Darmowy fragment publikacji:
IDZ DO
IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
SPIS TREĎCI
SPIS TREĎCI
Firewall-e i bezpieczeñstwo w sieci.
Vademecum profesjonalisty
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG KSI¥¯EK
KATALOG ONLINE
KATALOG ONLINE
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
TWÓJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
CENNIK I INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
O NOWOĎCIACH
O NOWOĎCIACH
ZAMÓW CENNIK
ZAMÓW CENNIK
CZYTELNIA
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Autorzy: William R. Chestwick, Steven M. Bellovin, Aviel D. Rubin
T³umaczenie: Arkadiusz Romanek, Witold Zio³o
ISBN: 83-7361-209-2
Tytu³ orygina³u: Firewalls and Internet
Security Second Edition
Format: B5, stron: 444
Ksi¹¿ka „Firewalle i bezpieczeñstwo w sieci. Vademecum profesjonalisty” to kompletne
kompendium wiedzy na temat zabezpieczania sieci komputerowych. Autorzy
skoncentrowali siê na omówieniu jednego z najwa¿niejszych elementów, stosowanych
z myġl¹ o bezpieczeñstwie: firewalla, przekazuj¹c wiele cennych wskazówek na temat
jego konfiguracji. Znajdziesz tu jednak nie tylko informacjê o zaporach sieciowych, ale
tak¿e spojrzenie na bezpieczeñstwo sieci z szerszej perspektywy. Poznasz
najwa¿niejsze techniki ataku i programy stosowane przez w³amywaczy; przeġledzisz
kolejne kroki, które podejmowali hakerzy, by uzyskaæ dostêp do chronionych danych.
A co najwa¿niejsze, nauczysz siê lokalizowaæ zagro¿enia i zapobiegaæ im.
• Dog³êbna analiza zwi¹zanych z bezpieczeñstwem aspektów protoko³u TCP/IP
• Projektowanie i instalacja firewalli - krok po kroku
• Narzêdzia monitoruj¹ce dzia³anie firewalli
• Darmowe narzêdzia zabezpieczaj¹ce
• Z ¿ycia wziête przyk³ady w³amañ i analiza u¿ytych technik
• Prawne aspekty zabezpieczania sieci komputerowych
• Techniki kryptograficzne
Jeġli jesteġ odpowiedzialny za bezpieczeñstwo sieci, nie obêdziesz siê bez tej ksi¹¿ki.
Jej przystêpny jêzyk sprawi, ¿e z zaciekawieniem przeczytaj¹ j¹ tak¿e wszyscy
zainteresowani najnowszymi technikami hakerskimi, a tak¿e osoby, które chc¹ pog³êbiæ
swoj¹ wiedzê na temat Internetu.
Bezpieczeñstwo w Internecie jest ostatnio modnym tematem; sta³o siê tematem filmów,
ksi¹¿ek i dreszczowców. Zadbaj o to, aby scenariusze wielu „mro¿¹cych krew
w ¿y³ach” opowieġci nie sta³y siê Twoim udzia³em.
5RKUVTGħEK
2TGFOQYCFQY[FCPKCFTWIKGIQ
2TGFOQYCFQY[FCPKCRKGTYUGIQ
úħè+
CE[PCO[ E
4QFKCđ 9RTQYCFGPKG
1.1. Truizmy bezpieczeństwa...................................................y..............................................23
1.2. Wybieranie strategii bezpieczeństwa...................................................y...........................27
1.2.1. Pytania ważne podczas definiowania polityki bezpieczeństwa.............................28
1.2.2. Stanowisko..................................................y...................................................y........30
1.3. Bezpieczeństwo na podstawie systemu ochrony pojedynczego komputera ...................32
1.4. Bezpieczeństwo „obwodowe” ...................................................y.....................................33
1.5. Strategie sieci bezpiecznych ...................................................y........................................34
1.5.1. Bezpieczeństwo stacji roboczej ...................................................y..........................34
1.5.2. Bramy i zapory sieciowe ...................................................y....................................36
1.5.3. Strefa DMZ...................................................y...................................................y......38
1.5.4. Szyfrowanie — bezpieczeństwo komunikacji...................................................y....39
1.6. Etyka w odniesieniu do bezpieczeństwa informatycznego.............................................40
1.7. OSTRZEŻENIE...................................................y...................................................y........42
4QFKCđ 1OÎYKGPKGDGRKGEGēUVYCRTQVQMQđÎYPKľU[EJYCTUVY
2.1. Podstawowe protokoły...................................................y.................................................43
......44
2.1.1. IP...................................................y...................................................y................
2.1.2. ARP ...................................................y...................................................y...............
..46
...47
2.1.3. TCP...................................................y...................................................y...............
2.1.4. SCTP...................................................y...................................................y..............
..51
2.1.5. UDP ...................................................y...................................................y.................52
2.1.6. ICMP ...................................................y...................................................y..............
.52
2.2. Zarządzanie adresami i nazwami...................................................y.................................53
2.2.1. Routery i protokoły routingu ...................................................y..............................53
2.2.2. System DNS ...................................................y...................................................y....56
2.2.3. BOOTP oraz DHCP ...................................................y...........................................60
2.3. IP w wersji 6. ...................................................y...................................................y............61
2.3.1. Format adresów IPv6...................................................y..........................................62
2.3.2. Neighbor Discovery...................................................y............................................63
2.3.3. DHCPv6 ...................................................y...................................................y..........64
2.3.4. Filtrowanie IPv6 ...................................................y.................................................64
2.4. Urządzenia dokonujące translacji adresów...................................................y..................65
2.5. Bezpieczeństwo sieci bezprzewodowych ...................................................y....................66
2.5.1. Umacnianie WEP ...................................................y...............................................68
6
Firewalle i bezpieczeństwo w sieci. Vademecum profesjonalisty
4QFKCđ 2TGINæFRTQVQMQđÎYY[ľU[EJYCTUVY
3.1. Protokoły komunikacyjne ...................................................y............................................69
3.1.1. SMTP...................................................y...................................................y..............
.69
3.1.2. MIME ...................................................y...................................................y..............72
3.1.3. POP wersja 3 ...................................................y...................................................y...73
3.1.4. IMAP wersja 4...................................................y...................................................y.74
3.1.5. Instant Messaging (IM) ...................................................y......................................75
3.2. Telefonia internetowa ...................................................y..................................................76
3.2.1. H.323 ...................................................y...................................................y...............76
3.2.2. SIP ...................................................y...................................................y...............
....76
3.3. Protokoły oparte na RPC ...................................................y.............................................77
3.3.2. NIS...................................................y...................................................y...................81
3.3.3. NFS...................................................y...................................................y...............
...81
3.3.4. Andrew ...................................................y...................................................y............83
3.4. Protokoły przesyłania plików ...................................................y......................................84
3.4.1. TFTP...................................................y...................................................y..............
..84
3.4.2. FTP ...................................................y...................................................y...............
...85
3.4.3. Protokół SMB...................................................y...................................................y..90
3.5. Zdalne logowanie...................................................y...................................................y......91
3.5.1. Telnet ...................................................y...................................................y...............91
3.5.2. Polecenia „r”...................................................y...................................................y....92
....94
3.5.3. Ssh ...................................................y...................................................y...............
3.6. Protokół SNMP...................................................y...................................................y.......
..96
3.7. Protokół NTP ...................................................y...................................................y........
....97
3.8. Usługi informacyjne ...................................................y...................................................y.98
3.8.1. Finger — poszukiwanie osób ...................................................y.............................99
3.8.2. Whois — usługa przeszukiwania baz danych ...................................................y....99
3.8.3. LDAP...................................................y...................................................y...............99
3.8.4. Usługi WWW ...................................................y...................................................y100
3.8.5. Protokół NNTP...................................................y.................................................101
3.8.6. Multicasting i MBone...................................................y.......................................102
3.9. Protokoły prawnie zastrzeżone ...................................................y..................................103
3.9.1. RealAudio...................................................y...................................................y......104
3.9.2. SQL*Net firmy Oracle ...................................................y.....................................104
3.9.3. Inne usługi firmowe...................................................y..........................................105
3.10. Równorzędne sieci komputerowe...................................................y............................105
3.11. X11 Window System ...................................................y...............................................106
3.11.1. xdm ...................................................y...................................................y..............107
3.12. Small Services...................................................y...................................................y.......108
4QFKCđ )NQDCNPCRCLúE[PC CITQľGPKGE[TGCNPGPKGDGRKGEGēUVYQ!
4.1. Protokoły WWW ...................................................y...................................................y....110
4.1.1. HTTP ...................................................y...................................................y.............110
.114
4.1.2. SSL ...................................................y...................................................y...............
4.1.3. FTP ...................................................y...................................................y...............
.114
4.1.4. Adresy URL...................................................y...................................................y...115
4.2. Zagrożenia dla klientów...................................................y.............................................117
4.2.1. ActiveX...................................................y...................................................y..........118
4.2.2. Java i aplety ...................................................y...................................................y...118
4.2.3. JavaScript...................................................y...................................................y.......121
4.2.4. Przeglądarki internetowe ...................................................y..................................122
Spis treści
7
4.3. Ryzyko dla serwera...................................................y...................................................y.124
4.3.1. Kontrola dostępu...................................................y...............................................125
4.3.2. Skrypty serwera ...................................................y................................................125
4.3.3. Zabezpieczanie serwera...................................................y....................................126
4.3.4. Wybór serwera...................................................y..................................................127
4.4. Serwery WWW versus zapory sieciowe...................................................y....................129
4.5. Sieć i bazy danych ...................................................y...................................................y..131
4.6. Podsumowanie ...................................................y...................................................y........132
úħè++
CITQľGPKC E
4QFKCđ -NCU[CVCMÎY
5.1. Kradzieże haseł ...................................................y...................................................y.......135
5.2. Socjotechnika...................................................y...................................................y..........139
5.3. Błędy i tylne wejścia...................................................y..................................................140
5.4. Niepowodzenia uwierzytelniania...................................................y...............................144
5.4.1. Wyścigi do uwierzytelnienia ...................................................y............................144
5.5. Błędy protokołów ...................................................y...................................................y...145
5.6. Wypływanie informacji ...................................................y.............................................146
5.7. Ataki lawinowe — wirusy i robaki...................................................y............................147
5.8. Ataki blokady usług ...................................................y...................................................y148
5.8.1. Ataki na łącza sieciowe ...................................................y....................................149
5.8.2. Atak na warstwę sieciową ...................................................y................................150
5.8.3. DDoS ...................................................y...................................................y.............152
5.8.4. Co zrobić w przypadku rozproszonego ataku odmowy usług? ...........................153
5.8.5. Rozpraszanie wsteczne ...................................................y.....................................159
5.9. Roboty sieciowe...................................................y...................................................y......160
5.10. Ataki aktywne ...................................................y...................................................y.......160
6.6.1. Furtki ...................................................y...................................................y............
4QFKCđ 9CTUVCVKKPPGħTQFMKDQLQYGJCMGTC
6.1. Wprowadzenie ...................................................y...................................................y........163
6.2. Cele hakerów ...................................................y...................................................y..........164
6.3. Skanowanie sieci...................................................y...................................................y.....165
6.4. Włamanie do komputera...................................................y............................................166
6.5. Bitwa o komputer...................................................y...................................................y....167
6.5.1. Programy o uprawnieniach setuid root...................................................y.............168
6.5.2. Rootkit ...................................................y...................................................y...........171
6.6. Zacieranie śladów ...................................................y...................................................y...171
.172
6.7. Metastaza ...................................................y...................................................y................173
6.8. Narzędzia hakerów ...................................................y...................................................y.173
6.8.1. Crack — atak słownikowy na hasła uniksowe ...................................................y.175
6.8.2. Dsniff — narzędzie do podsłuchiwania haseł ...................................................y..175
6.8.3. Nmap — wyszukiwanie i identyfikacja komputerów .........................................175
6.8.4. Nbaudit — zdobywanie informacji na temat udziałów NetBIOS .......................176
6.8.5. Juggernaut — narzędzie do przechwytywania połączeń TCP.............................176
6.8.6. Nessus — skanowanie portów...................................................y..........................177
6.8.7. Narzędzia do ataku DDoS ...................................................y................................177
6.8.8. Ping of Death — wysyłanie nieprawidłowych pakietów ....................................177
6.8.9. Zestawy do tworzenia wirusów ...................................................y........................177
6.8.10. Inne narzędzia...................................................y.................................................178
6.9. Brygady tygrysa...................................................y...................................................y......179
8
Firewalle i bezpieczeństwo w sieci. Vademecum profesjonalisty
úħè+++ $GRKGEPKGLUGPCTúFKCKWUđWIK
4QFKCđ 7YKGT[VGNPKCPKG
7.1. Zapamiętywanie haseł...................................................y................................................184
7.1.1. Rzucanie kostką...................................................y................................................187
7.1.2. Rzeczywisty koszt haseł ...................................................y...................................188
7.2. Hasła jednorazowe — czasowe ...................................................y.................................189
7.3. Hasła jednorazowe — wezwanie-odpowiedź ...................................................y............190
7.4. Algorytm haseł jednorazowych Lamporta...................................................y.................192
7.5. Karty mikroprocesorowe ...................................................y...........................................193
7.6. Techniki biometryczne ...................................................y..............................................193
7.7. RADIUS...................................................y...................................................y..................195
7.8. Szkielet uwierzytelniania SASL ...................................................y................................195
7.9. Uwierzytelnianie komputer-komputer...................................................y.......................196
7.9.1. Uwierzytelnianie za pośrednictwem sieci ...................................................y........196
7.9.2. Techniki kryptograficzne...................................................y..................................196
7.10. PKI ...................................................y...................................................y........................197
4QFKCđ
5VQUQYCPKGPKGMVÎT[EJPCTúFKKWUđWI
8.1. Inetd — usługi sieciowe ...................................................y............................................200
8.2. Ssh — korzystanie z terminala i dostęp do plików ...................................................y........200
8.2.1. Uwierzytelnianie jednoelementowe w ssh ...................................................y.......201
8.2.2. Uwierzytelnianie dwuelementowe w ssh ...................................................y.........203
8.2.3. Słabe strony uwierzytelniania...................................................y...........................204
8.2.4. Uwierzytelnianie serwera ...................................................y.................................204
8.3. Syslog...................................................y...................................................y..............
........204
8.4. Narzędzia administrowania siecią ...................................................y.............................205
8.4.1. Monitorowanie sieci ...................................................y.........................................205
8.4.2. Posługiwanie się programem tcpdump...................................................y.............206
8.4.3. Ping, traceroute oraz dig...................................................y...................................207
8.5. Chroot — uwięzienie podejrzanego oprogramowania .................................................208
8.6. Uwięzienie serwera Apache Web Server...................................................y...................212
8.6.1. Osłony skryptów CGI...................................................y.......................................214
8.6.2. Bezpieczeństwo uwięzionego serwera WWW ...................................................y.215
8.7. Aftpd — demon prostego anonimowego serwera FTP ................................................215
8.8. Agenty przesyłania poczty...................................................y.........................................216
.216
8.9. POP3 oraz IMAP ...................................................y...................................................y....217
8.10. Samba — implementacja protokołu SMB ...................................................y...............217
8.11. Poskramianie programu named ...................................................y...............................218
8.12. Dodanie obsługi SSL za pomocą programu sslwrap ..................................................219
8.8.1. Postfix...................................................y...................................................y...........
Għè+8 CRQT[UKGEKQYGKUKGEK820
4QFKCđ 4QFCLGCRÎTUKGEKQY[EJ
9.1. Filtry pakietów...................................................y...................................................y........224
9.1.1. Topologia sieci a fałszowanie adresów ...................................................y............227
9.1.2. Filtry routingu...................................................y...................................................y231
9.1.3. Przykładowe konfiguracje ...................................................y................................232
9.1.4. Wydajność filtrowania pakietów ...................................................y......................234
9.2. Filtrowanie na poziomie aplikacji...................................................y..............................235
9.3. Bramy poziomu obwodów...................................................y.........................................236
Spis treści
9
9.4. Dynamiczne filtry pakietów...................................................y.......................................238
9.4.1. Sposoby implementacji...................................................y.....................................238
9.4.2. Replikacja a topologia ...................................................y......................................241
9.4.3. Bezpieczeństwo dynamicznych filtrów pakietów ...............................................243
9.5. Zapory sieciowe rozproszone ...................................................y....................................244
9.6. Czego zapory sieciowe nie potrafią ...................................................y...........................245
4QFKCđ (KNVTQYCPKGWUđWI
10.1. Usługi, które powinny być filtrowane ...................................................y.....................248
10.1.1. DNS ...................................................y...................................................y.............248
10.1.2. WWW...................................................y...................................................y..........252
10.1.3. FTP ...................................................y...................................................y..............253
10.1.4. TCP...................................................y...................................................y..............253
10.1.5. NTP...................................................y...................................................y..............254
10.1.6. SMTP/Mail ...................................................y...................................................y..254
10.1.7. POP3/IMAP...................................................y...................................................y.255
10.1.8. ssh ...................................................y...................................................y..............
..257
10.2. Wykopywanie robaków ...................................................y...........................................257
10.3. Usługi, których nie lubimy ...................................................y......................................258
10.3.1. UDP ...................................................y...................................................y.............258
10.3.2. H.323 oraz SIP...................................................y................................................260
10.3.3. RealAudio...................................................y...................................................y....260
10.3.4. SMB...................................................y...................................................y.............260
10.3.4. X Windows...................................................y...................................................y..260
10.4. Inne usługi...................................................y...................................................y.............261
10.4.1. IPsec, GRE i IP w IP ...................................................y......................................261
10.4.2. ICMP ...................................................y...................................................y...........261
10.5. Coś nowego...................................................y...................................................y...........262
4QFKCđ +Pľ[PKGTKCCRÎTUKGEKQY[EJ
11.1. Zestawy reguł...................................................y...................................................y........264
11.2. Proxy...................................................y...................................................y..............
.......267
11.3. Budowa zapory sieciowej od podstaw...................................................y.....................268
11.3.1. Budowa prostej, osobistej zapory sieciowej...................................................y...269
11.3.2. Budowa zapory sieciowej dla firmy ...................................................y...............273
11.3.3. Filtrowanie bazujące na aplikacjach...................................................y...............279
11.4. Problemy z zaporami sieciowymi...................................................y............................279
11.4.1. Problemy nieumyślne ...................................................y.....................................280
11.4.2. Działalność wywrotowa ...................................................y.................................280
11.4.3. Postępowanie z fragmentami IP ...................................................y.....................281
11.4.4. Problem z FTP ...................................................y................................................282
11.4.5. Kroczący ogień ...................................................y...............................................282
11.4.6. Administracja...................................................y..................................................283
11.5. Testowanie zapór testowych...................................................y....................................284
11.5.1. Brygady tygrysa...................................................y..............................................284
11.5.2. Zasady kontroli ...................................................y...............................................285
4QFKCđ 6WPGNQYCPKGKUKGEK820
12.1. Tunele ...................................................y...................................................y...................288
12.1.1. Tunele dobre i tunele złe ...................................................y................................288
12.2. Wirtualne sieci prywatne VPN ...................................................y................................291
12.2.1. Odległe oddziały...................................................y.............................................291
12.2.2. Wspólne przedsięwzięcia ...................................................y...............................292
12.2.3. Telepraca ...................................................y...................................................y.....293
10
Firewalle i bezpieczeństwo w sieci. Vademecum profesjonalisty
12.3. Oprogramowanie a sprzęt ...................................................y........................................298
12.3.1. Sieci VPN realizowane przy użyciu oprogramowania ......................................298
12.3.2. Sieci VPN realizowane przy użyciu sprzętu...................................................y...299
Għè8 1EJTQPCQTICPKCELKE
4QFKCđ 2NCPQYCPKGUKGEK
13.1. Badania intranetu ...................................................y...................................................y..305
13.2. Sztuczki z routingiem w intranetach...................................................y........................306
13.3. Ufamy komputerowi ...................................................y................................................309
13.4. Pasek i szelki...................................................y...................................................y.........311
13.5. Klasy rozmieszczenia zapór sieciowych...................................................y..................312
4QFKCđ $GRKGEPGMQORWVGT[YPKGRT[LCP[OħTQFQYKUMW
14.1. Co rozumiesz, mówiąc „bezpieczny”? ...................................................y....................315
14.2. Właściwości bezpiecznych komputerów ...................................................y.................316
14.2.1. Bezpieczne klienty...................................................y..........................................319
14.2.2. Bezpieczne serwery ...................................................y........................................321
14.2.3. Bezpieczne routery i inne urządzenia sieciowe.................................................322
14.3. Konfiguracja sprzętu...................................................y................................................322
14.4. Rozkładanie komputera ...................................................y...........................................322
14.5. Instalacja nowego oprogramowania ...................................................y........................327
14.6. Administrowanie bezpiecznym komputerem ...................................................y..........328
14.6.1. Dostęp...................................................y...................................................y..........328
14.6.2. Dostęp przy użyciu konsoli ...................................................y............................329
14.6.3. Zapisywanie zdarzeń w plikach raportów ...................................................y......329
14.6.4. Archiwizacja...................................................y...................................................y330
14.6.5. Uaktualnianie oprogramowania...................................................y......................331
14.6.6. Obserwowanie ...................................................y................................................334
14.7. „Jazda bez trzymanki” — życie bez zapory sieciowej ...............................................334
4QFKCđ GVGMELCYđCOCē
15.1. Gdzie monitorować? ...................................................y................................................338
15.2. Rodzaje systemów IDS...................................................y............................................339
15.3. Administracja systemem IDS ...................................................y..................................340
15.4. Narzędzia IDS...................................................y...................................................y.......340
.341
15.4.1. Snort........................................y...................................................y.......................
úħè8+ 1VT[OCPGNGMELGE
4QFKCđ 9KGEÎT$GTHGTFGO
16.1. Nieprzyjazne zachowanie ...................................................y........................................345
16.2. Wieczór z Berferdem ...................................................y...............................................347
16.3. Na drugi dzień...................................................y...................................................y.......352
16.4. Więzienie ...................................................y...................................................y..............353
16.5. Śledzenie Berferda...................................................y...................................................y355
16.6. Berferd wraca do domu...................................................y............................................356
4QFKCđ 2TGLúEKG NCTMC
17.1. Początki...................................................y...................................................y.................359
17.2. Clark.........................................y...................................................y........................
........360
17.3. Dochodzenie wstępne ...................................................y..............................................361
Spis treści
11
17.4. Badanie Clarka...................................................y...................................................y......362
.363
17.4.1. /usr/lib...................................................y...................................................y.........
17.4.2. /usr/var/tmp...................................................y...................................................y..364
17.5. Plik haseł...................................................y...................................................y.........
......368
17.6. Jak napastnikom udało się dostać? ...................................................y..........................368
17.6.1. Jak zdobyli uprawnienia root?...................................................y........................369
17.6.2. Co w ten sposób zyskali?...................................................y................................369
17.7. Lepsze środki dochodzeniowe ...................................................y.................................369
17.8. Otrzymane lekcje ...................................................y...................................................y..370
4QFKCđ $GRKGEPCMQOWPKMCELCYPKGDGRKGEP[EJUKGEKCEJ
18.1. System uwierzytelniania Kerberos ...................................................y..........................372
18.1.1. Ograniczenia...................................................y...................................................y375
18.2. Szyfrowanie na poziomie łącza ...................................................y...............................376
18.3. Szyfrowanie na poziomie warstwy sieciowej...................................................y..........377
18.3.1. Protokoły ESP oraz AH...................................................y..................................377
18.3.2. Zarządzanie kluczami w IPsec ...................................................y.......................380
18.4. Szyfrowanie na poziomie aplikacji...................................................y..........................380
18.4.1. Zdalne logowanie — ssh ...................................................y................................381
18.4.2. SSL ...................................................y...................................................y..............382
18.4.3. Uwierzytelnianie w SNMP...................................................y.............................385
18.4.4. Bezpieczna poczta elektroniczna...................................................y....................385
18.4.5. Bezpieczeństwo transmisji, a bezpieczeństwo obiektu .....................................387
18.4.6. GSS-API ...................................................y...................................................y......387
4QFKCđ QFCNGL!
19.1. IPv6...................................................y...................................................y...............
........389
19.2. DNSsec ...................................................y...................................................y.................390
19.3. Microsoft i bezpieczeństwo ...................................................y.....................................391
19.4. Wszechobecność Internetu ...................................................y......................................391
19.5. Bezpieczeństwo Internetu ...................................................y........................................391
19.6. Zakończenie ...................................................y...................................................y..........392
QFCVMK
QFCVGM# 9RTQYCFGPKGFQMT[RVQITCHKK
A.1. Symbolika ...................................................y...................................................y...........
...397
A.2. Kryptografia tajnego klucza...................................................y......................................399
A.3. Tryby działania ...................................................y...................................................y......401
A.3.1. Tryb elektronicznej książki kodowej...................................................y...............401
A.3.2. Tryb wiązania bloków szyfrogramu ...................................................y................401
A.3.3. Tryb sprzężenia zwrotnego z wyjścia...................................................y..............402
A.3.4. Tryb sprzężenia zwrotnego kryptogramu ...................................................y........403
A.3.5. Tryb licznikowy...................................................y...............................................403
A.3.6. Hasła jednorazowe...................................................y...........................................404
A.3.7. Klucze główne ...................................................y.................................................404
A.4. Kryptografia klucza publicznego...................................................y..............................405
A.5. Wymiana klucza wykładniczego ...................................................y..............................406
A.6. Podpisy cyfrowe...................................................y...................................................y.....407
A.7. Bezpieczne funkcje mieszające...................................................y.................................409
A.8. Znaczniki czasu...................................................y...................................................y......410
12
Firewalle i bezpieczeństwo w sieci. Vademecum profesjonalisty
QFCVGM$
,CMD[èPCDKGľæEQ!
B.1. Listy dyskusyjne...................................................y...................................................y....
.414
B.2. Zasoby w Internecie ...................................................y..................................................415
B.3. Strony internetowe osób prywatnych...................................................y........................416
B.4. Strony producentów ...................................................y..................................................417
B.5. Konferencje ...................................................y...................................................y............418
.KUVCDQOD
.KUVCCMTQPKOÎY
5MQTQYKF
Rozdział 5.
-NCU[CVCMÎY
Omówiliśmy dotychczas kilka technik atakowania systemów. Wiele z nich ma podobne
cechy. Techniki te warto usystematyzować, ponieważ wzorce jakie powstaną dzięki
systematyzacji, pokażą, gdzie konieczne jest zacieśndienie ochrony.
-TCFKGľGJCUGđ
„(Powiedz przyjacielu i wejdź)
Co to ma znaczyć: Powiedz przyjacielu i wejdź? — spytałd Merry.
Sens dość jasny — rzekł Gimilo. — Jeżeli jesteś przyjacdielem, powiedz hasło,
a drzwi się otworzą i będziesz mógł wejść.
…
Ale ty, Gandalfie, chyba znasz hasło? — spytał zdumiony dBoromir.
Nie! — odparł Czarodziej. — … jeszcze nie znam hasła … alde wkrótce je poznamy”.
Władca pierścieni
J.R.R. Tolkien
Najprostsze wejście do komputera prowadzi zwykle przez jego drzwi wejściowe, czyli przez
polecenie login. W przypadku praktycznie wszystkich systemów, skuteczne logowanie
bazuje na podaniu, w określonej liczbie prób, prawiddłowego hasła.
W historii typowych programów logowania (także nie przeznaczonych dla systemów
uniksowych) zaobserwować serię nasilających się ataków i wzmożone wysiłki wkładane
w obronę przed nimi, istny wyścig zbrojeń. Znane są nam wczesne systemy operacyjne,
które przechowywały w plikach dyskowych hasła w czystej, tekstowej postaci. Bezpie-
czeństwo jednego z tych systemów bazowało na tajności nazwy pliku przechowującego
hasło, zatem każdy, kto znał tę nazwę mógł odczytać hasło. Bezpieczeństwo systemu
było „chronione” w ten sposób, że systemowe polecenie przedstawiające zawartość ka-
talogu pomijało nazwę tego pliku (wywołana funkcja systedmowa podawała tę nazwę).
136
Część II Zagrożenia
To podejście do bezpieczeństwa opierało się na zabezpieczaniu przez ukrywanie (ang.
security by obscurity). Ukrywanie nie jest wcale złą opcją, ale przez tego typu działania
straciło dobrą sławę. W końcu klucz kryptograficzny jest też jakimś sposobem ukrywania,
tylko że dobrze przemyślanym. Błędem tu popełnionym była słabość ukrywania oraz brak
innych poziomów obrony.
Błędy w systemach stwarzają intrygujące możliwości włamadń do systemu, ale nie jest to
najłatwiejszy ze sposobów ataku na system. Ten honodr należy raczej oddać przyziemnemu
atakowi na hasła użytkowników. Znaczny procent włamań do systemów następuje z powodu
uchybień w całym systemie haseł.
Mówimy o „systemie haseł”, gdyż jest klika przyczyn takich uchybień. Jednak naj-
powszechniejszym uchybieniem jest stosowanie przez użytkowników bardzo słabych
haseł. Powtarzane badania pokazały, że próba odgadnięcia hasła zwykle kończy się
powodzeniem, czego przykłady można znaleźć w pracach Kleina [1990] oraz Morrisa
i Thompsona [1979]. Nie mówimy tu, że każdy używa złych haseł, ale należy zdawać sobie
sprawę, że napastnikowi wystarczy tylko jedno złe hadsło.
Ataki zgadywania haseł przyjmują dwie podstawowe formy. Pierwsza polega na usiło-
waniu zalogowania się za pomocą znanej lub założonej nazwy użytkownika oraz zga-
dywanego hasła. Ta metoda kończy się sukcesem niezwykle często, ponieważ w wielu
miejscach często stosuje się parę „nazwa użytkownika-hasło”, takich jak field-UGTXKEG,
guest-IWGUV, itp. Nierzadko pary te kopiowane są wprost z podręczników systemowych!
Pierwsza próba może się nie powieść, może nie powieść się nawet dziesiąta, ale mimo
wszystko, któraś okaże się trafiona, a gdy napastnik znajdzie się w środku, będzie już
poza główną linią obrony. Niestety, niewiele systemów operacyjnych potrafi odpierać
ataki pochodzące z ich wnętrza.
Taka metoda włamywania w ogóle nie powinna być możliwa! Użytkownikom nie po-
winno się pozostawiać nieograniczonej liczby prób logowania się z niepoprawnym hasłem,
wszystkie niepowodzenia logowania powinny być odnotowywane, użytkownicy powinni
być powiadamiani o zakończonych niepowodzeniem próbach dostania się do ich konta,
itd. Żadne z zaleceń, o których mowa, nie jest nowe, tyle że takie środki bezpieczeństwa
podejmuje się rzadko, a właściwie bardzo rzadko. Wiedle z najczęściej popełnianych błędów
wymienionych zostało w pracy Gramppa i Morrisa [1984], ale niewielu projektantów
systemów wzięło pod uwagę ich rady. Co gorsza, większość logowań w systemach unik-
sowych odbywa się za pomocą poleceń login oraz su. Inne programy wykorzystujące
hasła, takie jak ftpd, rexecd, różne programy blokujące ekrany itp., w większości systemów
nie odnotowują niepowodzeń logowania. Co więcej, nawet w systemach poprawnie re-
jestrujących takie zdarzenia, administratorzy nie przeglądają dzienników zdarzeń regularnie.
Oczywiście, dzienniki zdarzeń zawierające nazwy użytdkowników, którzy nie zalogowali
się poprawnie będą niezmiennie zawierały jakieś hasła.d
Drugim sposobem zdobywania haseł przez napastników jest odgadywanie haseł znaj-
dujących się w skradzionych plikach przechowujących hasła (w systemach uniksowych
w pliku /etc/passwd). Pliki te kradzione są z systemów, do których już się włamano. W takim
przypadku napastnicy będą próbowali zastosować zdobyte hasła w innych komputerach
Rozdział 5. Klasy ataków
137
(użytkownicy często posługują się na różnych komputerach tymi samymi hasłami). Hasła
mogą również zostać zdobyte z systemów, które jeszcze nie zostały spenetrowane. Ataki
tego rodzaju nazywane są atakami słownikowymi (ang. dictionary attacks) i zwykle
kończą się pełnym powodzeniem. Nie ma wątpliwości, że bezpieczeństwo komputera
zostanie naruszone, jeżeli plik z hasłami dostał się w ręce wroga. Klein [1990] informu-
je, że 25 haseł jest kradzionych. Jeżeli ta liczba jest prawdziwa, w przypadku komputera
z zaledwie szesnastoma kontami użytkowników, istnieje 99 prawdopodobieństwo, że
co najmniej jedno z tych haseł zostanie osłabione.
Również szyfrowanie na nic się nie zda, gdy klucze zostaną odtworzone z haseł użyt-
kowników. Eksperymenty z Kerberosem [Wu, 1999] pokazały tdo dobitnie.
Trzecim sposobem jest zdobycie hasła przez podsłuchanie prawidłowej sesji terminalowej.
Przy wykorzystaniu tej metody, niezależnie od tego, jak dobre było hasło, konto i praw-
dopodobnie cały system staną się zagrożone.
Jak długie powinno być hasło?
Panuje powszechna zgoda, że dotychczasowy wymóg systemów uniksowych stosowania haseł o dłu-
gości co najmniej ośmiu znaków nie jest już wystarczający [Feldmeier i Karn, 1990; Leong i Tham,
1991]. Wobec tego, jak długie powinno być hasło?
Problem z algorytmem matematycznego mieszania haseł stosowanym w systemie Unix polega
na tym, że jako klucza szyfrującego używa on wprost siedmiu znaczących bitów każdego poda-
nego znaku hasła. Z powodu zastosowanego algorytmu [DES, NBS, 1977] używane są tylko klucze
o długości 56 bitów. Limit ośmiu znaków nie został zatem założony, tylko wynikał wprost z dłu-
gości użytego klucza. To jednak powoduje dalsze wątpliwwości.
128 możliwych kombinacji wywodzących się z siedmiu bitów nie jest jednakowo prawdopodobnych.
Ludzie nie tylko unikają stosowania w hasłach znaków sterujących, ale większość z nich nie
używa innych znaków niż litery. Na dodatek, większość ludzi tworzy hasła składające się wyłącznie
z małych liter.
Prawdziwą wartość haseł jako kluczy można poznać wykorzystując do tego celu teorię informacji
[Shannon, 1949]. W przypadku zwykłego tekstu języka angielskiego składającego się z ośmiu
znaków, zawartość informacji wynosi około 2,3 bita na wjedną literę, może nawet mniej [Shannon,
1948, 1951]. W ten sposób, w hasłach w postaci słów języka angielskiego, uzyskujemy faktyczną
długość klucza wynoszącą 19, a nie 56 bitów.
Niektóre osoby na hasła wybierają imiona (własne, małżonka, dzieci, itp.). To tylko pogarsza
sprawę, gdyż niektóre imiona są bardzo powszechne. Eksperymenty przeprowadzane przez AT T
na elektronicznej książce telefonicznej pokazały, że imię ma tylko około 7,8 bita informacji w całym
imieniu i nazwisku. To naprawdę bardzo zły wybór.
Dłuższe wyrażenia języka angielskiego mają mniejszą zawartość informacji przypadającą na jedną
literę — od 1,2 do 1,5 bita. Zatem hasła składające się z 16 bajtów, zawierające wyrażenia ję-
zyka angielskiego, nie są tak silne jakby się mogło wydawać, gdyż zawierają tylko od 19 do 24
bitów informacji. Sytuacja ta poprawi się do 38 bitów, gdy użytkownik na hasło wybierze nieza-
leżne od siebie słowa. Jednak wybranie jako hasła kombiwnacji imion nie będzie zbyt pomocne.
Przy tak powszechnym dostępie do haseł, nie powinno się ich używać w ogóle lub przynajmniej
powinny być one kryptograficznie zabezpieczane przed awtakami słownikowymi.
138
Część II Zagrożenia
W tym miejscu można już wysunąć kilka wniosków. Po pierwsze, bardzo ważne jest
nauczenie użytkowników tworzenia dobrych haseł. Niestety, mimo upływu lat od wydania
przez Morrisa i Thompsona [1979] pracy na ten temat, zwyczaje użytkowników nie zmieniły
się. Nie pomogło też nakładanie ściślejszych ograniczeń na hasła, które można wyko-
rzystać, mimo że podjęto wiele takich prób [Spafford, 1992; Bishop, 1992]. Inni pró-
bowali poprawić bezpieczeństwo haseł, sprawdzając już używane hasła [Muffett, 1992].
Jednak przekora cechująca człowieka zawsze jest silniejsza, a hakerom wystarczy jedna
wygrana.
Ludzie używają kiepskich haseł, co taka jest ludzka natura. Podejmowano wiele prób
zmuszenia ludzi do używania haseł trudnych do odgadnięcia [Brand i Makey, 1985], ale
nie przyniosły one skutku. Żeby włamać się do komputera wystarczy włamać się tylko na
jedno konto, a napastnicy wyposażeni w małe słowniki osiągają sukces w ponad 20
przypadków [Klein, 1990]. Duże słowniki mogą osiągać wielkość dziesiątków mega-
bajtów. Słowniki te składają się ze słów oraz rdzeni wyrazów większości języków pisanych.
Mogą zawierać też informacje osobiste, takie jak: numer pokoju, numer telefonu, hobby,
imiona i nazwiska ulubionych autorów, itp. W niektórych systemach wiele z tych in-
formacji zawartych jest w plikach haseł, inne z radością dostarczy każdemu, kto o nie
poprosi, program finger.
W przypadku wielu ataków sieciowych celem nie jest wcale bezpośrednie wła-
manie się do systemu — co jest zwykle trudniejsze, ndiż powszechnie się sądzi —
ale wykradnięcie pliku haseł. Do usług, dzięki którym uddało się zdobyć pliki haseł,
należą: FTP, TFTP, system pocztowy, NIS, rsh, finger, uucp, X11 i wiele innych. Innymi
słowy, napastnik łatwo osiągnie swój zamiar, gdy administrator postępuje niedbale lub
nie miał szczęścia przy wyborze systemu dla komputera. Środków obrony przed atakami
to w dużej mierze wielka dbałość o system oraz ostrdożne podejście do oprogramowania.
Jeżeli nie można wymusić na użytkownikach używania dobrych haseł, istostne staje się
przechowywanie pliku haseł z dala od wrogów. Oznaczad to, że należy:
starannie konfigurować funkcje bezpieczeństwa usług, tadkich jak NIS firmy Sun,
ograniczać korzystanie z plików przez tftpd,
unikać umieszczania właściwego pliku /etc/passwd w obszarze osiągalnym przez
anonimowy dostęp przez FTP.
Niektóre systemy uniksowe umożliwiają ukrywanie zaszyfrowanych haseł nawet przed
uprawnionymi użytkownikami. Jeżeli system wyposażony jest w tę funkcję, nazywaną
plikiem przesłoniętym (ang. shadow) lub dodatkowym (ang. adjunct), zdecydowanie
polecamy skorzystanie z niej. Wiele systemów operacyjnych mądrze szyfruje i ukrywa
swoje pliki haseł.
Idealnym wyjściem byłoby całkowite uwolnienie się od haseł. Najlepsze jest uwierzy-
telnianie przy użyciu żetonów, a przynajmniej używanie systemów jednorazowych haseł,
takich jak One-Time Password (OTP) [Haller, 1994; Haller i Metz, 1996]. Oczywiście,
w takim przypadku również należy wystrzegać się hasedł łatwych do odgadnięcia.
Rozdział 5. Klasy ataków
139
5QELQVGEJPKMC
„Musimy uruchomić system.”
…
Strażnik odchrząknął i rzucił tęsknym wzrokiem na swoją dksiążkę.
„Uruchamianie systemu nie należy do moich obowiązków.d Przyjdźcie jutro.”
„Jeżeli nie uruchomimy teraz systemu, zrobi się gorącod. Przegrzeje się.
Muy caliente i dużo pieniędzy.”
Okrągła i pulchna twarz strażnika zmarszczyła się ze sdtrachu, ale poruszył
tylko ramionami. „Ja tego nie potrafię zrobić, co miałbdym zrobić?”
„Wiem, że masz klucze. Wpuść nas, my to zrobimy.”
Strażnik mrugnął urażony. „Tego nie zrobię” oświadczył. „Tdo jest zabronione”.
…
„Czy widziałeś kiedyś rozbity komputer?” nalegał. „To wydgląda strasznie.
Pełno go na całej podłodze!”
Herbata z Czarnym Smokiem
R.A. MacAvoy
Często najstarsze sposoby sprawdzają się najlepiej. Hasła można znaleźć na kartkach
przyczepionych do terminala lub zapisane w dokumentacji leżącej obok klawiatury (do
ich uzyskania potrzebny jest jednak fizyczny dostęp, który nie jest w naszej książce
głównym przedmiotem zainteresowań). Podejście wykorzystujące socjotechnikę zwykle
opiera się na użyciu telefonu i wykazaniu się odrobiną tupetu. Oto prawdziwy przykład
z AT T:
„Mówi Ken Thompson. Ktoś dzwonił do mnie w sprawie problemu z poleceniemd ls.
Ta osoba chciała, żebym się tym zajął.”
„Taaak? Dobrze. Co mam zrobić?”
„Wystarczy zmienić hasło mojego logowania w twoim kompduterze
— nie używałem go od jakiegoś czasu.”
„Dobrze, nie ma problemu.”
Istnieje jeszcze kilka innych sposobów, takich jak choćby fałszowanie adresu nadawcy
poczty. Poradnik CERT [CA-91-04, 18 kwietnia 1991] ostrzega przed wiadomościami
pocztowymi, jakoby pochodzącymi od administratora systemu, w których użytkownicy
proszeni są o uruchomienie „programu testowego” wymagajdącego podania hasła.
Napastnicy również wysyłają takie wiadomości:
(TQO UOD TGUGCTEJCVVEQO
6Q CFOKP TGUGCTEJCVVEQO
5WDLGEV )Qħè
140
Część II Zagrożenia
9RT[Uđ[OV[IQFPKWDúFKGO[OKGNKIQħEKC/ÎIđD[ħRQGRTQUKèCFOKPKUVTCVQTCU[UVGOW
QCđQľGPKGFNCPKGIQMQPVCYU[UVGOKG!2QFCLú KYKGTUGJCUđCWľ[LVGIQUCOGIQ
CU[HTQYCPGIQJCUđC
RZH D* MMO66U 2CV JQOGRCV DKPUJ
Należy zauważyć, że postąpienie według tej procedury byłoby błędem, nawet gdyby
sama wiadomość była prawdziwa. Jeżeli faktycznie ma pojawić się gość, nie powinien
on używać takiego samego hasła w tym komputerze, jakiego używa na własnym. Jest to
dość wygodny sposób na utworzenia nowego konta, ale tylko wtedy, gdy można zaufać
gościowi, że zmieni swoje hasło na inne, zanim ktoś zrobi z niego użytek. Z drugiej strony,
unika się w ten sposób wysyłania haseł pocztą w czystej, tekstowej postaci. Jak sobie
pościelisz, tak się wyśpisz.
