konfiguracja usługi ...........................................................................159 Stosowanie automatycznych obiektów pośredniczących ....................164 Porady operujące na wyjątkach .........................................................167 Testowanie usługi przy wykorzystaniu obiektów zastępczych ..........170 Testowanie usługi mającej efekty uboczne ........................................174 Rozdział 7. Transakcje i bezpieczeństwo ...........................................177 Programowa obsługa transakcji ........................................................178 Konfiguracja prostych transakcji .......................................................182 Transakcje obejmujące kilka baz danych ..........................................184 Zabezpieczenie serwletów aplikacji ...................................................190 Zabezpieczanie metod aplikacji .........................................................200 Tworzenie obiektu przechwytującego ułatwiającego testowanie ........206 Rozdział 8. Obsługa wiadomości i praca zdalna ................................211 Wysyłanie wiadomości poczty elektronicznej ....................................212 Praca zdalna .....................................................................................216 Stosowanie JMS .................................................................................219 Testowanie aplikacji JMS ..................................................................224 Rozdział 9. Tworzenie grubych klientów ............................................229 Zaczynamy pracę ..............................................................................229 Tworzenie widoku BikeNavigator ......................................................244 Tworzenie formularzy edytora rowerów ...........................................249 Skorowidz .........................................................................................259 4 Spis treści ROZDZIAŁ 1. Początki W tym rozdziale: (cid:22) Tworzenie dwóch klas przy wykorzystaniu zależności (cid:22) Stosowanie wstrzykiwania zależności (cid:22) Automatyzacja przykładu (cid:22) Wstrzykiwanie zależności przy wykorzystaniu frameworka Spring (cid:22) Tworzenie testu W weekendy z wielkim zapałem oddaję się sportom ekstremalnym. We- dług standardów właściwych dla osób przeciętnych, robiłem na rowerze górskim naprawdę zwariowane rzeczy, a oprócz tego uwielbiam kaja- karstwo górskie. Tylko raz znalazłem się w poważnych kłopotach. Spływa- łem na rzece o nazwie Piedra, na której byłem po raz pierwszy, w nowym sprzęcie i z głową naładowaną nowymi technikami. W kajakarstwie górskim przeżycie zależy od zachowania prostoty i szybkości, a ja byłem niepewny i wolny. Zamiast atakować rzekę, to ona zaatakowała mnie; przepłynąłem przez trzy bystrza klasy IV i naprawdę miałem szczęście, że wyszedłem z tego bez żadnych obrażeń. Szybkość i prostota ma równie duże znaczenie w przypadku tworzenia oprogramowania. Spring Framework daje mi jedno i drugie. Kupiłeś tę książkę, więc zapewne zgadzasz się z tym stwierdzeniem. Spring, choć jest prosty, ma bardzo duże możliwości. Ogromne. Spring pozwoli Ci na pi- sanie aplikacji o architekturze warstwowej, w której poszczególne warstwy 17 Spring jest najpopu- larniejszym produk- tem z nowej grupy tak zwanych lekkich kontenerów. Jeśli uwzględnimy wszystkie wchodzą- ce w jego skład mo- duły, to się okaże, że Spring nie jest aż taki „lekki”, jednak w tym przypadku określenie to odnosi się do tego wszyst- kiego, co zazwyczaj trzeba dodawać do kodu umieszczanego i wykonywanego w kontenerze. będę wyraźnie od siebie oddzielone. Spring sprawia, że będziesz mógł testować tworzony kod w tak prosty i przejrzysty sposób, o jakim wcze- śniej nawet nie mogłeś marzyć. W niniejszym rozdziale stworzysz pro- stą aplikację, zautomatyzujesz proces jej kompilacji i przystosujesz ją do korzystania z frameworka Spring. Tworzenie dwóch klas przy wykorzystaniu zależności Wielu nauczycieli i konsultantów pisze o zależnościach jako o czymś, co można by porównać do majonezu zbyt długo pozostawionego na słońcu. Jednak jeśli tworzona aplikacja ma robić cokolwiek interesującego, to za- leżności muszą się w niej pojawić. Cała sztuka polega na tym, by ziden- tyfikować ważne zależności i obsłużyć je w odpowiedni sposób. Sposób, w jaki rozwiążesz zależności, będzie mieć znaczący wpływ na łatwość utrzymania aplikacji, jej rozbudowy oraz testowania. Podczas lektury niniejszej książki napiszesz system rezerwacji rowerów górskich. Sklep sportowy mógłby korzystać z takiego systemu do rezerwacji i wypożyczania rowerów. Zaczniemy od najprostszych rozwiązań, w których wszystkie zależności będą określone na stałe w kodzie; w ten sposób będziemy mogli się upewnić, że używana infrastruktura działa poprawnie. Następnie roz- luźnimy powiązania za pomocą frameworka Spring i stopniowo będzie- my dodawać do naszej aplikacji trwałość, warstwę prezentacji sieciowej, deklaratywne transakcje i kilka innych usług. Dla mnie tworzenie przy wykorzystaniu frameworka Spring ma charakter iteracyjny. Najbliższych kilka ćwiczeń jest poświęconych powolnemu przygotowywaniu infrastruktury. W pierwszym upewnimy się, że dys- ponujemy poprawnie skonfigurowanym oraz działającym środowiskiem Javy i zaczniemy tworzyć podstawowy model aplikacji. Każdy z kilku pierwszych przykładów jest poświęcony niewielkiemu fragmentowi śro- dowiska, co ułatwi nam rozwiązywanie ewentualnych problemów, gdyby jakieś się pojawiły. 18 Rozdział 1: Początki Jak to osiągnąć? Zaczniemy od dwóch klas umieszczonych w jednym katalogu. Pierwsza z nich będzie reprezentować rower górski, a druga rejestr, w którym będą przechowywane informacje o wszystkich rowerach. Tę drugą klasę na- zwiemy fasadą. Informacje o posiadanych rowerach będą podawane w konstruktorze fasady, a następnie wyświetlane przy wykorzystaniu trzeciej, bardzo prostej klasy. Klasa Bike, reprezentująca rower, została przedstawiona na listingu 1.1. Listing 1.1. Bike.java public class Bike { private String manufacturer; private String model; private int frame; private String serialNo; private double weight; private String status; public Bike() {} public Bike(String manufacturer, String model, int frame, String serialNo, double weight, String status) { this.manufacturer = manufacturer; this.model = model; this.frame = frame; this.serialNo = serialNo; this.weight = weight; this.status = status; } public String toString() { return Rower : + producent -- + manufacturer + : model -- + model + : rama -- + frame + : numer seryjny -- + serialNo + : waga -- + weight + : status -- + status + . ; } public String getManufacturer() { return manufacturer; } public void setManufacturer(String manufacturer) { this.manufacturer = manufacturer; } Tworzenie dwóch klas przy wykorzystaniu zależności 19 public String getModel() { return model; } public void setModel(String model) { this.model = model; } public int getFrame() { return frame; } public void setFrame(int frame) { this.frame = frame; } public String getSerialNo() { return serialNo; } public void setSerialNo(String serialNo) { this.serialNo = serialNo; } public double getWeight() { return weight; } public void setWeight(double weight) { this.weight = weight; } public String getStatus() { return status; } public void setStatus(String status) { this.status = status; } } Listing 1.2 przedstawia fasadę. Listing 1.2. RentABike.java import java.util.Iterator; import java.util.List; import java.util.ArrayList; public class RentABike { private String storeName; final List bikes = new ArrayList(); public RentABike(String storeName) { this.storeName = storeName; bikes.add(new Bike( Shimano , Roadmaster , 20, 11111 , 15, Dobry )); bikes.add(new Bike( Cannondale , F2000 XTR , 18, 22222 ,12, Doskonały )); bikes.add(new Bike( Trek , 6000 , 19, 33333 , 12.4, Dobry )); } public String toString() { return RentABike: + storeName; } public List getBikes() { return bikes; } public Bike getBike(String serialNo) { Iterator iter = bikes.iterator(); while(iter.hasNext()) { Bike bike = (Bike)iter.next(); if(serialNo.equals(bike.getSerialNo())) return bike; 20 Rozdział 1: Początki Klasa RentABike jest zależnością. W przypadku sto- sowania takiego stylu programowa- nia zależności są podawane na stałe, co zwiększa stopień wzajemnego powią- zania fasady i wido- ku. Framework Spring pomoże nam wyeliminować zależności takiego typu. } return null; } } I w końcu kod zamieszczony na listingu 1.3 przedstawia widok. Listing 1.3. CommandLineView.java import java.util.Iterator; public class CommandLineView { private RentABike rentaBike; public CommandLineView() {rentaBike = new RentABike( Rowery Bruce a );} public void printAllBikes() { System.out.println(rentaBike.toString()); Iterator iter = rentaBike.getBikes().iterator(); while(iter.hasNext()) { Bike bike = (Bike)iter.next(); System.out.println(bike.toString()); } } public static void main(String[] args) { CommandLineView clv = new CommandLineView(); clv.printAllBikes(); } } Teraz możesz już skompilować aplikację, używając następującego polecenia: C:PozyczRowerAppsrc javac -d ..out *.java Katalog wynikowy będzie teraz zawierać skompilowane pliki klas: Katalog: C:PozyczRowerAppout 2005-12-27 08:17 DIR . 2005-12-27 08:17 DIR .. 2005-12-27 08:17 1 753 Bike.class 2005-12-27 08:17 1 442 RentABike.class 2005-12-27 08:17 937 CommandLineView.class Aplikację możesz uruchomić w następujący sposób: C:PozyczRowerAppout java CommandLineView RentABike: Rowery Bruce a Rower : producent -- Shimano : model -- Roadmaster : rama -- 20 : numer seryjny -- 11111 : waga -- 15.0 : status -- Dobry. Tworzenie dwóch klas przy wykorzystaniu zależności 21 Rower : producent -- Cannondale : model -- F2000 XTR : rama -- 18 : numer seryjny -- 22222 : waga -- 12.0 : status -- Doskonały. Rower : producent -- Trek : model -- 6000 : rama -- 19 : numer seryjny -- 33333 : waga -- 12.4 : status -- Dobry. Podstawowy wzorzec projektowy stosowany we frameworku Spring oraz innych lekkich kontenerach, bazuje na zmniejszeniu stopnia powiązań pomiędzy zależnościami. Jak to działa? Nic dobrego. Nasz aktualny projekt jest bardzo prosty, lecz jednocześnie wszystkie powiązania są określone na stałe. Od razu można wskazać kilka wad takiego rozwiązania: • Warstwa fasady (RentABike) w statyczny sposób tworzy rowery do- stępne w sklepie, a zatem, za każdym razem, gdy pojawi się jakiś nowy rower (ech!), bądź też gdy użytkownik „skasuje” jakiś rower (co za pech!), konieczne będzie wprowadzanie odpowiednich zmian w kodzie. • Także przetestowanie modelu będzie kłopotliwe, gdyż zbiór rowerów jest stały i niezmienny. • Interfejs użytkownika oraz fasada są ze sobą ściśle powiązane. Można wskazać podaną na stałe zależność pomiędzy warstwą fasady i in- terfejsem użytkownika. • Kod źródłowy nie jest w żaden sposób zorganizowany, a proces kom- pilacji aplikacji nie jest zautomatyzowany. Jednak teraz chcemy wprowadzić pewne ułatwienia, by poprawić dzia- łanie środowiska Javy, tworząc jednocześnie podwaliny naszej aplikacji. W następnym przykładzie rozdzielimy poszczególne warstwy aplikacji i zautomatyzujemy proces jej kompilacji. 22 Rozdział 1: Początki A co z… … przygotowaniem tego całego burrito raz a dobrze? Możesz zdecydo- wać, by jednocześnie zainstalować Spring, Hiberanate, Javę, Ant oraz JUtil. Jednak z własnego doświadczenia mogę stwierdzić, że zajmując się kolejno każdym zagadnieniem z osobna, w rzeczywistości oszczędzamy czas; zwłaszcza jeśli tworzymy podstawy środowiska pracy. Kiedy wszyst- kie narzędzia zostaną już zainstalowane i będą działać poprawnie, będziesz mógł połączyć kilka czynności. Stosowanie wstrzykiwania zależności Kiedy zaczynam tworzyć aplikację, zazwyczaj jej poszczególne elementy są ze sobą ściśle powiązane. Nie ma w tym nic złego. W każdej chwili mogę to zmienić w późniejszych etapach pracy. W niniejszym przykła- dzie zmienię strukturę aplikacji w taki sposób, aby współpracowała z frameworkiem Spring w przypadku, gdy zostanie on wykorzystany. W tym celu dodam do warstwy fasady interfejs, aby mogła ona imple- mentować kilka różnych strategii. Pierwszym krokiem podczas poznawania frameworka Spring jest po- znanie wzorca wstrzykiwania zależności (ang. dependency injection). Nie jest on skomplikowany, choć ma kluczowe znaczenie. Jest on na tyle odmienny od standardowo przyjętego sposobu kodowania, że zapewne będziesz chciał zanotować sobie skrócone informacje na jego temat. Rysunek 1.1 przedstawia klienta i serwer przygotowane do wykorzysta- nia techniki wstrzykiwania zależności. Klient używa innej klasy, którą będziemy nazywali usługą. Klient posiada właściwość, a w niej można zapisać referencję do usługi. Usługa jest z kolei reprezentowana przez interfejs, co sprawia, że klient nie zna jej faktycznej implementacji. Niemniej jednak taki kod nie cechuje się niskim stopniem powiązań — wciąż w jakiś sposób musimy utworzyć usługę. Dzięki wstrzykiwaniu zależności jakieś dodatkowe narzędzie, nazywane asemblerem lub kon- tenerem, odpowiada za utworzenie zarówno klienta, jak i usługi, a na- stępnie określa wartość właściwości aService (będącej referencją do obiektu typu Service stanowiącego implementację usługi), spełniając tym samym wymagane zależności. Wiele osób, gdy po raz pierwszy styka się z wstrzykiwa- niem zależności, dziwi się: „O co tyle hałasu?”. Jednak kiedy zaczną uży- wać tej techniki, po pewnym czasie zrozumieją, iż ta prosta zmiana może w ogromnym stopniu poprawić tworzony kod i ułatwić utrzymanie aplikacji. Stosowanie wstrzykiwania zależności 23 Rysunek 1.1. Klient używa usługi reprezentowanej przez interfejs Prawdopodobnie już zdarzało Ci się stosować taki sposób kodowania. Jednak dopiero teraz, kiedy wykorzystamy framework, który w spójny spo- sób używa tego modelu programowego w obrębie całej aplikacji, przeko- namy się, jak duże możliwości on zapewnia. Kod składający się z luźno powiązanych komponentów jest znacznie prostszy do testowania, utrzy- mania i zrozumienia. Jak to zrobić? Aby stosować ten model projektowy, wcale nie trzeba korzystać z lek- kich kontenerów. W celu rozdzielenia elementów programu przy wyko- rzystaniu wstrzykiwania zależności należy wykonać trzy czynności: 1. Stworzyć interfejs, który będzie reprezentować usługę. 2. Dodać do klienta właściwość odwołującą się do usługi. 3. Przy wykorzystaniu dodatkowego frameworka lub własnego kodu stworzyć usługę i przypisać odpowiednią wartość właściwości klienta. Pierwszym krokiem jest wydzielenie interfejsu. Teraz zmienimy nazwę pliku, definicji klasy oraz konstruktora RentABike na ArrayListRentABike (listing 1.4) i stworzymy interfejs (listing 1.5). Listing 1.4. ArrayListRentABike.java (wcześniej RentABike.java) import java.util.List; import java.util.ArrayList; import java.util.Iterator; public class ArrayListRentABike implements RentABike { private String storeName; final List bikes = new ArrayList(); public ArrayListRentABike(String storeName) { this.storeName = storeName; bikes.add(new Bike( Shimano , Roadmaster , 20, 11111 , 15, 24 Rozdział 1: Początki Dobry )); bikes.add(new Bike( Cannondale , F2000 XTR , 18, 22222 ,12, Doskonały )); bikes.add(new Bike( Trek , 6000 , 19, 33333 , 12.4, Dobry )); } public ArrayListRentABike() { this( Rowery Bruce a ); } public void setStoreName(String storeName) { this.storeName = storeName; } public String getStoreName() { return this.storeName; } public String toString() { return RentABike: + storeName; } public List getBikes() { return bikes; } public Bike getBike(String serialNo) { Iterator iter = bikes.iterator(); while(iter.hasNext()) { Bike bike = (Bike)iter.next(); if(serialNo.equals(bike.getSerialNo())) return bike; } return null; } } Listing 1.5. RentABike.java import java.util.*; public interface RentABike { List getBikes(); Bike getBike(String serialNo); } Kolejnym elementem programu jest widok, przedstawiony na listingu 1.6. Warto zauważyć, że wydzieliliśmy metody, które wyświetlają in- formacje o rowerze w wierszu poleceń. Dodaliśmy także do widoku wła- ściwość, w której można zapisać obiekt typu RentABike. Listing 1.6. CommandLineView.java import java.util.*; public class CommandLineView { private RentABike rentaBike; public CommandLineView() {} public void setRentaBike(RentABike rentaBike) { Teraz będziemy mogli zobaczyć usługę RentABike udostępnioną w formie właściwo- ści. Nieco później jej wartość zostanie określona przez framework Spring. Stosowanie wstrzykiwania zależności 25 this.rentaBike = rentaBike; } public RentABike getRentaBike() { return this.rentaBike; } public void printAllBikes() { System.out.println(rentaBike.toString()); Iterator iter = rentaBike.getBikes().iterator(); while(iter.hasNext()) { Bike bike = (Bike)iter.next(); System.out.println(bike.toString()); } } } Tutaj możemy zaobserwować działanie wstrzyki- wania zależności. Dodatkowy kod, w tym przypadku napisany przez nas, tworzy oba obiekty i wstrzykuje referen- cję typu RentABike do obiektu widoku. Ostatnim elementem aplikacji jest asembler, który tworzy wszystkie obiekty i określa wartość właściwości (listing 1.7). Listing 1.7. RentABikeAssembler.java public class RentABikeAssembler { public static final void main(String[] args) { CommandLineView clv = new CommandLineView(); RentABike rentaBike = new ArrayListRentABike( Rowery Bruce a ); clv.setRentABike(rentaBike); clv.printAllBikes(); } } Teraz można skompilować aplikację, wykonując następujące polecenie: C:PozyczRowerAppsrc javac -d ..out *.java Katalog wynikowy będzie zawierać następujące, skompilowane pliki klas: Katalog: C:PozyczRowerAppout 2005-12-31 15:28 DIR . 2005-12-31 15:28 DIR .. 2006-01-02 15:02 1 737 Bike.class 2006-01-02 15:02 1 477 ArrayListRentABike.class 2006-01-02 15:02 186 RentABike.class 2006-01-02 14:58 944 CommandLineView.class 2006-01-02 14:58 496 RentABikeAssembler.class Aplikację można uruchomić w następujący sposób: C:PozyczRowerAppout java RentABikeAssembler RentABike: Rowery Bruce a Rower : producent -- Shimano : model -- Roadmaster : rama -- 20 : numer seryjny -- 11111 26 Rozdział 1: Początki : waga -- 15.0 : status -- Dobry. Rower : producent -- Cannondale : model -- F2000 XTR : rama -- 18 : numer seryjny -- 22222 : waga -- 12.0 : status -- Doskonały. Rower : producent -- Trek : model -- 6000 : rama -- 19 : numer seryjny -- 33333 : waga -- 12.4 : status -- Dobry. Jak to działa? Właśnie zobaczyłeś przykład wstrzykiwania zależności poza środowi- skiem lekkiego kontenera. Choć środowiska twórców i użytkowników lekkich kontenerów robią wiele hałasu w związku z wstrzykiwaniem zależności, to jednak pomysły leżące u podstaw tego rozwiązania są cał- kiem proste. Pisząc programy, należy używać interfejsów, a zależności nie określać samemu, lecz przy wykorzystaniu dodatkowego narzędzia. W naszych przykładach, asemblery zastąpimy w końcu frameworkiem Spring. Kiedy to się stanie, framework będzie samodzielnie wywoływać konstruktory używanych obiektów i określać występujące pomiędzy nimi zależności. Niemniej jednak na razie musimy poświęcić tej wersji apli- kacji nieco więcej uwagi. A co z… … lokalizatorami usług lub obiektami fabrykującymi? Oczywiście wstrzy- kiwanie zależności nie jest jedynym sposobem rozwiązywania zależności występujących pomiędzy obiektami. W rzeczywistości nie jest to jedyny dobry sposób rozwiązywania tego problemu. Osoby korzystające z tech- nologii J2EE wykorzystują zazwyczaj lokalizatory usług (ang. service locators). Używając tego wzorca (przedstawionego na rysunku 1.2), można przedstawić zależność w formie interfejsu, zarejestrować ją w słowniku, a następnie odszukać przy wykorzystaniu dodatkowej klasy pomocniczej nazywanej lokalizatorem (ang. locator). Nie jest to wcale złe rozwiązanie. Stosowanie wstrzykiwania zależności 27 Rysunek 1.2. Aplikacje J2EE zarządzają zależnościami przy wykorzystaniu lokalizatorów usług Strategia wstrzykiwania zależności pozwala na zastosowanie spójnego rozwiązania i całkowite oddzielenie zależności od tworzonej aplikacji. W dalszej części rozdziału przekonasz się, w jaki sposób rozwiązanie to może pomóc w testowaniu aplikacji i tworzeniu programów zapewniają- cych dużą łatwość utrzymania i konfiguracji. W rzeczywistości wcześniejsze lekkie kontenery, takie jak Avalon, wy- korzystywały właśnie to rozwiązanie. Większość nowoczesnych konte- nerów udostępnia mechanizmy służące do wyszukiwania zależności, choć zazwyczaj preferowane są inne sposoby ich rozwiązywania. Automatyzacja przykładu Najwyższy czas na małe porządki. Aby móc pójść dalej, konieczne jest zastosowanie automatyzacji. Prawdopodobnie używasz już programu Ant. Stanowi on standaryzowany sposób organizacji wszystkich zadań, jakie należy wykonać w celu skompilowania i przygotowania aplikacji. Jeśli jeszcze nie używasz tego programu, to będziesz musiał zacząć. Ant stał się wszechobecny. Aby móc posługiwać się narzędziami pro- gramistycznymi języka Java, konieczne będzie postanie używanego przez nie „języka”. Nie mamy zamiaru zamieszczać w tym rozdziale uzasad- nienia, dlaczego warto korzystać z programu Ant, gdyż zapewnie i tak już wiele na ten temat czytałeś. 28 Rozdział 1: Początki Jak to zrobić? Nie ma potrzeby pobierania pakietu instalacyjnego programu Ant — można wykorzystać ten, który jest dostępny wraz z frameworkiem Spring (http://springframework.org/). W celu wykonania wszystkich przykładów zamieszczonych w tej książce będziesz potrzebował frameworka Spring w wersji 1.1 lub późniejszej. Podczas jego instalacji należy postępować zgodnie z zaleceniami dotyczącymi używanego systemu operacyjnego. Kolejnym krokiem po zainstalowaniu frameworka Spring będzie zorga- nizowanie takiej struktury katalogów, która będzie wygodna zarówno dla frameworka Spring, jak i dla tworzonej aplikacji. Zalecamy zastosowa- nie takiej samej organizacji, jaka została użyta w przykładowej aplikacji dostarczanej wraz z frameworkiem Spring, dzięki czemu zyskamy możli- wość przeanalizowania gotowego, działającego przykładu. Poniżej przed- stawiliśmy listę katalogów, z których będziemy korzystać: src W tym katalogu przechowywane są wszystkie kody źródłowe apli- kacji. Jak zwykle struktura podkatalogów umieszczonych wewnątrz tego katalogu powinna odpowiadać strukturze pakietów. test W tym katalogu przechowywane są wszystkie testy modułów. Więcej informacji dotyczących JUnit można znaleźć w ostatnim ćwiczeniu zamieszczonym pod koniec tego rozdziału. db W tym katalogu umieszczane są wszelkie zasoby związane z bazami danych — skrypty, konfiguracje oraz kody. Niektóre z nich będą pli- kami konfiguracyjnymi, inne plikami pomagającymi stworzyć bazę danych o odpowiedniej strukturze, a jeszcze inne pozwolą na zapi- sanie w bazie informacji testowych. Jeśli nasza aplikacja ma współ- pracować z kilkoma różnymi bazami danych, to dla każdej z tych baz w katalogu db zostanie utworzony odrębny podkatalog. Automatyzacja przykładu 29 war Plik war jest typową jednostką wdrażania aplikacji sieciowych. Jeśli używasz kontenera J2EE lub kontenera serwletów, takiego jak Tomcat, to w tym katalogu będzie umieszczany plik konfiguracyjny web.xml. W tym katalogu będą umieszczane także pliki konfiguracyjne uży- wane przez framework Spring. Informacje o plikach konfiguracyjnych Springa zostały podane w ćwiczeniach zamieszczonych w dalszej części książki. Na początek rozmieść pliki wchodzące w skład naszej aplikacji w nastę- pujący sposób: • Plik RentABike.java — w katalogu src, w podkatalogach odpowia- dających strukturze pakietów. • Plik ArrayListRentABike.java — w katalogu src wraz z plikiem RentABike.java. • Plik Bike.java — w katalogu src wraz z plikiem RentABike.java. • Plik CommandLineView.java — w katalogu src wraz z plikiem RentABike.java. W końcu będzie Ci potrzebny skrypt programu Ant, który należy umie- ścić w głównym katalogu projektu. Listing 1.8 przedstawia skrypt od któ- rego zaczniemy: Listing 1.8. build.xml ?xml version= 1.0 ? project name= RentABike default= compile basedir= . property name= src.dir value= src / property name= test.dir value= test / property name= war.dir value= war / property name= class.dir value= ${war.dir}/WEB-INF/classes / target name= init mkdir dir= ${class.dir} / /target target name= compile depends= init description= Compiles all source code. javac srcdir= ${src.dir} destdir= ${class.dir} / /target To właśnie w tym pliku przekażesz programowi Ant informacje dotyczą- ce położenia plików klas wchodzących w skład aplikacji. Można je dołączyć do pliku war aplikacji lub wskazać bezpo- średnio ich wersje instalacyjne i poin- formować użyt- kowników, jakie pliki muszą wdrożyć. 30 Rozdział 1: Początki target name= clean description= Erases contents of classes dir delete dir= ${class.dir} / /target /project W celu wykonania powyższego skryptu programu Ant należy przejść do katalogu o nazwie C:PozyczRowerApp i wydać następujące polecenie: C:PozyczRowerApp ant Buildfile: build.xml init: [mkdir] Created dir: C:PozyczRowerAppwarWEB-INFclasses compile: [javac] Compiling 5 source files to C:PozyczRowerAppwar WEB-INFclasses BUILD SUCCESSFUL Total time: 2 seconds Jak to działa? Program Ant przygotował aplikację w jednym, zautomatyzowanym kroku. Jak na razie nie jest to co prawda wielkim ułatwieniem, jednak znacze- nie tej automatyzacji będzie stopniowo rosło, wraz ze wzrostem stopnia złożoności poszczególnych czynności wykonywanych w ramach kom- pilacji i przygotowywania aplikacji. Później będziesz chciał, by system samoczynnie wykonywał testy modułów, dodawał operacje związane z prekompilacją, takie jak wzbogacenie kodów bajtowych przez JDO (patrz rozdział 5.) lub kopiował pliki konfiguracyjne w odpowiednie miejsca. Można także wykonywać zadania specjalne w celu zainicjowania bazy danych lub wdrożenia pliku war na serwer aplikacji. A co z… … faktem, że niektóre zintegrowane środowiska programistyczne w ogóle nie muszą korzystać z programu Ant? Jeśli chcesz używać takich śro- dowisk programistycznych i nie przejmować się programem Ant, to bę- dziesz musiał upewnić się, że: • Kod będzie rozmieszczony w katalogach o takiej samej strukturze jak zastosowana przez nas, by nie pojawiły się żadne problemy z pa- kietami. Właśnie to nazy- wam automatyza- cją. Ograniczyliśmy całkowitą liczbę klawiszy, jakie nale- ży nacisnąć w celu skompilowania i przygotowania aplikacji — w tym momencie cały proces wymaga naciśnięcia dokładnie czterech klawiszy. Szczerze mówiąc, budujemy tę aplika- cję w zintegrowa- nym środowisku programistycznym o nazwie IDEA, stworzonym przez firmę JetBrains. Według nas dyspo- nuje ono najlepszymi dostępnymi możli- wościami refakto- ringu. Ale się nie przejmuj — każdą prezentowaną wer- sję aplikacji testo- waliśmy także przy wykorzystaniu skryptów programu Ant. Automatyzacja przykładu 31 • Zintegrowane środowisko programistyczne będzie miało dostęp do wszystkich plików .jar, z których będziemy korzystać. • W dalszych rozdziałach będziesz musiał znaleźć sposób wdrażania i uruchamiania aplikacji sieciowej, oraz wykonywania testów JUnit. Od tej chwili aż do końca książki będziemy informować, kiedy konieczne będzie dodanie nowego katalogu, wykonanie aplikacji lub udostępnienie nowej biblioteki. Nie będziemy jednak opisywać, jak należy to zrobić, za- kładając, że będziesz w stanie wykorzystać do tego celu możliwości używa- nego środowiska programistycznego lub będziesz wiedzieć, jak to uczy- nić bezpośrednio w skrypcie programu Ant. Wstrzykiwanie zależności przy wykorzystaniu frameworka Spring Już niemal przygotowaliśmy naszą aplikację do zastosowania frame- worka Spring. Czas go pobrać i użyć. W tym ćwiczeniu zastąpimy obiekt RentABikeAssembler frameworkiem Spring. Kiedy zacząłem używać Springa zamiast J2EE, moje życie się odmieniło. Stałem się znacznie bardziej produktywny. Okazało się, że pisanie kodu łatwiej stało się dla mnie łatwiejsze, a tworzony przeze mnie kod jest łatwiejszy do zrozumienia dla moich klientów. Z kolei uproszczenie kodu niejednokrotnie pozwalało na jego szybsze działanie. Poza tym wprowa- dzanie jakichkolwiek zmian w kodzie stało się nieporównanie łatwiejsze. W rzeczywistości napisałem książkę o znaczeniu i zaletach lekkich fra- meworków takich jak Spring; nosi ona nazwę Better, Faster, Lighter Java i została wydana przez wydawnictwo O’Reilly. Jak to zrobić? W pierwszej kolejności należy pobrać pakiet instalacyjny frameworka Spring. Można go znaleźć na witrynie http://springframework.org/. Stamtąd należy przejść na witrynę Sourceforge, na której można znaleźć wersję frameworka dostosowaną do używanego systemu operacyjnego (podczas pisania niniejszej książki używaliśmy wersji Spring 1.1). Następnie trzeba 32 Rozdział 1: Początki dodać do projektu nowy katalog — warWEB-INFlib — i umieścić w nim biblioteki frameworka Spring (całą zawartość katalogu dist dostępnego w pakiecie instalacyjnym frameworka Spring). Modyfikacja poprawnie zaprojektowanej aplikacji bazującej na zwyczaj- nych, starych obiektach Javy — w skrócie POJO (ang. Plain Old Java Objects) — i przystosowanie jej do korzystania z frameworka Spring nie przysparza najmniejszych problemów. Wszystko sprowadza się do wy- konania poniższych czynności: • Zmodyfikowania kodu tak, aby korzystał ze wstrzykiwania zależności. Obiekty modelu są komponentami, a usługi — aspektami. Zazwy- czaj jednak będziesz używał jedynie komponentów. • Usunięcia kodu, który tworzy obiekty i rozwiązuje zależności. • Napisania pliku konfiguracyjnego opisującego używane komponenty i aspekty. • Odwołania się do napisanego kodu za pośrednictwem frameworka Spring. Ponieważ poszczególne elementy naszej aplikacji są już przygotowane do wykorzystania wstrzykiwania zależności, zatem zastosowanie fra- meworka Spring będzie łatwym ćwiczeniem. Po prostu zastąpimy nasz asembler wersją korzystającą z frameworka i stworzymy plik konfigu- racyjny, który zostanie umieszczony w katalogu warWEB-INF. Plik konfiguracyjny został przedstawiony na listingu 1.9. Listing 1.9. RentABike-context.xml ?xml version= 1.0 ? !DOCTYPE beans PUBLIC -//SPRING//DTD BEAN//EN http://www.springframework.org/dtd/spring-beans.dtd beans bean id= rentaBike class= com.springbook.ArrayListRentABike property name= storeName value Rowery Bruce a /value /property /bean bean id= commandLineView class= com.springbook.CommandLineView property name= rentaBike ref bean= rentaBike / /property /bean /beans Wstrzykiwanie zależności przy wykorzystaniu frameworka Spring 33 Aby uruchomić skrypt przygotowujący aplikację, należy przejść do ka- talogu PozyczRowerApp i wydać następujące polecenie: C:PozyczRowerAppant Buildfile: build.xml init: [mkdir] Created dir: C:PozyczRowerAppwarWEB-INFclasses compile: [javac] Compiling 5 source files to C:PozyczRowerAppwarWEB- INFclasses BUILD SUCCESSFUL Total time: 2 seconds Na listingu 1.10 został przedstawiony nowy asembler, który zastąpił wcześniejszą klasę RentABikeAssembler. Listing 1.10. RentABikeAssembler.java package com.springbook; import org.springframework.context.support.ClassPathXmlApplicationContext; public class RentABikeAssembler { public static final void main(String[] args) { ClassPathXmlApplicationContext ctx = new ClassPathXmlApplicationContext( RentABike-context.xml ); CommandLineView clv = (CommandLineView)ctx.getBean( commandLineView ); clv.printAllBikes(); } } Jak to działa? Być może drapiesz się po głowie i zastanawiasz, co w tym wszystkim jest takiego niezwykłego. Jednak te niewielkie zmiany architektury będą miały znaczący wpływ na cykl życia aplikacji. Korzyści wynikające z ich wprowadzenia można zauważyć niemal od razu. Nie będę Cię zanudzać i opisywać ich dokładnie. Zamiast tego napiszę o tym, co się dzieje w ukry- ciu — w sposób niezauważalny dla programisty. 34 Rozdział 1: Początki A co z… … Pico, Hive Mind oraz Avalonem? To wszystko są lekkie kontenery. Każdy z nich ma swoje silne i słabe punkty. Ani Avalon, ani Hive Mind nie uzyskały na tyle dużej masy krytycznej, abyś chciał myśleć o ich zastosowaniu, zwłaszcza jeśli chcesz używać usług, które są w stanie współdziałać ze sobą. Obecnie największe udziały w rynku mają frame- worki Spring oraz Pico. Programiści poszukujący samodzielnego konte- nera zazwyczaj decydują się na wykorzystanie Pico, jednak Spring po- siada najbardziej rozbudowane i kompletne usługi dodatkowe, takie jak deklaratywne transakcje i bogate strategie zapewniania trwałości. Tworzenie testu Każdy z rozdziałów niniejszej książki zostanie zakończony stworzeniem testu. Prawdę mówiąc, jeśli jesteś programistą, który głęboko wierzy w pi- sanie programów w oparciu o testy, to testy modułów powinieneś tworzyć w pierwszej kolejności. Wielu z Was kupiło tę książkę, gdyż Spring jest w stanie poprawić łatwość testowania aplikacji. W zasadzie poprawa możliwości testowania od samego początku stanowiła jedno z podsta- wowych założeń architektury frameworka Spring. Automatyzacja testów da Ci większą pewność co do tego, że Twój kod działa poprawnie, a co więcej, że będzie działać poprawnie także po wprowadzeniu zmian. W rzeczywistości wszyscy Twoi szefowie czytają te same książki, które informują, że utrzymywanie dużych zespołów te- stujących jest kosztowne. My musimy przejąć tę pałeczkę. Nie ma żadnego efektywnego sposobu testowania, który by nie korzystał z automatyzacji. Niemniej jednak istnieje pewnie poważny problem. Wiele spośród obecnie stosowanych architektur, takich jak EJB oraz Struts, raczej nie ułatwiają testowania. Ich czas ładowania jest długi, a tworzenie obiektów zastęp- czych (ang. mock objects) jest trudne. Jednak Spring diametralnie zmienia tę sytuację. Każdy obiekt może być wykorzystany poza środowiskiem kontenera. Co więcej, ze względy na to, że kontener jest taki „lekki”, koszty związane z jego uruchamianiem Tworzenie testu 35 są pomijalnie małe. To niezwykle duża zaleta, zwłaszcza jeśli musimy testować tworzony kod. W końcu Spring zachęca i wspiera model pro- gramowania o bardzo słabych powiązaniach pomiędzy komponentami. Jak to zrobić? Test modułu (test jednostkowy, ang. unit test) można sobie wyobrazić jako kolejnego klienta aplikacji. Testy przyjmują pewne założenia odno- śnie warunków, jakie powinny być spełnione w przypadku, gdy aplika- cja będzie działać poprawnie. Na przykład, jeśli dodajesz obiekt do listy, to jej wielkość powinna się zwiększyć o jeden. Następnie test można wykonać samodzielnie podczas dodawania do kodu kolejnej funkcji, bądź też, podczas testowania starego kodu. Testy można także wykonywać jako jeden z elementów całego procesu kompilacji i przygotowywania aplikacji. W takim przypadku, jeśli założenia przyjęte w testach nie zo- staną spełnione, to cały proces przygotowywania aplikacji zakończy się niepowodzeniem. Każdy test modułu jest klasą dziedziczącą po klasie TestCase. Listing 1.11 przedstawia test stanowiący klienta fasady. Listing 1.11. RentABikeTest.java import java.util.List; import junit.framework.TestCase; public class RentABikeTest extends TestCase { private RentABike rentaBike; public void setUp() { rentaBike = new ArrayListRentABike( Rowery Bruce a ); } public void testGetName() { assertEquals( Rowery Bruce a , rentaBike.getStoreName()); } public void testGetBike() { Bike bike = rentaBike.getBike( 11111 ); assertNotNull(bike); assertEquals( Shimano , bike.getManufacturer()); } public void testGetBikes() { List bikes = rentaBike.getBikes(); 36 Rozdział 1: Początki assertNotNull(bikes); assertEquals(3, bikes.size()); } } Następnie, aby uruchomić test, konieczne będzie zmodyfikowanie skryptu programu Ant. Listing 1.12 przedstawia zmienione zadania inicjalizacji i kompilacji oraz dodatkowe zadanie odpowiadające za kompilację testu (trzeba zauważyć, iż wyrażenia ŚCIEŻKA_DO_SPRING i ŚCIEŻKA_DO_JUNIT należy zastąpić faktycznymi ścieżkami). Listing 1.12. build.xml property name= test.class.dir value= ${test.dir}/classes / property name= spring.dir value= ŚCIEŻKA_DO_SPRING / path id= bikestore.class.path fileset dir= ${spring.dir}/dist include name= *.jar / /fileset pathelement location= ${spring.dir}/lib/jakarta-commons/commons- logging.jar / pathelement location= ${spring.dir}/lib/log4j/log4j-1.2.8.jar / pathelement location= ${spring.dir}/lib/j2ee/servlet.jar / 1 dirset dir= ${basedir} / dirset dir= ${class.dir} / /path path id= run.class.path path refid= bikestore.class.path / dirset dir= ${class.dir} / /path path id= junit.class.path path refid= run.class.path / pathelement location= ŚCIEŻKA_DO_JUNIT / /path target name= init mkdir dir= ${class.dir} / mkdir dir= ${test.class.dir} / /target target name= compile depends= init 1 W najnowszej wersji frameworka Spring dostępnej w chwili przygotowywania polskiego wy- dania niniejszej książki (1.2.6) zamiast servlet.jar powinno być servlet-api.jar — przyp. red. Tworzenie testu 37 description= Compiles all source code. javac srcdir= ${src.dir} destdir= ${test.class.dir} classpathref= bikestore.class.path / /target target name= compile.test depends= init description= Compiles all unit test source javac srcdir= ${test.dir} destdir= ${test.class.dir} classpathref= junit.class.path / /target Listing 1.13 przedstawia zadanie odpowiadające za wykonanie testu. target name= test depends= compile, compile.test description= Runs the unit tests junit printsummary= withOutAndErr haltonfailure= no haltonerror= no fork= yes classpath refid= junit.class.path / formatter type= xml usefile= true / batchtest todir= ${test.dir} fileset dir= ${test.class.dir} include name= *Test.* / /fileset /batchtest /junit /target A oto wyniki testu: Buildfile: build.xml init: compile: compile.test: test: [junit] Running RentABikeTest [junit] Test run: 3, Failures: 0, Errors: 0; Time elapsed: 0.36 sec BUILD SUCCESSFUL Total time: 2 seconds Jak to działa? Ant właśnie przygotował całą aplikację, w tym także test. Następnie te- sty zostały wykonane. Wszystko zakończyło się powodzeniem. Gdyby testów nie udało się przeprowadzić pomyślnie, to aby cały proces przy- gotowywania aplikacji mógł się poprawnie zakończyć, konieczne byłoby 38 Rozdział 1: Początki takie poprawienie jej kodu, by warunki określane w testach zostały speł- nione. W ten sposób można wychwytywać i poprawiać niewielkie błędy, zanim przerodzą się one w duże problemy. W następnym rozdziale zaczniemy na poważnie korzystać z frameworka Spring. Stworzymy prawdziwy interfejs użytkownika dla naszej aplikacji, wykorzystując do tego celu szkielet Web MVC wchodzący w skład Springa. Pokażemy także, w jaki sposób można zintegrować ze Springiem istnie- jące komponenty interfejsu użytkownika. Tworzenie testu 39
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Spring. Zapiski programisty
Autor: ,
Sklep
Format
Cena
Helion.pl Helion.pl
książka
29,90 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: