Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00081 010065 20261686 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego (1945‒2015) - ebook/pdf
Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego (1945‒2015) - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 388
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Język publikacji: polski
ISBN: 978-8-3796-9853-0 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> biografie
Porównaj ceny (książka, ebook (-21%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
Prezentowana książka jest pierwszym opracowaniem w miarę pełnej historii Uniwersytetu Łódzkiego w okresie siedemdziesięciu lat jego istnienia ‒ od powołania w 1945 r. do początku 2015 r. W czterech rozdziałach zostały przedstawione następujące kwestie: założenie, rozwój i rozbudowa uczelni; jej życie społeczno-polityczne; dzieje poszczególnych wydziałów; biogramy osiemnastu rektorów uniwersytetu. Historia UŁ została ukazana na tle najważniejszych wydarzeń politycznych naszego kraju. Podkreślono szczególną rolę środowiska uniwersyteckiego (w tym studentów) w procesie przemian politycznych i gospodarczych w Polsce na początku lat osiemdziesiątych oraz na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Omawiając rozwój poszczególnych wydziałów, autor przybliżył ich najważniejsze osiągnięcia badawcze i przedstawił ukształtowane szkoły naukowe. 
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Uniwersytetu Łódzkiego Zarys historii 1945–2015 Wiesław Puś Zarys historii 1945–2015 Uniwersytetu Łódzkiego Wiesław Puś – Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny Katedra Historii Polski XIX w., 90-219 Łódź, ul. Kamińskiego 27a RECENZENT Krzysztof Baranowski REDAKTOR WYDAWNICTWA UŁ Bogusław Pielat REDAKCJA TECHNICZNA Leonora Wojciechowska WYBÓR I PRZYGOTOWANIE ZDJĘĆ Dariusz Klemantowicz SKŁAD I ŁAMANIE AGENT PR PROJEKT OKŁADKI Stämpfli Polska Sp. z o.o. Zdjęcie wykorzystane na okładce: © Shutterstock.com © Copyright by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2015 Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydanie I. W.06835.15.0.I Ark. wyd. 27,0; ark. druk. 24,25 ISBN 978-83-7969-568-3 e-ISBN 978-83-7969-853-0 Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego tel. (42) 665 58 63, faks (42) 665 58 62 90-131 Łódź, ul. Lindleya 8 www.wydawnictwo.uni.lodz.pl e-mail: ksiegarnia@uni.lodz.pl SPIS TREŚCI WSTĘP  Rozdział I POWSTANIE, ROZWÓJ ORGANIZACYJNY i ROZBUDOWA UCZELNI 1945–2015 Rozdział II WYDZIAŁY I INNE JEDNOSTKI UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO  Rozdział III ŻYCIE SPOŁECZNO-POLITYCZNE UCZELNI  Rozdział IV REKTORZY UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO W LATACH 1945–2015  ZAKOŃCZENIE  OUTLINE THE HISTORY OF THE UNIVERSITY OF LODZ 1945–2015 (summary)  BIBLIOGRAFIA  INDEKS OSOBOWY  SPIS FOTOGRAFII  7 11 121 237 295 355 357 361 365 383 5 WSTę P 7 Podejmując się zadania napisania historii Uniwersytetu Łódzkiego w okresie minionego 70-lecia autor zdawał sobie sprawę z faktu, iż nie wszystkie kwestie jest w stanie szczegółowo i dogłębnie zbadać. Niemniej jednak dysponując znaczną już literaturą fachową, jak również wspomnie- niową na temat dziejów naszej Almae Matris, a przede wszystkim bogaty- mi materiałami archiwalnymi postanowił zmierzyć się z tym wyzwaniem. Historia naszej Uczelni, dzieje jej pracowników i studentów w okresie od momentu powołania UŁ w 1945 r. do chwili obecnej, podobnie jak dzieje całego środowiska akademickiego w Polsce, była zależna od wy- darzeń i procesów politycznych, które w tym czasie przeżywał nasz kraj. W publikacji tej, poza przedstawieniem powstania i rozwoju organiza- cyjnego, rozbudowy Uniwersytetu, ukazania najważniejszych osiągnięć, charakterystyki życia studenckiego, zwrócono więc szczególną uwagę na rolę Uczelni, jej pracowników i studentów w okresach przełomów politycznych (negatywnych i pozytywnych). Jak wiadomo, do szczegól- nie trudnych w przeszłości naszego środowiska należą lata pięćdziesiąte (szczególnie kadencja rektora Józefa Chałasińskiego 1949–1953), tzw. wy- darzenia marcowe roku 1968 i ich skutki, wreszcie stan wojenny 1981 r. i jego następstwa. Natomiast okresy pozytywne to przede wszystkim tzw. odwilż popaździernikowa 1956 r., powstanie i funkcjonowanie „Solidar- ności” w środowisku uniwersyteckim w latach 1980–1981, a następnie w działalności podziemnej do 1989 r., wreszcie zmiany polityczne w Pol- sce w 1989 r. oraz czasy współczesne. Wśród wielu opracowań dotyczących dziejów naszej Uczelni na szcze- gólną uwagę zasługują dwie publikacje autorstwa Bohdana i Krzysztofa Baranowskich, które obejmują okres od 1945 do 1956 r.1 Autorzy, co godne jest podkreślenia, korzystali z obszernych materiałów archiwalnych oraz wielu bezpośrednich rozmów (B. Baranowski) z twórcami naszej Uczel- ni. Ponadto w pracach tych duża część materiału źródłowego pochodzi- ła bezpośrednio od jednego z ich autorów, a mianowicie prof. Bohdana 1 B. Baranowski, K. Baranowski, Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1949), Łódź 1985; iidem, Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949–1956), Łódź 1990. Baranowskiego, wieloletniego dziekana Wydziału Humanistycznego i Fi- lozoficzno-Historycznego oraz członka Senatu, który pracował w Uniwer- sytecie Łódzkim od pierwszych miesięcy tworzenia tej uczelni, najpierw jako adiunkt, a od 1946 r., po habilitacji, już jako samodzielny pracownik naukowy. Wiele ciekawego i obszernego materiału do dziejów Uniwersytetu Łódzkiego wnoszą również publikacje Jarosława Kity i Stefana Pytlasa, którzy z okazji 50- oraz 60-lecia Uczelni przygotowali opracowanie mo- nograficzne historii UŁ w latach 1945–1995 oraz dwa tomy biografii wy- bitnych profesorów naszej Almae Matris2. Publikacje te zostały napisane przy wykorzystaniu obszernych materiałów źródłowych, głównie akt ar- chiwalnych. Warto dodać, że w opracowaniu B. i K. Baranowskich o po- czątkach Uniwersytetu Łódzkiego, jak również w publikacji J. Kity i S. Py- tlasa, Uniwersytet Łódzki w latach 1945–1995, autorzy pisząc o powstaniu Uczelni wiele miejsca poświęcili początkom szkolnictwa wyższego w Ło- dzi sprzed 1939 r. W związku z powyższym w prezentowanej publikacji autor ograniczył się wyłącznie do dziejów Uniwersytetu Łódzkiego. Wśród wielu innych wykorzystanych publikacji, w tym wspomnień i przyczynków, na uwagę zasługuje wydany w 1952 r. tom artykułów pod redakcją B. Baranowskiego i Krystyny Dudy-Dziewierz, w którym znalazły się przemówienia rektorów Tadeusza Kotarbińskiego i J. Cha- łasińskiego z lat 1949–1951 oraz artykuły wybitnych profesorów Uczelni z lat 1945–19503. Warto także wymienić ciekawą publikację wspomnie- niową z roku 1964, pt. Tranzytem przez Łódź, w której zamieszczono tek- sty byłych profesorów lub studentów naszej Uczelni z lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w., m.in. Adama Schafa, J. Chałasińskiego, Wiktora Woroszylskiego, Tadeusza Drewnowskiego i innych4. Sporo materiału wnoszą okolicznościowe wydawnictwa z okazji 10-, 15-, 25-, 30-, 40-, 50-, 55- i 60-lecia Uniwersytetu Łódzkiego5. Ważną pozycją charakteryzującą 8 2 J. Kita, S. Pytlas, Uniwersytet Łódzki w latach 1945–1995, Łódź 1996; iidem, Profeso- rowie Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945–1994. Pro memoria, Łódź 1994; iidem, W służbie nauki. Profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945–2004. Pro memoria, Łódź 2004. 3 Materiały do dziejów Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1950), red. B. Baranowski i K. Du- da-Dziewierz, Łódź 1952. 4 Tranzytem przez Łódź, red. T. Chróścielewski, Wyd. Łódzkie, Łódź 1964. 5 J. Szczepański, Na 10-lecie Uniwersytetu Łódzkiego, „Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych” 1955, t. IV; K. Śreniowska, Uniwersytet Łódzki w XV rocznicę jego powołania, „Życie Szkoły Wyższej” 1960, nr 1; Uniwersytet Łódzki 1945–1970, red. A. Kłoskowska, Łódź 1970; Uniwersytet Łódzki 1945–1980, Łódź 1980; B. Baranowski, Pierwsi rektorzy Uniwersytetu Łódzkiego, „Życie Szkoły Wyższej” 1980, nr 7–8; W. Michowicz, Uniwersytet Łódzki w latach 1945–1974, „Życie Szkoły Wyższej” 1975, nr 4–5; Wczoraj, dziś i jutro Łodzi, red. W. Micho- wicz, Łódź 1979; W. Bortnowski, 25 lat nauki historycznej, „Osnowa” 1969; S. Liszewski, Rola nauki i szkolnictwa wyższego w życiu Łodzi, „Kronika. Pismo Uniwersytetu Łódzkiego” Wstęp Wstęp środowisko łódzkich historyków jest opracowanie biograficzne J. Kity i Rafała Stobieckiego6. Wiele ciekawych informacji przyniosły również zdeponowane w Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego wspomnienia pro- fesorów naszej Uczelni, m.in. Anny Dylikowej, Haliny Klatkowej, Zofii Libiszowskiej, Leszka Miastkowskiego, Adama Szpunara, Lecha Wło- darskiego i innych. Niezwykle interesujące są artykuły wspomnienio- we prof. Krystyny Śreniowskiej opublikowane w łódzkim miesięczniku „Tygiel Kultury” w latach 1998 oraz 1999. Pierwszy z nich dotyczy spra- wy zamordowania w Parku Staszica 16 grudnia 1945 r. studentki medy- cyny Marii Tyrankiewiczówny, najprawdopodobniej przez sowieckich żołnierzy, a drugi hotelu „Monopol” przy ul. Zawadzkiej 7 (obecnie Próchnika 7), który był dla wielu przyszłych pracowników Uniwersyte- tu Łódzkiego pierwszym miejscem zamieszkania i wyżywienia7. Wydarzenia marcowe 1968 r. zostały w miarę dokładnie udoku- mentowane w publikacji źródłowej Instytutu Pamięci Narodowej w Ło- dzi, w wydawnictwie pod redakcją Sławomira M. Nowinowskiego8. Po- nadto na ten temat ukazywało się wiele materiałów wspomnieniowych we współczesnej prasie. Z kolei o strajku studenckim w styczniu–lutym 1981 r., powstało wiele opracowań, wśród których warto przede wszyst- kim wymienić znakomitą pracę Romana Kowalczyka, a także E. Chudzi- ka oraz publikację socjologów pod red. Jana Lutyńskiego9. Podstawę źródłową prezentowanej publikacji stanowią głównie mate- riały archiwalne z Archiwum Uniwersytetu Łódzkiego oraz z Archiwum Państwowego w Łodzi, w tym zwłaszcza protokoły posiedzeń Senatu, protokoły Rad wydziałów, sprawozdania roczne rektorów, sprawozda- nia z działalności naukowej, protokoły posiedzeń kolegiów rektorskich, protokoły Komisji wyborczych UŁ. W Archiwum Państwowym w Łodzi korzystano głównie z akt organizacji PPR i PZPR w Uniwersytecie Łódz- kim, jak również z materiałów Komitetu Łódzkiego PZPR. 9 1994, nr 4; Łódź i ziemia łódzka w badaniach Uniwersytetu Łódzkiego w latach 1945–1970. Mate- riały na sesję naukową Uniwersytetu Łódzkiego z okazji 25-lecia, Łódź 1970; Wkład Uniwersytetu Łódzkiego w rozwój makroregionu środkowego, red. Z. Libiszowska, Łódź 1987; L. Wojtczak, Czterdzieści lat Uniwersytetu Łódzkiego, „Życie Szkoły Wyższej” 1985, nr 12; 50 lat biologii i nauk o ziemi w Uniwersytecie Łódzkim (1945–1995), red. W. Krajewska, Łódź 1995; Osią- gnięcia naukowe i dydaktyczne Instytutu Historii UŁ (1948–1988), red. S. Banasiak, Łódź 1988; „Kronika. Pismo Uniwersytetu Łódzkiego” wydanie specjalne z okazji 60-lecia UŁ [Wyd. UŁ, Łódź], 2005. 6 J. Kita, R. Stobiecki, Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000. 7 K. Śreniowska, „Warchoły” w akcji. Sprawa Marii Tyrankiewiczówny, „Tygiel Kultury” 1998, nr 4–5; eadem, Hotel Monopol, „Tygiel Kultury” 1999, nr 7–9. 8 Marzec 68 w Łodzi, red. S. M. Nowinowski, Łódź 2010. 9 R. Kowalczyk, Studenci 81, Warszawa 2000; E. Chudzik, Strajk i porozumienia łódzkie 1981, Łódź 2006; Strajk studentów łódzkich 81 w świetle analiz socjologicznych, red. J. Lutyński, Łódź 2010. Ponadto, jak w miarę powszechnie w środowisku uniwersyteckim wiadomo, autor korzystał z własnych doświadczeń i obserwacji, ponie- waż z Uniwersytetem Łódzkim związany jest już od 55 lat, a przez ponad trzydzieści lat brał aktywny udział w życiu politycznym, naukowym i ad- ministracyjnym Uczelni. Całość pracy składa się, poza wstępem i zakończeniem, z czterech rozdziałów, w których kolejno zostały przedstawione następujące pro- blemy: powstanie, rozwój organizacyjny i rozbudowa uczelni do 2015 r., powstanie i rozwój poszczególnych wydziałów, życie polityczno-społecz- ne uczelni oraz rektorzy Uniwersytetu w latach 1945–2015. Prezentowana praca zawiera dodatkowo znaczną liczbę fotografii, które skrzętnie zebrał kierownik Archiwum UŁ dr Dariusz Klemantowicz. 10 Wstęp powstanie, RozWój oR ganIza Cyjny I RozbudoWa uCzElnI 1945–2015 1. okoliczności i przyczyny utworzenia uniwersytetu Łódzkiego w 1945 r. Pisząc o początkach Uniwersytetu Łódzkiego trudno na podstawie dotychczasowej literatury oraz materiałów źródłowych jednoznacznie stwierdzić, kto był autorem pomysłu powołania w Łodzi uczelni uni- wersyteckiej. Jak wiadomo, w okresie międzywojennym, mimo usilnych starań różnych środowisk łódzkiej inteligencji, nie doszło do utworze- nia w naszym mieście państwowej szkoły wyższej. Funkcjonowały je- dynie filie społecznych uczelni warszawskich (w latach 1924/1925–1928 Wyższa Szkoła Nauk Społecznych i Ekonomicznych – filia warszawskiej Szkoły Nauk Politycznych oraz w latach 1928–1939 Oddział Łódzki Wol- nej Wszechnicy Polskiej w Warszawie), a także Instytut Nauczycielski, w którym na początku lat dwudziestych prowadzono kursy dokształca- nia nauczycieli szkół średnich i powszechnych1. Według niejasnych i po- średnich informacji, w Łodzi w okresie okupacji hitlerowskiej w 1943 r., funkcjonował konspiracyjny Komitet Organizacji Szkolnictwa Wyższe- go, w którym działali prawnik prof. Bolesław Wilanowski, przed wojną profesor Uniwersytetu Wileńskiego, lekarz doc. dr Tadeusz Pawlikowski oraz adwokat Henryk Kurnatowski. Jednak po aresztowaniu przez Niem- ców H. Kurnatowskiego i wyjeździe z Łodzi B. Wilanowskiego komitet ten faktycznie przestał funkcjonować2. Z kolei przebywający w latach okupacji w Warszawie, znani w okresie międzywojennym łódzcy dzia- łacze oświatowi, Zygmunt Lorentz i Ludwik Waszkiewicz, według tego ostatniego przygotowali na polecenie Delegatury Rządu Londyńskiego 11 1 K. Baranowski, Oddział Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi 1928–1939, Warszawa– Łódź 1977; K. Baranowski, B. Baranowski, Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1949), Łódź 1985, s. 7–19. 2 J. Fijałek, J. Indulski, Do zagadnień genezy uczelni lekarskiej w Łodzi, „Zdrowie Publicz- ne” 1969, nr 6, s. 521–524. 12 na Kraj projekt utworzenia po zakończeniu wojny w Łodzi politechniki oraz rozbudowania Oddziału Wolnej Wszechnicy Polskiej. Jeszcze inne koncepcje prezentował lekarz prof. Wincenty Tomaszewicz, który miał przygotowywać na polecenie Delegatury Rządu Londyńskiego projekt utworzenia po wojnie w Łodzi odrębnej uczelni medycznej. Natomiast prof. Teodor Vieweger, w latach międzywojennych rektor Wolnej Wszech- nicy Polskiej w Warszawie oraz Oddziału Łódzkiego tej uczelni, plano- wał po zakończeniu wojny utworzenie w Łodzi odrębnej, samodzielnej Wszechnicy. Po Powstaniu Warszawskim i zburzeniu stolicy, jego plany zmieniły się nieco, chciał bowiem na pewien czas przenieść całą War- szawską Wszechnicę do Łodzi. Zdaniem prof. Bohdana Baranowskiego, po Powstaniu Warszawskim także w kręgach politycznych związanych z Delegaturą dyskutowano nad projektem przeniesienia ze zniszczonej Warszawy do Łodzi części lub niektórych kierunków Uniwersytetu War- szawskiego wraz z ocalałą kadrą3. Jak wiadomo, wszystkie prezentowane wyżej projekty i plany musiały ulec zmianie w związku z „wyzwoleniem” Polski przez Armię Czerwoną i utworzeniem przez komunistów związa- nych z Moskwą Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w lipcu 1944 r. w Lublinie, a następnie przekształceniem tegoż Komitetu w stycz- niu 1945 r. w Tymczasowy Rząd Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą także w Lublinie. W następnych miesiącach 1945 r., wraz z przesuwaniem się frontu, administrację wyzwalanych terenów przejmowały władze zwią- zane z rządem lubelskim. Podobnie sytuacja wyglądała w Łodzi, którą niemiecka administracja i oddziały wojskowe opuściły 19 stycznia 1945 r. Prawdopodobnie kilka dni po 19 stycznia 1945 r. w Łodzi pojawił się wspomniany już prof. B. Wilanowski, który w powstającym Kuratorium Okręgu Szkolnego przedstawił dokument z podpisem ministra oświaty rządu lubelskiego Stanisława Skrzeszewskiego, uprawniający do organi- zowania w naszym mieście wyższej uczelni. Jak wynika z późniejszej in- formacji znanej profesor naszego Uniwersytetu Gryzeldy Missalowej, któ- ra po wyzwoleniu pracowała przez pewien czas w kuratorium, dokument prezentowany przez B. Wilanowskiego był trudny do odczytania, a pieczęć ministra oświaty zamazana4. Niezależnie jednak od tego, czy był to doku- ment prawdziwy, czy fałszywy, prof. B. Wilanowski odegrał istotną rolę w pracach nad przygotowaniem koncepcji powołania w Łodzi uniwersyte- tu, a następnie w działaniach przy jego organizacji. Zapewne na początku lutego 1945 r. do Łodzi przybył rektor przedwojennej Wolnej Wszechnicy prof. Teodor Vieweger, który jako znana postać w środowisku oświatowym cieszył się w naszym mieście dużym szacunkiem, w związku z czym za- czął odgrywać decydującą rolę w pracach nad utworzeniem Uczelni. W tej 3 K. Baranowski, B. Baranowski, Pierwsze lata..., s. 20–22. 4 Ibidem, s. 23. Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego Powstanie, rozwój organizacyjny i rozbudowa uczelni 1945–2015 sytuacji doszło do wyraźnego konfliktu między B. Wilanowskim a T. Vie- wegerem, którzy zorganizowali w hotelu „Grand” dwa odrębne sekretaria- ty, gdzie przyjmowali napływających do Łodzi pracowników naukowych z Wilna, Lwowa i zniszczonej Warszawy. W konflikcie obu uczonych nie chodziło jedynie o kompetencje w kwestii tworzenia wyższej uczelni, repre- zentowali oni również odrębne koncepcje i wizje przyszłego uniwersytetu. Profesor B. Wilanowski był zwolennikiem powołania uczelni obejmującej wszystkie dziedziny i dyscypliny nauki, w której miało funkcjonować 12 wydziałów: humanistyczny, matematyczno-przyrodniczy, prawa i nauk ekonomicznych, nauk handlowych i społecznych, lekarski (z oddziałami stomatologicznym i farmaceutycznym), mechaniczny, chemiczny, włókien- niczy, inżynierii lądowej i wodnej, architektury i sztuki, rolny oraz studium wychowania fizycznego. Koncepcję tę uzasadniał poważnymi oszczędno- ściami budżetowymi5. Zgoła inne poglądy prezentował prof. T. Vieweger, nawiązujący do przedwojennej Wolnej Wszechnicy Polskiej (uczelnia bez wydziałów medycznych, politechnicznych, rolniczych i ekonomicznych). Mimo zdecydowanych różnic doszło ostatecznie do bezpośredniej współ- pracy obu uczonych, a 17 lutego 1945 r. na wspólnej konferencji, w której uczestniczył przedstawiciel ministerstwa oświaty, powołano Komitet Orga- nizacyjny Wyższych Uczelni Państwowych w Łodzi, z przewodniczącym Teodorem Viewegerem i członkami Bolesławem Wilanowskim i dr. Julianem Żukowskim. Ostatecznie na początku marca 1945 r. prof. T. Vieweger uzy- skał w Ministerstwie Oświaty w Warszawie nominację na przewodniczą- cego Komitetu Organizacyjnego Uczelni Państwowej w Łodzi, a członkami tegoż komitetu zostali prof. B. Wilanowski, wspomniany już dr J. Żukowski, prorektor przedwojennej Wszechnicy – fizyk prof. Marian Grotowski oraz prof. Jan Muszkowski, były wykładowca Wszechnicy. Nominacje te zosta- ły wręczone przez T. Viewegera na specjalnej konferencji 5 marca 1945 r., na której prof. B. Wilanowski zrzekł się uprawnień organizatora szkolnictwa wyższego w Łodzi, posiadanych jakoby na podstawie wspomnianego wyżej „zamazanego” dokumentu z podpisem ministra S. Skrzeszewskiego, pre- zentowanego jeszcze w styczniu w Kuratorium6. Obok działań Komitetu Or- ganizacyjnego także ówczesne władze administracyjne Łodzi, z prezyden- tem Kazimierzem Mijalem, 21 marca 1945 r. wystosowały do Ministerstwa Oświaty list z apelem o powołanie w naszym mieście uniwersytetu i poli- techniki7. Jeszcze w marcu 1945 r. minister S. Skrzeszewski powołał inż. Wła- dysława Kuczewskiego na delegata ministerstwa do spraw reaktywowania 5 J. Muszkowski, Komitet Organizacyjny Uczelni Państwowej w Łodzi (marzec–czerwiec 1945 roku), [w:] Materiały do dziejów Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1950), red. B. Baranowski, K. Duda-Dziewierz, Łódź 1952, s. 30–31. 6 K. Baranowski, B. Baranowski, Pierwsze lata..., s. 27. 7 Piętnaście lat Politechniki Łódzkiej 1945–1960, Łódź 1960, s. 32–33. 13 Politechniki Warszawskiej z siedzibą w Łodzi. W związku z tym koncepcje prof. B. Wilanowskiego o tworzeniu „poliuniwersytetu” stały się nieaktual- ne. Już w końcu marca 1945 r. przyszła uczelnia z inicjatywy T. Viewegera przyjęła nazwę Wolna Wszechnica Polska – Uniwersytet Państwowy w Ło- dzi, powołano również tymczasowych organizatorów poszczególnych wy- działów; Humanistycznego – historyka prof. Włodzimierza Dzwonkowskie- go, Matematyczno-Przyrodniczego – fizyka prof. Mariana Grotowskiego, Pedagogicznego – historyka oświaty prof. Stefana Truchima oraz Studium Pracy Kulturalno-Oświatowej – pedagoga prof. Helenę Radlińską. Warto do- dać, że wszyscy wyżej wymienieni profesorowie przed wojną byli związani z Wolną Wszechnicą Polską. Jednak w kilka dni później, po 30 marca 1945 r., w piśmie skierowanym do Ministerstwa Oświaty prof. T. Vieweger dokonał pewnych zmian wśród kandydatów na dziekanów, a mianowicie na Wy- dziale Humanistycznym zamiast prof. W. Dzwonkowskiego zaproponowa- no prof. Wiktora Wąsika – historyka filozofii i pedagogiki, Studium Pracy Kulturalno-Oświatowej włączono do Wydziału Pedagogicznego z kandy- daturą prof. S. Truchima, a na przyszłego dziekana Wydziału Prawno-Eko- nomicznego wyznaczono prof. Artura Żabickiego – prawnika związanego również z Wolną Wszechnicą Polską8. Niezależnie od tych działań prof. T. Viewegera, w środowisku medycznym, z inicjatywy prof. Wincentego To- maszewicza oraz prof. Jerzego Jakubowskiego, powstał pomysł utworzenia w Łodzi odrębnej uczelni medycznej. T. Vieweger był bowiem przeciwny włączeniu do przyszłego uniwersytetu wydziałów medycznego, stomatolo- gicznego i farmaceutycznego. Sprawę tę jednak rozstrzygnięto na spotkaniu w Ministerstwie Oświaty w Warszawie, zapewne w kwietniu lub na począt- ku maja 1945 r. Podobno, jak piszą B. i K. Baranowscy na podstawie informa- cji uzyskanych od pani Kazimiery Boye, wieloletniej sekretarki pierwszych rektorów, przedstawiciel ministerstwa, znany historyk prof. Stanisław Ar- nold, zmusił prof. T. Viewegera i prof. prof. W. Tomaszewicza i J. Jakubow- skiego do włączenia tworzących się wydziałów medycznych do przyszłego uniwersytetu9. Mimo to sprawa włączenia wydziałów medycznych do Uni- wersytetu Łódzkiego została rozstrzygnięta definitywnie dopiero w końcu sierpnia 1945 r., już przez rektora prof. Tadeusza Kotarbińskiego. W połowie maja 1945 r. było już pewne, że władze państwowe wkrótce powołają w Łodzi uniwersytet i politechnikę. W kształtującym się środo- wisku uniwersyteckim od marca rozpoczęto zapisy studentów i na wielu kierunkach odbywały się wykłady, natomiast w maju 1945 r. rozpoczęły działalność dydaktyczną wydziały lekarskie. Niestety, główny organi- zator prac nad utworzeniem naszej Uczelni, prof. Teodor Vieweger, nie 14 8 J. Chałasiński, Początki uniwersytetu robotniczej Łodzi, [w:] Tranzytem przez Łódź, Łódź 1964, s. 47. 9 B. Baranowski, K. Baranowski, Pierwsze lata..., s. 29–30. Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego (1945‒2015)
Autor:
Sklep
Format
Cena
Ebookpoint.pl Ebookpoint.pl
ebook/pdf
22,42 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: