Przewodniki-Celowniki to nowatorskie publikacje turystyczne, opisujące najciekawsze miasta i regiony Europy. Ich wyróżnikiem są dokładne mapy oraz zwięzłe, przygotowane w formie leksykonu i ilustrowane zdjęciami opisy atrakcji turystycznych. Nowe przewodniki dają swobodę podczas zwiedzania, wolność i niezależność podczas wycieczek i podróży. Pozwalają w prosty sposób odnajdywać w terenie interesujące miejsca i identyfikować obiekty. Mapa, tekst i zdjęcia uzupełniają się i tworzą wzajemnie powiązaną całość, która sprawi, ze samodzielne zwiedzanie zwiedzanie miasta stanie się prawdziwą przyjemnością!
Przewodnik-Celownik Wiedeń to:
Atlas centrum miasta 1:10 000
Alfabetyczny leksykon 127 największych atrakcji turystycznych
Ponad 140 kolorowych fotografii
Zwięzłe informacje praktyczne
Przejrzysty system odsyłaczy ... a wszystko po to, by w nieskrępowany sposób cieszyć się
Wiedniem, bezbłędnie trafiać do wybranych przez siebie celów,
ułożyć własny plan zwiedzania, poznać i zobaczyć
największe atrakcje miasta.
Katarzyna Głuc - dziennikarka i baczna obserwatorka rzeczywistości. Miłośniczka zdrowego stylu życia, rozwoju osobistego i kina europejskiego. Pasję podróżniczą odkryła podczas wyprawy przez Stany Zjednoczone, w trakcie której urzekło ją piękno krajobrazu i barwne osobowości napotkanych ludzi. W dużych metropoliach (Berlin, Wiedeń, Madryt, Londyn, Paryż) czuje się jak ryba w wodzie, a wyciszenia szuka na łonie natury. Współpracując na co dzień ze Stowarzyszeniem Aktywne Kobiety dba o to, by kobietom w Polsce żyło się lepiej.
Darmowy fragment publikacji:
Autorka: Katarzyna Głuc
Wykorzystano także teksty Elżbiety i Andrzeja Lisowskich.
Redaktor prowadzący: Maciej Żemojtel
Redakcja i korekta: Firma AB | Agnieszka Bąk
Zdjęcie na okładce: © Elena Schweitzer | Fotolia.com
Opracowanie kartograficzne: Grzegorz Marchut
Źródło pochodzenia danych kartograficznych:
© OpenStreetMap contributors
www.opendatacommons.org/licenses/odbl
Koncepcja graficzna serii: PANCZAKIEWICZ ART.DESIGN | Paweł Panczakiewicz
Projekt okładki i strony tytułowej: MAZAKI STUDIO | Konrad Rządowski
Skład: Krzysztof Hosaja
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu ni-
niejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kse-
rograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym
lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towaro-
wymi ich właścicieli.
Autor oraz wydawnictwo Helion dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informa-
cje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wyko-
rzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich.
Autor oraz wydawnictwo Helion nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewen-
tualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Wydawnictwo Helion
ul. Kościuszki 1c, 44-100 Gliwice
tel.: 32 2309863
e-mail: redakcja@bezdroza.pl
księgarnia internetowa: http://bezdroza.pl
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres:
http://bezdroza.pl/user/opinie/?bewie1
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydanie I
ISBN: 978-83-246-6152-7
Copyright © Helion, 2013
SPIS TREŚCI
4
Indeks atrakcji turystycznych
17
Atlas Wiednia
49
Historia Wiednia
61
Atrakcje Wiednia
175
Informacje praktyczne
•
•
•
Kup książkę
Poleć książkę
Oceń książkę
Księgarnia internetowa
•
Lubię to!
•
Nasza społeczność
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Historia Wiednia
Pod panowaniem Babenbergów
Wenus z Willendorfu i Vindobona
Pod panowaniem Babenbergów
Założenie pierwszej osady na terenie współczesnego Wiednia
datuje się na 800 r. p.n.e., choć dzięki przełomowym odkryciom
austriackich archeologów wiadomo, że był on zamieszkiwany
już ponad 25 tys. lat temu. Właśnie tyle lat ma paleolityczna fi-
gura Wenus z Willendorfu, przechowywana dziś w wiedeńskim
79 Muzeum Historii Naturalnej.
W V w. p.n.e. obszar ten zajęli Celtowie, których największą zasłu-
gą było wprowadzenie ludów europejskich w epokę żelaza. Zre-
wolucjonizowali rolnictwo i wyrób sprzętów militarnych, a z cza-
sem rozpoczęli także bicie własnych monet.
Korzystna lokalizacja sprawiła, że w I w. n.e. Rzymianie zdecydo-
wali o utworzeniu tu obozu wojskowego Castrum Vindobona
(pozostałości fortyfikacji można podziwiać dziś w 93 Römer-
museum i przy 67 Michaelerplatz). Przechodziła przez niego
jedna z odnóg bursztynowego szlaku, co znacząco wpłynęło na
rozwój handlu na tym terenie. Ostateczny upadek Vindobony na-
stąpił w V w. n.e. wraz z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego.
Widok ze wzgórza
Leopoldsberg
© Schieder Markus | Shutterstock.com
Pod koniec IX w. po raz pierwszy użyto nazwy „Wiedeń”. Stało się tak za spra-
wą bitwy frankońsko-hungarskiej, rozegranej apud Weniam (pod Wiedniem).
Cesarz Otton I w 996 r. powierzył tę krainę dynastii Babenbergów, co przyczyniło
się do zwiększenia znaczenia Austrii na mapie handlowej ówczesnej Europy.
Dzięki staraniom Henryka II Jasomirgotta w 1156 r. Austria zyskała status księstwa,
a siedzibą władcy po raz pierwszy stał się Wiedeń. Miasto systematycznie roz-
budowywane przez Leopolda V doczekało się romańskiego kościoła św. Szcze-
pana (z pierwotnej budowli zachowała się tzw. Brama Olbrzymów), pałacu na
terenie placu 4 Am Hof, mennicy i murów miejskich. Pieniądze na nowe in-
westycje pochodziły w większości z okupu za króla Ryszarda Lwie Serce, upro-
wadzonego w Wiedniu w 1179 r.
W 1221 r. Wiedeń otrzymał prawa miejskie. Wprowadzono tzw. Stapelrecht
(nakaz handlowy), na mocy którego austriacka stolica została jednym z naj-
ważniejszych ośrodków handlowych Świętego Cesarstwa Rzymskiego Naro-
du Niemieckiego.
Ostatni przedstawiciel Babenbergów, Fryderyk II Bitny, zginął w 1246 r. w bitwie
z Węgrami. Tron objął po nim król czeski, Przemysław Ottokar II.
Kup książkę
50
Poleć książkę
Kup książkę
51
Poleć książkę
WIEDEń
B Belweder
Atrakcje wiednia
Prinz Eugen-Straße 27
0, 18 (przystanek: Südbahnhof)
lub D (przystanek: Schloss
Belvedere)
13A, 69A (przystanek:
Südbahnhof)
U1 (przystanek: Südtirolerplatz)
+43 1 79557134
www.belvedere.at
codz. 10.00–18.00,
śr. 10.00–21.00
N 11 EUR, U 8,50 EUR
tak
9 Belweder
13 J17
wiedeński Belweder to dwa barokowe pałace (Górny i dolny Belwe-
der), które książę eugeniusz Sabaudzki zlecił wykonać utytułowanemu
austriackiemu architektowi, Johannowi Lucasowi von Hildebrandtowi.
Prace zakończono w 1723 r., oddając w ręce księcia najpiękniejszy kom-
pleks architektury późnego baroku.
eugeniusz Sabaudzki, który przez lata prowadził wyczerpujące woj-
ny z Francją, uchodził za znakomitego wodza. Oprócz znacznych osią-
gnięć w sztuce wojennej, zdobył także miano konesera sztuki. wraz
z podpisaniem pokoju w Rastatt w 1714 r. mógł poświęcić się całkowi-
cie kontemplacji dzieł sztuki i rekreacji w letniej rezydencji. w i połowie
XiX w. Belweder zyskał sławę nie tylko za sprawą słynnych ekspona-
tów – urządzano w nim również imprezy plenerowe i pokazy fajer-
werków. Pod koniec XiX w. znaczna część zbiorów malarstwa trafiła
do 54 Muzeum Historii Sztuki.
dolny Belweder pełnił funkcję rezydencji letniej, podczas gdy w Gór-
nym Belwederze odbywały się liczne uroczystości i bale. w 1897 r.
architekt emil von Förster przeprowadził modernizację obiektu, do-
stosowując go do potrzeb ostatniego z mieszkających tu Habsbur-
gów, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Od 1919 r. kompleks stał się
siedzibą Galerii Austriackiej.
Pałacowy ogród barokowy został zaprojektowany przez bawarskiego
architekta, dominique’a Girarda. Rozpoczyna się przy dolnym Belwe-
derze, przechodząc symetrycznie wzdłuż głównej osi w stronę dalszej
rezydencji. Jego koncepcja nawiązuje do modelu ogrodu francuskiego,
z uporządkowanymi drzewami, żywopłotami, rzeźbami i fontanną. Obok
zachowanej do dziś oranżerii (w której od 2007 r. mieści się nowocze-
sna hala wystawowa), w ogrodzie znajdowała się woliera i menażeria.
dolny Belweder wznosi się przy ulicy Rennweg. Mieści się w nim
Muzeum Sztuki Barokowej i Muzeum Sztuki Średniowiecznej.
w apartamentach letnich księcia eugeniusza Sabaudzkiego znajduje
się bogata kolekcja XViii-wiecznej rzeźby i malarstwa. Największy za-
chwyt wzbudza Sala Marmurowa, ozdobiona freskami Martino Alto-
monte i Gaetana Fantiego. w Złotym Gabinecie uwagę przykuwa rzeź-
ba Balthazara Permosera Apoteoza księcia Eugeniusza, a dalej dzieła Fran-
za Xavera Messerschmitta. Pobliskie Muzeum Sztuki Średniowiecznej
prezentuje głównie eksponaty w stylu gotyckim.
w Górnym Belwederze mieści się kolekcja austriackiego malarstwa z XiX
i XX w. Najbardziej obleganym punktem galerii jest sala ze zbiorami ob-
razów secesyjnego artysty, Gustava Klimta. Znajduje się w niej słynny
Pocałunek. dalsze sale zajmują dzieła artystów związanych z ekspresjo-
nizmem, m.in. praca egona Schiele, Śmierć i dziewczyna. Na drugim pię-
trze można podziwiać dorobek klasyków i romantyków.
Kup książkę
68
Poleć książkę
Górny Belweder
© Mueller Josef | Shutterstock.com
Widok w stronę Dolnego Belwederu
Kup książkę
69
© Tupungato | Shutterstock.com
Poleć książkę
wiedeń
G
Gasometer
Graben
Grinzing
28
Gasometer (Gazometry)
Guglgasse 6
72A (przystanek: Döblerhofstraße/
Modecenterstraße)
U3 (przystanek: Gasometer)
www.wiener-gasometer.at
codz. 8.00–20.00
tak
Oryginalne gmachy wiedeńskich gazometrów wznoszą się nad dziel-
nicą Simmering. wykorzystywane jako zbiorniki gazu miejskiego przez
blisko 80 lat, spełniają dziś funkcję ośrodków kultury i rozrywki. Każdy
z czterech budynków ma pojemność ponad 90 tys. m³. wybudowa-
no je w latach 1896–99 jako największą tego typu konstrukcję w euro-
pie. Służyły miastu do 1984 r. Od 1995 r. trwała przebudowa i rewitali-
zacja obiektu. Zachowano zabytkowe ściany zewnętrzne, zaś wnętrza
oddano w ręce czterech architektów: Jeana Nouvela, Coopa Himmel-
blau, Manfreda wehdorna i wilhelma Holzbauera. Pod koniec lat 90.
w olbrzymich halach odbywały się imprezy techno i awangardowe
wystawy. Obecnie w dolnej części znajdują się centra handlowe, kino
i sala koncertowa, a powyżej biura i mieszkania.
Graben
1A, 2A, 3A (przystanek:
Petersplatz/Graben)
U1, U3 (przystanek:
Stephansplatz)
tak
Grinzing
38 (przystanek: Grinzing/
Schleife)
N38 (przystanek: Grinzing/
Schleife)
tak
29
Graben
8 G14, G15
Najsłynniejszą ulicę wiednia codziennie oblegają setki turystów. Mało
kto wie jednak, że wchodziła ona w skład rzymskiego obozowiska
Vindobona. w średniowieczu stała się jedną z pierwszych ulic miesz-
kalnych nowej części miasta. Zyskała także rozgłos za sprawą licznych
procesji i pochodów triumfalnych. w XViii w. Graben stała się popularną
wśród elit miejskich promenadą. Niecałe 100 lat później na ulicy zaczęły
pojawiać się luksusowe sklepy, dzięki którym do dziś uchodzi za najważniej-
szy deptak handlowy wiednia. Najbardziej charakterystycznym elementem
Graben jest barokowa kolumna 85 Pestsäule. w pobliżu znajdują się
dwie fontanny autorstwa Johanna Martina Fischera, przedstawiające księ-
cia Leopolda Babenberga i św. Józefa.
30
Grinzing
Położona blisko Lasku wiedeńskiego dzielnica Grinzing jest celem po-
dróży miłośników wina. To właśnie tutaj mieszczą się typowe austriac-
kie heurigery (winiarnie) serwujące Grüner Veltliner i Gemischter Satz.
Uroki malowniczych terenów docenił sam Ludwik van Beethoven,
tworząc w ich zaciszu nowe kompozycje. Nazwa Grinzing pojawiła się
już w średniowieczu, gdy na terenie wsi mieszkali winiarze i robotni-
cy. w 1426 r. wzniesiono w niej kościół św. Krzyża, dający schronienie
przedstawicielom zlikwidowanych zakonów. Na tutejszym cmentarzu
znajdują się groby Gustava Mahlera, Almy Mahler-werfel, Paula wesse-
ly, idy Krottendorf i Thomasa Bernharda.
Kup książkę
84
Poleć książkę
Atrakcje wiednia
Zabytkowe budynki wiedeńskich Gazometrów
© Jakub Cejpek | Fotolia.com
Deszczowy wieczór na Graben
Kup książkę
85
© Jorg Hackemann | Shutterstock.com
Poleć książkę
wiedeń
H
Hofburg
Atrakcje wiednia
Hofburg
1, 2, D (przystanek: Burgring)
A, 57A, N25, N26, N36,
N38, N58, N60, N66, N67
(przystanek: Burgring)
U2 (przystanek:
Museumsquartier)
www.hofburg-wien.at
tak
37
Hofburg
8 H13, H14
Przez ponad 600 lat Hofburg pełnił funkcję siedziby największych au-
striackich władców, stając się jednym z kluczowych miejsc na histo-
rycznej mapie europy. Rozległa rezydencja, sukcesywnie powiększana
przez kolejnych gospodarzy, ostatecznie zajmuje aż 240 tys. m². w jej
skład wchodzi 18 skrzydeł, 19 dziedzińców, 54 klatki schodowe i ponad
2,6 tys. pomieszczeń. Osiągając imponujące rozmiary, kompleks pała-
cowych budynków zyskał status „miasta w mieście”.
Najstarszą częścią Hofburga jest Alte Burg, przekształcony w XViii w.
w 103 Dziedziniec Szwajcarski. Zachował się w nim rdzeń średnio-
wiecznego zespołu zabudowań Przemysława Ottokara ii. Król Czech
i książę Moraw zbudował tu swój zamek pod koniec Xiii w. Od 1533 r.
mieszkał w nim cesarz Ferdynand i.
w 1552 r. prowadzącą na główny dziedziniec bramę Schweizertor prze-
budował Pietro Ferabsco. Zabytek jest dziś jednym z nielicznych za-
chowanych w wiedniu przykładów architektury renesansowej. w tym
samym skrzydle mieści się Skarbiec, z cennymi insygniami Cesarstwa
Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Ferdynand i w 1559 r. zarządził wzniesienie rezydencji dla syna Maksy-
miliana. Powstał wówczas Stallburg, który później zmieniono na staj-
nie dla lipicanów.
wiek XVi przyniósł budowę pałacu cesarzowej Amelii, który na prośbę
Leopolda i połączono z dziedzińcem Szwajcarskim. w nowo powsta-
łym Skrzydle Leopolda rezydowali cesarzowa Maria Teresa i Józef ii
(obecnie mieści się w nim siedziba prezydenta Austrii).
Hofburg rozbudowano w duchu barokowym na początku XViii w.
Pod okiem nadwornego architekta Josepha Bernharda Fischera von
erlach wzniesiono Austriacką Bibliotekę Narodową, z bogatą kolekcją
książek należących do rodu Habsburgów. w połowie XiX w. Franciszek
Józef wprowadził się do 47 Apartamentów Cesarskich na piętrze
Reichskanzleitrakt. wyposażone w oryginalne przedmioty komnaty
do dziś wzbudzają zachwyt zwiedzających. w zaprojektowanej przez
Louisa de Montoyera Sali Ceremonialnej nieprzerwanie odbywają się
bale i eleganckie przyjęcia.
istotną modernizację pałacu przeprowadził Ferdynand Kirschner, do-
łączając do niego skrzydło św. Michała. Zakrzywiona fasada z kopułą
wysoką na 50 m dominuje nad starówką; aż do upadku monarchii peł-
niła rolę najważniejszej bramy zamku.
Po zwiedzeniu Hofburga warto odpocząć w pobliskim ogrodzie zam-
kowym 12 Burggarten, jednym z ulubionych miejsc wypoczynku
rdzennych wiedeńczyków. Główną atrakcją jest tu Palmiarnia z kolek-
cją tropikalnych roślin oraz dom Motyli zamieszkały przez setki kolo-
rowych owadów.
Kup książkę
92
Poleć książkę
Hofburg – fasada nowego pałacu
© Muellek Josef | Shutterstock.com
Na głównym dziedzińcu Hofburga
Kup książkę
93
© Digitalpress | Fotolia.com
Poleć książkę
wiedeń
O
Otto Wagner Pavillon Karlsplatz
P
Parlament
Atrakcje wiednia
Karlsplatz
1, 62 (przystanek: Karlsplatz/
Straßenbahn)
4A (przystanek: Karlsplatz/
Resselpark)
U1, U2, U4 (przystanek:
Karlsplatz)
+43 1 505877201
wt.–nd. 10.00–18.00
N 4 EUR, U 3 EUR
tak
Dr.-Karl-Renner-Ring 3
1, 2, D (przystanek:
Stadiongasse/Parlament)
2A, 48A, N25, N26, N36, N38,
N46, N58, N60 (przystanek:
Dr.-Karl-Renner-Ring)
U2 (przystanek: Rathaus)
+43 1 401100
www.parlament.gv.at
pon.–pt. 6.30–19.00,
sob. 9.00–17.00
N 5 EUR, U 2,50 EUR
tak
83
Otto Wagner Pavillon Karlsplatz
(pawilony Ottona Wagnera)
8 I15
w związku z budową miejskiej sieci kolejowej w 1898 r. wzniesiono re-
prezentacyjne pawilony przy Karlsplatz (funkcjonujące wówczas jako
stacja metra). Projekt wykonany przez Ottona wagnera uchodzi dziś za
jeden z najlepiej zachowanych przykładów wiedeńskiej secesji.
Na początku XX w. plany austriackiego architekta uznano za rewolucyjne.
Gmach z białego marmuru artysta ozdobił złoceniami i zielonymi kon-
turami. Liczne elementy dekoracyjne wykonano z drewna i metalu. do
dzisiaj obiekt zachwyca miłośników Jugendstilu, mimo że przestał peł-
nić swą pierwotną rolę. Jeden z pawilonów jest obecnie siedzibą klubu
muzycznego, drugi zagospodarowało 123 Muzeum Historii Wiednia.
w części zachodniej urządzono stałą wystawę poświęconą życiu i twórczo-
ści Ottona wagnera. wśród eksponatów znajdują się plany budynków zapro-
jektowanych przez architekta, m.in. 87 Pocztowej Kasy Oszczędności,
51 kościoła am Steinhof oraz nowoczesnych osiedli mieszkaniowych.
Zwiedzający mogą zapoznać się z mapą miasta uwzględniającą dokonania
wagnera oraz przybliżyć sobie głoszoną przez niego teorię nowych miast.
Podczas rozbudowy sieci metra zabytkowe pawilony zostały rozebrane,
jednak fala protestów sprawiła, że już w 1977 r. pojawiły się z powrotem.
84
Parlament
7 G12, H12
Budynek Parlamentu, o powierzchni ponad 13,5 tys. m², to największy
obiekt architektoniczny przy Ringstrasse ( 92 Ring). Autorem utrzy-
manej w greckim stylu budowli jest Theophil edvard Hansen. Architekt,
odpowiedzialny także za wystrój wnętrz, po zakończeniu prac został
nagrodzony przez cesarza Franciszka Józefa tytułem barona.
Kamień węgielny pod budowę położono 2 września 1874 r., a oficjalnie
zakończono ją 9 lat później. Finałowym akcentem stało się wzniesienie
przed wejściem fontanny z posągiem Ateny. Legenda głosi, że grecka
bogini znużona ciągłymi sporami liberałów z konserwatystami celo-
wo ustawiła się tyłem do budynku. Klasyczna forma Parlamentu miała
nawiązywać do starożytnej Grecji, powszechnie uznawanej za koleb-
kę demokracji. Portyk ozdabiają posągi greckich bogów: Apolla, Ateny,
Zeusa, Hery, Hefajstosa, Hermesa, demeter, Posejdona, Artemis i Aresa.
wewnątrz budynku można podziwiać marmurowe figury, płaskorzeź-
by i gipsowe sztukaterie. Na uwagę zasługują zwłaszcza: Sala Kolumn
(z 24 kolumnami korynckimi) i Sala Balowa.
w Parlamencie austriackim obradują dwie izby: licząca 183 członków
Rada Narodowa i składająca się z 62 członków Rada Federalna. Obie
izby tworzą razem Zgromadzenie Federalne.
Kup książkę
134
Poleć książkę
Jeden z secesyjnych pawilonów na placu Karola
© World travel images | Fotolia.com
Reprezentacyjny budynek Parlamentu
Kup książkę
135
© clearlens | Shutterstock.com
Poleć książkę
wiedeń
Pobierz darmowy fragment (pdf)