Pewnych czynności w ogóle nie powinno się wykonywać bez stosowania silnego uwie-
rzytelnienia. Trzeba dobrze wiedzieć, kto prosi o daną rzecz. Uwierzytelnianie oczywiście
nie musi być formalne. Jeden z nas „podpisał” ostatnio ważną wiadomość pocztową,
cytując temat dyskusji prowadzonej przez nas podczas ostatniego obiadu. W wielu, ale nie
we wszystkich, sytuacjach wystarczy nieformalne, „trójstopniowe potwierdzenie” w postaci
zapytania i odpowiedzi następujących po właściwej prośbie. Sposób ten nie jest jednak
niezawodny. Nawet konto uprzywilejowanego użytkownikda może zostać zaatakowane.
Do bardziej wiarygodnego uwierzytelniania zaleca się korzystanie z kryptograficznych
systemów pocztowych, które zostaną opisane w rozdziale 18. Pamiętać tylko należy, że
żaden system kryptograficzny nie jest bardziej bezpieczny niż komputer, na którym działa.
Sama wiadomość może być chroniona szyfrem, którego nie mogłaby złamać nawet NSA1,
ale gdyby tylko hakerowi udało się zastawić pułapkę w procedurze pytającej się o hasło,
poczta przestałaby być bezpieczna i autentyczna.
Czasem ludzie mający dobre intencje, ale zbyt małą wiedzę, przyczyniają się do rozpo-
wszechniania ataków wykorzystujących socjotechnikę. Często przecież zdarza się otrzy-
mać od przyjaciela wiadomość pocztową informującą na przykład, że plik sulfnbk.exe
jest wirusem i konieczne jest jego usunięcie, a na dodatek trzeba NATYCHMIAST
ostrzec o tym fakcie inne osoby. To zwyczajnie bezsensowny żart, który na dodatek,
gdyby odbiorca posłuchał tej porady, może okazać się niebezpieczny dla komputera.
Niestety, wielu ludzi daje się nabrać na taki żart, gdyż o niebezpieczeństwie ostrzega za-
ufany przyjaciel czy kolega.
Osobom zaciekawionym zagadnieniem praktycznego wykorzystania socjotechniki po-
lecamy relację byłego napastnika, Mitinicka [2002].
$đúF[KV[NPGYGLħEKC
Jednym ze sposobów rozprzestrzeniania się Robaka internetowego [ang. Internet Worm,
Spafford, 1989a, 1989b; Eichin i Rochlis, 1989; Rochlis i Eichin, 1989] było wysyłanie
nowego kodu programu demonowi finger. Naturalnie, demon nie był przygotowany na
otrzymanie jakiegokolwiek kodu i w protokole nie zawarto w ogóle możliwości przyjęcia
1
Agencja Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonzych — przyp. tłum.
Rozdział 5. Klasy ataków
141
kodu. Jednak program wywoływał funkcję IGVU, która nie określała maksymalnej wiel-
kości bufora. Robak wypełniał swoim kodem cały bufor odczytu i jeszcze większy obszar
poza nim do momentu, gdy nadpisał adres powrotny funkcji IGVU w module jej stosu.
Kiedy wykonanie funkcji zostało zakończone, nastąpił skok do adresu umiejscowionego
w buforze, w którym znajdował się kod napastnika. Konsdekwencje są już znane.
Technika przepełniania bufora znana jest pod nazwą stack-smashing i jest najczęściej
stosowanym sposobem łamania programów. Stworzenie takiego kodu wymaga trochę
wysiłku, gdyż wpisywane znaki są kodem maszynowym atakowanego komputera, ale i tak
wielu ludzi to robi. Historia komputerów oraz literatura zawierają liczne przykłady na to,
jak uniknąć lub udaremnić przepełnienie bufora. W wielu językach komputerowych nie
jest to w ogóle możliwe. Niektóre komputery (jak starsze urządzenia firmy Burroughs)
nie wykonałyby kodu znajdującego się w obszarze stosu. Ponadto, wiele kompilatorów
języka C oraz jego bibliotek używa różnych metod udaremniania lub wykrywania prób
zrujnowania stosu.
Ta konkretna luka i jej proste odpowiedniki dawno już zostały naprawione przez więk-
szość producentów systemów, ale pozostaje jednak inna zasadnicza kwestia. Napisanie
poprawnego programu wydaje się być problemem przekraczającym możliwości infor-
matyki. Błędy się mnożą.
Błędem programu będziemy nazywać w programie to, co nie spełnia jego wymogów
(czy wymogi te są poprawne, czy nie będziemy rozważać później). Błędy są przez to
szczególnie trudne do zamodelowania, gdyż z definicji nie wiadomo, które z założeń
(jeśli w ogóle któreś) zawiedzie.
„Pomarańczowa księga” [Brand, 1985, ramka na stronie 142] zawiera szereg kryteriów
stworzonych przez Departament Obrony w celu określenia poziomu bezpieczeństwa
systemu. W przypadku opisanego tu robaka nie pomogłyby żadne najbardziej strukturalne
zabezpieczenia systemu wywodzące się z tej księgi. W najlepszym razie system o naj-
wyższym poziomie bezpieczeństwa ograniczyłby naruszenie ochrony do pojedynczego
poziomu bezpieczeństwa. Robak ten był faktycznie atakiem blokady usług, co nie jest
wcale takie ważne, gdy komputer o wielopoziomowym systemie bezpieczeństwa zostaje
zniszczony przez jawny lub nawet ściśle tajny proces. W każdym z tych przypadków
system staje się bezużyteczny.
„Pomarańczowa księga” próbuje poradzić sobie z takimi sprawami przez koncentrowa-
nie się na wymaganiach procesu i gwarancji bezpieczeństwa dla systemów o wyższych
klasach. Wymagania na klasę B3 zawierają w punkcie 3.3.3.d1.1 następujące zalecenie:
TCB (wiarygodna platforma komputerowa) powinna być zaprojektowana i skonstruowana
tak, by używać kompletnego, koncepcyjnie prostego mechanizmu ochrony o ściśle zde-
finiowanej semantyce. Ten mechanizm powinien odgrywać główną rolę we wdrażaniu
wewnętrznych struktur TCB oraz
Pobierz darmowy fragment (pdf)
