Darmowy fragment publikacji:
WSTĘP
1. porządek prawny na polskim rynku telekomunikacyjnym jest okreś-
lony głównie na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r.
– prawo telekomunikacyjne oraz aktów wykonawczych do tej ustawy.
pomimo stosunkowo krótkiego, bo zaledwie ponad rocznego okresu obo-
wiązywania tej ustawy, była ona już dwukrotnie nowelizowana (Dz. u.
z 2004 r. nr 273, poz. 2703 oraz Dz. u. z 2005 r. nr 163, poz. 1362), choć
zmiany były niewielkie.
obowiązujące prawo telekomunikacyjne implementowało do polskiego
porządku prawnego dyrektywy unii europejskiej w zakresie łączności
elektronicznej. pojawiła się jednak potrzeba dokonania kolejnej już no-
welizacji, a głównym jej powodem były uwagi komisji europejskiej,
zgłoszone w ramach dokonywanego periodycznie przeglądu dostosowania
regulacji krajowych w zakresie telekomunikacji do dyrektyw unii euro-
pejskiej. Istotne też były doświadczenia w zakresie stosowania w praktyce
nowych regulacji prawa telekomunikacyjnego. Równolegle z pracami
nad zmianami w prawie telekomunikacyjnym w celu dostosowania ich
do regulacji unii europejskiej, toczyły się prace nad ustawą o zmianie
ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, w tym ustawy
prawo telekomunikacyjne. o ile pierwsza z nowel miała charakter ustawy
dostosowującej polską ustawę prawo telekomunikacyjne do regulacji unii
europejskiej, to druga z nich posiadała głównie charakter ustrojowy, tzn.
związana była z powołaniem nowego urzędu (urzędu komunikacji elek-
tronicznej) w miejsce dotychczas działającego urzędu Regulacji teleko-
munikacji i poczty i przejęciu znacznych kompetencji innego organu, tj.
krajowej Rady Radiofonii i telewizji. pomimo zgłaszanych w toku prac
13
Wstęp
legislacyjnych propozycji połączenia obu projektów i łącznego rozpatry-
wania obydwu nowel, prace toczyły się odrębnie nad każdą z nowel.
pierwsza nowelizacja została określona przez projektodawców jako
dostosowawcza. W uzasadnieniu do tej noweli wyjaśniono, że celem
zaproponowanych zmian jest pełniejsze dostosowanie przepisów prawa
telekomunikacyjnego do pakietu dyrektyw o łączności elektronicznej,
a w szczególności do dyrektywy 2002/19/We z dnia 7 marca 2002 r.
w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń towa-
rzyszących i wzajemnych połączeń (dyrektywa o dostępie), dyrektywy
2002/21/We z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyj-
nych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa) i wresz-
cie dyrektywy 2002/22/We z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi
powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej
praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej; uzasadnienie
projektu ustawy o zmianie ustawy – prawo telekomunikacyjne, druk nr 51
z dnia 19 października 2005 r., s. 1).
nowela z dnia 29 grudnia 2005 r. o charakterze „dostosowawczym”
przewiduje zmiany postanowień prawa telekomunikacyjnego w kwestiach
sygnalizowanych polskiemu rządowi przez komisję europejską w ramach
procedury oceny wdrożenia i stosowania dyrektyw unii europejskiej do
polskiego systemu prawnego. zwrócić jednak należy uwagę, że pozostałe
zmiany prawa telekomunikacyjnego przewidziane tą nowelą, a w szczegól-
ności w zakresie ustalania, czy na rynku właściwym występuje skuteczna
konkurencja, oraz wyznaczania przedsiębiorcy lub przedsiębiorców tele-
komunikacyjnych o znaczącej pozycji na rynku właściwym, zostały za-
proponowane w toku prac legislacyjnych i nie miały wyłącznie charakteru
dostosowawczego. propozycje tych zmian pochodziły z projektu prawa
i sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 2005 r. z uzasadnienia tego projektu
wynika, że głównym celem tych zmian było ułatwienie przeprowadzenia
przetargu na wyłonienie czwartego operatora komórkowego. W uzasad-
nieniu wskazano, że: „krytycznym dla zapewnienia udziału w przetargu
organizowanym przez prezesa uRtip poważnych graczy rynkowych jest
stworzenie należytych ram prawnych dla funkcjonowania tych operatorów
na polskim rynku. niestety, ram takich nie stwarza uchwalona w lipcu
14
Wstęp
2004 r. ustawa – prawo telekomunikacyjne. W ocenie wnioskodawców
konieczne jest wprowadzenie proponowanych w niniejszej nowelizacji
poprawek do polskiego systemu prawnego celem stworzenia stabilnych
i efektywnych ram prawnych umożliwiających zafunkcjonowanie nowego
(nowych) operatorów na polskim rynku telefonii komórkowej. Istniejący
w tej materii stan prawny wprowadza bowiem wiele zbędnych i niejasnych
procedur i instrumentów prawnych, które mogą być wykorzystywane
w sposób niezgodny z intencjami ustawodawcy. proponowane rozwią-
zania znajdą zastosowanie nie tylko do procedury rezerwacji wolnych
częstotliwości w pasmach gsm 1800 mhz i umts, lecz również do
kolejnych postępowań przetargowych prowadzonych na podstawie prawa
telekomunikacyjnego, zapewniając realizację celów określonych w art. 1
ust. 2 tej ustawy. (...) przepisy ustawy prawo telekomunikacyjne powinny
również ułatwiać szybkie i efektywne nawiązanie współpracy między-
operatorskiej przez nowych graczy, którzy pojawią się na polskim rynku
w efekcie zakończenia procedur przetargowych, z działającymi już na
polskim rynku operatorami telefonii komórkowej. tylko wtedy możliwe
będzie szybkie zaoferowanie usług przez nowych operatorów na rzecz
szerokiej rzeszy abonentów, co z kolei powinno pozwolić na osiągnięcie
korzystnych efektów dla konsumentów (powiększenie oferty usługowej
i spadek cen usług), a poprzez to – osiągnięcie wyższej penetracji usług
telefonii komórkowej. temu właśnie służą projektowane w niniejszej
nowelizacji przepisy” (tekst projektu zmiany ustawy – prawo telekomu-
nikacyjne był dostępny na stronie internetowej prawa i sprawiedliwości
www.pis.org.pl).
zmiany w prawie telekomunikacyjnym w tym zakresie nie miały więc
charakteru wyłącznie „dostosowawczego” i były związane z przetargami
na zagospodarowanie wolnych częstotliwości umts i gsm. z drugiej
strony należy stwierdzić, że nowela z dnia 29 grudnia 2005 r. nie zapewniła
pełnego dostosowania przepisów polskiego prawa telekomunikacyjnego
do pakietu dyrektyw o łączności elektronicznej. W szczególności wskazać
można na art. 26 ust. 1 pr.tel., który jest niezgodny z art. 4 ust. 1 DD.
Dyrektywa rozróżnia dostęp telekomunikacyjny oraz połączenie sieci,
a w sprawie obowiązku prowadzenia negocjacji przez wszystkich operato-
1
Wstęp
rów przewiduje wyłącznie obowiązkowe negocjacje w sprawie połączenia
sieci (art. 4 ust. 1 DD). tymczasem polska ustawa rozszerza ten obowiązek
i obejmuje nim wszelkie formy dostępu telekomunikacyjnego. komisja
europejska zwróciła uwagę, że przepis art. 26 ust. 1 pr.tel. określa zbyt sze-
roko obowiązek negocjowania umów. prawo telekomunikacyjne nakazuje
negocjowanie umów o dostępie, co jest sprzeczne z przepisem art. 4 ust. 1
DD, który nakazuje negocjowanie wyłącznie umów o połączeniu sieci.
Dotyczący wszystkich operatorów obowiązek negocjowania odnosi się
do łączenia sieci, które zgodnie z definicją ujętą w art. 2 lit. b) omawianej
dyrektywy stanowi „specyficzny rodzaj dostępu realizowanego pomiędzy
operatorami sieci publicznych” i nie odnosi się do innych form dostępu.
Wymaganie zobowiązujące wszystkich operatorów publicznych sieci
łączności elektronicznej do negocjowania umów o dostępie wykracza poza
odpowiednie postanowienia dyrektywy. Akapit 8 preambuły DD stanowi,
że: „Inni operatorzy sieciowi winni mieć możliwość kierowania ruchu
telefonicznego do takich klientów, a tym samym winni mieć możliwość
bezpośredniego lub pośredniego dostępu do połączeń międzysieciowych
z nimi. tym samym obowiązujące prawa i wymogi w zakresie negocjowa-
nia połączeń międzysieciowych winny zostać zachowane”. z postanowień
dyrektywy o dostępie wynika więc jednoznacznie, że nie przewiduje ona
niczego więcej poza prawem i obowiązkiem negocjowania wzajemnych
połączeń, który istniał już zresztą we wcześniejszych regulacjach unii
europejskiej (dyrektywa 97/33/We). W celu dostosowania ustawy do
wymogów zawartych w dyrektywie dostępowej konieczne jest zastąpienie
w art. 26 ust. 1 słów „umowy o dostępie telekomunikacyjnym” słowami
„umowy o połączeniu sieci”.
obowiązek negocjowania dostępu telekomunikacyjnego może być
narzucony na operatora jedynie w efekcie odrębnego, ściśle określonego
przepisami postępowania przed prezesem uke i wyłącznie w drodze
decyzji tego organu. możliwość taką jednoznacznie przewiduje art. 34
ust. 1 pr.tel. W obecnym brzmieniu przepis art. 26 ust. 1 pr.tel. wprowadza
więc wyłom od podstawowej zasady, zgodnie z którą obowiązek nego-
cjowania dostępu telekomunikacyjnego może wynikać jedynie z ustaleń
postępowań w sprawie analizy rynków właściwych i wyznaczania przed-
1
Wstęp
siębiorcy o pozycji znaczącej. podważona może być także zasada, że
dobór obowiązków regulacyjnych musi być adekwatny i proporcjonalny
do stwierdzonego problemu w zakresie konkurencji. zwrócić również
należy uwagę, że zgodnie z art. 12 ust. 1 lit. b) DD przedsiębiorstwa,
które w wyniku przeprowadzonej analizy rynku zostały wskazane jako
posiadające znaczącą pozycję rynkową na danym rynku właściwym, mogą
zostać zobowiązane do „negocjowania w dobrej wierze z przedsiębior-
stwami ubiegającymi się o dostęp”. zgodnie natomiast z art. 8 ust. 3 DD
obowiązków wyszczególnionych w art. 12 DD (obok innych obowiązków)
z zasady nie powinno się nakładać na operatorów, którzy nie zostali uznani
za operatorów posiadających znaczącą pozycję rynkową.
Wątpliwości budzi także z punktu widzenia dostosowania polskiego
prawa do dyrektyw unii europejskiej kontrukcja prawna polegająca na
sformułowaniu definicji rynku właściwego w akcie wykonawczym w po-
staci rozporządzenia, czy też wprowadzenie licznych obciążeń przedsię-
biorców w zakresie obowiązków informacyjnych, które w swoim zakresie
odbiegają od podobnych uregulowań w unii europejskiej.
Druga z nowel, jak już wcześniej wskazano, miała na celu powołanie
nowego urzędu regulacji, który powstał w miejsce dotychczas działającego
urzędu Regulacji telekomunikacji i poczty oraz przejął niektóre z kom-
petencji krajowej Rady Radiofonii i telewizji oraz jej przewodniczącego.
podobnie jak w noweli dostosowawczej, także i w tej noweli znalazły
się postanowienia, które nie mają wyłącznie charakteru ustrojowego,
a w szczególności dotyczy to przepisów o przeprowadzaniu przetargów
na rozdysponowanie częstotliwości. nowela ta przewiduje powołanie
nowego organu regulacyjnego w postacji prezesa urzędu komunikacji
elektronicznej. prezes urzędu komunikacji elektronicznej stanowić bę-
dzie krajową władzę regulacyjną w rozumieniu dyrektywy parlamentu
europejskiego i Rady 2002/21/We z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspól-
nych ram regulacyjnych dotyczących udostępniania sieci i usług łączności
elektronicznej (dyrektywa ramowa). Według art. 3 dyrektywy ramowej
państwa członkowskie obowiązane są zapewnić, aby zadania przydzie-
lone krajowym władzom regulacyjnym na mocy postanowień tej dyrek-
tywy oraz dyrektyw szczegółowych były realizowane przez uprawnione
17
Wstęp
organy. ponadto państwa członkowskie obowiązane są zagwarantować
niezależność krajowych władz regulacyjnych, zapewniając, by były one
prawnie oddzielone i funkcjonalnie niezależne od wszelkich organizacji
udostępniających sieci, urządzenia lub usługi łączności elektronicznej.
państwa członkowskie, które zachowają prawo własności operatorów
udostępniających sieci łączności elektronicznej lub usług bądź też które
będą sprawowały nad nimi kontrolę, zobowiązane są zapewnić skuteczny
strukturalny rozdział funkcji regulacyjnych od działalności związanej
z wykonywaniem prawa własności lub kontroli. krajowe władze regulacyj-
ne powinny wykonywać swoje uprawnienia w sposób bezstronny i jawny.
2. opracowanie stanowi komentarz do dwóch ustaw nowelizujących
prawo telekomunikacyjne: ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształ-
ceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwo-
wych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. u.
nr 267, poz. 2258) oraz do ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie
ustawy – prawo telekomunikacyjne oraz ustawy – kodeks postępowania
cywilnego (Dz. u. z 2006 r. nr 12, poz. 66). obie nowele wprowadzają
bardzo liczne i ważne zmiany do prawa telekomunikacyjnego. zmiany te
posiadają zarówno ustrojowy charakter, jak i dotyczą sfery regulacyjnej.
powołany został bowiem nowy urząd regulacyjny, który w przyszłości
będzie wyłącznym organem regulującym rynek komunikacji elektronicz-
nej. nastąpiły także istotne zmiany w zakresie przepisów odnoszących
się do postępowań regulacyjnych. zmiany te będą miały bardzo poważny
wymiar praktyczny z uwagi na toczące się postępowania regulacyjne
w sprawie wyznaczania przedsiębiorców telekomunikacyjnych posia-
dających znaczącą pozycję rynkową i nakładania na nich obowiązków
regulacyjnych.
W opracowaniu przyjęta została formuła nie komentarza do poszcze-
gólnych ustaw nowelizujących prawo telekomunikacyjne, ale komentarza
do przepisów prawa telekomunikacyjnego zmienianych przez te nowele.
Rozwiązanie to powinno zapewnić przejrzystość w zakresie wprowadzo-
nych przez te nowele zmian do prawa telekomunikacyjnego i jednocześ-
nie uławić korzystanie z komentarza. W opracowaniu znalazły się także
18
Wstęp
teksty obu nowel w celu umożliwienia zapoznania się z ich oryginalnym
brzmieniem .
postanowienia nowel zawierają przepisy przejściowe oraz przepisy
zmieniające inne ustawy. komentarz przyporządkowuje te uregulowania
do odpowiednich przepisów powiązanych tematycznie z tymi zagad-
nieniami. pomimo że opracowanie jest tylko komentarzem do zmian
wprowadzonych przez obie nowele, nie można było uniknąć omówienia
niektórych zagadnień w szerszym zakresie, niż to wynikałoby tylko ze
zmian wprowadzonych nowelami.
mam nadzieję, że komentarz będzie stanowić uzupełnienie istniejących
opracowań, które dotyczą problematyki prawa telekomunikacyjnego, ale
nie odnoszą się z uwagi na czas ich przygotowania do zmian wprowadzo-
nych nowelami z grudnia 2005 r. Wyrażam także nadzieję, że będzie on
pomocny dla tych wszystkich, którzy spotykają się z problematyką prawa
telekomunikacyjnego w swojej codziennej pracy. Będę wdzięczny za
wszelkie uwagi dotyczące komentarza oraz funkcjonowania nowych regu-
lacji prawa telekomunikacyjnego w praktyce (maciekrogalski@yahoo.pl).
19
20
DZIAŁ I
POSTAnOWieniA OgOlne
,
Rozdział 1
ZAKReS uSTAWY
Art. 2
14) kalkulacja kosztów – wyliczanie przez przedsiębiorcę telekomu-
nikacyjnego kosztów związanych ze świadczeniem usług, odręb-
nie dla każdej z usług, dla której przedsiębiorca jest obowiązany
prowadzić kalkulację kosztów, zgodnie z zatwierdzonym na dany
rok obrotowy przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej,
zwanego dalej „Prezesem UKE”, opisem kalkulacji kosztów;
1. zgodnie z definicją sformułowaną w art. 2 pkt 14 pr.tel. kalkulacja
kosztów oznacza wyliczanie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego
kosztów związanych ze świadczeniem usług, odrębnie dla każdej z usług,
dla której przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić kalkulację kosztów,
zgodnie z zatwierdzonym na dany rok obrotowy przez prezesa uke opi-
sem kalkulacji kosztów. opis kalkulacji kosztów jest dokumentem obej-
mującym koszty w taki sposób, aby zapewniona była prezentacja głów-
nych grup kosztów oraz sposobów ich przypisania na poszczególne rodzaje
21
Art. 2 pkt 14
RozDzIAł 1
usług. opis kalkulacji kosztów ma indywidualny charakter, dostosowany
do przedmiotu i sposobu prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę,
ale musi się mieścić w ogólnych ramach wyznaczonych ustawą oraz prze-
pisami rozporządzenia wydanego na podstawie art. 51 pr.tel. (s. piątek,
Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2005, s. 56). sformuło-
wana w art. 2 pkt 14 definicja jest pomocna w realizacji postanowień ro-
działu 4 zatytułowanego „Rachunkowość regulacyjna i kalkulacja kosz-
tów”. kalkulację kosztów prowadzi przedsiębiorca telekomunikacyjny,
na którego nałożono ten obowiązek na podstawie art. 39, art. 46, art. 47
lub art. 90 (art. 50 ust. 2). obowiązek prowadzenia przez przedsiębior-
cę telekomunikacyjnego kalkulacji kosztowej musi być nałożony decy-
zją prezesa uke (art. 39, 46, 47 pr.tel.). przykładowo, zgodnie z art. 39
ust. 1 pkt 1 prezes uke może, zgodnie z przesłankami, o których mowa
w art. 25 ust. 4, w drodze decyzji nałożyć na operatora o znaczącej pozy-
cji rynkowej obowiązek kalkulacji uzasadnionych kosztów świadczenia
dostępu telekomunikacyjnego, wskazując sposoby kalkulacji kosztów, ja-
kie operator powinien stosować na podstawie przepisów rozporządzenia,
o którym mowa w art. 51, zgodnie z zatwierdzonym przez prezesa uke
opisem kalkulacji kosztów.
2. minister właściwy do spraw łączności w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, opierając się na sformuło-
wanej w art. 51 delegacji ustawowej określił w drodze rozporządzenia
między innymi sposoby kalkulacji kosztów usług w zakresie dostępu
telekomunikacyjnego lub usług na rynku detalicznym oraz zakres i terminy
przekazywania prezesowi uke sprawozdań z prowadzonej rachunkowości
regulacyjnej oraz wyników kalkulacji kosztów (rozporządzenie ministra
transportu i Budownictwa z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie prowadze-
nia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego rachunkowości regulacyjnej
i kalkulacji kosztów usług, Dz. u. nr 255, poz. 2140). przygotowując to
rozporządzenie minister transportu i Budownictwa uwzględniał, zgodnie
z wytycznymi sformułowanymi w art. 51 in fine, promocję efektywności,
zrównoważonej konkurencji oraz zapewnienie maksymalnej korzyści dla
użytkowników końcowych, a także konieczność ochrony konsumentów
22
Zakres ustawy
art . 2 pkt 14
i konkurentów przed nadużywaniem przez przedsiębiorców telekomuni-
kacyjnych, na których nałożono obowiązek prowadzenia rachunkowości
regulacyjnej lub kalkulacji kosztów, ich pozycji rynkowej, konieczność
stymulowania rozwoju rynku telekomunikacyjnego oraz konieczność
umożliwienia działalności kontrolnej prezesowi uke wobec działalności
wykonywanej przez tych przedsiębiorców. przedsiębiorca telekomunika-
cyjny jest zobowiązany przechowywać dokumentację związaną z prowa-
dzeniem kalkulacji kosztów, stosując odpowiednio przepisy rozdziału 8
ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (art. 52 pr.tel.).
3. prezes uke określa w drodze decyzji, dla przedsiębiorcy teleko-
munikacyjnego, na którego nałożył obowiązek prowadzenia kalkulacji
kosztów, wskaźnik zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału, który przed-
siębiorca telekomunikacyjny stosuje w kalkulacji kosztów, uwzględniając
udokumentowane koszty pozyskania kapitału, pozycję przedsiębiorcy na
rynku kapitałowym, ryzyko związane z zaangażowaniem kapitału oraz
koszty zaangażowania kapitału na porównywalnych rynkach (art. 53 ust. 1
pr.tel.). zatwierdza także w drodze decyzji instrukcję i opis kalkulacji
kosztów w trybie i terminach określonych w § 20 i n. rozporządzenia
ministra transportu i Budownictwa w sprawie prowadzenia przez przed-
siębiorcę telekomunikacyjnego rachunkowości regulacyjnej i kalkulacji
kosztów usług (art. 53 ust. 2 pr.tel.). prezes uke w decyzji może dokonać
zmian w przedłożonych przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do
zatwierdzenia projektach instrukcji lub opisu kalkulacji kosztów, jeżeli
zmian tych nie dokona przedsiębiorca telekomunikacyjny na wezwanie
prezesa uke w trybie i terminach określonych we wspomnianym roz-
porządzeniu (art. 53 ust. 3 pr.tel.). prezes uke może zasięgać opinii nie-
zależnych biegłych rewidentów lub ekspertów w przypadku wątpliwości
dotyczących opracowanej przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego
instrukcji i opisu kalkulacji kosztów oraz rzetelności i wiarygodności
danych zawartych wynikach kalkulacji kosztów (art. 53 ust. 4 pr.tel.).
Wyniki kalkulacji kosztów podlegają badaniu pod względem zgodności
z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez prezesa uke instrukcją
i opisem kalkulacji kosztów, na koszt przedsiębiorcy telekomunikacyj-
23
Art. 2 pkt 14
RozDzIAł 1
nego, w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego, przez
niezależnego od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego biegłego rewidenta
(art. 53 ust. 5 pr.tel.). Wyniki kalkulacji kosztów podlegają publikacji
w Biuletynie uke w terminie 8 miesięcy od zakończenia roku obroto-
wego (art. 53 ust. 7 pr.tel.).
4. zmiana art. 2 pkt 14 pr.tel. dokonana nowelą ustrojową (art . 13
pkt 1 lit. a) polega tylko na zastąpieniu w art. 2 w pkt 14 pr.tel. wyrazów
„prezesa uRtip” wyrazami „prezesa urzędu komunikacji elektronicznej,
zwanego dalej »prezesem uke«”. Dotychczasowe brzmienie przepisu art.
2 pkt 14 było następujące: „określenia użyte w ustawie oznaczają: (...)
14) kalkulacja kosztów – wyliczanie przez przedsiębiorcę telekomunika-
cyjnego kosztów związanych ze świadczeniem usług, odrębnie dla każdej
z usług, dla której przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić kalkulację
kosztów, zgodnie z zatwierdzonym na dany rok obrotowy przez prezesa
uRtip, opisem kalkulacji kosztów;”. zmiana tego oraz innych przepisów
prawa telekomunikacyjnego, które odnosiły się do prezesa uRtip, jest
konsekwencją zniesienia centralnego organu administracji rządowej – pre-
zesa urzędu Regulacji telekomunikacji i poczty (art. 2 noweli ustrojowej)
i utworzenia w jego miejsce nowego centralnego organu administracji
rządowej – prezesa urzędu komunikacji elektronicznej (art. 3 noweli
ustrojowej). celem noweli ustrojowej było określenie zasad przeniesie-
nia zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach
łączności, radiofonii i telewizji oraz uregulowanie zasad, zakresu i trybu
przekształceń w administracji łączności (art. 1 noweli ustrojowej). zmiana
w stosunku do dotychczasowego brzmienia tego postanowienia, poza
zmianą nazwy urzędu, poprawia także błąd legislacyjny w prawie tele-
komunikacyjnym polegający na tym, że w tym przepisie po raz pierwszy
był użyty w ustawie skrót „uRtip”, bez wcześniejszego jednak jego
wyjaśnienia. obecnie, po zmianie art. 2 pkt 14 pr.tel. dokonanej nowelą
ustrojową, przepis ten posługując się po raz pierwszy w ustawie skrótem
uke jednocześnie wyjaśnia ten skrót.
5. Do zakresu działania prezesa uke przechodzą dotychczasowe za-
dania i kompetencje prezesa uRtip, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej (art. 4 noweli ustrojowej). prezes uke przejmie także z obecnego
24
Zakres ustawy
art . 2 pkt 14
zakresu właściwości krajowej Rady Radiofonii i telewizji oraz jej prze-
wodniczącego zadania związane z:
a) prowadzeniem rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych w za-
kresie dostarczania systemów dostępu warunkowego, elektronicznych
przewodników po programach i multipleksowania sygnałów cyfro-
wych,
b) analizą rynków właściwych oraz nakładaniem, utrzymywaniem, zmianą
lub znoszeniem obowiązków regulacyjnych w stosunku do przed-
siębiorców telekomunikacyjnych w zakresie dostarczania systemów
dostępu warunkowego, elektronicznych przewodników po programach
i multipleksowania sygnałów cyfrowych,
c) dokonywaniem, zmianą lub cofaniem rezerwacji częstotliwości na cele
rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych
lub telewizyjnych.
zasadnicza więc różnica pomiędzy dotychczasowym a wprowadza-
nym nowelą ustrojową nowym stanem prawnym polega na likwidacji
obecnego organu regulacyjnego w sprawach telekomunikacji i poczty
– prezesa urzędu Regulacji telekomunikacji i poczty – i utworzeniu no-
wego organu regulacyjnego – prezesa urzędu komunikacji elektronicznej
– oraz wyraźnym rozdzieleniu kompetencji w dziedzinie komunikacji
elektronicznej pomiędzy kRRit i prezesem uke. prezes uke przejął
wszystkie dotychczasowe zadania i kompetencje prezesa uRtip oraz
niektóre z dotychczasowych zadań należących do zakresu właściwości
kRRit oraz jej przewodniczącego.
W uzasadnieniu do noweli ustrojowej wskazano między innymi, że:
„media elektroniczne i telekomunikacja należą do najbardziej istotnych ga-
łęzi gospodarki. efektem zmian technologicznych i procesów rynkowych
zachodzących w tych gałęziach na przestrzeni ostatnich lat jest postępująca
konwergencja technologiczna tych dwóch sektorów, która spowodowała
potrzebę i konieczność tworzenia wspólnych regulacji prawnych doty-
czących tej materii. zadaniem tych regulacji prawnych jest precyzyjne
unormowanie relacji zachodzących pomiędzy mediami elektronicznymi
(kwestią ich zawartości programowej) a infrastrukturą komunikacyjną
służącą do rozpowszechniania tych treści (co było domeną tradycyjnie
2
Art. 2 pkt 14
RozDzIAł 1
pojmowanej telekomunikacji). opisane powyżej założenie legło u podstaw
stworzenia regulacji unii europejskiej dotyczących funkcjonowania sek-
tora komunikacji elektronicznej, które skodyfikowane zostały w zbiorze
dyrektyw określanych mianem pakietu 2002. zadaniem tych przepisów
jest sprostanie sytuacji, w której wszelkiego rodzaju sygnały komunika-
cji elektronicznej, bez względu na źródło ich pochodzenia, przesyłane
są w jednolitej postaci cyfrowej we wspólnym medium transmisyjnym.
Regulacje prawne zamieszczone w pakiecie 2002 zostały wprowadzo-
ne do polskiego porządku prawnego w związku z uchwaleniem w (…)
ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. prawo telekomunikacyjne. uchwaleniu
tej ustawy nie towarzyszyła jednak przebudowa instytucji publicznych
sprawujących władztwo regulacyjne w sektorze medialnym (tj. krajowej
Rady Radiofonii i telewizji) i telekomunikacyjnym (tj. prezesa urzędu
Regulacji telekomunikacji i poczty), której efektem byłaby budowa zinte-
growanego regulatora zajmującego się całością problematyki regulacyjnej
występującej w sektorze komunikacji elektronicznej. Budowa takiej insty-
tucji pozwoliłaby na stworzenie organu administracji publicznej, którego
zadaniem byłoby projektowanie i wdrażanie spójnej polityki opartej na
zintegrowanym podejściu do regulacji w zakresie mediów elektronicznych
oraz sieci i usług komunikacji elektronicznej. (...) zadaniem tego orga-
nu będzie realizacja całości kompetencji regulacyjnych wykonywanych
obecnie przez krajową Radę Radiofonii i telewizji (...) i prezesa urzę-
du Regulacji telekomunikacji i poczty (...). Dodatkowym argumentem
przemawiającym za budową takiej instytucji jest występowanie sporów
kompetencyjnych pomiędzy kRRit a prezesem uRtip, które mogą zostać
zlikwidowane z momentem budowy zintegrowanej instytucji regulacyjnej.
pamiętać jednakże należy, że budowa takiej zintegrowanej instytucji musi
uwzględniać funkcjonujące na poziomie konstytucji Rp regulacje dotyczą-
ce krajowej Rady Radiofonii i telewizji (art. 213 konstytucji Rp – kRRit
stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicz-
nego w radiofonii i telewizji)”. powyższa okoliczność spowodowała, że
budowa zintegrowanego regulatora odbywać się będzie w dwóch etapach:
„pierwszy etap sprowadzać się będzie do ograniczenia liczebności kRRit
oraz ograniczenia jej kompetencji (celem uniknięcia dalszych sporów kom-
2
Zakres ustawy
art . 2 pkt 14
petencyjnych) poprzez przekazanie wszelkich kompetencji związanych
z prowadzeniem gospodarki częstotliwościowej do urzędu komunikacji
elektronicznej, tworzonego w miejsce urzędu Regulacji telekomunikacji
i poczty. Drugi etap – realizowany z momentem dokonania zmiany kon-
stytucji Rp m.in. poprzez usunięcie z niej regulacji dotyczących kRRit
– polegać będzie na scaleniu dwóch urzędów w jedną zintegrowaną in-
stytucję regulacyjną realizującą całość zadań związanych z regulowaniem
rynku komunikacji elektronicznej”. przed zmianami dokonanymi nowelą
ustrojową, zadania i kompetencje regulacyjne w dziedzinie komunikacji
elektronicznej, obejmujące sprawy radiofonii i telewizji oraz telekomuni-
kacji, w tym teleinformatyki, przysługiwały krajowej Radzie Radiofonii
i telewizji, prezesowi urzędu Regulacji telekomunikacji i poczty, pre-
zesowi urzędu ochrony konsumentów oraz ministrowi właściwemu do
spraw łączności. podstawą działania tych organów były między innymi
ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji oraz ustawa z dnia
16 lipca 2004 r. – prawo telekomunikacyjne. W uzasadnieniu do noweli
ustrojowej wyjaśniono, że „podział zadań i kompetencji regulacyjnych
pomiędzy kRRit oraz prezesa uRtip jest wysoce niejasny, zaś procedury
określone w ustawie o radiofonii i telewizji oraz prawie telekomunikacyj-
nym nie są ze sobą zharmonizowane”, czego najlepszym przykładem jest,
jak wyjaśniono w tym uzasadnieniu, procedura uzyskiwania uprawnień
do rozprowadzania w sposób bezprzewodowy programów radiowych lub
telewizyjnych. celem wprowadzenia tych zmian jest więc „uporządko-
wanie niejasnego podziału zadań i kompetencji organów administracji
publicznej w dziedzinie mediów elektronicznych, w szczególności wyraź-
ne i konsekwentne rozdzielenie kompetencji regulacyjnych związanych
z treścią przekazu od sfery przenoszenia (transmisji) tych treści w sieciach
elektronicznych. jeśli chodzi o zawartość audiowizualną przekazów, to
organem właściwym w tych sprawach będzie jak dotychczas kRRit oraz
jej przewodniczący. natomiast poszerzenie zadań i kompetencji związa-
nych stricte z działalnością telekomunikacyjną o zagadnienia transmisji
radiofonicznych i telewizyjnych uzasadniają utworzenie nowego organu
regulacyjnego – prezesa urzędu komunikacji elektronicznej (…). temu
właśnie organowi powierzone zostaną sprawy związane z transmisją treści
27
Art. 2 pkt 14
RozDzIAł 1
audiowizualnych, w tym kwestie korzystania z infrastruktury sieci elek-
tronicznych. Istotnym celem wprowadzenia tych unormowań jest także
ograniczenie wydatków na administrację publiczną poprzez zmniejszenie
liczby stanowisk opłacanych ze środków budżetowych”. W toku prac
legislacyjnych nie brakowało jednak także krytycznych uwag co do potrze-
by dokonywania likwidacji uRtip i powoływania w jego miejsce uke.
W szczególności zwracano uwagę, że wraz z likwidają uRtip nastąpi
likwidacja oddziałów terenowych, co wiązać się będzie z koniecznością
podjęcia działań o charakterze organizacyjnym i finansowym.
6. Wszelkie dotychczasowe prawa i obowiązki uRtip stają się prawa-
mi i obowiązkami uke (art. 19 ust. 1 noweli ustrojowej). finansowanie
uke w 2006 r. odbywać się będzie z części budżetowej przeznaczonej
na funkcjonowanie uRtip (art. 19 ust. 4 noweli ustrojowej).
7. z dniem 14 stycznia 2006 r., tj. z dniem wejścia w życie noweli
ustrojowej, pracownicy uRtip stali się pracownikami uke (art. 20 ust. 1
noweli ustrojowej). Dyrektor generalny uRtip, w terminie 7 dni od dnia
ogłoszenia noweli ustrojowej, tj. do dnia 6 stycznia 2005 r. włącznie, był
obowiązany zawiadomić na piśmie pracowników o zmianach, jakie na-
stąpią w zakresie ich stosunków pracy. przepisy art. 231 § 4 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. – kodeks pracy (tekst jedn. Dz. u. z 1998 r. nr 21,
poz. 94 z późn. zm.) miał odpowiednie zastosowanie (art. 20 ust. 2, noweli
ustrojowej). zgodnie z art. 24 noweli ustrojowej przepis ten, tj. art. 20
ust. 2, wszedł w życie z dniem ogłoszenia noweli ustrojowej, tj. z dniem
30 grudnia 2005 r.
8. W przypadku gdy pracownikom uRtip przed upływem okresu trzech
miesięcy od dnia ich przejścia do uke, tj. od dnia 14 stycznia, nie zostaną
zaproponowane warunki pracy lub płacy na dalszy okres albo w razie
nieprzyjęcia przez nich zaproponowanych warunków pracy lub płacy, ich
stosunki pracy wygasają po upływie tych trzech miesięcy (art. 20 ust. 3
noweli ustrojowej). Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy z pracowni-
kiem może nastąpić za wypowiedzeniem (art. 20 ust. 4 noweli ustrojowej).
W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy, o którym mowa w art. 20 ust. 3
noweli ustrojowej, lub wypowiedzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 4 no-
weli ustrojowej, pracownikom przysługują świadczenia przewidziane dla
28
Zakres ustawy
art . 2 pkt 14
pracowników, z którymi stosunki pracy rozwiązuje się z powodu likwidacji
urzędu (art. 20 ust. 5 noweli ustrojowej). przewidzianych w art. 20 ust. 2
zd. 2 oraz art. 20 ust. 3 i 4 noweli ustrojowej zasad rozwiązywania stosunku
pracy nie stosuje się do urzędników służby cywilnej, do których stosuje
się przepisy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz. u.
z 1999 r. nr 49, poz. 483 z późn. zm.); art. 20 ust. 6 noweli ustrojowej.
przyjęte rozwiązania oznaczają w praktyce weryfikację stanu zatrudnienia
urzędników w urzędzie Regulacji telekomunikacji i poczty. urzędnicy
ci staną się co prawda z mocy prawa pracownikami uke, jednakże jeśli
w terminie trzech miesięcy od dnia przejścia do uke nie zostaną im
zaproponowane warunki pracy lub płacy na dalszy okres, stosunki pracy
wygasną z powodu likwidacji urzędu. tego rodzaju rozwiązanie w zamyśle
ustawodawcy ma umożliwić dostosowanie zatrudnienia w urzędzie obsłu-
gującym organ regulacyjny w dziedzinie komunikacji elektronicznej do
rzeczywistych potrzeb rynkowych. W uzasadnieniu do noweli ustrojowej
wyjaśniono, że w efekcie wprowadzonych zmian możliwe będzie ograni-
czenie zatrudnienia przez przeniesienie pracowników kRRit zajmujących
się kwestiami technicznymi i kwestiami gospodarki częstotliwościami
do uke oraz przeprowadzenie procedur selekcyjnych mających na celu
zatrudnienie najlepszych specjalistów w powyższych dziedzinach w uke.
9. Rezerwacje częstotliwości dokonane przez prezesa uRtip zacho-
wują ważność do upływu określonych w nich terminów ważności, chyba
że na podstawie odrębnych przepisów wcześniej zostaną zmienione lub
utracą ważność (art. 17 ust. 1 noweli ustrojowej). zachowują także waż-
ność wpisy do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych, decyzje
oraz inne rozstrzygnięcia w zakresie zadań podejmowanych przez prezesa
uke dokonane oraz podjęte przed dniem wejścia w życie noweli ustro-
jowej (art. 17 ust. 2 noweli ustrojowej).
10. nadzór nad prezesem uke sprawuje minister właściwy do spraw
łączności (art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach
administracji rządowej, Dz. u. z 2003 r. nr 159, poz. 1548 z późn. zm.
w brzmieniu nadanym temu przepisowi przez art. 8 noweli ustrojowej).
11. konsekwencją przejęcia przez prezesa uke wszystkich kompe-
tencji prezesa uRtip i niektórych kompetencji kRRit oraz jej przewod-
29
Art. 2 pkt 14
RozDzIAł 1
niczącego była potrzeba zmiany przepisów prawa telekomunikacyjnego
o charakterze kompetencyjnym, które dotychczas określały obowiązki
i uprawnienia tych organów. zgodnie z art. 13 pkt 2 noweli ustrojowej:
„użyte w art. 6 w ust. 1, 2 w zdaniu wstępnym i w pkt 2 oraz w ust. 3,
w art. 7 w ust. 1 w zdaniu wstępnym i w ust. 2 i 3, w art. 8, w art. 9 w ust. 1
i 2, w art. 10 w ust. 2 i 4 w pkt 5, w art. 13, 22 w ust. 1 i 4, w art. 27
w ust. 1, 2 i 4, w art. 28 w ust. 1 w zdaniu wstępnym, w ust. 2, 6 i 8,
w art. 29, 33 w ust. 1–3, w art. 34 w ust. 1, w art. 35 w ust. 1 i 2 w zdaniu
wstępnym, w art. 36, 37 w ust. 1–3, w art. 38 w ust. 1 i 2, w art. 39 w ust. 1
w zdaniu wstępnym i w pkt 1, w ust. 2, 3 i 4 w zdaniu pierwszym, w art.
40 w ust. 1–3 i w ust. 4 w zdaniu pierwszym, w art. 42 w ust. 1, w art. 43
w ust. 1, 2, 4 i 6, w art. 44, 45, 46 w ust. 1 w zdaniu wstępnym, w ust. 2
w zdaniu wstępnym, w ust. 3 w zdaniu wstępnym i w pkt 3 w lit. a i b
oraz w ust. 4, w art. 47 w ust. 1 i w ust. 2 w zdaniu wstępnym i w pkt 1
i 2, w ust. 3, 6 i 8, w art. 48 w ust. 1–4, w art. 51 w pkt 4 i 5 w zdaniu
wstępnym i końcowym, w art. 53 w ust. 1–6, w art. 54 w ust. 1–4, w art.
59 w ust. 3, w art. 61 w ust. 7, w art. 62, 63 w ust. 2, w art. 65 w ust.
1–3, w art. 72 w ust. 3, w art. 74 w ust. 2 i 3 w zdaniu wstępnym, w art.
79 w ust. 2, w art. 82 w ust. 1, 2 i 4, w art. 83 w ust. 1 i 2, w art. 84, 85
w ust. 1 w zdaniu wstępnym, w art. 88 w ust. 1 i 2, w art. 91 w ust. 2 i 3,
w art. 92 w ust. 1 i 2, w art. 94 w ust. 2, 4 i 5, w art. 95 w ust. 2, w art. 96
w ust. 2–4, w art. 98 w ust. 1, 2 w zdaniu pierwszym i w ust. 3 w zdaniu
pierwszym, w art. 99 w ust. 3 i 5 w zdaniu wstępnym, w art. 101 w ust. 1
w zdaniu końcowym i w ust. 2, w art. 102 w ust. 1, w art. 103 w ust. 2,
w art. 109 w ust. 2–5, w art. 110 w ust. 1 i 4 w zdaniu wstępnym, w art.
112 w ust. 6 i 7, w art. 114 w ust. 4 i 7, w art. 122 w ust. 2 i 4, w art. 123
w ust. 2 w zdaniu wstępnym, w art. 126 w ust. 1, 3 w zdaniu wstępnym,
w ust. 4, 8, 9 i 10 w zdaniu wstępnym, w art. 127 w ust. 1 i 2, w art. 131
w ust. 3 w zdaniu drugim, w art. 136 w ust. 3, w art. 137 ust. 1, w art.
138 w ust. 1 i 2, w art. 140 w ust. 4 w zdaniu drugim i trzecim, w art.
143 w ust. 2, w art. 147 w ust. 3 w zdaniu wstępnym i w ust. 4 w zdaniu
wstępnym, w art. 150 w ust. 1 i 2, w art. 151, 154 w ust. 4, w art. 155
w ust. 1 i 2 w zdaniu pierwszym, w art. 171 w ust. 12, w art. 176 w ust. 3,
w art. 178 w ust. 1 w zdaniu wstępnym, w ust. 2 i 3, w art. 179 w ust. 6,
30
Zakres ustawy
art . 2 pkt 14
8 w zdaniu wstępnym i w ust. 10, w art. 183 w ust. 5, 6 i 7 w pkt 1, w art.
189 w ust. 1, w art. 190 w ust. 1–3, 5 i 9, w art. 192 w ust. 1 w zdaniu
wstępnym i w pkt 6, w ust. 2 i 3, w art. 193 w ust. 1, w art. 198 w ust. 1,
w art. 199 w ust. 1 i 2, w art. 200 w ust. 5, w art. 201 w ust. 1 w zdaniu
pierwszym, w ust. 2 w zdaniu pierwszym, w ust. 3 w zdaniu wstępnym,
w ust. 5 i 6 w zdaniu pierwszym, w art. 202 w ust. 1 w zdaniu wstępnym
i w zdaniu końcowym, w ust. 3, 4 w zdaniu pierwszym i w ust. 5, w art.
203 w ust. 1 w zdaniu pierwszym i w ust. 3 w zdaniu wstępnym, w art.
204 w ust. 1 w zdaniu wstępnym i w ust. 2, w tytule rozdziału 3 działu
10, w art. 206 w ust. 1, w art. 207 w ust. 1, w art. 209 w ust. 1 w pkt 8
i 23 oraz w ust. 2, oraz w art. 210 w ust. 1 w zdaniu pierwszym, w ust. 2
i 3 w zdaniach wstępnych, pierwszym i drugim w różnych przypadkach
wyrazy »prezes uRtip« zastępuje się użytymi w odpowiednim przypadku
wyrazami »prezes uke«”.
zgodnie natomiast z art. 13 pkt 4 noweli ustrojowej „użyte w art. 11
w ust. 1, w art. 12 w ust. 1 i 3, w art. 15 w zdaniu wstępnym, w art. 17
w zdaniu pierwszym, w art. 18, 19 w ust. 1–3, w art. 20 ust. 2, w art. 21
w ust. 1, 3 i 5 w zdaniu wstępnym, w art. 23 w ust. 1, 3, 4 i 6, w art. 24
w ust. 1, 3 w zdaniu wstępnym i w ust. 5 w zdaniu wstępnym oraz w art.
25 w ust. 1 w zdaniu pierwszym i w ust. 2 w różnych przypadkach wyrazy
»prezes uRtip, a w zakresie określonym w art. 10 ust. 3 – przewodniczą-
cy kRRit,« zastępuje się użytymi w odpowiednim przypadku wyrazami
»prezes uke«”. przepis art. 13 pkt 4 noweli ustrojowej ma charakter
porządkowy i wskazuje przepisy prawa telekomunikacyjnego, w których
dotychczasowe zadania prezesa uRtip i przewodniczącego kRRit są
przejmowane przez prezesa uke. Wskazać należy, że skoro już kwe-
stia ta była regulowana w art. 13 pkt 2 noweli ustrojowej, to należało te
przepisy, które dotyczą dotychczasowych kompetencji prezesa uRtip,
a które wymienione zostały w art. 13 pkt 4 noweli ustrojowej, włączyć
do art. 13 pkt 2 noweli ustrojowej. pozostawić należało tylko przepisy,
które dotyczą przewodniczącego kRRit. zapewniłoby to większą przej-
rzystość przepisów noweli ustrojowej w zakresie przejęcia dotychczaso-
wych kompetencji prezesa uRtip oraz przewodniczącego kRRit przez
prezesa uke. Wyjątkiem jest zmiana przepisu art. 13 pkt 1 lit. a) noweli
31
Pobierz darmowy fragment (pdf)