Zarządzanie pracą ma stworzyć warunki do realizacji zadań (zachowań) na oczekiwanym poziomie i w określonym czasie (cele wytwórcze), stworzyć właściwe proporcje w procesie pracy, dobrać, rozmieścić i zespolić w nim ludzi, tak zaplanować ich działania, aby realizacja tego procesu była możliwa przy najmniejszych nakładach środków rzeczowych i pracy żywej (cele ekonomiczne) oraz zaspokoiła oczekiwania pracowników (cele społeczne). Tym zagadnieniom poświęcone jest niniejsze opracowanie. Prezentuje ono przedsiębiorstwo jako system pracy, jako środowisko dla samego procesu pracy. Określa zadania i funkcje ludzi w systemie pracy, stawiane im wymagania. Podkreśla szczególną rolę kierowników w osiąganiu sukcesów w pracy. Rozważania są zaadresowane do osób zajmujących kierownicze stanowiska, zarządzających pracą (kierujących zespołami ludzkimi). Może też być wykorzystana jako pomoc dydaktyczna dla studentów kierunków organizacji i zarządzania.
Darmowy fragment publikacji:
Wydawnictwo PLACET zaprasza Państwa do zapoznania się
z naszą ofertą.
PLACET – słowo niegdyś używane w naszym języku a zapożyczone
z łaciny oznaczało: przyzwolenie, zgodę, a też ,,podobać się”. To wła-
śnie przyjęliśmy za filozofię działania: w zgodzie, dla wygody i zadowo-
lenia, przy pełnym zaufaniu – autorów, czytelników i rynku.
Od początku zajmujemy się też ściśle określoną tematyką, a mianowicie
wydajemy tylko dzieła z dziedziny szeroko pojętego zarządzania przed-
siębiorstwami, finansów i ekonomii. Zdajemy sobie sprawę, że jest to
literatura trudna – więc dokładamy starań redakcyjnych aby była zro-
zumiała dla każdego wykształconego czytelnika. Nie wydajemy książek
z cyklu „Jak wzbogacić się w jeden dzień”, ale prace prezentujące rze-
telną i nowoczesną wiedzę, które mogą być zarówno podręcznikami dla
studiującej młodzieży, jak i podręcznikami-poradnikami służącymi do-
kształcaniu (samokształceniu) kadr kierowniczych przedsiębiorstw do-
stosowujących swoje struktury i metody zarządzania do stale przekształ-
cającej się gospodarki rynkowej.
Od początku istnienia komercyjnej sieci Internet w Polsce mamy swoją
witrynę www.placet.pl. Tam można śledzić nowości i zamierzenia wy-
dawnicze, a także skorzystać z „Bazy wiedzy”.
Zapraszamy do lektury
3
pod redakcją Zdzisława Jasińskiego
ZARZĄDZANIE PRACĄ
ORGANIZOWANIE,
PLANOWANIE,
MOTYWOWANIE,
KONTROLA
Autorzy:
Barcewicz Mirosław rozdz. 4, rozdz. 6
Budka Jan pkt. 8.4.1, 8.4.2, pkt. 12.4, 12.5
Czyrek Eugeniusz pkt. 13.4
Hasińska Zofia pkt. 8.3
Janiak Iwona rozdz. 11
Jasiński Zdzisław wstęp, rozdz. 1, 2, 3, 5, 10
Kopertyńska Wanda rozdz. 9, pkt. 12.1, 12.2, 12.3
Krzewska Barbara pkt. 8.4.3
Smolbik-Jęczmień Alicja pkt. 8.1, pkt. 8.2, pkt. 13.1, pkt. 13.2, pkt. 13.3
Tracz Ewa rozdz. 7
Recenzent:
Prof. dr hab. Rafał Krupski
Redakcja:
Leszek Mirek
© Copyright by:
Zdzisław Jasiński 1999
Wydanie ebook
Wydawca:
Wydawnictwo „Placet”
01-517 Warszawa ul. Mickiewicza 18A/1
tel. 839-36-26
www.placet.com.pl
redakcja@placet.com.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani jej części nie mogą być
w żadnej formie i za pomocą jakichkolwiek środków technicznych
reprodukowane bez zgody właściciela copyright.
ISBN 978-83-7488-027-5
Skład i łamanie: Placet
Wersja: e-book
SPIS TREŚCI
WSTĘP
PRZEDSIĘBIORSTWO JAKO SYSTEM PRACY
1.1.Pojęcie, struktura i cechy przedsiębiorstwa
1.2. Cele i zadania
1.3. Przepływy informacji
1.4. Otoczenie
ZADANIA, FUNKCJE I WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE
LUDZI W SYSTEMIE PRACY
FORMY ORGANIZACJI PRACY
3.1. Pojęcie formy organizacji pracy
3.3. Cechy i odmiany pracy indywidualnej
3.3. Istota zespołowego działania
3.4. Formy zespołowego działania
3.5. Mocne i słabe strony pracy zespołowej
ORGANIZACJA PRACY INDYWIDUALNEJ
4.1. Organizacja stanowiska pracy
4.1.1. Stanowisko pracy: podstawowe pojęcia, klasyfikacja
4.1.2. Zasady organizacji indywidualnego stanowiska pracy
4.1.2.1. Pozycja przy pracy
4.1.2.2. Przestrzenna organizacja stanowiska pracy
4.1.2.3. Rozmieszczenie elementów rzeczowych na stanowisku pracy
4.2. Materialne stanowisko pracy
4.2.1. Powietrze, zanieczyszczenia powietrza
4.2.2. Temperatura, wilgotność, ruch powietrza
4.2.3. Oświetlenie, barwy
4.2.4. Hałas na stanowisku pracy
4.2.5. Drgania i wstrząsy
4.2.6. Promieniowanie elektromagnetyczne
4.3. Kształtowanie treści pracy
4.3.1. Treść pracy jako efekt podziału pracy
4.3.2. Współczesne koncepcje podziału pracy
ZASADY ORGANIZACJI PRACY ZESPOŁOWEJ
5.1. Zasada minimalnej liczby członków w zespole
9
11
11
14
15
22
24
30
30
30
33
34
42
46
46
48
52
54
55
60
62
63
64
65
66
67
67
68
68
70
74
75
5.2. Zasada rezerwy kwalifikacyjnej
5.3. Zasada perspektywy działania
5.4. Zasada elastycznej bazy technicznej
NORMOWANIE PROCESÓW PRACY NDYWUDUALNEJ
6.1. Pojęcie i klasyfikacyjne zagadnienia norm pracy
6.2. Charakterystyka funkcji norm pracy
6.2.1. Podstawowe funkcje norm pracy
6.2.2. Zmiany w technice wytwarzania a funkcje norm pracy
6.2.3. Dziedziny wykorzystania norm pracy
6.3. Obliczanie norm pracy
6.3.1. Zasady i metody normowania pracy
6.3.2. Proces ustalania norm czasu pracy i jego struktura
6.4. Mierzenie czasu pracy
6.4.1. Chronometraż
6.4.2. Fotografia dnia roboczego
6.4.3. Obserwacje migawkowe
6.4.4. Analiza ruchów elementarnych
6.5. Mierzenie pracy na stanowiskach nierobotniczych
6.6. Wskaźniki oceny stosowania norm pracy
WARTOŚCIOWANIE PRACY IDYWUDUALNEJ
7.1. Pojęcie, przedmiot i zakres wartościowania pracy
7.2. Funkcje wartościowania pracy
7.3. Metody wartościowania pracy
7.3.1. Rodzaje metod wartościowania pracy
7.3.2. Wybór metody i jej weryfikacja
7.3.3. Zasady doboru kryteriów wartościowania pracy.Kwantyfikacja kryteriów
7.4. Etapy procesu wartościowania pracy
ORGANIZACJA PRZEBIEGU PROCESU KADROWEGO
8.1. Dobór pracowników na stanowiska pracy
8.1.1. Ustalenie zapotrzebowania na pracowników
8.1.2. Rekrutacja pracowników
8.1.3. Selekcja pracowników
8.1.4. Wprowadzenie pracownika do pracy
8.2. Planowanie karier pracowniczych
8.2.1. Istota planowania karier
8.2.2. Etapy kariery
78
82
84
88
88
95
95
97
98
101
101
104
109
109
114
116
119
120
122
126
126
130
136
136
139
141
144
150
150
151
152
156
160
161
161
165
7
8.2.3. Sposoby oddziaływania na kariery pracownicze
8.3. Szkolenie pracowników
8.3.1. Wprowadzenie
8.3.2. Polityka szkolenia
8.3.3. Identyfikacja potrzeb szkoleniowych
8.3.4. Metody i techniki szkolenia
8.3.5. Ocena efektywności działalności szkoleniowej
8.4. System ocen pracowniczych
8.4.1. Cele ocen pracowniczych
8.4.2. Procedura opracowania systemu ocen
8.4.3. Uwarunkowania jakości ocen
CZAS PRACY I JEGO ORGANIZACJA
9.1. Czas pracy jako kategoria prawna
9.2. Tradycyjny i elastyczny model czasu pracy
9.3. Elastyczne formy organizacji czasu pracy
9.4. Innowacje w pracy biurowej
PLANOWANIE PRZEBIEGU PROCESU
10.1. Cel i zakres planowania pracy
10.2. Podział zadań
10.3. Kolejność realizacji zadań
10.4. Harmonogram pracy
KONTROLA PRZEBIEGU PROCESU
11.1. Pojęcie i znaczenie kontroli przebiegu pracy
11.2. Projektowanie systemu kontroli
11.3. Czynniki utrudniające kontrolę przebiegu pracy
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
12.1. Płaca i jej funkcje
12.2. System płac
12.2.1. Składniki wynagrodzenia
12.2.2. Zasady kształtowania składników wynagrodzenia
12.2.3. Taryfikatory i tabele płac
12.3. Polityka płacowa
12.3.1. Kształtowanie środków na wynagrodzenia
12.3.2. Podział środków na wynagrodzenia
12.4. Formy płac
170
175
175
177
178
180
186
187
187
190
208
212
212
214
217
222
225
225
226
229
231
236
237
245
253
256
256
259
260
261
264
266
266
268
274
12.5. Premia jako instrument motywowania
12.5.1. Systemy premiowania i ich charakterystyka
12.5.2. Warunki skutecznego premiowania
BADANIA I OCENA EFEKTYWNOŚCI PRACY
13.1. Pojęcie efektywności pracy i czynniki determinujące jej poziom
13.2. Zasady oceny efektywności pracy
13.3. Kryteria i mierniki oceny efektywności pracy w przedsiębiorstwie
13.3.1. Ocena efektywności pracy przedsiębiorstwa jako całości
13.3.2. Ocena efektywności pracy podmiotów wewnętrznych
13.3.3. Koszty pracy jako podstawowy miernik nakładów pracy
13.4. Sporządzanie oceny efektywności pracy w przedsiębiorstwie
Spis rysunków i tabel
282
282
288
289
289
297
303
304
306
307
312
322
9
WSTĘP
Praca jest pojęciem nierozerwalnie związanym z działalnością człowieka.
Towarzyszy mu od zarania działalności wytwórczej i we wszystkich obsza-
rach jego aktywności, jest źródłem zaspokajania jego potrzeb. Wiąże się
jednak z wysiłkiem fizycznym i z zaangażowaniem umysłowym. Wymaga
także środków rzeczowych.
Człowiek zawsze dążył do minimalizacji nakładów na pracę. Stąd naj-
pierw tworzył sobie odpowiednie do niej warunki, zabiegał o poprawę tech-
nicznej strony pracy. Później w miarę rozwoju mechanizacji i automatyzacji
wraz z postępującym podziałem pracy i czynienia jej procesem bardziej zło-
żonym pojawiła się potrzeba organizowania, planowania, motywowania
i kontroli pracy, czyli zarządzania nią. Odkryto, że decyzje podjęte w tych
obszarach wyznaczają wyniki pracy w co najmniej takim samym stopniu jak
technika i technologia wytwarzania.
Zarządzanie pracą jest to działalność kierownicza odniesiona do proce-
sów pracy. Ma ona z jednej strony stworzyć warunki do realizacji zadań (za-
chowań) na oczekiwanym poziomie i w określonym czasie (cele wytwórcze),
stworzyć właściwe proporcje w procesie pracy, dobrać, rozmieścić i zespolić
w nim ludzi, tak zaplanować ich działania, aby realizacja tego procesu była
możliwa przy najmniejszych nakładach środków rzeczowych i pracy żywej
(cele ekonomiczne), z drugiej strony zaspokoić oczekiwania pracowników
(cele społeczne).
Tym zagadnieniom poświęcone jest niniejsze opracowanie. Prezentuje
ono przedsiębiorstwo jako system pracy, jako środowisko dla samego pro-
cesu pracy. Określa zadania i funkcje ludzi w systemie pracy, stawiane im
wymagania. Podkreśla szczególną rolę kierowników w osiąganiu sukcesów
w pracy. Wskazuje na formy i odmiany organizacji pracy, omawia ich cechy
charakterystyczne. Formułuje podstawowe zasady organizacji pracy indywi-
dualnej i zespołowej oraz wyjaśnia ich sens i znaczenie dla efektywności
pracy. Prezentuje zagadnienia normowania i wartościowania pracy traktując
je jako podstawę trafnych rozwiązań z obszaru organizacji i zarządzania
pracą. Opisuje znaczenie, formy i sposób realizacji procesu kadrowego
w systemie pracy. Omawia problemy organizacji czasu pracy, planowania
i kontroli jej przebiegu. Przedstawia system wynagradzania za pracę, jego
elementy strukturalne, politykę płac, zasady kształtowania składników wy-
nagradzania, prezentuje ich aspekty motywacyjne. Wyjaśnia pojęcie oraz
określa zasady, kryteria i mierniki oceny efektywności pracy.
Książka powstała w Katedrze Zarządzania Produkcją i Pracą Akademii
Ekonomicznej we Wrocławiu. Jest ona rezultatem studiów literatury oraz
prac badawczych Autorów. Wykorzystano w niej bogate doświadczenia ze
współpracy z praktyką gospodarczą.
Rozważania zawarte w książce są zaadresowane do osób zajmujących
kierownicze stanowiska, zarządzających pracą (kierujących zespołami ludz-
kimi). Może też być wykorzystana jako pomoc dydaktyczna dla studentów
kierunków organizacji i zarządzania.
Pobierz darmowy fragment (pdf)
