W komentarzu autorzy w sposób kompleksowy omówili katalog zadań z zakresu zdrowia publicznego mających na celu poprawę sytuacji zdrowotnej społeczeństwa nałożonych na organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego, które realizują zadania własne polegające na promocji lub ochronie zdrowia. Zadania te obejmują m.in.: monitorowanie i ocenę stanu zdrowia społeczeństwa, zagrożeń zdrowia oraz jakości życia związanej ze zdrowiem społeczeństwa; edukację zdrowotną dostosowaną do potrzeb różnych grup społeczeństwa, w szczególności dzieci, młodzieży i osób starszych; działania w celu rozpoznawania, eliminowania lub ograniczania zagrożeń i szkód dla zdrowia fizycznego i psychicznego w środowisku zamieszkania, nauki, pracy oraz rekreacji; inicjowanie i prowadzenie badań naukowych oraz współpracy międzynarodowej w zakresie zdrowia publicznego; ograniczanie nierówności w zdrowiu wynikających z uwarunkowań społeczno-ekonomicznych. Komentarz wzbogacony został o wykaz najistotniejszych ustaw zawierających regulacje związane z realizacją zadań z zakresu zdrowia publicznego. Publikacja przeznaczona jest dla pracowników administracji rządowej i samorządowej zajmujących się zagadnieniami szeroko rozumianej ochrony zdrowia, pracowników podmiotów leczniczych oraz inspekcji: sanitarnej, farmaceutycznej i weterynaryjnej. Zainteresuje także adwokatów i radców prawnych prowadzących obsługę prawną tych podmiotów. Będzie mogła być także wykorzystana przez studentów administracji, prawa, zdrowia publicznego i kierunków medycznych.
Znajdź podobne książki
Ostatnio czytane w tej kategorii
Darmowy fragment publikacji:
ustawa
o zdrowiu
publicznym
Komentarz
redakcja naukowa Maciej Dercz
Maciej Dercz, Hubert Izdebski, Tomasz Rek
KOMENTARZE PRAKTYCZNE
WARSZAWA 2016
Stan prawny na 1 lipca 2016 r.
Wydawca
Izabella Małecka
Redaktor prowadzący
Joanna Maź
Opracowanie redakcyjne
Joanna Cybulska
Łamanie
Wolters Kluwer
Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących
im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej
w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.
A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty.
SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ
Więcej na www.legalnakultura.pl
POLSKA IZBA KSIĄŻKI
© Copyright by
Wolters Kluwer SA, 2016
ISBN: 978-83-8092-501-4
Dział Praw Autorskich
01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33
tel. 22 535 82 19
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
księgarnia internetowa www.profi nfo.pl
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów ..............................................................................
Uwagi wstępne ..............................................................................
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. – o zdrowiu publicznym .......
Rozdział 1. Przepisy ogólne .......................................................
Rozdział 2. Koordynacja i opiniowanie realizacji zadań
z zakresu zdrowia publicznego .................................................
Rozdział 3. Narodowy Program Zdrowia i Komitet Sterujący
Narodowego Programu Zdrowia ...............................................
Rozdział 4. Zasady finansowania zadań z zakresu zdrowia
publicznego ................................................................................
7
9
15
17
37
61
85
Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy
przejściowe, dostosowujące i końcowe .................................... 107
Wykaz najistotniejszych ustaw zawierających regulacje
związane z realizacją zadań z zakresu zdrowia publicznego
w rozumieniu art. 2 i 3 u.z.p. ........................................................ 115
Bibliografia ..................................................................................... 119
www.wolterskluwer.pl
5
WYKAZ SKRÓTÓW
Akty prawne
k.c.
k.p.
TFUE
u.d.a.r.
u.d.l.
u.d.p.p.w.
u.f.p.
–
–
–
–
–
–
–
ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cy‐
wilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380
z późn. zm.)
ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
(tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502
z późn. zm.)
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(wersja skonsolidowana: Dz. Urz. UE C 202
z 7.06.2016, s. 47)
ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach ad‐
ministracji rządowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r.
poz. 543 z późn. zm.)
ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności
leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 618
z późn. zm.)
ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności
pożytku publicznego i wolontariacie (tekst
jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 239 z późn. zm.)
ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885
z późn. zm.)
www.wolterskluwer.pl
7
Wykaz skrótów
u.RM
u.ś.o.z.
u.z.p.
Czasopisma
FK
PiP
ST
Inne
NFZ
NPZ
NSA
RM
RP
SN
TK
UE
WSA
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Mini‐
strów (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 392
z późn. zm.)
ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadcze‐
niach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (tekst
jedn.: Dz. U.
z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.)
ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu
publicznym (Dz. U. poz. 1916)
Finanse Komunalne
Państwo i Prawo
Samorząd Terytorialny
Narodowy Fundusz Zdrowia
Narodowy Program Zdrowia
Naczelny Sąd Administracyjny
Rada Ministrów
Rzeczpospolita Polska
Sąd Najwyższy
Trybunał Konstytucyjny
Unia Europejska
wojewódzki sąd administracyjny
8
www.wolterskluwer.pl
UWAGI WSTĘPNE
Niniejszy komentarz do ustawy o zdrowiu publicznym jest w znacznym
stopniu nietypowy, ze względu na konieczność zwrócenia uwagi na wiele
braków tej ustawy jeszcze przed przystąpieniem do analizowania po‐
szczególnych przepisów, ze wskazaniem czego w ogóle można by ocze‐
kiwać od ustawy noszącej tytuł „o zdrowiu publicznym”.
Nie wchodząc w tym miejscu w szerszy dyskurs o definicji zdrowia pub‐
licznego, która już z racji samej nazwy ustawy powinna zostać w tym
akcie prawnym precyzyjnie określona (o czym będzie mowa w szcze‐
gólności w komentarzu do art. 2), na wstępie należy zwrócić uwagę na
to, że poprzez użycie sformułowania „publiczne” w tytule ustawy, głów‐
ny element zawartości merytorycznej powinien dotyczyć ustalenia za‐
kresu zadań szeroko rozumianych władz publicznych w odniesieniu do
pozytywnego ich oddziaływania na utrzymanie indywidualnego zdro‐
wia ludzkiego w Polsce – w stanie co najmniej zabezpieczającym utrzy‐
manie pewnego minimum bezpieczeństwa zdrowotnego całego społe‐
czeństwa.
Zwrócić także należy uwagę na zbyt blankietowy charakter większości
regulacji prawnych zawartych w tym akcie prawnym oraz zajęcie się od
strony merytorycznej tylko pewną częścią zagadnień składających się na
zdrowie publiczne. Wydaje się zatem, że powinno to znaleźć odzwier‐
ciedlenie już w samym tytule tego aktu prawnego, a zatem tytuł powinien
www.wolterskluwer.pl
9
Uwagi wstępne
wprost wskazywać na to, że ustawa dotyczy tylko wybranych zagadnień
zdrowia publicznego.
W tej sytuacji analizę prawną poszczególnych przepisów komentowanej
ustawy poprzedzić należy przedstawieniem, naszym zdaniem istotnych,
założeń wstępnych – w zależności od spełnienia których powinno się od
strony merytorycznej opracować podstawowe zagadnienia wchodzące
w skład jej normatywnej zawartości.
W ustawie o zdrowiu publicznym powinno się zatem, co do zasady,
określić zarówno ustrój organizacyjny, jak i zasady działania wszystkich
podmiotów właściwych w odniesieniu do trzech głównych elementów
składowych zdrowia publicznego: ochrony zdrowia, prewencji i zapo‐
biegania chorobom, promocji zdrowia i edukacji prozdrowotnej. Każdy
z tych elementów powinien zostać szczegółowo opisany w formie pre‐
cyzyjnego przyporządkowania odpowiednich zadań władz publicznych
właściwym organom publicznym – w celu wskazania, za co który z nich
odpowiada i na jakich zasadach zadania te mają być realizowane w prak‐
tyce.
Ustawa o zdrowiu publicznym w pierwszej kolejności powinna stworzyć
ramy prawne niezbędne do zbudowania spójnej i efektywnej organizacji
systemowej zdrowia publicznego.
Organizacja systemu zdrowia publicznego powinna być oparta na ana‐
lizie specjalnie do tego celu uzyskanych danych statystycznych, epide‐
miologicznych i ekonomicznych, a sama ustawa – przygotowana na
podstawie powyższych danych. Oznacza to, że podstawowe zręby ustawy
powinny znajdować uzasadnienie w wiedzy naukowej z dziedziny prawa,
administracji, zarządzania, ekonomii i zdrowia publicznego. Tymcza‐
sem, analizując oficjalne uzasadnienie projektu ustawy, można odnieść
wrażenie, że jej treść jest rezultatem bardziej intuicji twórców niż wzięcia
pod uwagę naukowych badań.
10
www.wolterskluwer.pl
Uwagi wstępne
Bezdyskusyjne jest także to, że budowanie docelowego modelu systemu
zdrowia publicznego nie może spowodować dalszego ograniczenia od‐
powiedzialności władzy publicznej – a w jej ramach przede wszystkim
jednostek samorządu terytorialnego – za zdrowie publiczne i wynikające
z zasad organizacji opieki zdrowotnej zdrowie indywidualne. Regulację
ustawową zdrowia publicznego należało zatem (a tego nie uczyniono)
rozpocząć od zdefiniowania zakresów odpowiedzialności i precyzyjnego
przyporządkowania poszczególnych zadań ze sfery zdrowia publicznego
skonkretyzowanym władzom (i w miarę potrzeby innym instytucjom)
publicznym. Odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa zdro‐
wotnego i stworzenie właściwych warunków zdrowotnych dla naszej
populacji nakłada bowiem na władzę publiczną bezpośrednio Konsty‐
tucja RP.
W regulacji funkcjonowania systemu zdrowia publicznego nie powinno
się także pomijać określenia ogólnych zasad odnoszących się do funk‐
cjonowania i organizacji publicznego płatnika. Utworzenie publicznego
płatnika, działającego na rzecz zapewnienia równego dostępu do świad‐
czeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, nie po‐
winno być dokonane poza strukturą jednostek władzy publicznej i nie
może prowadzić nawet pośrednio do rozmywania odpowiedzialności
władzy publicznej za bezpieczeństwo zdrowotne obywateli. W wyniku
wprowadzenia organizacji systemowej zdrowia publicznego organy wła‐
dzy publicznej odpowiedzialne konstytucyjnie za zapewnienie prawa do
ochrony zdrowia w naszym kraju powinny uzyskać instrumenty zwią‐
zane z zaplanowaniem ilościowym i terytorialnym dostępności do
świadczeń opieki zdrowotnej, udzielanych ze środków publicznych na
poziomie zapewniającym zachowanie pewnego minimum bezpieczeń‐
stwa zdrowotnego w Polsce.
Głównym celem do osiągnięcia w wyniku wprowadzenia odpowiedniej
ustawy o zdrowiu publicznym jest to, aby zakresy odpowiedzialności za
poszczególne elementy składowe tworzonego systemu zdrowia publicz‐
nego zostały określone w sposób precyzyjny i zadania różnych organów
władzy publicznej nie nachodziły na siebie wzajemnie, a ta część zadań
www.wolterskluwer.pl
11
Uwagi wstępne
z zakresu zdrowia publicznego, która dotychczas nie została prawnie
przyporządkowana żadnemu rodzajowi władzy publicznej, została
prawnie dookreślona. Ten postulat również nie został przez ustawo‐
dawcę spełniony.
Niestety obecna zawartość normatywna komentowanej ustawy nie prze‐
ciwstawia się także – mimo zapowiedzi w uzasadnieniu projektu – jednej
z głównych przyczyn dysfunkcji organizacji zadań z zakresu zdrowia
publicznego, jaką jest brak systemowej spójności oraz brak efektywnej
koordynacji działania między głównymi jego uczestnikami: organami
centralnej i wojewódzkiej administracji rządowej, jednostkami samo‐
rządu terytorialnego, NFZ i realizatorami świadczeń z zakresu zdrowia
publicznego. Brak precyzyjnych formalnych mechanizmów koordynacji
w odniesieniu do sfery zadań ze zdrowia publicznego, które przecież
powinny stanowić istotny element całego systemu ochrony zdrowia po‐
woduje, że prowadzona przez państwo polityka zdrowotna nie tworzy
spójnej całości.
Wydaje się, że wadą obecnej regulacji jest także brak odpowiednich pro‐
cedur określających sposoby i formy koordynacji współpracy w zakresie
realizacji zadań ze sfery zdrowia publicznego pomiędzy jednostkami sa‐
morządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami a administracją
rządową.
Działania w zakresie promocji zdrowia są następnym elementem okreś‐
lonym w ustawie zbyt ogólnikowo, co powoduje, że ta bardzo istotna
sfera aktywności systemu zdrowia publicznego jest przez władze pub‐
liczne niedoceniana, a tym samym pozostanie także niedoinwestowana,
mimo jej ogromnego znaczenia dla poprawy zdrowia społeczeństwa
i zmniejszenia potrzeb stosowania instrumentów medycyny naprawczej.
Brak precyzyjnego określenia odpowiedzialności poszczególnych władz
publicznych za promocję zdrowia powoduje, że nie można w tym za‐
kresie uzyskać oczekiwanych pozytywnych efektów prozdrowotnych.
Istotnym brakiem regulacji jest również niedocenienie potencjalnej ak‐
tywności samego społeczeństwa w zakresie promocji i profilaktyki zdro‐
12
www.wolterskluwer.pl
Pobierz darmowy fragment (pdf)
Gdzie kupić całą publikację:
Aktualnie brak ofert nabycia tej publikacji drogą kupna...
Opinie na temat publikacji:
Inne popularne pozycje z tej kategorii:
Czytaj również:
Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką :