Darmowy fragment publikacji:
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.
Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autorzy oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce.
Redaktor prowadzący: Magdalena Dragon-Philipczyk
Projekt okładki: Jan Paluch
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie/ztalen
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-7512-8
Copyright © Adam Grzegorczyk, Tomasz Kopeć 2013
Printed in Poland.
• Kup książkę
• Poleć książkę
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
SPIS TRE(cid:317)CI
Od autorów
Wst(cid:255)p
Rozdzia(cid:295) 1. Kariera
Czy zajmowa(cid:202) si(cid:218) rozrywk(cid:200)
Czynniki sukcesu artysty
Pocz(cid:200)tek kariery
Plan kariery
Budowanie kariery
Kryzys kariery
Z mened(cid:285)erem lub bez
Rozdzia(cid:295) 2. Mened(cid:350)er
Zadania mened(cid:285)era
Kiedy zatrudnia(cid:202) mened(cid:285)era
Kto mo(cid:285)e by(cid:202) mened(cid:285)erem
Jak nawi(cid:200)za(cid:202) kontakt z mened(cid:285)erem
Jak wybiera(cid:202) mened(cid:285)era
Jak ustala(cid:202) warunki wspó(cid:239)pracy z mened(cid:285)erem
Zespó(cid:239) wspó(cid:239)pracowników
Ocena dzia(cid:239)alno(cid:258)ci mened(cid:285)era
Zmiana mened(cid:285)era
Optyka mened(cid:285)era
Rozdzia(cid:295) 3. Nagrania
Fonografia
Przemys(cid:239) fonograficzny
Struktura firmy fonograficznej
Jak wyda(cid:202) p(cid:239)yt(cid:218)
Repertuar
5
9
11
11
14
19
22
25
30
33
39
39
43
45
47
52
70
72
78
81
82
89
89
93
102
107
112
Kup książkęPoleć książkę4
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
Demo
Nawi(cid:200)zanie wspó(cid:239)pracy z firm(cid:200) fonograficzn(cid:200)
Bud(cid:285)et nagraniowy
Premiera albumu
Rozdzia(cid:295) 4. Koncerty
Estrada
Rider techniczny
Planowanie trasy koncertowej
Przygotowanie trasy koncertowej
Road manager
Wspó(cid:239)praca z promotorem
Rozliczanie
Rozdzia(cid:295) 5. Pieni(cid:235)dze
Finanse artysty
Planowanie finansowe
Zarz(cid:200)dzanie maj(cid:200)tkiem artysty
Doradca finansowy
Rozdzia(cid:295) 6. Wizerunek
Znaczenie wizerunku
Nazwa i pseudonim
Kreacja wizerunku
Media promocji
Sprzeda(cid:285) wizerunku
Rozdzia(cid:295) 7. Copyright
W(cid:239)asno(cid:258)(cid:202) intelektualna
Prawa osobiste i maj(cid:200)tkowe
Prawa autorskie i pokrewne
Organizacje zbiorowego zarz(cid:200)dzania
Publishing
Plagiat
Rozdzia(cid:295) 8. Umowy
Kontrakt fonograficzny
Umowa mened(cid:285)erska
Umowa koncertowa
Bibliografia
O autorach
117
122
128
130
135
135
140
142
148
154
157
162
165
165
169
172
176
179
179
185
190
192
200
211
211
215
217
219
223
235
243
243
262
303
307
311
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:294) 1. KARIERA
CZY ZAJMOWA(cid:236) SI(cid:254) ROZRYWK(cid:234)
Czytelnicy tych s(cid:239)ów podj(cid:218)li ju(cid:285) zapewne decyzj(cid:218) co do odpowiedzi na to
pytanie. Tak mo(cid:285)emy zgadywa(cid:202), bo nasza ksi(cid:200)(cid:285)ka to spory wydatek i trudno
nam wierzy(cid:202), (cid:285)e kto(cid:258) zakupi(cid:239) j(cid:200) wy(cid:239)(cid:200)cznie, aby sprawi(cid:202) rado(cid:258)(cid:202) autorom. Ta
sprawa nie jest a(cid:285) tak oczywista. (cid:165)cie(cid:285)ka zawodowej kariery w show-biznesie
mo(cid:285)e wydawa(cid:202) si(cid:218) interesuj(cid:200)ca i kusi(cid:202) pocz(cid:200)tkowymi sukcesami, jednak
podj(cid:218)cie decyzji o wyborze jej jako swojej drogi (cid:285)yciowej wymaga odpo-
wiedniego zastanowienia i samo(cid:258)wiadomo(cid:258)ci. Analizuj(cid:200)c swój potencja(cid:239),
nale(cid:285)y odpowiedzie(cid:202) sobie na trzy podstawowe pytania:
1. Czy mam talent?
2. Czy chc(cid:218) zrobi(cid:202) karier(cid:218) w rozrywce (czy po u(cid:258)wiadomieniu sobie, o co
w tym chodzi, takie (cid:285)ycie rzeczywi(cid:258)cie mi si(cid:218) podoba; czy lubi(cid:218) po-
dró(cid:285)owa(cid:202), czy lubi(cid:218) wyst(cid:218)powa(cid:202) publicznie, czy jestem gotów wystawi(cid:202)
si(cid:218) na stres, ograniczenia (cid:285)ycia osobistego i ryzyko upadku z wysokiego
konia)?
3. Czy g(cid:239)(cid:218)boko wierz(cid:218) w siebie i jestem zdesperowany, aby osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202)
sukces w show-biznesie?
Kwestia talentu jest i (cid:239)atwa, i trudna do rozstrzygni(cid:218)cia. O jego posiadaniu
(cid:258)wiadczy (cid:239)atwo(cid:258)(cid:202) pisania lub komponowania, szybko(cid:258)(cid:202) opanowywania
umiej(cid:218)tno(cid:258)ci gry na instrumencie, skala g(cid:239)osu itp. Z drugiej strony po-
wstaje pytanie, czy tak rozumiane umiej(cid:218)tno(cid:258)ci stanowi(cid:200) co(cid:258) unikalnego
w skali kraju czy (cid:258)wiata, czy by(cid:202) mo(cid:285)e s(cid:200) stanem typowym dla dziesi(cid:200)t-
ków tysi(cid:218)cy osób. O tym mo(cid:285)na si(cid:218) przekona(cid:202) w konfrontacji z innymi
Kup książkęPoleć książkę12
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
podczas ró(cid:285)nego rodzaju przegl(cid:200)dów i konkursów. Nale(cid:285)y tak(cid:285)e wzi(cid:200)(cid:202)
pod uwag(cid:218) kwesti(cid:218) dynamiki rozwoju wymienionych umiej(cid:218)tno(cid:258)ci i po-
tencjalnego ich stanu, jaki artysta ma szans(cid:218) osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202) w szczycie swojej
kariery, a tak(cid:285)e definiowane przez fachowców szczególnie precyzyjnie
tzw. „to co(cid:258)”. Co do tego rodzaju kategorii nie wynaleziono dotychczas
narz(cid:218)dzia s(cid:239)u(cid:285)(cid:200)cego do obiektywnego pomiaru, a najbardziej zbli(cid:285)onym
do prawdy mo(cid:285)e by(cid:202) instrument w postaci intuicji osób o odpowiednim
do(cid:258)wiadczeniu w bran(cid:285)y. Takiemu pomiarowi tak(cid:285)e warto si(cid:218) podda(cid:202)
w(cid:239)a(cid:258)nie podczas dowolnych form amatorskiego wspó(cid:239)zawodnictwa.
Notuje si(cid:218) na (cid:258)wiecie przypadki zawrotnych karier robionych przez osoby
niech(cid:218)tne temu, co robi(cid:200). Mo(cid:285)na oczywi(cid:258)cie osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202) pozycj(cid:218) Andrzeja
Go(cid:239)oty, nienawidz(cid:200)c boksu. W rozs(cid:200)dnej analizie szans trzeba jednak
wzi(cid:200)(cid:202) pod uwag(cid:218) intensywno(cid:258)(cid:202) ch(cid:218)ci. Kariera w show-biznesie to ogromne
po(cid:258)wi(cid:218)cenie ze strony samego artysty, ale tak(cid:285)e jego rodziny, przyjació(cid:239)
i znajomych. Nawet je(cid:258)li tylko jeden z czynników sk(cid:239)adaj(cid:200)cych si(cid:218) na tego
rodzaju (cid:285)ycie niezbyt odpowiada kandydatowi na artyst(cid:218), nale(cid:285)y si(cid:218) zasta-
nowi(cid:202), na ile ten czynnik b(cid:218)dzie wywo(cid:239)ywa(cid:239) dyskomfort w ca(cid:239)ym przysz(cid:239)ym
(cid:285)yciu.
Jednym z parametrów oceny sytuacji, jaki musimy wzi(cid:200)(cid:202) pod uwag(cid:218), jest
poziom wiary i motywacji do zrobienia kariery w przemy(cid:258)le rozrywkowym.
W badaniach spo(cid:239)ecznych przeprowadzonych na grupie 100 nastoletnich
uczestników eliminacji programu „Idol 3”, posiadaj(cid:200)cych stwierdzone
przez jury podstawowe umiej(cid:218)tno(cid:258)ci wokalne, na pytanie „Czy chcesz zrobi(cid:202)
karier(cid:218) w show-biznesie?” odpowiedzi pozytywnej udzieli(cid:239)o 99 respondentów
(jeden z badanych pochodzi(cid:239) z Zambii i nie komunikowa(cid:239) si(cid:218) w (cid:285)adnym
z j(cid:218)zyków europejskich)1. To do(cid:258)wiadczenie nakazuje zada(cid:202) inne pyta-
nie: czy próba kariery w rozrywce zniszczy(cid:239)a komu(cid:258) (cid:285)ycie, a je(cid:258)li tak, to
jakiej skali jest to niebezpiecze(cid:241)stwo i na jakich etapach (cid:285)ycia wyst(cid:218)pu-
je? Zupe(cid:239)nie powa(cid:285)nie odpowiadaj(cid:200)c na to pytanie, trzeba zauwa(cid:285)y(cid:202), (cid:285)e
tego rodzaju próby aktywno(cid:258)ci artystycznej stanowi(cid:200) zagro(cid:285)enie dla
osób, którym takiej kariery zrobi(cid:202) si(cid:218) nie uda(cid:239)o. Parafrazuj(cid:200)c przy tym
1 Oczywi(cid:258)cie nikt nie zawraca(cid:239) sobie g(cid:239)owy prowadzeniem tego typu bada(cid:241),
a takich ich wyników ka(cid:285)dy spodziewa si(cid:218) intuicyjnie; nie wiemy, czy istnieje
i gdzie le(cid:285)y Zambia, ale i tak nie wierzymy, (cid:285)e czytelnicy tej ksi(cid:200)(cid:285)ki b(cid:218)d(cid:200) czyta(cid:202)
przypisy.
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
13
znane przys(cid:239)owie, nie da si(cid:218) nie zauwa(cid:285)y(cid:202), (cid:285)e kto nie ma gitary, nie zagra
na niej na scenie. Sens tego akapitu sprowadza si(cid:218) zatem do podstawowej
rady: je(cid:258)li kandydat na artyst(cid:218) widzi u siebie symptomy talentu i ch(cid:218)ci
tworzenia, ostateczn(cid:200) decyzj(cid:218) o kierunku (cid:285)yciowej kariery nale(cid:285)y odwlec
najdalej, jak mo(cid:285)na. Do(cid:258)wiadczenia praktycznie wszystkich aktywnych
gwiazd polskiej sceny (z wyj(cid:200)tkiem sytuacji patologicznych) dowodz(cid:200),
(cid:285)e osi(cid:200)gn(cid:218)(cid:239)y one swoj(cid:200) pozycj(cid:218) równolegle z uzyskaniem odpowiednich
uprawnie(cid:241) w innych zawodach (najcz(cid:218)(cid:258)ciej w postaci uko(cid:241)czenia stu-
diów wy(cid:285)szych). I tak Muniek Staszczyk jest polonist(cid:200), Kuba Sienkiewicz
neurologiem, a Edyta Górniak by(cid:239)a uczennic(cid:200) technikum ogrodniczo-
-pszczelarskiego. Okres studiów (pomi(cid:218)dzy 19. i 25. rokiem (cid:285)ycia) wydaje
si(cid:218) najwa(cid:285)niejszy dla rozwoju artystycznego. Je(cid:258)li w tym czasie artysta jest
w stanie doprowadzi(cid:202) swoj(cid:200) karier(cid:218) do takiego poziomu, na jakim b(cid:218)dzie
w stanie utrzymywa(cid:202) si(cid:218) z dzia(cid:239)alno(cid:258)ci artystycznej (w satysfakcjonuj(cid:200)cej
go skali), mo(cid:285)e zaniecha(cid:202) poszukiwania pracy w wyuczonym zawodzie
i po(cid:258)wi(cid:218)ci(cid:202) si(cid:218) karierze rozrywkowej. Je(cid:258)li jednak pod koniec studiów dochody
z dzia(cid:239)alno(cid:258)ci artystycznej wci(cid:200)(cid:285) jeszcze nie wystarczaj(cid:200), aby (cid:285)y(cid:202), nale(cid:285)y
powa(cid:285)nie zastanowi(cid:202) si(cid:218) nad sensem kontynuowania kariery w rozrywce, bo:
1. Wi(cid:218)kszo(cid:258)(cid:202) osza(cid:239)amiaj(cid:200)cych karier robi(cid:200) osoby oko(cid:239)o 20. roku (cid:285)ycia.
2. Badania kliniczne dowiod(cid:239)y, (cid:285)e od 18. roku (cid:285)ycia liczba (cid:285)ywych komó-
rek mózgowych zaczyna si(cid:218) zmniejsza(cid:202).
3. Po 26. roku (cid:285)ycia traci si(cid:218) uprawnienia do wszelkiego rodzaju stu-
denckich stypendiów socjalnych i ulgowych biletów PKP.
4. Wiek pozostaje w odwrotnej zale(cid:285)no(cid:258)ci do gotowo(cid:258)ci do po(cid:258)wi(cid:218)ce(cid:241), ja-
kich wymaga show-biznes.
Okres studiów jest idealny na sprawdzenie swojego potencja(cid:239)u artystycz-
nego. Szczególnie studenci studiów dziennych maj(cid:200) ten komfort, (cid:285)e nie
ponosz(cid:200) kosztów edukacji (na uczelniach pa(cid:241)stwowych nie p(cid:239)ac(cid:200) za na-
uk(cid:218), a w uczelniach prywatnych zwykle p(cid:239)ac(cid:200) za nich rodzice), wysi(cid:239)ek
czasowy zwi(cid:200)zany ze studiowaniem pozwala na realizacj(cid:218) kariery arty-
stycznej, przys(cid:239)uguj(cid:200) im uprawnienia na zni(cid:285)kowe przejazdy komunikacj(cid:200)
miejsk(cid:200) i PKP, wci(cid:200)(cid:285) funkcjonuj(cid:200) pewne formy studenckiej dzia(cid:239)alno(cid:258)ci
socjalnej (uczelnie pa(cid:241)stwowe finansuj(cid:200) kluby studenckie, które prowa-
dz(cid:200) wprawdzie dzia(cid:239)alno(cid:258)(cid:202) komercyjn(cid:200), ale jest w nich wci(cid:200)(cid:285) miejsce na
próby muzyczne, jest sprz(cid:218)t i pewna przychylno(cid:258)(cid:202) dla artystów-studentów),
Kup książkęPoleć książkę14
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
organizowane s(cid:200) specjalne formy promocji artystów-studentów, jak FAMA,
Festiwal Piosenki Studenckiej, juwenalia itp. W pewnych dziedzinach
aktywno(cid:258)ci rozrywkowej (jak np. kabaret) (cid:258)rodowisko akademickie jest
wr(cid:218)cz wyl(cid:218)garni(cid:200) talentów. Wywodzenie si(cid:218) artysty ze (cid:258)rodowisk akade-
mickich jest wreszcie powodem zastosowania nieco bardziej liberalnych
kryteriów oceny dzia(cid:239)alno(cid:258)ci takich osób w pewnych gremiach w porówna-
niu z artystami postrzeganymi „profesjonalnie”.
Rzeczywisto(cid:258)(cid:202) polskiej rozrywki wskazuje wiele przyk(cid:239)adów artystów,
którzy (cid:239)(cid:200)cz(cid:200) kariery w ró(cid:285)nych zawodach i ró(cid:285)ne formy profesjonalnej
aktywno(cid:258)ci. Dotyczy to zarówno tych najwi(cid:218)kszych (np. Zbigniew Ho(cid:239)-
dys prowadzi(cid:239) sklep muzyczny, teraz ma klub muzyczny i jest felietonist(cid:200)),
jak i mniej znanych artystów. Mo(cid:285)e wynika(cid:202) zarówno z nieumiej(cid:218)tno(cid:258)ci
podj(cid:218)cia decyzji o porzuceniu jednego z tych zaj(cid:218)(cid:202), jak i z finansowej ko-
nieczno(cid:258)ci. Mo(cid:285)e te(cid:285) wynika(cid:202) z zapobiegliwo(cid:258)ci, gdy(cid:285) w trudnych cza-
sach warto mie(cid:202) kilka zawodów — Marcelina Stoszek debiutowa(cid:239)a albumem
„Marcelina”, uko(cid:241)czy(cid:239)a Wydzia(cid:239) Jazzu Akademii Muzycznej w Katowi-
cach, ale jest te(cid:285) dyplomowan(cid:200) rehabilitantk(cid:200). Postanowienie, (cid:285)e roz-
rywka b(cid:218)dzie przynajmniej cz(cid:218)(cid:258)ci(cid:200) zawodowego (cid:285)ycia artysty, wymaga
zdefiniowania zakresu i sposobu zarz(cid:200)dzania tym aspektem kariery. Jest to
niezale(cid:285)ne od decyzji, czy i kiedy zatrudnia(cid:202) mened(cid:285)era, ma jednak ogrom-
ny wp(cid:239)yw na skuteczno(cid:258)(cid:202) osi(cid:200)gania zamierzonych w tym zakresie celów.
Brak zarz(cid:200)dzania oznacza brak planów, brak organizacji i niemo(cid:285)no(cid:258)(cid:202) we-
ryfikacji skali osi(cid:200)ganych sukcesów. Zdanie si(cid:218) na los sprawia, (cid:285)e artysta
dryfuje ze swoj(cid:200) karier(cid:200) od jednego przypadkowego wydarzenia do inne-
go. Nie sposób stwierdzi(cid:202), ile szans przesz(cid:239)o obok niego i na ile wykorzy-
sta(cid:239) szanse p(cid:239)yn(cid:200)ce z wydarze(cid:241), w których uczestniczy(cid:239).
CZYNNIKI SUKCESU ARTYSTY
Osi(cid:200)gni(cid:218)cie sukcesu wymaga szczegó(cid:239)owego zastanowienia si(cid:218) nad sposo-
bem realizacji postawionych celów. Jedna z koncepcji mówi, (cid:285)e szanse
na powodzenie na rynku ma co(cid:258), co jest oryginalne. W czym zatem tkwi
oryginalno(cid:258)(cid:202) artysty? W przemy(cid:258)le muzycznym tradycjonali(cid:258)ci uznaj(cid:200),
(cid:285)e (cid:283)ród(cid:239)em oryginalno(cid:258)ci artysty powinno by(cid:202) jego brzmienie. Brzmienie
g(cid:239)osu wokalisty, brzmienie gitary, czy nawet specyficzne brzmienie instru-
mentów perkusyjnych. Post(cid:218)p w show-biznesie nast(cid:218)puje w(cid:239)a(cid:258)nie w wy-
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
15
niku oryginalnych pomys(cid:239)ów. Warto przy tym podkre(cid:258)li(cid:202), (cid:285)e konstrukcja
fali popularno(cid:258)ci (mody) na okre(cid:258)lony typ wykonawcy pozwala zbudowa(cid:202)
karier(cid:218) osoby stanowi(cid:200)cej kalk(cid:218) innego, aktualnie bardzo popularnego
artysty. Zwykle firmy fonograficzne, (cid:258)ledz(cid:200)c zmiany tendencji muzycznych,
tworz(cid:200) sobie wzajemnie konkurencj(cid:218), konstruuj(cid:200)c kalki artystów promowa-
nych przez innych. Dzieje si(cid:218) to w ramach mód np. na solistów muzyki
latynoskiej (Enrique Iglesias — Ricky Martin), muzyk(cid:218) etniczn(cid:200) (Golec
uOrkiestra — Brathanki — Zakopower). Swego czasu na rynku domi-
nowa(cid:239)y liczne kopie zagranicznych boysbandów, np. Just 5, Hi Street.
Innym znacz(cid:200)cym czynnikiem sukcesu jest wykonywany materia(cid:239) muzycz-
ny. Oryginalno(cid:258)(cid:202) wykonawcy mo(cid:285)e by(cid:202) tak(cid:285)e wynikiem faktu, (cid:285)e jest on
jednocze(cid:258)nie autorem i (lub) kompozytorem wykonywanych przez siebie
utworów. Jest to istotna warto(cid:258)(cid:202) dla kariery, w tym tak(cid:285)e dla trwa(cid:239)o(cid:258)ci
wspó(cid:239)pracy z firm(cid:200) fonograficzn(cid:200). Stylistyka muzyczna jego utworów popar-
ta odpowiednio oryginalno(cid:258)ci(cid:200) brzmieniow(cid:200) kszta(cid:239)tuje odr(cid:218)bno(cid:258)(cid:202) wizerun-
ku estradowego artysty. Wprawdzie nigdy nie ma pewno(cid:258)ci co do trwa(cid:239)o(cid:258)ci
weny kompozytorskiej lub autorskiej, jednak tak ujawniony i odpowiednio
podsycany talent zwykle nie wygasa zupe(cid:239)nie i na zawsze. Przyk(cid:239)adem
mo(cid:285)e by(cid:202) Edyta Bartosiewicz, której aktywno(cid:258)(cid:202) fonograficzna i koncertowa
zosta(cid:239)a ograniczona, jednak sama Edyta (o czym nie wszyscy wiedz(cid:200)) do-
starcza materia(cid:239)u licznemu gronu (cid:258)piewaj(cid:200)cych zawodowo znajomych
i przyjació(cid:239).
Brak umiej(cid:218)tno(cid:258)ci kompozytorskich lub autorskich nie jest oczywi(cid:258)cie
dla m(cid:239)odego artysty przeszkod(cid:200) nie do przebycia, gdy(cid:285) liczba utworów
dost(cid:218)pnych w szufladach (lub obecnie bardziej na twardych dyskach)
publisherów jest nie do wyliczenia, przy czym nic nie stoi na przeszkodzie,
aby korzysta(cid:202) z utworów archiwalnych. Nie ma tak(cid:285)e (cid:285)adnego powodu,
aby artysta wykonuj(cid:200)cy dotychczas cudze utwory nie zacz(cid:200)(cid:239) pewnego
dnia pisa(cid:202) w(cid:239)asnych.
Wspó(cid:239)cze(cid:258)nie, w dobie multimediów, jednym z podstawowych czynników
oceny szans artysty jest jego wygl(cid:200)d. Fizyczny wygl(cid:200)d, chcemy czy nie, jest
podstawowym czynnikiem decyduj(cid:200)cym o powodzeniu na rynku rozrywki.
Nie oznacza to wcale, (cid:285)e osoby uznawane powszechnie za brzydkie lub
wr(cid:218)cz fizycznie odpychaj(cid:200)ce nie maj(cid:200) szans na sukces. Wszystko jest
kwesti(cid:200) konwencji. W przemy(cid:258)le rozrywkowym obok szerokiego rynku
artystów „(cid:239)adnych” istnieje wiele nisz dla artystów „innych”, np. rap, heavy
Kup książkęPoleć książkę16
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
metal czy muzyka alternatywna (czy Czes(cid:239)aw Mozil jest (cid:239)adny? A Gry-
canki?). Wa(cid:285)ne jest jednak, aby fizyczny wygl(cid:200)d artysty zosta(cid:239) w zapla-
nowany sposób dostosowany do konwencji jego artystycznej dzia(cid:239)alno(cid:258)ci.
Nic nie przeszkadza Anji Orthodox wykonywa(cid:202) mrocznych pie(cid:258)ni z ze-
spo(cid:239)em Closterkeller (a dla osób niewtajemniczonych nale(cid:285)y doda(cid:202), (cid:285)e
makija(cid:285) i ubiór Anji odpowiada jej pseudonimowi), a stylistyka muzyczna
i estradowa zespo(cid:239)u O.N.A. nie gryz(cid:239)a si(cid:218) w (cid:285)adnym stopniu z licznymi
kolczykami jego wokalistki umieszczonymi w ró(cid:285)nych, nierzadko in-
tymnych miejscach jej cia(cid:239)a.
Kwesti(cid:200) newralgiczn(cid:200) jest wiek artysty. Artysta zdradzaj(cid:200)cy oznaki starzenia
si(cid:218) przestaje by(cid:202) atrakcyjny i jego walor wizualny mo(cid:285)e by(cid:202) analizowany
jedynie w odniesieniu do wspomnie(cid:241) („A taki by(cid:239) wtedy przystojny…”).
Mniejszym problemem s(cid:200) tak banalne kwestie jak w(cid:239)osy: przyk(cid:239)ad Jerzego
Po(cid:239)omskiego dowodzi, (cid:285)e mo(cid:285)na przez kilkadziesi(cid:200)t lat uchodzi(cid:202) za k(cid:218)dzie-
rzawego bruneta jedynie za pomoc(cid:200) zr(cid:218)cznie przymocowanych peruczek.
W przypadku m(cid:218)(cid:285)czyzn narastaj(cid:200)cy brak ow(cid:239)osienia (nazywany cz(cid:218)sto (cid:239)y-
sieniem) mo(cid:285)e by(cid:202) (cid:283)ród(cid:239)em uroku, a popularne w ostatnich latach bardzo
krótkie fryzury (przy skórze) jedynie odm(cid:239)adzaj(cid:200) takiego artyst(cid:218). Ryszarda
Rynkowskiego uznaje si(cid:218) za wulkan seksapilu, a (cid:239)ysienie przypisuje nadmia-
rowi m(cid:218)skich hormonów. W przypadku kobiet niezale(cid:285)nie od mo(cid:285)liwo-
(cid:258)ci operacyjnego zag(cid:218)szczania w(cid:239)osów, ich przed(cid:239)u(cid:285)ania i kolorowania,
stosowanie wszelkiego rodzaju peruk jest standardem. Odm(cid:239)adzanie
artystów i artystek jest bardzo dochodow(cid:200) nisz(cid:200) przemys(cid:239)u kosmetycznego
i dzi(cid:218)ki do(cid:258)wiadczeniom ostatnich lat wiele w tej dziedzinie mo(cid:285)na osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202).
Inaczej ma si(cid:218) sprawa ze sprawno(cid:258)ci(cid:200) organów g(cid:239)osowych, a w przypadku
artystów uprawiaj(cid:200)cych dziedziny sztuki estradowej wymagaj(cid:200)ce ruchowej
aktywno(cid:258)ci scenicznej (np. ta(cid:241)ca) tak(cid:285)e z ogóln(cid:200) sprawno(cid:258)ci(cid:200) fizyczn(cid:200).
Nie ma nic bardziej (cid:285)enuj(cid:200)cego dla publiczno(cid:258)ci i kompromituj(cid:200)cego dla
artysty ni(cid:285) starcze fa(cid:239)sze i zaniki g(cid:239)osu. Do(cid:258)wiadczenie, odpowiedni sposób
od(cid:285)ywiania si(cid:218) oraz dba(cid:239)o(cid:258)(cid:202) o organy g(cid:239)osowe pozwalaj(cid:200) na wyst(cid:218)py aktor-
skie nawet do bardzo pó(cid:283)nego wieku, na co (przy ca(cid:239)ym szacunku, kobie-
tom wieku wypomina(cid:202) si(cid:218) nie powinno) najlepszym dowodem by(cid:239)a Irena
Kwiatkowska. W przypadku artystów (cid:258)piewaj(cid:200)cych i tancerzy wiek jest
cezur(cid:200) nie do pokonania. Niedoskona(cid:239)o(cid:258)ci, które mo(cid:285)na ukry(cid:202) w studiu
nagraniowym, bezwzgl(cid:218)dnie wychodz(cid:200) podczas wykona(cid:241) „na (cid:285)ywo”. Nie-
przypadkowo Grzegorz Markowski za(cid:258)piewa(cid:239) z Perfectem: „Trzeba wie-
dzie(cid:202), kiedy ze sceny zej(cid:258)(cid:202) niepokonanym…”.
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
17
Show-biznes jest przemys(cid:239)em m(cid:239)odych dla m(cid:239)odych. Z wielu powodów
cz(cid:239)owiek ogranicza z wiekiem wydatki na rozrywk(cid:218) i fani (w tym przypad-
ku trzeba raczej u(cid:285)y(cid:202) s(cid:239)owa „wielbiciele”) Ireny Santor kupuj(cid:200) corocznie
coraz mniej p(cid:239)yt (szczególnie (cid:285)e p(cid:239)yt do tych odtwarzaczy, które maj(cid:200)
w domach, ju(cid:285) si(cid:218) nie produkuje). Dlatego te(cid:285) wiek, w którym nast(cid:218)puje
debiut artysty, ma wp(cid:239)yw na jego karier(cid:218), a w szczególno(cid:258)ci na poziom osi(cid:200)-
gni(cid:218)tego przez ni(cid:200) apogeum. Debiut w wieku trzydziestu kilku lat (przy-
k(cid:239)ad: Marcin Daniec) daje o kilkana(cid:258)cie lat mniej na rozwój i zdecydowa-
nie mniejsze nadzieje na osi(cid:200)gni(cid:218)cie samych szczytów. Pó(cid:283)ny debiut nie
wyklucza ogromnego sukcesu, jednak znacz(cid:200)co zmniejsza szanse na jego
osi(cid:200)gni(cid:218)cie.
W kwestii wieku artysty warto poruszy(cid:202) jeszcze jeden temat szczególnie
istotny dla relacji pomi(cid:218)dzy nim i mened(cid:285)erem. W pewnym momencie
cz(cid:239)owiek zaczyna przekwita(cid:202). U kobiet meno-, a u m(cid:218)(cid:285)czyzn andropauza
nie tylko oznacza utrat(cid:218) fizycznej sprawno(cid:258)ci i mo(cid:285)liwo(cid:258)ci dost(cid:218)pnych
ludziom dojrza(cid:239)ym, ale tak(cid:285)e powoduje bardzo istotne zmiany w psychice.
Najkrócej rzecz ujmuj(cid:200)c, osoby w tym stanie staj(cid:200) si(cid:218) trudne w komuni-
kacji, miewaj(cid:200) szybkie i skrajne wahania nastrojów, nie s(cid:200) konsekwentne
w swoich decyzjach i wymagaj(cid:200) specjalnego traktowania. Utrzymywanie
wspó(cid:239)pracy z artystami znajduj(cid:200)cymi si(cid:218) w tym stanie jest trudne i nara-
(cid:285)one na wiele niepowodze(cid:241). Nawet w przypadku najbardziej odpowie-
dzialnych i rzetelnych osób mog(cid:200) zaistnie(cid:202) przypadki niespodziewanego
odwo(cid:239)ywania koncertu tu(cid:285) przed jego rozpocz(cid:218)ciem, zrywania prób, histerii
w studiu nagraniowym, stanów alkoholowych (tak(cid:285)e w przypadku osób,
które wcze(cid:258)niej by(cid:239)y abstynentami), czy braku zdecydowania co do goto-
wo(cid:258)ci wzi(cid:218)cia na siebie ró(cid:285)nego rodzaju zobowi(cid:200)za(cid:241) (co jest szczególnie
k(cid:239)opotliwe np. w przypadku negocjowania sponsoringu lub udzia(cid:239)u w filmie
reklamowym) itp. Krzysztof Jaryczewski na wiele lat pogrzeba(cid:239) karier(cid:218)
wokaln(cid:200) z Oddzia(cid:239)em Zamkni(cid:218)tym, w którym po nim (cid:258)piewa(cid:239)o do dzisiaj
ju(cid:285) 6 wokalistów (Krzysztof po zerwaniu z alkoholem i podleczeniu
strun g(cid:239)osowych kontynuuje dzisiaj projekty solowe). Jak potoczy(cid:239)yby si(cid:218)
ostatnie lata mo(cid:285)liwej kariery Violetty Villas, gdyby nie jej mi(cid:239)o(cid:258)(cid:202) do zwie-
rz(cid:200)t, a potem obsesja na ich punkcie, i wspólne (cid:285)ycie w domu i na posesji
z setk(cid:200) pó(cid:239)dzikich psów? Gdyby nie narkotyki, Ryszard Riedel mia(cid:239)by
dzisiaj 56 lat, a Janis Joplin i Jim Morrison po 69…
Kup książkęPoleć książkę18
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
Punktem wyj(cid:258)cia dla kariery artystycznej jest talent. Nie b(cid:218)dziemy w tym
miejscu broni(cid:202) tezy, (cid:285)e brak talentu wyklucza karier(cid:218) w przemy(cid:258)le roz-
rywkowym, jednak do(cid:258)(cid:202) wygodnie uznamy, (cid:285)e w dzia(cid:239)alno(cid:258)ci sensu stricto
artystycznej talent jest niezb(cid:218)dny. Trzeba przy tym podkre(cid:258)li(cid:202), (cid:285)e talent
to nie wszystko. Drugim elementem sk(cid:239)adaj(cid:200)cym si(cid:218) na potencjalny suk-
ces jest miejsce w strukturze przemys(cid:239)u. Ostatecznie to sama publiczno(cid:258)(cid:202)
rozstrzygnie, czy artysta odniesie sukces, czy nie, jednak aby to pierwsze
by(cid:239)o mo(cid:285)liwe, arty(cid:258)cie musz(cid:200) zosta(cid:202) udost(cid:218)pnione mo(cid:285)liwo(cid:258)ci nagrania
p(cid:239)yty, zaprezentowania teledysku, wyst(cid:218)pów w telewizji i zagrania koncer-
tów. Poniewa(cid:285) kwestie talentu i komercyjnego potencja(cid:239)u s(cid:200) szczególnie
subiektywne, firmy fonograficzne w wielu przypadkach w swoich decyzjach
zdaj(cid:200) si(cid:218) na intuicj(cid:218) do(cid:258)wiadczonych w bran(cid:285)y mened(cid:285)erów. Dlatego te(cid:285)
jednym z pocz(cid:200)tkowych kroków debiutuj(cid:200)cego artysty powinno by(cid:202) zna-
lezienie odpowiedniego opiekuna. I pomimo (cid:285)e nawet najlepszy mened(cid:285)er
nie zagwarantuje arty(cid:258)cie sukcesu, mo(cid:285)e jednak znacz(cid:200)co przyczyni(cid:202) si(cid:218)
do podj(cid:218)cia szeregu decyzji korzystniejszych dla artysty ni(cid:285) te, które by(cid:239)yby
podj(cid:218)te bez jego udzia(cid:239)u. S(cid:200) to kwestie wyboru studia nagra(cid:241), bud(cid:285)etu na-
graniowego, osoby producenta muzycznego, terminu premiery, bud(cid:285)etu
promocyjnego, wyboru artysty do reprezentacji wytwórni na festiwalach
i konkursach muzycznych itp. Z drugiej strony nawet do(cid:258)wiadczony ar-
tysta z du(cid:285)ym potencja(cid:239)em mo(cid:285)e straci(cid:202) kontrakt fonograficzny tylko
dlatego, (cid:285)e jest reprezentowany przez s(cid:239)abego mened(cid:285)era lub nie ma go
wcale. Podobnie w interesie wytwórni fonograficznej le(cid:285)y, aby znale(cid:283)(cid:202) do-
brego mened(cid:285)era dla artysty, w którego zamierza ona zainwestowa(cid:202) istotny
bud(cid:285)et. Taki mened(cid:285)er mo(cid:285)e by(cid:202) dla firmy partnerem w walce o czas ante-
nowy w radiu i telewizji, patronaty medialne dla p(cid:239)yty i trasy koncertowej,
sponsorów itd. Zawsze jest tak, (cid:285)e wytwórni(cid:218) p(cid:239)ytow(cid:200) cieszy, gdy za artyst(cid:200)
stoi skuteczny mened(cid:285)er. W drug(cid:200) stron(cid:218) mened(cid:285)erów bardziej interesuj(cid:200)
arty(cid:258)ci z kontraktami p(cid:239)ytowymi, najlepiej wieloletnimi. Trójk(cid:200)ty artysta
– mened(cid:285)er – wytwórnia sprawdza(cid:239)y si(cid:218) najlepiej, a przyk(cid:239)adów jest wiele:
Republika (Grzegorz Ciechowski) – Jerzy Tolak – Pomaton EMI; Hey –
Katarzyna Kanclerz – Izabelin Studio; Kayah – Tomik Grewi(cid:241)ski – Kayax;
Myslovitz – Maciej Pilarczyk – Sony Music (potem EMI).
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
19
POCZ(cid:234)TEK KARIERY
Najtrudniejszym okresem kariery artysty jest jej pocz(cid:200)tek. Wtedy wymaga-
ne jest najwi(cid:218)ksze zaanga(cid:285)owanie, pewno(cid:258)(cid:202) siebie granicz(cid:200)ca z uporem,
a tak(cid:285)e umiej(cid:218)tno(cid:258)ci sprostania nieprzewidywalnym przeszkodom, które
stoj(cid:200) na drodze artysty do popularno(cid:258)ci i sukcesu. Wielu pocz(cid:200)tkuj(cid:200)cych
artystów przegrywa, bo nie dysponuj(cid:200) odpowiednim zapleczem finansowym
i emocjonalnym oraz zasobem umiej(cid:218)tno(cid:258)ci, aby przebrn(cid:200)(cid:202) przez ten po-
cz(cid:200)tkowy etap, który mo(cid:285)e trwa(cid:202) wiele miesi(cid:218)cy. Setki utalentowanych,
dobrze zapowiadaj(cid:200)cych si(cid:218) artystów, w wyniku braku wst(cid:218)pnego zainte-
resowania ze strony mened(cid:285)erów, firm fonograficznych i agentów koncer-
towych, zniech(cid:218)ca si(cid:218) i porzuca nadzieje na karier(cid:218) artystyczn(cid:200) na rzecz
pracy w biurze lub handlu na bazarze. Je(cid:285)eli jest co(cid:258), co na pewno wydarzy
si(cid:218) w karierze ka(cid:285)dego debiutuj(cid:200)cego artysty, to jest tym czym(cid:258) odmowa.
Odmowa prowadzenia spraw, odmowa organizacji koncertów, a nawet od-
mowa spotkania i rozmowy telefonicznej. Przygotowanie na odmow(cid:218) jest
pierwsz(cid:200), najwa(cid:285)niejsz(cid:200) cech(cid:200) kwalifikacyjn(cid:200) kandydata na artyst(cid:218), a sama
odmowa albo odmowy s(cid:200) niezb(cid:218)dnym elementem kariery. Odmowa, która
dotyka debiutuj(cid:200)cego artyst(cid:218), nie powinna by(cid:202) frustruj(cid:200)ca. Seria odmów
nie musi tak(cid:285)e jeszcze (cid:258)wiadczy(cid:202) o braku szans. Wiele chórków na p(cid:239)ytach
i koncertach musia(cid:239)a za(cid:258)piewa(cid:202) Kayah (Tilt, Atrakcyjny Kazimierz, De
Mono, Stanis(cid:239)aw Sojka, Republika, Obywatel GC, Martyna Jakubowicz…),
by wreszcie odkryto j(cid:200) jako solistk(cid:218); trwa(cid:239)o to ponad 7 lat. Kariera Magdy
Wójcik i jej zespo(cid:239)u Goya nabra(cid:239)a rozp(cid:218)du w 2006 roku, gdy nagrali piosen-
k(cid:218) do filmu „Tylko mnie kochaj” Ryszarda Zatorskiego. Piosenk(cid:218) gra(cid:239)o
ogólnopolskie Radio Zet i wiele rozg(cid:239)o(cid:258)ni regionalnych, co wcze(cid:258)niej si(cid:218)
Goi nie zdarza(cid:239)o — a przecie(cid:285) zespó(cid:239) istnia(cid:239) od 1995 roku i mia(cid:239) ju(cid:285) na
koncie 3 albumy. W mi(cid:218)dzyczasie nie by(cid:239)o za du(cid:285)o koncertów, ale w(cid:239)asne
studio pozwala(cid:239)o utrzymywa(cid:202) si(cid:218) Magdzie i zespo(cid:239)owi dzi(cid:218)ki nagrywanym
w nim reklamom d(cid:283)wi(cid:218)kowym. Decyzj(cid:218) o zaprzestaniu stara(cid:241) mo(cid:285)na
podj(cid:200)(cid:202) dopiero, gdy artysta dotar(cid:239) do wszystkich mo(cid:285)liwych osób, które
mog(cid:239)y pomóc mu w realizacji kariery, i od ka(cid:285)dej z nich uzyska(cid:239) odmow(cid:218)
lub je(cid:258)li min(cid:200)(cid:239) czas zaplanowany przez niego na tego rodzaju próby. Wraca
w tym miejscu idea aktywno(cid:258)ci studenckiej i momentu w (cid:285)yciu, w któ-
rym nale(cid:285)y zaprzesta(cid:202) marze(cid:241) o karierze artysty. Dlatego warto by(cid:202)
cierpliwym, uczy(cid:202) si(cid:218) nowych rzeczy, pisa(cid:202) lub gromadzi(cid:202) repertuar, by(cid:202)
w ka(cid:285)dej chwili gotowym i „rozgrzanym”, jak sportowcy, by móc wej(cid:258)(cid:202)
z „(cid:239)awki rezerwowych” i zacz(cid:200)(cid:202) szybki lot ku s(cid:239)awie, fanom i pieni(cid:200)dzom.
Kup książkęPoleć książkę20
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
Jak stwierdzili(cid:258)my wcze(cid:258)niej, ka(cid:285)da aktywno(cid:258)(cid:202) wymaga zarz(cid:200)dzania; nale(cid:285)y
przy tym odpowiedzie(cid:202) sobie na pytania: jakiego rodzaju zarz(cid:200)dzania, na
jakim poziomie kompetencji oraz jaka jest alternatywa w przypadku zdania
si(cid:218) na los szcz(cid:218)(cid:258)cia. Pierwszym krokiem w karierze w show-biznesie po-
winno by(cid:202) okre(cid:258)lenie w(cid:239)asnego potencja(cid:239)u i potrzeb w zakresie managementu.
W szczególno(cid:258)ci powinno si(cid:218) wzi(cid:200)(cid:202) pod uwag(cid:218) stawiane sobie cele, zasoby,
którymi dysponujemy, oraz okoliczno(cid:258)ci, w których przysz(cid:239)o nam dzia(cid:239)a(cid:202).
W(cid:239)a(cid:258)nie rzetelne zastanowienie si(cid:218) nad przysz(cid:239)(cid:200) w(cid:239)asn(cid:200) karier(cid:200) ma kluczo-
we znaczenie dla jej powodzenia. Podstaw(cid:200) takiej analizy musi by(cid:202) we-
wn(cid:218)trzna uczciwo(cid:258)(cid:202). Na dziesi(cid:218)ciu artystów (solistów i zespo(cid:239)ów), któ-
rzy robi(cid:200) karier(cid:218) na listach przebojów, przypada dziesi(cid:218)(cid:202) tysi(cid:218)cy takich,
którzy wracaj(cid:200) do profesji malarzy czy elektryków, oraz pi(cid:218)ciuset tych,
których kariera osi(cid:200)ga poziom sporadycznej gry w klubach, restauracjach
i na weselach. Proporcja ta mo(cid:285)e by(cid:202) zreszt(cid:200) zmienna, a ostatnie lata w pol-
skim przemy(cid:258)le fonograficznym wskazuj(cid:200) raczej na uk(cid:239)ad 1:10000:500.
Nale(cid:285)y w tym miejscu podkre(cid:258)li(cid:202), i(cid:285) podj(cid:218)cie na odpowiednio wczesnym
etapie decyzji o zaniechaniu kariery artystycznej mo(cid:285)e by(cid:202) pocz(cid:200)tkiem
innej, cz(cid:218)sto równie lub nawet bardziej presti(cid:285)owej drogi zawodowej, jak
to mia(cid:239)o miejsce w przypadku Jana Paw(cid:239)a II, Jurka Owsiaka i Sekretarza
Generalnego ONZ. (cid:165)wiadoma i zaplanowana decyzja artysty o zako(cid:241)-
czeniu kariery rozrywkowej (nawet na bardzo wczesnym jej etapie) jest
dalece bardziej buduj(cid:200)ca ni(cid:285) taka sama decyzja wymuszona reakcj(cid:200) pu-
bliczno(cid:258)ci lub brakiem zainteresowania bran(cid:285)y. Nic nie stoi na prze-
szkodzie, aby swoj(cid:200) artystyczn(cid:200) pasj(cid:218) (cid:258)piewania, ta(cid:241)ca, kompozytorstwa,
aktorstwa, gry na instrumencie itp. realizowa(cid:202) na zasadzie hobby — sa-
memu lub w grupie przyjació(cid:239), i ujawnia(cid:202) j(cid:200) rodzinie oraz znajomym na
zasadzie dobrowolno(cid:258)ci uczestnictwa. W ostateczno(cid:258)ci tego rodzaju
hobby nie ró(cid:285)ni si(cid:218) niczym w odbiorze spo(cid:239)ecznym od pasji modelarstwa
czy ogrodnictwa, za(cid:258) z(cid:239)amana kariera w show-biznesie mo(cid:285)e nieodwracalnie
zniszczy(cid:202) (cid:285)ycie nawet najbardziej utalentowanej jednostce.
Rozpocz(cid:218)cie kariery w show-biznesie wymaga zrozumienia i przyj(cid:218)cia kilku
podstawowych zasad, od których zale(cid:285)ne jest powodzenie tego przedsi(cid:218)-
wzi(cid:218)cia:
1. Samo bycie artyst(cid:200) jest przedsi(cid:218)wzi(cid:218)ciem gospodarczym. Pomimo
(cid:285)e kto(cid:258) czuje si(cid:218) artyst(cid:200), a jego umiej(cid:218)tno(cid:258)ci maj(cid:200) zdecydowanie
twórczy charakter, nie oszukujmy si(cid:218): celem jest kasa i to sam twórca
ma by(cid:202) narz(cid:218)dziem w jej zarabianiu. Czasami pieni(cid:200)dze zaczynaj(cid:200)
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
21
dominowa(cid:202) nad sztuk(cid:200) i wtedy artysta staje si(cid:218) wy(cid:239)(cid:200)cznie przedsi(cid:218)-
wzi(cid:218)ciem gospodarczym. Ju(cid:285) nie tworzy, ale nadal wyst(cid:218)puje w rekla-
mach, jego wizerunki sprzedaj(cid:200) si(cid:218) na kubkach, a nazwisko na czapkach.
Czasem mi(cid:218)dzy kolejnymi p(cid:239)ytami mija nawet kilka lat, a artysta mie-
wa wi(cid:218)ksze przychody z dzia(cid:239)alno(cid:258)ci reklamowej ni(cid:285) w(cid:239)a(cid:258)nie z p(cid:239)yt.
Tak by(cid:239)o z cyklicznymi reklamami kosmetyków AA i Ireny Eris na-
granymi przez Kayah (pomi(cid:218)dzy p(cid:239)ytami „Stereo typ” z 2003 roku
a „Ska(cid:239)a” z 2009 roku), Doda reklamowa(cid:239)a lody Koral i kosmetyki
Eveline, a nagra(cid:239)a dopiero 2 p(cid:239)yty w ci(cid:200)gu 4 lat…
2. Wi(cid:218)kszo(cid:258)(cid:202) artystów nie czuje si(cid:218) dobrze w biznesie. Wprawdzie zdarzaj(cid:200)
si(cid:218) przypadki muzyków, którzy s(cid:200) tak(cid:285)e wirtuozami pieni(cid:200)dza (przy-
znajmy to: operowanie pieni(cid:200)dzem nie jest wcale (cid:239)atwiejsze ni(cid:285) ru-
chy palcami po gryfie gitary), jednak wszyscy arty(cid:258)ci czuj(cid:200), (cid:285)e ich
zdolno(cid:258)ci twórcze i wykonawcze s(cid:200) znacznie wi(cid:218)ksze. Je(cid:258)li w jakim(cid:258)
przypadku jest inaczej, proponujemy porzuci(cid:202) zawód muzyka, podj(cid:200)(cid:202)
studia podatkowe, a za kilka lat zaprosi(cid:202) Stinga na wspólny prywatny
koncert.
3. Sukces zas(cid:239)ania oczy na wiele problemów. Ju(cid:285) dzi(cid:258), przed jego od-
niesieniem, nale(cid:285)y kontrolowa(cid:202) wydatki. Nawet w momencie szczytu
kariery nie mo(cid:285)na sobie pozwoli(cid:202) na finansow(cid:200) beztrosk(cid:218). Znacznie
(cid:239)atwiej spa(cid:258)(cid:202) z drabiny, ni(cid:285) na ni(cid:200) wle(cid:283)(cid:202). Album „Thriller” Michaela
Jacksona jest nadal najlepiej sprzedaj(cid:200)c(cid:200) si(cid:218) p(cid:239)yt(cid:200) w dziejach (cid:258)wiatowego
show-biznesu, a wiemy, jakie problemy finansowe mia(cid:239) jego twórca
przez kilka lat przed (cid:258)mierci(cid:200).
4. (cid:191)adna kariera nie b(cid:218)dzie trwa(cid:239)a wiecznie. Przyjmujemy optymistyczne
za(cid:239)o(cid:285)enie, (cid:285)e naszym czytelnikom uda si(cid:218) odnie(cid:258)(cid:202) sukces. Oczywi(cid:258)cie
to nie jest pewne i autorzy nie daj(cid:200) na to (cid:285)adnej gwarancji. Od samego
pocz(cid:200)tku trzeba jednak przyj(cid:200)(cid:202), (cid:285)e w pewnym momencie zyski za-
czn(cid:200) male(cid:202). Emerytura w tym zawodzie jest rzadko(cid:258)ci(cid:200). Zach(cid:218)camy,
aby ju(cid:285) od pierwszych zarobków odk(cid:239)ada(cid:202) pieni(cid:200)dze na czas, gdy b(cid:218)-
dzie gorzej. A b(cid:218)dzie na pewno.
Nie mo(cid:285)emy wykluczy(cid:202), (cid:285)e naszych czytelników czeka d(cid:239)ugie, zdrowe, za-
mo(cid:285)ne i w pe(cid:239)ni szcz(cid:218)(cid:258)liwe (cid:285)ycie artysty. Wykluczy(cid:202) nie mo(cid:285)emy, ale do-
tychczas nikogo takiego nie spotkali(cid:258)my. Dlatego warto tak je planowa(cid:202),
jakby kariera mia(cid:239)a zako(cid:241)czy(cid:202) si(cid:218) nied(cid:239)ugo, a fakt, (cid:285)e jeszcze trwa, b(cid:218)dzie
mi(cid:239)ym zaskoczeniem.
Kup książkęPoleć książkę22
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
PLAN KARIERY
Powodzenie w realizacji kariery artystycznej zale(cid:285)y od wielu elementów.
Jednym z nich jest talent, jednak nie wystarcza on w oderwaniu od innych
walorów. Na (cid:258)wiecie jest bardzo wielu utalentowanych ludzi, których
prawdziwa kariera skutecznie omija. Nie sposób osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202) sukcesu bez
(cid:258)wiadomo(cid:258)ci, w jakim kierunku chce si(cid:218) pod(cid:200)(cid:285)a(cid:202), oraz rozs(cid:200)dnych planów,
jak tam dotrze(cid:202). W wielu przypadkach pomaga tak(cid:285)e irracjonalnie rozumia-
ne szcz(cid:218)(cid:258)cie, dogodny zbieg okoliczno(cid:258)ci. Nie sposób jednak odnosi(cid:202)
sukcesu bez wiary, determinacji, ch(cid:218)ci i po(cid:258)wi(cid:218)cenia. Najlepszym polskim
przyk(cid:239)adem takiej kariery jest chyba Micha(cid:239) Wi(cid:258)niewski. Pocz(cid:200)tkowo z ze-
spo(cid:239)em Ich Troje odrzucony przez wszystkie du(cid:285)e wytwórnie i wszystkie
rozg(cid:239)o(cid:258)nie, zacz(cid:200)(cid:239) jednak regularnie wyst(cid:218)powa(cid:202) lokalnie w regionie
(cid:239)ódzkim. Potem jego popularno(cid:258)(cid:202) zacz(cid:218)(cid:239)a wykracza(cid:202) poza ten teren i Micha(cid:239)
dzi(cid:218)ki determinacji i ci(cid:218)(cid:285)kiej pracy zdobywa(cid:239) fanów bez po(cid:258)rednictwa
mediów czy firm p(cid:239)ytowych. Po jakim(cid:258) czasie to do Micha(cid:239)a zapuka(cid:239)y TVP2,
Universal, Radio Zet, a jego kariera nabra(cid:239)a ogromnego tempa i ogól-
nopolskiego zasi(cid:218)gu. Podobnie samodzielnie zaistnieli Golec uOrkiestra,
(cid:146)zy, zespó(cid:239) Coma, dziesi(cid:200)tki zespo(cid:239)ów z kr(cid:218)gów reggae i alternatywnych
nurtów, których pró(cid:285)no szuka(cid:202) w popularnych mediach.
W realizacji kariery artystycznej wydatnie pomaga dokument nazywany
formalnie planem kariery. To narz(cid:218)dzie powstaje zwykle we wspó(cid:239)pracy
artysty i mened(cid:285)era (lub artysty i jego rozs(cid:200)dnej cz(cid:218)(cid:258)ci rodziny, wzgl(cid:218)dnie
artysty i jego kompanów w artystycznym zaj(cid:218)ciu) w oparciu o stwierdzony
stan obecny (osobowo(cid:258)(cid:202) artysty, talent, do(cid:258)wiadczenia, struktur(cid:218) jego ob-
s(cid:239)ugi, potencja(cid:239) organizacyjny itp.). Warto(cid:258)(cid:202) planu le(cid:285)y w jego realizmie.
Powinien przewidywa(cid:202) i opisywa(cid:202) wszelkie przeszkody, jakie mog(cid:200) wyda-
rzy(cid:202) si(cid:218) na drodze do wielkiej kariery artysty, i znajdowa(cid:202) sposoby ich
obchodzenia. Powinien tak(cid:285)e wyznacza(cid:202) kolejne etapy rozwoju i przewi-
dywa(cid:202) ewentualne alternatywy. Nie mo(cid:285)e pomija(cid:202) kwestii czynnika ludzkie-
go: niech(cid:218)ci, zawi(cid:258)ci i z(cid:239)o(cid:258)liwo(cid:258)ci osób, od których zale(cid:285)y osi(cid:200)ganie wyzna-
czonych celów. Je(cid:258)li zapytacie artystów, czy zaczynali od planu kariery —
wi(cid:218)kszo(cid:258)(cid:202) z nich odpowie, (cid:285)e nie. Ale dowodem na zasadno(cid:258)(cid:202) jego przy-
gotowywania jest statystyka: arty(cid:258)ci maj(cid:200)cy plan kariery kilkakrotnie cz(cid:218)(cid:258)ciej
osi(cid:200)gaj(cid:200) za(cid:239)o(cid:285)one cele ni(cid:285) ci, którzy takiego planu nie maj(cid:200).
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
23
Samo tworzenie planu przez artyst(cid:218) jest wa(cid:285)nym etapem u(cid:258)wiadamiania
sobie czekaj(cid:200)cych go dzia(cid:239)a(cid:241) i stoj(cid:200)cych przed nim niebezpiecze(cid:241)stw. Dys-
kusja przy tworzeniu planu mo(cid:285)e zaj(cid:200)(cid:202) dni i tygodnie. Wa(cid:285)ne, aby efektem
tych stara(cid:241) by(cid:239)o tak(cid:285)e wytworzenie pozytywnych przekona(cid:241) w nast(cid:218)puj(cid:200)-
cych kwestiach:
(cid:120) Czy znam moje osobiste i zawodowe s(cid:239)abo(cid:258)ci oraz mocne strony
i czy na potrzeby realizowanych dzia(cid:239)a(cid:241) jestem gotów eliminowa(cid:202)
s(cid:239)abo(cid:258)ci i wykorzystywa(cid:202) mocne strony?
(cid:120) Czy my(cid:258)l(cid:218) pozytywnie i jestem gotów przedsi(cid:218)wzi(cid:200)(cid:202) wszelkie dzia-
(cid:239)ania pozwalaj(cid:200)ce osi(cid:200)gn(cid:200)(cid:202) zamierzony cel?
Przy tworzeniu planu kariery szczególnie istotna jest umiej(cid:218)tno(cid:258)(cid:202) pracy
grupowej, a w szczególno(cid:258)ci gotowo(cid:258)(cid:202) do kompromisu i kolektywnego
podejmowania decyzji. W tego rodzaju pracy nale(cid:285)y szczególnie uwa(cid:285)a(cid:202),
aby opinie jednej ze stron nadmiernie nie zdominowa(cid:239)y ustale(cid:241) planu.
Brak przekonania o sensie zamierze(cid:241) demotywuje do jego realizacji. Obiek-
tywizm ocen, uczciwo(cid:258)(cid:202), otwarto(cid:258)(cid:202) i zdroworozs(cid:200)dkowe my(cid:258)lenie wszyst-
kich zaanga(cid:285)owanych gwarantuj(cid:200) odpowiedni(cid:200) równowag(cid:218).
W przypadku artysty nieposiadaj(cid:200)cego zakontraktowanego mened(cid:285)era ko-
nieczno(cid:258)(cid:202) stworzenia planu kariery spoczywa na nim samym. Wtedy tym
bardziej maj(cid:200) zastosowanie zalecenia co do obiektywno(cid:258)ci i realizmu
ocen oraz trze(cid:283)wo(cid:258)ci umys(cid:239)u przy planowaniu dzia(cid:239)a(cid:241).
Plan kariery musi obejmowa(cid:202) list(cid:218) po(cid:258)rednich celów (etapów), które po-
winny by(cid:202) osi(cid:200)gane w okre(cid:258)lonej kolejno(cid:258)ci (np. zawarcie kontraktu p(cid:239)yto-
wego, wydanie singla, wdarcie si(cid:218) do pierwszej dziesi(cid:200)tki list przebojów)
lub w oderwaniu od siebie (np. zagranie udanej trasy koncertowej w 20
klubach). Cele po(cid:258)rednie ró(cid:285)ni(cid:200) si(cid:218) od siebie charakterem i skal(cid:200) znacze-
nia, jednak je(cid:258)li znajd(cid:200) si(cid:218) na li(cid:258)cie, powinno si(cid:218) d(cid:200)(cid:285)y(cid:202) do ich osi(cid:200)gni(cid:218)cia.
Odpowiedni cel powinien motywowa(cid:202) artyst(cid:218) i mened(cid:285)era do odpowiedniej
aktywno(cid:258)ci. Cele po(cid:258)rednie powinny zosta(cid:202) uzupe(cid:239)nione zbiorem czynno(cid:258)ci
pozwalaj(cid:200)cych na ich osi(cid:200)gni(cid:218)cie. Je(cid:285)eli lista czynno(cid:258)ci niezb(cid:218)dnych do
osi(cid:200)gni(cid:218)cia danego etapu kariery jest zbyt d(cid:239)uga, powinna da(cid:202) si(cid:218) po-
dzieli(cid:202) na kilka list i kilka mniejszych etapów. Lista celów po(cid:258)rednich nie
powinna te(cid:285) obejmowa(cid:202) celów niemo(cid:285)liwych do osi(cid:200)gni(cid:218)cia lub takich,
których realizacja jest trudna do zaplanowania (np. uzyskanie pierwszej
pozycji na li(cid:258)cie przebojów „Billboardu”). Tworzony plan kariery zawsze
Kup książkęPoleć książkę24
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
mo(cid:285)e zosta(cid:202) uzupe(cid:239)niony i rozszerzony. Je(cid:258)li arty(cid:258)cie przydarzy si(cid:218) szansa
wydania p(cid:239)yty w (cid:258)wiatowej sieci dystrybucyjnej, pierwotny plan kariery
na pewno b(cid:218)dzie musia(cid:239) by(cid:202) rozbudowany. Przy tworzeniu listy celów
po(cid:258)rednich nale(cid:285)y stworzy(cid:202) tak(cid:285)e ramow(cid:200) kolejno(cid:258)(cid:202) ich realizacji, aby na
ka(cid:285)dym etapie widzie(cid:202) najbli(cid:285)sz(cid:200) perspektyw(cid:218) i nie da(cid:202) si(cid:218) przyt(cid:239)oczy(cid:202)
ogromem zada(cid:241). Pomocny w ustalaniu kolejno(cid:258)ci realizacji konkretnych
celów powinien by(cid:202) kalendarz kariery, okre(cid:258)laj(cid:200)cy, w jakim czasie artysta
zak(cid:239)ada osi(cid:200)gni(cid:218)cie konkretnych celów. Dokument taki równie(cid:285) powinien
opiera(cid:202) si(cid:218) na realizmie. Przy entuzjastycznym podej(cid:258)ciu do (cid:285)ycia wszystko
w perspektywie czasu wydaje nam si(cid:218) bli(cid:285)sze, ni(cid:285) jest w rzeczywisto(cid:258)ci.
Trzeba wzi(cid:200)(cid:202) pod uwag(cid:218) wszelkie niekorzystne wydarzenia, k(cid:239)opoty i przy-
padki losowe, które mog(cid:200) sprawi(cid:202), (cid:285)e okre(cid:258)lonego celu nie da si(cid:218) zrealizowa(cid:202)
w wyznaczonym czasie. Lepiej, je(cid:258)li zaskoczy nas szybsze osi(cid:200)gni(cid:218)cie dane-
go celu, ni(cid:285) je(cid:258)li mieliby(cid:258)my si(cid:218) rozczarowa(cid:202). Taka procedura planu kariery
pozwala na zdefiniowanie celów i zada(cid:241) w perspektywie krótko-, (cid:258)rednio-
i d(cid:239)ugookresowej. Wszystkie tak okre(cid:258)lone cele powinny prowadzi(cid:202) w jed-
nym jasno wyznaczonym kierunku. W wyznaczaniu strategii mened(cid:285)er
b(cid:218)dzie pos(cid:239)ugiwa(cid:202) si(cid:218) swoimi do(cid:258)wiadczeniami, wiedz(cid:200), znajomo(cid:258)ci(cid:200) struk-
tury przemys(cid:239)u rozrywkowego, osobist(cid:200) motywacj(cid:200) i kryterium czasu.
Wyznaczenie celów i okre(cid:258)lenie zada(cid:241) nie zamyka kwestii planu kariery.
Aby by(cid:239) on pe(cid:239)ny, nale(cid:285)y nakre(cid:258)li(cid:202) strategi(cid:218) realizacji ka(cid:285)dego z zada(cid:241), tj.
odpowiedzie(cid:202) na pytanie: jak to zrobi(cid:202)? Sposób realizacji zale(cid:285)y od wielu
czynników: samego zadania i celu, któremu ono towarzyszy, specyfiki
artysty i jego potencja(cid:239)u, okoliczno(cid:258)ci czasowych i geograficznych i wielu
innych indywidualnych aspektów.
Uszczegó(cid:239)owieniem planu kariery jest codzienna dzia(cid:239)alno(cid:258)(cid:202) artysty. Ka(cid:285)da
namacalna aktywno(cid:258)(cid:202), jak próby muzyczne, komponowanie, wywiad radio-
wy itp., stanowi realizacj(cid:218) planu na poziomie taktycznym. Ona tak(cid:285)e wyma-
ga planowania, jednak w innej perspektywie czasowej: dni i godzin, a nie
miesi(cid:218)cy i lat. Umiej(cid:218)tno(cid:258)(cid:202) planowania taktycznego jest zwi(cid:200)zana z w(cid:239)a(cid:258)ci-
wym zarz(cid:200)dzaniem czasem. Zmiany mód, trendów i stylów w show-biznesie
sprawiaj(cid:200), (cid:285)e czas staje si(cid:218) czynnikiem krytycznym powodzenia wszelkich
przedsi(cid:218)wzi(cid:218)(cid:202). Z odniesionego sukcesu nale(cid:285)y wycisn(cid:200)(cid:202) maksimum przed
nadej(cid:258)ciem nowego trendu i nowego idola. Osi(cid:200)gni(cid:218)cie szczytu popularno-
(cid:258)ci nie gwarantuje utrzymania tej pozycji na wieczno(cid:258)(cid:202), wr(cid:218)cz przeciwnie
— jest gwarancj(cid:200), (cid:285)e kto(cid:258) za chwil(cid:218) zechce wspi(cid:200)(cid:202) si(cid:218) wy(cid:285)ej i przej(cid:200)(cid:202)
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
25
pozycj(cid:218) gwiazdy. Utrzymanie wysokich lotów popularno(cid:258)ci jest trudniejsze
ni(cid:285) jednorazowe wspi(cid:218)cie si(cid:218) na ich wy(cid:285)yny. Dotyczy to szczególnie m(cid:239)o-
dych artystów, w przypadku których kreacja wizerunku i w(cid:239)a(cid:258)ciwe zarz(cid:200)dza-
nie karier(cid:200) maj(cid:200) najwi(cid:218)ksze znaczenie. (cid:191)aden pocz(cid:200)tkuj(cid:200)cy artysta nie
zdaje sobie sprawy, ile pracy, wysi(cid:239)ku i samozaparcia wymaga osi(cid:200)gni(cid:218)cie
statusu gwiazdy. Wykonanie koncertu na scenie przed kilkutysi(cid:218)czn(cid:200) wi-
downi(cid:200) jest sam(cid:200) przyjemno(cid:258)ci(cid:200) w stosunku do drogi, jak(cid:200) artysta musia(cid:239)
pokona(cid:202) wcze(cid:258)niej, oraz stara(cid:241), jakie musi czyni(cid:202) przed wej(cid:258)ciem i po
zej(cid:258)ciu ze sceny. Trudno utrzyma(cid:202) si(cid:218) na fali bez ci(cid:200)g(cid:239)ej wiary, (cid:285)e najlepszy
koncert to ten, który dopiero nast(cid:200)pi. Popularno(cid:258)(cid:202) nie musi przy tym ozna-
cza(cid:202) sukcesu w biznesie. Przy odpowiednim poziomie kariery artysta (i jego
impresariat) ponosi ogromne koszty, w tym finansowe i wszelkie inne
(organizacyjne, fizyczne, emocjonalne itp.)
Osi(cid:200)ganie nawet najdrobniejszych celów daje poczucie sukcesu, zwi(cid:218)ksza
pewno(cid:258)(cid:202) siebie i motywacj(cid:218) do realizacji kolejnych zada(cid:241). Sam fakt istnienia
celu tak(cid:285)e dzia(cid:239)a motywuj(cid:200)co, cho(cid:202)by w kontek(cid:258)cie woli rozpocz(cid:218)cia dzia-
(cid:239)a(cid:241). Warto od czasu do czasu powróci(cid:202) do planu kariery, przeczyta(cid:202) ustale-
nia, przypomnie(cid:202) sobie poszczególne cele i perspektyw(cid:218), w której maj(cid:200)
by(cid:202) realizowane. Tego rodzaju cykliczne dyskusje na temat planu kariery
pozwalaj(cid:200) na jego rozs(cid:200)dn(cid:200) modyfikacj(cid:218). Uzyskane w trakcie jego realizacji
do(cid:258)wiadczenia wp(cid:239)ywaj(cid:200) na ocen(cid:218) realno(cid:258)ci stawianych zada(cid:241), ich termi-
nów i sposobów realizacji. Dodatkowo zako(cid:241)czenie realizacji pewnych
celów daje pole do refleksji nad kolejnymi. Zaprzestanie stawiania sobie
kolejnych celów oznacza upadek z drabiny kariery.
Zadaniem mened(cid:285)erów jest sprawianie, (cid:285)e plany s(cid:200) realizowane. Wymaga to
skupienia si(cid:218) na bie(cid:285)(cid:200)cych wydarzeniach i (cid:258)ledzenia zgodno(cid:258)ci zdarze(cid:241)
z planem. Oznacza to jednak tak(cid:285)e umiej(cid:218)tno(cid:258)(cid:202) skonsumowania ka(cid:285)dej
nadarzaj(cid:200)cej si(cid:218) szansy, w tym jej zauwa(cid:285)enia, interpretacji i znalezienia
najlepszego sposobu na jej wykorzystanie.
BUDOWANIE KARIERY
Precyzyjnie i rzetelnie wypracowany plan kariery nie jest wystarczaj(cid:200)cym
elementem dla odniesienia sukcesu. Nie mniej istotny jest sposób jego
realizacji. Obejmuje on kilka faz i elementów. Podstawow(cid:200) z nich jest
odpowiednie przygotowanie. Przemys(cid:239) rozrywkowy jest nieprzewidywalny.
Kup książkęPoleć książkę26
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
Szansa pojawia si(cid:218) cz(cid:218)sto w najbardziej niespodziewanym momencie
i umiej(cid:218)tno(cid:258)(cid:202) chwycenia jej, gdy si(cid:218) pojawia, bywa jedyn(cid:200) mo(cid:285)liwo(cid:258)ci(cid:200) reali-
zacji marze(cid:241). Otwarto(cid:258)ci na podejmowanie dzia(cid:239)a(cid:241) powinna towarzyszy(cid:202)
elastyczno(cid:258)(cid:202) w negocjacjach i realizacji spraw. Aby osi(cid:200)ga(cid:202) cele, nale(cid:285)y
potrafi(cid:202) na bie(cid:285)(cid:200)co dostosowywa(cid:202) si(cid:218) do zmieniaj(cid:200)cych si(cid:218) okoliczno(cid:258)ci.
Nie bez znaczenia jest te(cid:285) korzystny zbieg okoliczno(cid:258)ci, nazywany tak(cid:285)e
szcz(cid:218)(cid:258)ciem. Zawsze jednak szcz(cid:218)(cid:258)ciu mo(cid:285)na i trzeba pomóc.
Przemys(cid:239) rozrywkowy opiera si(cid:218) na dzia(cid:239)alno(cid:258)ci twórczej, któr(cid:200) cz(cid:218)sto
ocenia si(cid:218) przez pryzmat geniuszu. W sferze zarz(cid:200)dzania jest to jednak
taki sam biznes jak ka(cid:285)dy inny i tym, co decyduje o sukcesie, jest praca
— zarówno artysty, jak i mened(cid:285)era. W przypadku tego drugiego oznacza
ona gotowo(cid:258)(cid:202) uczestniczenia we wszystkich mo(cid:285)liwych do zorganizowania
spotkaniach, zasad(cid:218) ka(cid:285)dorazowego oddzwaniania na telefony, podejmowa-
nia decyzji natychmiast, gdy dysponuje si(cid:218) odpowiednimi danymi do ich
podj(cid:218)cia, odpowiadania na oferty i pisma oraz rzetelnego zapoznawania si(cid:218)
z raportami, scenariuszami i innymi pisemnymi informacjami. Taki opis
zada(cid:241) mened(cid:285)era nie pasuje do wyobra(cid:285)enia ludzi show-biznesu, jednak
bez ich realizowania rozwój kariery artysty jest zagro(cid:285)ony.
Na sukces w przemy(cid:258)le rozrywkowym sk(cid:239)ada si(cid:218) tak(cid:285)e wytrwa(cid:239)o(cid:258)(cid:202) i deter-
minacja. Umiej(cid:218)tno(cid:258)(cid:202) trzymania si(cid:218) wytyczonego celu, pomimo pora(cid:285)ek
i rozczarowa(cid:241), odró(cid:285)nia gwiazdy od ludzi utalentowanych, którzy nie zo-
staj(cid:200) gwiazdami. Cykliczne powroty do s(cid:239)awy takich artystów jak Budka
Suflera, Robert Gawli(cid:241)ski czy T.Love s(cid:200) na to najlepszym dowodem.
Efekt rollercoastera jest typowy dla show-biznesu, jednak ma zastosowa-
nie do tych najwi(cid:218)kszych — najbardziej upartych i zdeterminowanych.
W budowaniu kariery artystycznej nale(cid:285)y opiera(cid:202) si(cid:218) na realistycznych
przes(cid:239)ankach. W show-biznesie cz(cid:218)sto padaj(cid:200) wielkie obietnice (szczególnie
gdy sprawa dotyczy m(cid:239)odych, atrakcyjnych kobiet i starszych mened(cid:285)erów),
jednak rzadko znajduj(cid:200) one potwierdzenie w formalnych zobowi(cid:200)zaniach,
a pó(cid:283)niej rzeczywistych realizacjach. Zadaniem mened(cid:285)era artysty jest
rzetelna ocena wszelkich sk(cid:239)adanych propozycji i oddzielanie marze(cid:241) od
rzeczywisto(cid:258)ci. Ze wzgl(cid:218)du na specyfik(cid:218) bran(cid:285)y funkcjonuj(cid:200) w niej cz(cid:218)sto
ludzie oderwani od realiów biznesu i otaczaj(cid:200)cej rzeczywisto(cid:258)ci, przy czym
ich idee i sk(cid:239)adane przez nich propozycje nie musz(cid:200) wynika(cid:202) z woli naci(cid:200)-
gni(cid:218)cia kogo(cid:258) lub wprowadzenia w b(cid:239)(cid:200)d — same takie osoby s(cid:200) przeko-
nane, (cid:285)e zg(cid:239)aszane przez nie pomys(cid:239)y s(cid:200) dobre i (cid:285)e uda si(cid:218) je zrealizowa(cid:202).
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
27
Trudno(cid:258)(cid:202) w pracy mened(cid:285)era polega na odró(cid:285)nianiu korzystnych ofert od
propozycji dobrze si(cid:218) zapowiadaj(cid:200)cych, a s(cid:239)u(cid:285)(cid:200)cych realizacji celów, które
nie maj(cid:200) nic wspólnego z rozwojem kariery artysty. Cz(cid:218)sto samo nazwi-
sko artysty umieszczone w odpowiednim dokumencie ma s(cid:239)u(cid:285)y(cid:202) uwiary-
godnieniu opisywanej w nim sprawy, nie za(cid:258) jej realizacji (ta zasada spe(cid:239)-
nia si(cid:218) w 100 na przyk(cid:239)ad w przypadku obecno(cid:258)ci artystów w polityce).
Opisywana trudno(cid:258)(cid:202) jest szczególnie dotkliwa, je(cid:258)li artysta nie ma wystar-
czaj(cid:200)cego zaufania do mened(cid:285)era i cz(cid:218)sto podpuszczony przez sprytnych
intrygantów sam naciska, aby podj(cid:200)(cid:202) dzia(cid:239)ania wokó(cid:239) danej sprawy, lub
podejmuje je bez wiedzy swojego mened(cid:285)era.
Warte zauwa(cid:285)enia jest zjawisko naturalnej obrony przemys(cid:239)u rozrywkowego
przed okresowymi falami nap(cid:239)ywaj(cid:200)cych kandydatów. W okresach nasi-
lonej poda(cid:285)y (wykluwania si(cid:218), ujawniania) artystów lub produktów rozryw-
kowych rynek (przemys(cid:239)) broni si(cid:218), zmniejszaj(cid:200)c atrakcyjno(cid:258)(cid:202) odnoszonego
sukcesu np. poprzez obni(cid:285)anie wysoko(cid:258)ci bud(cid:285)etów nagraniowych i promo-
cyjnych, zmniejszanie stawek wynagrodze(cid:241) koncertowych i za wyst(cid:218)py
telewizyjne. Nie ma w tym zjawisku zreszt(cid:200) niczego, co nie znajdowa(cid:239)o-
by uzasadnienia w prostej ekonomicznej zasadzie równowa(cid:285)enia popytu
i poda(cid:285)y. Arty(cid:258)ci i impresariowie, którzy nie zauwa(cid:285)(cid:200) tego rodzaju zmian,
trac(cid:200): rynek nie jest wtedy sk(cid:239)onny zaakceptowa(cid:202) starych, wy(cid:285)szych stawek
tylko dlatego, (cid:285)e artysta ich sobie (cid:285)yczy. W jego miejsce wpycha si(cid:218) kilkuna-
stu artystów reprezentuj(cid:200)cych t(cid:218) sam(cid:200) pó(cid:239)k(cid:218) artystycznej atrakcyjno(cid:258)ci,
jednak z odpowiednio skorygowanymi stawkami, oraz kilku z wy(cid:285)szej pó(cid:239)ki,
gotowych w zmienionych realiach wyst(cid:218)powa(cid:202) za dotychczasowe stawki
s(cid:239)abszych kolegów. Elastyczno(cid:258)(cid:202) w show-biznesie jest kluczow(cid:200) cnot(cid:200).
Do(cid:258)wiadczenie uczy, (cid:285)e nie sposób zrobi(cid:202) kariery w pojedynk(cid:218). O koniecz-
no(cid:258)ci zatrudnienia odpowiednich osób na odpowiednim etapie rozwoju
drogi artystycznej piszemy w tej ksi(cid:200)(cid:285)ce wielokrotnie. W tym miejscu warto
poruszy(cid:202) natomiast kwesti(cid:218) osób i instytucji zainteresowanych sukcesem
artysty, jednak niedzia(cid:239)aj(cid:200)cych wprost w jego imieniu, z jego upowa(cid:285)nie-
nia lub na zlecenie. Nale(cid:285)y do nich zaliczy(cid:202) firm(cid:218) fonograficzn(cid:200), agentów
koncertowych, patronów medialnych, przychylnych dziennikarzy muzycz-
nych, publicystów i recenzentów, sponsorów i instytucje, w których rekla-
mach artysta wyst(cid:218)powa(cid:239). Zaanga(cid:285)owania i wk(cid:239)adu tego rodzaju osób i in-
stytucji w rozwój kariery artysty nie da si(cid:218) przeceni(cid:202). Koordynacja wysi(cid:239)ków
wszystkich stron powinna nale(cid:285)e(cid:202) do mened(cid:285)era artysty. Warto przy tym
Kup książkęPoleć książkę28
Z TALENTEM DO GWIAZD. JAK ROBI(cid:238) KARIER(cid:256) W SHOW-BIZNESIE
otacza(cid:202) artyst(cid:218) osobami reprezentuj(cid:200)cymi pozytywn(cid:200) filozofi(cid:218) my(cid:258)lenia
i niestroni(cid:200)cymi od aktywno(cid:258)ci. Mened(cid:285)er powinien wypracowa(cid:202) sobie
odpowiednie relacje i sposób komunikowania si(cid:218) z ka(cid:285)d(cid:200) z zainteresowa-
nych osób i pozostawa(cid:202) z nimi w bie(cid:285)(cid:200)cych kontaktach. Zasada ta dotyczy
nie tylko najwa(cid:285)niejszych osób w partnerskiej instytucji, ale te(cid:285) wszystkich
tych, od których zaanga(cid:285)owania i nastawienia zale(cid:285)(cid:200) losy artysty: w firmie
fonograficznej b(cid:218)dzie to nie tylko prezes i dyrektor A R, ale tak(cid:285)e mene-
d(cid:285)erowie produktu, osoby odpowiedzialne za poszczególne sfery kontaktów
medialnych, ludzie od promocji i dystrybucji itd. Dla wzmocnienia ich
zaanga(cid:285)owania i aktywno(cid:258)ci warto zwraca(cid:202) si(cid:218) do najwa(cid:285)niejszych z nich
z pro(cid:258)b(cid:200) o rad(cid:218) nawet w kwestiach, które nie le(cid:285)(cid:200) w ich kompetencjach
(np. do sponsora z pytaniem, czy ma ochot(cid:218) obejrze(cid:202) projekty ubioru arty-
sty na wyst(cid:218)p podczas festiwalu w Opolu). Ludzie lubi(cid:200) by(cid:202) doceniani.
Wymaga to wprawdzie znacznego nak(cid:239)adu pracy ze strony mened(cid:285)era,
jednak zwi(cid:218)ksza zaanga(cid:285)owanie wszystkich osób w sprawy artysty, pod
warunkiem i(cid:285) te osoby b(cid:218)d(cid:200) odczuwa(cid:202), (cid:285)e ich uwagi i propozycje s(cid:200) bra-
ne pod uwag(cid:218), i nie uznaj(cid:200), (cid:285)e zawraca im si(cid:218) g(cid:239)ow(cid:218) (nie nale(cid:285)y tej tech-
niki stosowa(cid:202) nadmiernie cz(cid:218)sto, lecz jedynie w presti(cid:285)owych sprawach).
Warto w tego rodzaju sytuacjach wspiera(cid:202) si(cid:218) autorytetem samego artysty,
sygnalizowa(cid:202) jego wdzi(cid:218)czno(cid:258)(cid:202), a czasami (je(cid:258)li uznamy, (cid:285)e ma to znacze-
nie dla zainteresowanej osoby) zaanga(cid:285)owa(cid:202) artyst(cid:218) osobi(cid:258)cie w kontakt
z ni(cid:200) (na spotkaniu pojawi(cid:202) si(cid:218) wspólnie). Dobre relacje w tego rodzaju nie-
formalnym zespole skutkuj(cid:200) drobnymi dowodami przychylno(cid:258)ci, ale te(cid:285)
zwrotnymi propozycjami (np. dyrektor firmy sponsoruj(cid:200)cej, czuj(cid:200)cy si(cid:218)
emocjonalnie zwi(cid:200)zany z artyst(cid:200), dzwoni z pytaniem, czy artysta nie by(cid:239)by
zainteresowany wyst(cid:218)pem na gali organizowanej przez firm(cid:218) jego kolegi
— te(cid:285) dyrektora). Istotnym zadaniem mened(cid:285)era jest budowa towarzy-
skich relacji wokó(cid:239) osoby artysty. Ludzie anga(cid:285)uj(cid:200) si(cid:218) nieco mocniej i s(cid:200)
bardziej otwarci, je(cid:258)li chodzi o sprawy osób, które osobi(cid:258)cie znaj(cid:200) i darz(cid:200)
sympati(cid:200).
Cz(cid:218)sty bie(cid:285)(cid:200)cy kontakt mened(cid:285)era z osobami, od których w jakiej(cid:258) mierze
zale(cid:285)y kariera artysty (nawet w formie przekazywanych e-mailem infor-
macji), sprawia, (cid:285)e wiedz(cid:200) one o poczynaniach artysty, maj(cid:200) (cid:258)wiadomo(cid:258)(cid:202)
podejmowanych w zwi(cid:200)zku z jego aktywno(cid:258)ci(cid:200) decyzji i (cid:258)ledz(cid:200), w jaki
sposób i w jakim kierunku impresariat kszta(cid:239)tuje jego wizerunek. Dzi(cid:218)ki
temu zmniejsza si(cid:218) ryzyko (cho(cid:202) w pe(cid:239)ni wykluczy(cid:202) tego nie mo(cid:285)na), (cid:285)e
Kup książkęPoleć książkęROZDZIA(cid:296) 1. KARIERA
29
która(cid:258) z tych osób podejmie plany lub dzia(cid:239)an
Pobierz darmowy fragment (pdf)