Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00491 003674 22437852 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi - ebook/pdf
Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 152
Wydawca: Uniwersytet Śląski Język publikacji: polski
ISBN: 978-8-3801-2206-2 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> popularnonaukowe
Porównaj ceny (książka, ebook (-20%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Niniejsza praca prezentuje szeroką wiedzę z zakresu: właściwości chemicznych i fizycznych zanieczyszczeń węglowodorowych i ich migracji w ośrodku geologicznym, zmian właściwości fizycznych gruntu wskutek jego zanieczyszczenia produktami ropopochodnymi, jedno- i dwuwymiarowego rozpoznania skażeń oraz kontroli procesu bioremediacji drożdżami Yarrowia lipolytica z zastosowaniem metod konduktometrycznych i metody obrazowania oporności. Wielosezonowe badania prowadzono na terenach byłych wojskowych baz paliwowych jednostek Armii Radzieckiej. W badaniach uwzględniono czynniki wpływające na wyniki pomiarów, a zatem i charakter anomalii, jak: budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne, warunki atmosferyczne, szata roślinna, a także czas, jaki upłynął od momentu skażenia.

    Monografia może być przydatna specjalistom z zakresu ochrony środowiska naturalnego, a także pracownikom firm zajmujących się oceną skażeń po katastrofach ekologicznych, jak również późniejszą ich rekultywacją. Skierowana jest również do studentów geologii i geofizyki, z uwagi na szeroko przedstawione w niej podstawy nowoczesnych metod badawczych geoelektrycznych wraz z ich interpretacją.  

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

978-83-8012-206-2 Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi NR 3043 Bogdan Żogała Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2013 Redaktor serii: Nauki o Ziemi Andrzej T. Jankowski Recenzenci Henryk Marcak Stanisław Rychlicki Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń . Wstęp . . . . . . . . 1. Cele i założenia badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Produkty ropopochodne . 2.1. Charakterystyka węglowodorów . 2.2. Ropa naftowa . . 2. Węglowodory w środowisku gruntowo-wodnym . . . . . . . . 2.2.1. Właściwości fizyczne ropy naftowej 2.2.2. Biomarkery w ropie naftowej . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Fazy występowania produktów ropopochodnych . 2.3.2. Podział produktów ropopochodnych ze względu na gęstość . . . . . . . . 2.4. Migracja węglowodorów w środowisku gruntowo-wodnym . . . . . 2.4.1. Migracja w strefie aeracji i wzniosu kapilarnego . . 2.4.2. Migracja w strefie saturacji . . 2.5.1. Metody bioremediacji 2.5.2. Czynniki stymulujące efektywność procesu bioremediacji 2.5.3. Bioremediacja z udziałem drożdży Yarrowia lipolytica . 2.5. Bioremediacja produktów ropopochodnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Podstawy fizyczne zastosowanych metod geoelektrycznych . . . . . 3.1. Metoda elektromagnetyczna w domenie częstotliwości . . . . . 3.2.1. Metoda obrazowania oporności 3.1.1. Metoda konduktometryczna 3.2. Metoda elektrooporowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Inwersyjna metoda interpretacji wyników pomiarów . . . . . . 4.1. Rozwiązanie zadania prostego 1D . . 4.2. Rozwiązanie zadania prostego 2D . 4.3. Rozwiązanie zadania odwrotnego 1D . 4.4. Rozwiązanie zadania odwrotnego 2D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Niejednoznaczność rozwiązania w metodach geofizycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 13 17 19 19 20 22 23 24 25 26 27 30 35 37 38 40 43 45 45 46 47 49 51 52 53 54 55 57 6 Spis treści 6. Uzupełniające metody badań . . . . 6.1. Metoda atmogeochemiczna . 6.2. Pomiary geodezyjne . 6.3. Badania laboratoryjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Modele geoelektryczne ośrodka gruntowo-wodnego zanieczyszczonego . . . . . . . . . . . . produktami ropopochodnymi . . 7.1. Model wysokooporowy . 7.2. Model niskooporowy . . . 7.3. Koncepcyjny model geoelektryczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Charakterystyka obszarów badań . . 8.1. Obszar poligonu wojskowego JAR w Bornem Sulinowie . . 8.1.1. Zarys budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych . . 8.1.2. Stan zanieczyszczenia środowiska . 8.2.1. Zarys budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych . . 8.2.2. Stan zanieczyszczenia środowiska . . 8.2. Obszar poligonu wojskowego JAR w Szprotawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Metodyka badań . . . . . . . . . . 9.2. Badania elektrooporowe . 9.1. Badania konduktometryczne . . . 9.1.1. Metody interpretacji wyników badań . 9.2.1. Metoda interpretacji wyników badań . . . . . . . . 9.3. Badania atmogeochemiczne 9.4. Wyznaczenie oporności elektrycznej . 9.5. Wyznaczenie elektrycznej przewodności właściwej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Zakres wykonanych prac terenowych i laboratoryjnych 11. Omówienie i dyskusja wyników badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1. Identyfikacja skażeń archiwalnych w ośrodku wysokooporowym . 11.2. Identyfikacja skażenia świeżego w ośrodku wysokooporowym . . 11.3. Kontrola procesu bioremediacji skażeń . . . . 11.4. Identyfikacja skażeń archiwalnych w ośrodku niskooporowym . 11.3.1. Skażenie archiwalne . 11.3.2. Skażenie świeże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Dyskusja modeli ewolucji skażeń w gruncie 13. Wnioski Literatura . . . . . . . . . . . . Słownik ważniejszych pojęć . Summary . . (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 59 59 60 61 62 63 65 67 67 69 71 73 74 75 77 77 81 82 84 85 86 87 89 95 95 106 113 113 116 122 125 129 131 145 147 149 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wykaz ważniejszych oznaczeń Symbole z „daszkiem” (jak B) oznaczają wektory wielkości fizycznych, a symbole tekstem półgru- bym — wektory i macierze wartości pomiarowych i pojęć matematycznych. Oznaczenie Wymiar Nazwa wielkości a Ai A0 Az A, B b B Cg Cp Cw C p C Cx Cz DL Dp * Dp d dw D Ebd m m2 odległość między kolejnymi elektrodami w metodzie obrazowania oporności powierzchnia przesączania A/m lub T amplituda pola elektromagnetycznego na powierzchni Ziemi A/m lub T amplituda pola elektromagnetycznego na głębokości penetracji z — elektrody prądowe (zasilające) mg/kg s.m. masa zanieczyszczeń, do danej głębokości, w próbce pobranej z miejsca skażenia Wb/m lub T indukcja magnetyczna g/kg kg/m3 kg/m3 kg/m3 — — — m2/s m2/s m2/s — — C/m2 stężenie zanieczyszczeń NAPL w gruncie stężenie par węglowodorów w powietrzu porowym w warunkach równowa- gi z fazą wolną NAPL stężenie par węglowodorów w wodzie stężenie par węglowodorów w powietrzu gruntowym w warunkach równo- wagi z fazą rozpuszczoną NAPL macierz wygładzająca (filtr wygładzający) składowa horyzontalna macierzy wygładzającej składowa wertykalna macierzy wygładzającej podłużny współczynnik dyspersji hydrodynamicznej współczynnik dyfuzji molekularnej w powietrzu wolnym efektywny współczynnik dyfuzji w powietrzu porowym wektor danych pomiarowych wektor danych wymodelowanych w algorytmie Occama indukcja elektryczna współczynnik efektywności bioremediacji drożdżami Yarrowia lipolytica 8 Wykaz ważniejszych oznaczeń E f f (r, t) f (q) F g GH h ha hc hLNAPL hP H HD i I Ix I J0 J1 J J JT JTJ k kf kl klep Kd Kp Kw ll L L V/m Hz — — — — — m m m m m A/m — — A A — — — A/m2 — — — m m/s — — m3/kg l/m3 m/s m m — natężenie pola elektrycznego częstotliwość fali elektromagnetycznej funkcja źródła odpowiedź teoretycznego modelu ośrodka na zadany sygnał operator zadania prostego wektor residuów (rozbieżności, reszt) magnetyczna funkcja Greena miąższość warstwy miąższość strefy aeracji wysokość cewek nad powierzchnią Ziemi głębokość przesączania LNAPL w ośrodku porowatym głębokość w geometrycznym środku P rozstawu układu pomiarowego natężenie pola magnetycznego: Hp — magnetyczne pole pierwotne, Hs — magnetyczne pole wtórne, Hr — magnetyczne pole wypadkowe poziome położenie dipola pomiarowego jednostka urojona: i = (– )1 natężenie prądu elektrycznego wartość natężenia prądu elektrycznego przepływającego do danej głę- bokości macierz jednostkowa funkcja Bessela 1. rodzaju 0. rzędu funkcja Bessela 1. rodzaju 1. rzędu gęstość prądu elektrycznego macierz jakobianu transponowana macierz jakobianu macierz modelu matematycznego współczynnik zależny od typu i geometrii układu pomiarowego współczynnik filtracji zespolona liczba falowa (parametr propagacji fali) poprawka uwzględniająca lepkość stała podziału NAPL między wodą a szkieletem skalnym zawartość płynów złożowych w jednostce objętości ośrodka współczynnik przepuszczalności długość przewodnika liniowego zasięg migracji poziomej LNAPL na zwierciadle wody macierz szorstkości (numeryczny operator Laplace’a z „1” na przekątnej i „–1” pod przekątną) Wykaz ważniejszych oznaczeń 9 mg/kg s.m. masa zanieczyszczeń na danej głębokości w i-tej próbce pobranej z miej- sca, w którym zachodził proces bioremediacji mg/kg s.m. masa zanieczyszczeń na danej głębokości w i-tej próbce pobranej z miejsca mbi msi M M, N n nb ne ns n pcz q kg/mol — — — — — — N/m2 C/m3 skażenia ciężar cząsteczkowy elektrody potencjałowe (pomiarowe) współczynnik porowatości liczba próbek pobranych z miejsca, w którym zachodził proces bioremedia- cji porowatość efektywna liczba próbek pobranych z miejsca skażenia wektor zawierający błędy losowe (szum) ciśnienie cząsteczkowe gęstość objętościowa ładunku elektrycznego strumień objętościowy wolnego produktu LNAPL gęstość strumienia dyfuzji wektor parametrów modelu rzeczywistego wektor estymowanych wartości modelu wektor rzeczywistych wartości modelu wektor modelu startowego ośrodka wektor modelu ośrodka dla i-tej iteracji wektor zawierający logarytm z wartości oporności modelu wektor określający położenie punktu w przestrzeni odległość między elektrodami opór elektryczny współczynnik opóźnienia migracji stała gazowa zespolony współczynnik ugięcia część rzeczywista zespolonego pola elektrycznego pojemność retencyjna gruntu zależna od frakcji macierz diagonalna z ilorazami współrzędnych wektorów g i d na prze- kątnej macierz diagonalna z ilorazami współrzędnych wektorów g i q na prze- kątnej pole powierzchni przekroju poprzecznego przewodnika liniowego odległość między cewkami kierunek przepływu skażeń NAPL qLNAPL qVOC m3/(m2s) kg/(m2s) q qest qtrue q0 qi r rp r R Ra Rg R0 Re RC Rd Rq s sc ss — — — — — — — m Ω — J/(mol×K) — — dm3/m3 — — m2 m — 10 Wykaz ważniejszych oznaczeń S Sw t tL th T T1 U v vm V m2 kg/m3 s s s K — V m/s m/s V VLNAPL dm3/m2 VPR VD w W WT x z ze αe β γ Γ δ ∆q ε εr θp λe m3 — — — m m m — s–1 — — — — F/m — — — maksymalne rozprzestrzenienie się LNAPL na powierzchni zwierciadła wody rozpuszczalność par węglowodorów w wodzie czas czas przepływu lateralnego czas infiltracji temperatura funkcja transformująca oporność napięcie elektryczne średnia prędkość liniowa wody podziemnej prędkość migracji zanieczyszczeń: vm(h) — składowa pionowa prędkości migracji, vm(L) — składowa pozioma prędkości migracji potencjał elektryczny objętość LNAPL na jednostkę powierzchni strefy aeracji bezpośrednio po- wyżej strefy wzniosu kapilarnego objętość przesączających się zanieczyszczeń ropopochodnych pionowe położenie dipola pomiarowego wilgotność względna ośrodka diagonalna macierz wagowa z odwrotnościami odchyleń standardowych na przekątnej transponowana diagonalna macierz wagowa z odwrotnościami odchyleń standardowych na przekątnej długość profilu pomiarowego, linia pomiarowa głębokość penetracji efektywna głębokość penetracji parametr związany z liczbą falową, wyrażony przez współczynnik przeni- kalności magnetycznej i dielektrycznej współczynnik tłumienia pola elektromagnetycznego wielkość zawierająca elektryczną funkcję Greena parametr określający mobilność produktu ropopochodnego względem wody delta Diraca wektor perturbacji modelu rzeczywistego przenikalność dielektryczna względna przenikalność elektryczna porowatość odniesiona do porów wypełnionych powietrzem parametr związany z liczbą falową Wykaz ważniejszych oznaczeń 11 λL λo µ µ0 µnw µw ρ ρa ρf ρm ρnw ρs ρsww ρw ρwody σ σa σp ji y ω Ñ Ñ2 — — H/m H/m Pa×s Pa×s Ωm Ωm Ωm Ωm kg/m3 kg/m3 Ωm kg/m3 Ωm S/m S/m S/m — J/m3 rad/s — — mnożnik Lagrange’a (czynnik tłumienia, czynnik Marquardta) parametr elektrody przenikalność magnetyczna ośrodka przenikalność magnetyczna próżni, µ0 = 4π×10–7 lepkość dynamiczna produktu ropopochodnego lepkość dynamiczna wody oporność oporność pozorna oporność produktu ropopochodnego oporność szkieletu skalnego gęstość produktu ropopochodnego gęstość materiału skalnego w strefie saturacji oporność skażonej warstwy wodonośnej gęstość wody oporność wody przewodność elektryczna właściwa pozorna przewodność elektryczna właściwa przewodność elektryczna płynów złożowych funkcja węzłowa potencjał wodny gruntu kątowa częstotliwość pola operator nabla operator Laplace’a Wstęp Działalność gospodarcza człowieka w sposób nieuchronny wpływa na środowisko naturalne. Często dochodzi do jego degradacji — skażeń płytkich warstw przypowierzchniowych, w tym również wód gruntowych, substancjami ropopo- chodnymi, chemicznymi, fenolami czy metalami ciężkimi, a także zanieczyszczeń odpadami oraz zniszczenia szaty roślinnej i warstwy gleby. Szczególne zagrożenie dla środowiska natural- nego stwarzają przedostające się do niego produk- ty węglowodorowe, np. wskutek awarii instalacji przesyłowych (ropociągi), wycieków ze zbiorni- ków paliw, katastrof morskich, drogowych i kole- jowych, a także działalności militarnej. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat największe skażenia środowiska węglowodorami związane były przede wszystkim z katastrofami morskimi tankowców przewożących ropę, np.: „Amoco Cadiz” w 1978 r., „Exxon Valdez” w 1989 r., „Erika” w 1999 r., „Tricolor” w 2002 r. czy też greckiego tankowca u wybrzeży Holandii w 2010 r., z katastrofami na platformach wiertni- czych, jak Piper Alpha w 1988 r. i Deepwater Horizon w 2010 r., a także z wojną w Zatoce Per- skiej w 1991 r. Na obszarze naszego kraju problem skażenia środowiska naturalnego jest szczególnie widocz- ny na terenach byłych baz paliwowych Jednostek Armii Radzieckiej (JAR), które zajmowały ob- szar ok. 70 tys. ha. Stwierdzono tu obecność pro- duktów ropopochodnych, toksycznych substancji chemicznych i metali ciężkich zarówno w grun- cie, jak i w wodach podziemnych, a także niewy- buchy oraz znaczne zniszczenia szaty roślinnej i warstwy glebowej. Problem ten może także po- jawić się w niedługim czasie w innych miejscach naszego kraju, jak: tereny lotnisk, rafinerii, ma- gazynów paliw, stacji benzynowych itp. Problem likwidacji skażeń ropopochodnych można sprowadzić do trzech etapów: ich identy- fikacji, usuwania metodami biologicznymi (naj- częściej metodą bioremediacji) oraz kontroli procesu ich usuwania. Identyfikację skażeń i kontrolę procesu biore- mediacji można prowadzić w warunkach ex situ, stosując metody geochemiczne, np. metodę chromatografii gazowej. Są to jednak badania laboratoryjne na próbkach, a zatem nie dają pełnego obrazu. Są stosunkowo kosztowne, gdyż wymagają dużej liczby próbek, wybór miejsc ich pobrania może być subiektywny, procedura pobierania jest czasochłonna, a czas badania sto- sunkowo długi. Zaletą jest jednak możliwość ilościowej interpretacji skażeń. Pozwalają one na identyfikację węglowodorów i ich wagowej za- wartości na jednostkę suchej masy [s.m.]. W warunkach in situ identyfikację skażeń można prowadzić metodami geofizycznymi oraz metodami atmogeochemicznymi. Te ostatnie mają jednak wiele ograniczeń, z których istot- niejsze to: w skażeniu muszą być obecne przede wszystkim lżejsze frakcje węglowodorów, a po- miary powinny być wykonane w stosunkowo krótkim czasie po skażeniu ośrodka. Metody te są źródłem szybkiej informacji, ale tylko o obec- ności i stężeniu określonych par węglowodorów, i są to informacje punktowe. Z kompleksu metod geofizycznych w bada- niach in situ najbardziej perspektywiczne wy- dają się metody geoelektryczne — elektrooporo- 14 Wstęp we, elektromagnetyczne i georadarowe, a także polaryzacji wzbudzonej i samoistnej. Obecność w ośrodku geologicznym zanieczyszczeń powo- duje zmiany jego właściwości fizycznych — oporności i przewodności elektrycznej, czy też ładowalności (PLEWA, 1972; PLEWA i PLEWA, 1992; SCHÖN, 1996; TWARDOWSKI, 2006; ŻOGA- ŁA i in., 2009c). Efektem są obserwowane ano- malie. Nowoczesne metody geoelektryczne po- zwalają na pomiar ciągły i w wielu przypadkach — na tanią i szybką ocenę stopnia degradacji środowiska naturalnego. To niewątpliwie ich duża zaleta. Skażenia ropopochodne w okresie wielolet- nim, w wyniku bioremediacji naturalnej, stop- niowo zanikają. Proces ten można znacznie przyśpieszyć metodami bioremediacji wspoma- ganej, a następnie kontrolować metodami geo- in., 2001; MARCAK, elektrycznymi (CASSIDY i 2001; ATEKWANA i in., 2001, 2004a, 2005; WERKEMA i in., 2003; ABDEL AAL i in., 2004; BATAYNEH, 2005; ŻOGAŁA i in., 2005a, 2005b, 2008a, 2009b; 2012; ROBAK i in., 2007b; CHE-ALOTA i in., 2009). Także to jest dużą zaletą tych metod. z którymi wiąże Stosując metody geoelektryczne, np. obrazo- wanie oporności i konduktometryczną, do roz- poznania najpłytszych warstw geologicznych, należy pamiętać, że wartość mierzonych para- metrów jest w dużym stopniu funkcją wilgotno- ści, a w przypadku identyfikacji skażeń ropopo- chodnych — także naturalnych procesów biolo- gicznych, się produkcja kwasów organicznych. Wzrost wilgotności i obecność kwasów organicznie bardzo wyraźnie obniżają oporność elektryczną (podwyższają przewodność). Z innych czynników wpływa- jących na wartość mierzonych wielkości należy uwzględnić przede wszystkim: budowę geolo- giczną, warunki hydrogeologiczne i atmosfe- ryczne, szatę roślinną, a także czas, jaki upłynął od momentu skażenia. Wymienione czynniki znacząco wpływają na wielkość mierzonych pa- rametrów, mimo ich ewidentnej zależności od stopnia skażenia, a także na późniejszą, często niejednoznaczną interpretację. Z tego względu każdą identyfikację skażeń należy traktować od- dzielnie, z uwzględnieniem warunków lokalnych (ZUBEREK i 2005a). in., 2002; ŻOGAŁA i in., 2003, Produkty ropopochodne, mimo że są dosko- nałymi izolatorami, mogą generować: anomalie niskiej przewodności elektrycznej (wysokiej opor- ności) (zob.: O. MAZÁČ i in. (1990); M. MONIER- -WILLIAMS (1995); J.M. CARCIONE i G. SERANI (2000); B. ŻOGAŁA i in. (2000), (2001), (2005a), (2005b), (2008a), (2009b)), anomalie wysokiej przewodności BANASZAK i J.M. FENELON (1988); M. MONIER-WILLIAMS (1995); W.A. SAUCK (1998); D.P. CASSIDY i in. (2001); A. GODIO i M. NALDI (2003); J.P. ALLEN i in. (2007)), lub też nie powodują żadnych zmian mierzonych parametrów (np. M. MONIER-WIL- LIAMS (1995); E. MARTINHO i in. (2010)). np.: K.J. (por. Praca poświęcona jest geoelektrycznym meto- dom identyfikacji skażeń ropopochodnych strefy aeracji i kontroli ich usuwania. O ile identyfika- cja skażeń tymi metodami, mimo że jest trudna i często niejednoznaczna, jest zagadnieniem zna- nym, opisywanym w literaturze światowej i sto- sunkowo dobrze poznanym, o tyle monitoring procesów bioremediacji jest problemem o wiele bardziej skomplikowanym. Zmiany mierzonych parametrów w niewielkich interwałach czasu mogą być nieregularne, mogą też mieścić się w granicach błędu pomiarowego. Jednocześnie zmiany te z upływem czasu sukcesywnie maleją, co wiąże się z ubytkiem masy skażenia i stopnio- wym powrotem środowiska do stanu pierwotne- go. Monitoring procesu bioremediacji powinien więc odpowiedzieć na pytanie, kiedy skażone środowisko wróciło do stanu pierwotnego, a za- tem, kiedy można uznać je za oczyszczone. Autor niniejszej rozprawy prowadził badania na dwóch obszarach nieistniejących już wojsko- wych baz paliwowych JAR w Bornem Sulinowie i JAR w Szprotawie, różniących się budową geologiczną i szatą roślinną. Badania przepro- wadzono we współpracy z Uniwersytetem Przy- rodniczym we Wrocławiu oraz Politechniką Wrocławską. Autor miał także bardzo duże wsparcie ze strony Nadleśnictwa Borne Sulino- wo. Pomiary terenowe można było zrealizować dzięki pomocy studentów — doktorantów i ma- gistrantów Katedry Geologii Stosowanej WNoZ Uniwersytetu Śląskiego. Panu Profesorowi Wacławowi M. Zuberkowi pragnę podziękować za stworzenie dobrych wa- runków pracy i konsultacje naukowe. Panu Nadleśniczemu mgr. inż. Ryszardowi Szatkowskiemu dziękuję za udostępnienie mate- riałów archiwalnych oraz zgody na prowadzenie badań na terenie lasów Nadleśnictwa Borne Su- linowo. Wstęp 15 biologicznych, a Panu dr. inż. Mieczysławowi Steiningerowi z Politechniki Wrocławskiej — za pomoc w oznaczeniach węglowodorów. Panom Profesorowi Henrykowi Marcakowi z WGiOŚ AGH oraz Profesorowi Stanisławowi Rychlickiemu z WNiG AGH dziękuję za podjęcie trudu recenzji oraz za wszelkie krytyczne i kon- struktywne uwagi. Pani Profesor Małgorzacie Robak z Uniwer- sytetu Przyrodniczego we Wrocławiu dziękuję za naukową współpracę w zakresie badań mikro- Za pomoc w pracach terenowych pragnę po- dziękować Kolegom, doktorantom i magistran- tom WNoZ Uniwersytetu Śląskiego. Badania zostały zrealizowane z funduszu projektu badawczego, habilitacyjnego N52501331/1715, Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancja- mi ropopochodnymi oraz ze środków na badania własne i statutowe Katedry Geologii Stosowanej WNoZ Uniwersytetu Śląskiego. Bogdan Żogała Geoelectrical methods in the research of soils contaminated with petroleum products S u m m a r y Particular hazards to the environment are caused by hy- drocarbon products introduced as a result of industrial and military activity. It leads to contamination of shallow sub-surface layers, as well as groundwater. The presence of hydrocarbon pollutants in the geologi- cal environment causes changes in its many physical pro- perties (e.g. electrical conductivity and resistivity). This re- sults in the anomalies observed. However, hydrocarbons, despite being excellent insulators, can generate both ano- malies of low conductivity (i.e high resistivity), high con- ductivity, or do not cause any changes in values of the pa- rameter measured. Changes in its values in short time intervals can be irregular and fall into the measurement er- ror range. Simultaneously, these values can gradually de- crease over the time, which is associated with the loss of contamination weight and gradual remediation of the envi- ronment due to natural biological processes. The monograph presents the possibility of applying geoelectrical methods — conductometric in frequency do- main and resistivity imaging — to identify petroleum con- taminations and to monitor the process of their bioreme- diation by Yarrowia lipolytica yeast. The applied research methodology allowed also to trace models of contamina- tion evolution. The results of field measurements were in- terpreted by the inversion method of resistivity imaging, 1D with the conductometric one, and 2D taking the topo- graphy into account. In the final interpretation, the labora- tory tests (determination of hydrocarbons and metals con- tents, determination of mineral composition, indication of electrical resistivity as a function of humidity, indication of electrical conductivity as a function of the concentration of citric acid) are included. The study was carried out in two areas of former mili- tary fuel bases JAR in the Borne Sulinowo and Szprotawa sites, differing in geological structure and vegetation. Both centers are sandy, the first one shows high resistivity whe- reas the second one — low resistivity. The complex field and laboratory studies were perfor- med under conditions of high-resistivity environment. First of all, the possibility to use both methods for the identification of perennial petroleum contamination was re- cognized with an assessment of their quality by the correlation with historical data and results of laboratory re- search. Next, the methods were applied to identify the fresh contamination and to control their dispersion in geo- logical complex, together with laboratory tests and the at- mogeochemical method. In the following research, the process of supported bio- remediation was monitored at two contamination sites: the historical and fresh controlled ones. The influence of at- mospheric conditions on values of the parameters measu- red was estimated, as well as their changes in time. Using laboratory and atmogeochemical research, bioremediation rate has been assessed, whereas basing on resistivity cross-sections, the percentage loss of the contaminants has been calculated. Under conditions of the low-resistivity environment such as the area of former JAR fuel storage in Szprotawa, the research was carried out to the limited extend, along only one profile running from the contaminated site to the clean one. It enabled to trace evolution of contamination from: clean environment ® contamination ® high-resitivity model ® low-resitivity ® clean environment Application of geoelectrical methods enabled to investi- gate qualitatively petroleum contamination sites. It also enabled to estimate their spatial distribution, whereas para- meters measured in situ correlated well with the results of laboratory tests. It has been shown that, depend on the occurrence of or- ganic acids or their absence in the geological environment, the contaminated sites can generate anomalies of low con- ductivity or high conductivity. The presence of organic acids depends on the geological structure and hydrogeolo- gical and environmental conditions. In the high-resistivity environment natural bioremediation is hindered and occurs slowly. Thus production of organic acids is limited. In the low-resistivity environment microorganisms populations are various and numerous, thus natural bioremediation occurs rapidly. As a result, a low-resistivity model of con- 148 Summary tamination is generated over the contaminated site just after its contamination. It has been shown that immediately after contamination of the sandy environment, there is a distinctive increase in electrical resistivity, which is related to high resistivity of hydrocarbons. Moreover, the progression of bioremedia- tion with Yarrowia lipolytica yeast can be effectively and continuously monitored by modern geoelectrical methods. *(cid:3)(cid:22)(cid:12)(cid:8)(cid:9) 3(cid:3)(cid:22)(cid:8)(cid:13)(cid:8) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:2)(cid:6)(cid:7)(cid:8)(cid:9)(cid:10)(cid:2)(cid:11)(cid:6)(cid:9)(cid:2) (cid:12)(cid:2)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:14) (cid:15) (cid:9)(cid:11)(cid:11)(cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:15)(cid:16)(cid:17)(cid:9)(cid:18) (cid:19)(cid:3)(cid:10)(cid:15), (cid:20)(cid:16)(cid:21)(cid:8)(cid:18)(cid:20)(cid:17)(cid:2)(cid:17)(cid:17)(cid:14)(cid:22) (cid:17)(cid:2)(cid:23)(cid:7)(cid:2)(cid:19)(cid:8)(cid:3)(cid:9)(cid:20)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:17)(cid:14)(cid:12)(cid:9) (cid:15)(cid:2)(cid:24)(cid:2)(cid:11)(cid:7)(cid:15)(cid:16)(cid:12)(cid:9) (cid:15) (cid:27) (cid:6) (cid:25) (cid:15) (cid:1)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:6) (cid:3)(cid:7)(cid:8)(cid:2)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:11) (cid:12)(cid:13)(cid:14) (cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)- (cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:13)(cid:14)(cid:6)(cid:10) (cid:7)(cid:3)(cid:7)(cid:8)(cid:12)(cid:8)(cid:6)(cid:20)(cid:21)(cid:15) (cid:16) (cid:9)(cid:15)(cid:15) (cid:5)(cid:22)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:19), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:25)(cid:3)(cid:26)(cid:15)(cid:10) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:21)(cid:27)(cid:3)(cid:17)(cid:10)(cid:21) (cid:16) (cid:18)(cid:15)(cid:27)(cid:5)(cid:13)(cid:11)(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:15) (cid:23)(cid:8)(cid:23) (cid:28)(cid:3)(cid:27)(cid:14)(cid:17)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:17), (cid:10)(cid:8)(cid:23) (cid:21) (cid:25)(cid:21)(cid:13)(cid:21)(cid:10)(cid:8)(cid:18)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:12)(cid:15)(cid:14)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21). (cid:29) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:3)(cid:25) (cid:2)(cid:13)(cid:5)(cid:24)(cid:8)(cid:15) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:21)(cid:2)- (cid:28)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:10) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:9)(cid:15)(cid:22)(cid:13)(cid:5)(cid:4)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:7)(cid:18)(cid:21)(cid:7)(cid:3)(cid:16)(cid:15)(cid:18)(cid:28)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:15)(cid:16), (cid:16) (cid:10)(cid:3)(cid:25) (cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:15) (cid:7)(cid:3)(cid:12)(cid:27)(cid:15)(cid:25)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:16)(cid:3)(cid:12). (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:16)(cid:19)(cid:27)(cid:19)(cid:16)(cid:8)(cid:10)(cid:11) (cid:8)(cid:9)(cid:3)(cid:25)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:21) (cid:16)(cid:19)(cid:27)(cid:19)(cid:16)(cid:8)(cid:6)(cid:10) (cid:30)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:21)(cid:15) (cid:5)(cid:22)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:16) (cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)- (cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15) (cid:7)(cid:18)(cid:21)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:10) (cid:23) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14)(cid:25) (cid:15)(cid:15) (cid:31)(cid:21)(cid:27)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:3)(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:17), (cid:16) (cid:24)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21), (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:21) (cid:2)(cid:3)- (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14). (cid:29)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:21)(cid:15) (cid:10)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:9)(cid:8)(cid:4)(cid:13)(cid:6)(cid:12)(cid:8)(cid:6)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:31)(cid:21)(cid:27)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)- (cid:23)(cid:21)(cid:15) (cid:8)(cid:9)(cid:3)(cid:25)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:21). (cid:1)(cid:12)(cid:9)(cid:8)(cid:23)(cid:3) (cid:5)(cid:22)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:19), (cid:9)(cid:15)- (cid:2)(cid:25)(cid:3)(cid:10)(cid:18)(cid:14) (cid:9)(cid:8) (cid:10)(cid:3), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:14)(cid:16)(cid:13)(cid:14)(cid:6)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:23)(cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21) (cid:21)(cid:27)(cid:3)(cid:13)(cid:14)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:25)(cid:21), (cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:5)(cid:10) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) ((cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14)), (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:21)(cid:13)(cid:21) (cid:9)(cid:15) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:14)(cid:15)(cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:7)(cid:8)(cid:18)(cid:8)(cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:8). !(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:31)(cid:21)(cid:23)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:14)(cid:15)(cid:25)(cid:19)(cid:28) (cid:7)(cid:8)(cid:18)(cid:8)(cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:16) (cid:9)(cid:8) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:14)(cid:26)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:21) (cid:9)(cid:15)(cid:4)(cid:3)(cid:13)(cid:11)#(cid:21)(cid:28) (cid:16)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:21)(cid:9)(cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:16)(cid:8)(cid:13)(cid:3)(cid:16) (cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:5)(cid:10) (cid:4)(cid:19)(cid:10)(cid:11) (cid:9)(cid:8)(cid:28)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:10)(cid:11)(cid:2)(cid:14) (cid:10)(cid:15)(cid:25) (cid:16) (cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:8)(cid:28) (cid:3)#(cid:21)(cid:4)(cid:23)(cid:21) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14). (cid:2) (cid:5)(cid:25)(cid:15)- (cid:9)(cid:11)#(cid:8)(cid:6)(cid:10)(cid:2)(cid:14), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:2)(cid:16)(cid:14)(cid:27)(cid:8)(cid:9)(cid:3) (cid:2) (cid:7)(cid:3)(cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:17) (cid:25)(cid:8)(cid:2)(cid:2)(cid:19) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:21) (cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:16)(cid:3)(cid:27)(cid:16)(cid:18)(cid:8)(cid:20)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:16) (cid:7)(cid:15)(cid:18)(cid:16)(cid:21)(cid:24)(cid:9)(cid:3)(cid:15) (cid:2)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:2)(cid:2)(cid:8)(cid:25). (cid:2) (cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3) (cid:10)(cid:15)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:16)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:21) (cid:9)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:22)(cid:5)(cid:13)(cid:14)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21), (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:4)(cid:13)(cid:8)(cid:22)(cid:3)(cid:12)(cid:8)(cid:18)(cid:14) (cid:9)(cid:21)(cid:23)(cid:8)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:29)(cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:5)(cid:10) (cid:3)(cid:9)(cid:21) (cid:8) (cid:29) (cid:25)(cid:3)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:18)(cid:8)(cid:31)(cid:21)(cid:21) (cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:2)(cid:25)(cid:8)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:16)(cid:8)(cid:6)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:16)(cid:3)(cid:27)(cid:25)(cid:3)(cid:26)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:21)(cid:2)- (cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:11)(cid:27)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:22)(cid:15)(cid:3) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:16) — (cid:23)(cid:3)(cid:9)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:3)- (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:16) (cid:12)(cid:3)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:15) (cid:24)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:10)(cid:19) (cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:12)(cid:13)(cid:14) (cid:21)(cid:12)(cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:21)(cid:31)(cid:21)(cid:23)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:9)(cid:15)(cid:31)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:21)(cid:27)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17), (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:25)(cid:3)(cid:9)(cid:21)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:21)(cid:9)(cid:22)(cid:8) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:2)(cid:2)(cid:8) (cid:21)(cid:28) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:12)(cid:18)(cid:3)(cid:26)(cid:26)(cid:8)(cid:25)(cid:21) Yarrowia lipolytica. $(cid:2)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:11)- (cid:27)(cid:5)(cid:15)(cid:25)(cid:8)(cid:14) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:23)(cid:8) (cid:12)(cid:3)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:9)(cid:21)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3) (cid:7)(cid:3)(cid:27)(cid:16)(cid:3)(cid:13)(cid:21)(cid:13)(cid:8) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:10)(cid:11) (cid:25)(cid:3)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:21) (cid:16)(cid:3)(cid:13)(cid:6) (cid:21)(cid:21) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17). (cid:15)(cid:27)(cid:5)(cid:13)(cid:11)(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:19) (cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:19)(cid:28) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:21)(cid:9)(cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:10)(cid:21)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:2)(cid:11) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:25) (cid:21)(cid:9)(cid:16)(cid:15)(cid:18)(cid:2)(cid:21)(cid:21), 1D — (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:25) (cid:3)(cid:9)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:3)(cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:21) (cid:21) 2D (cid:2) (cid:5)(cid:24)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:25) (cid:10)(cid:3)(cid:7)(cid:3)(cid:22)(cid:18)(cid:8)(cid:31)(cid:21)(cid:21) — (cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14). (cid:29) (cid:23)(cid:3)(cid:9)(cid:15)(cid:24)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:21)(cid:9)(cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:7)(cid:18)(cid:15)- (cid:10)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:16)(cid:3) (cid:16)(cid:9)(cid:21)(cid:25)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:4)(cid:19)(cid:13)(cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:21)(cid:9)(cid:14)(cid:10)(cid:19) (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14), (cid:23)(cid:3)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:19)(cid:15) (cid:3)(cid:28)(cid:16)(cid:8)(cid:10)(cid:19)(cid:16)(cid:8)(cid:13)(cid:21): (cid:3)(cid:4)(cid:3)(cid:27)(cid:9)(cid:8)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:2)(cid:3)- (cid:12)(cid:15)(cid:18)(cid:26)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:13)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:3)(cid:16) (cid:21) (cid:25)(cid:21)(cid:9)(cid:15)(cid:18)(cid:8)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:2)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:8), (cid:8) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:21)- (cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:16)(cid:13)(cid:8)(cid:26)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:5)(cid:22)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:16), (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:8)(cid:13)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:23)(cid:8)(cid:23) (cid:31)(cid:5)(cid:9)(cid:23) (cid:21)(cid:21) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:21) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:23)(cid:8)(cid:23) (cid:31)(cid:5)(cid:9)(cid:23) (cid:21)(cid:21) (cid:23)(cid:3)(cid:9) (cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:18)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:13)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:23)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:10)(cid:19). (cid:5)(cid:26)(cid:15) (cid:16)(cid:3)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:28) $(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:13)(cid:21)(cid:2)(cid:11) (cid:9)(cid:8) (cid:12)(cid:16)(cid:5)(cid:28) (cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:18)(cid:21)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:21)(cid:14)(cid:28) (cid:4)(cid:8)(cid:27) (cid:9)(cid:15)(cid:2)(cid:5)(cid:20)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:5)(cid:6)(cid:20)(cid:21)(cid:28) (cid:7)(cid:3)(cid:12)(cid:18)(cid:8)(cid:27)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:3)(cid:16)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:17) ’(cid:18)(cid:25)(cid:21)(cid:21) (cid:16) *(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:3)(cid:25) (cid:5)(cid:13)(cid:21)(cid:9)(cid:3)(cid:16)(cid:15) (cid:21) +(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:15), (cid:18)(cid:8)(cid:27)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:8)(cid:6)(cid:20)(cid:21)(cid:28)(cid:2)(cid:14) (cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:21) (cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:21)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:7)(cid:3)(cid:23)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:25). /(cid:10)(cid:3) (cid:7)(cid:15)(cid:2)(cid:24)(cid:8)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:3)(cid:4)(cid:13)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:21), (cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:8) (cid:21)(cid:27) (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25), (cid:8) (cid:16)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:14) — (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25). (cid:3)(cid:10)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:8)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:10)(cid:3)(cid:7)(cid:13)(cid:21)(cid:16)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:23)(cid:3)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:19)(cid:28) 0(cid:3)(cid:25)(cid:7)(cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:2)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:19)(cid:15) (cid:21) (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)- (cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:4)(cid:19)(cid:13)(cid:21) (cid:16)(cid:19)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:19) (cid:16) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:14)(cid:28) (cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:18)(cid:21)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:21)(cid:17) (cid:2) (cid:16)(cid:19)- (cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25). (cid:12)(cid:13)(cid:14) (cid:29) (cid:7)(cid:15)(cid:18)(cid:16)(cid:5)(cid:6) (cid:3)(cid:24)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:11) (cid:4)(cid:19)(cid:13)(cid:21) (cid:16)(cid:19)(cid:14)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:19) (cid:16)(cid:3)(cid:27)(cid:25)(cid:3)(cid:26)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:3)(cid:4)(cid:3)(cid:21)(cid:28) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:16) (cid:21)(cid:12)(cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:21)(cid:31)(cid:21)(cid:23)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:21)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:25)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3)(cid:13)(cid:15)(cid:10)(cid:9)(cid:21)(cid:28) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:9)(cid:15)(cid:31)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:8)(cid:25)(cid:21) (cid:16)(cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15) (cid:2) (cid:3) (cid:15)(cid:9)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:21)(cid:28) (cid:23)(cid:8)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:8) (cid:7)(cid:5)(cid:10)(cid:15)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:2) (cid:8)(cid:18)- (cid:28)(cid:21)(cid:16)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21) (cid:12)(cid:8)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21) (cid:21) (cid:18)(cid:15)(cid:27)(cid:5)(cid:13)(cid:11)(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:25)(cid:21) (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:21)(cid:2)(cid:2)- (cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:17), (cid:8) (cid:16)(cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:21)(cid:21) (cid:12)(cid:13)(cid:14) (cid:21)(cid:12)(cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:21)(cid:31)(cid:21)(cid:23)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:2)(cid:16)(cid:15)(cid:26)(cid:21)(cid:28) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:21) (cid:23)(cid:3)(cid:9)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:13)(cid:14) (cid:27)(cid:8) (cid:21)(cid:28) (cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:8)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:16) (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14)(cid:25)(cid:21) (cid:21) (cid:12)(cid:3)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:9)(cid:21)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3) (cid:2) (cid:8)(cid:10)(cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:28)(cid:21)(cid:25)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:25). (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21) (cid:23)(cid:3)(cid:25)(cid:7)(cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:2)(cid:15) (cid:2) 0(cid:18)(cid:3)(cid:25)(cid:15) (cid:10)(cid:3)(cid:22)(cid:3), (cid:16)(cid:15)(cid:13)(cid:21)(cid:2)(cid:11) (cid:9)(cid:8)(cid:4)(cid:13)(cid:6)(cid:12)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:27)(cid:8) (cid:28)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:25) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:2)(cid:2)(cid:8) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:21), (cid:7)(cid:3)(cid:12)(cid:12)(cid:15)(cid:18)(cid:26)(cid:21)(cid:16)(cid:8)(cid:15)(cid:25)(cid:3)(cid:17) (cid:16) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15) (cid:21)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:21)- (cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14), (cid:8) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:16) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15) (cid:23)(cid:3)(cid:9)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:13)(cid:21)(cid:18)(cid:5)(cid:15)(cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:3) — (cid:2)(cid:16)(cid:15)(cid:26)(cid:15)(cid:22)(cid:3). *(cid:19)(cid:13)(cid:3) (cid:3) (cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:3) (cid:16)(cid:13)(cid:21)(cid:14)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:8)(cid:10)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:31)(cid:15)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:14)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:9)(cid:8) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:14)(cid:15)(cid:25)(cid:19)(cid:15) (cid:7)(cid:8)(cid:18)(cid:8)(cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:19), (cid:8) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:10)(cid:3), (cid:16) (cid:23)(cid:8)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:15)(cid:9)(cid:21) (cid:3)(cid:9)(cid:21) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:14)(cid:13)(cid:21)(cid:2)(cid:11) (cid:9)(cid:8) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:14)(cid:26)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:21) (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:25)(cid:21) (cid:21) (cid:8)(cid:10)(cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:28)(cid:21)(cid:25)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:25)(cid:21) (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14)(cid:25)(cid:21) (cid:4)(cid:19)(cid:13) (cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:15)(cid:9) (cid:10)(cid:15)(cid:25)(cid:7) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:9)(cid:10)(cid:9)(cid:3)(cid:15) (cid:5)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:11)#(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:3)(cid:7)(cid:21)(cid:18)(cid:8)(cid:14)(cid:2)(cid:11) (cid:9)(cid:8) (cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:3) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:14)(cid:15)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:16) (cid:2)(cid:15)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14)(cid:28). (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:16)(cid:19)(cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:3) (cid:16)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:21). (cid:29)(cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15) (cid:21) (cid:2) (cid:4)(cid:19)(cid:16)#(cid:15)(cid:22)(cid:3) (cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:18)(cid:21)(cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:21)(cid:14) (cid:10)(cid:3)(cid:7)(cid:13)(cid:21)(cid:16)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:29) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:14)(cid:28) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:2) (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25), (cid:23)(cid:8)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:14)(cid:16)(cid:13)(cid:14)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:2)(cid:23)(cid:13)(cid:8)(cid:12)(cid:8) (cid:16)(cid:3)(cid:21)(cid:9)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:24)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:17) (cid:3)(cid:16)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:17) ’(cid:18)(cid:25)(cid:21)(cid:21) (cid:16) +(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:8)(cid:16)(cid:15), (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:3)(cid:22)(cid:18)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:15)(cid:9)(cid:21), (cid:10)(cid:3)(cid:13)(cid:11)(cid:23)(cid:3) (cid:16)(cid:12)(cid:3)(cid:13)(cid:11) (cid:3)(cid:12)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:31)(cid:21)(cid:13)(cid:14), (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:28)(cid:3)(cid:12)(cid:14)(cid:20)(cid:15)(cid:22)(cid:3) (cid:3)(cid:10) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:8) (cid:23) (cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:25)(cid:5). (cid:1)(cid:9)(cid:21) (cid:7)(cid:3)(cid:27)(cid:16)(cid:3)(cid:13)(cid:21)(cid:13)(cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:10)(cid:11) (cid:16)(cid:3)(cid:13)(cid:6) (cid:21)(cid:6) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:21)(cid:13)(cid:13)(cid:6)(cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:18)(cid:5)(cid:15)(cid:10) (cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:5)(cid:6)(cid:20)(cid:21)(cid:17) (cid:7)(cid:15)(cid:18)(cid:15)(cid:28)(cid:3)(cid:12): (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:15)(cid:12)(cid:15)(cid:9)(cid:19) (cid:16) (cid:4)(cid:19)(cid:13)(cid:21) 150 (cid:15)(cid:27)(cid:6)(cid:25)(cid:15) (cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:14) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:8) ® (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15) ® (cid:25)(cid:3)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:11) (cid:2) (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) ® (cid:25)(cid:3)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:11) (cid:2) (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) ® (cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:14) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:8) 4(cid:18)(cid:21)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:22)(cid:15)(cid:3) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:15) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:19) (cid:12)(cid:8)(cid:13)(cid:21) (cid:16)(cid:3)(cid:27)- (cid:25)(cid:3)(cid:26)(cid:9)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:11) (cid:23)(cid:8)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3) (cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:21)(cid:10)(cid:11) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:8) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:9)(cid:15)(cid:31)(cid:10)(cid:15)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:5)(cid:23)(cid:10)(cid:8)(cid:25)(cid:21) (cid:21) (cid:3) (cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:10)(cid:11) (cid:21)(cid:28) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:8)(cid:9)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:15) (cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:7)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:26)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15). $(cid:27)(cid:25)(cid:15)(cid:18)(cid:14)(cid:15)(cid:25)(cid:19)(cid:15) (cid:7)(cid:8)(cid:18)(cid:8)(cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:18)(cid:19) (cid:16) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:14)(cid:28) in situ (cid:28)(cid:3)(cid:18)(cid:3)#(cid:3) (cid:23)(cid:3)(cid:18)(cid:18)(cid:15)(cid:13)(cid:21)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:13)(cid:21) (cid:2) (cid:18)(cid:15)(cid:27)(cid:5)(cid:13)(cid:11)(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:25)(cid:21) (cid:13)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:18)(cid:8)- (cid:10)(cid:3)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:21)(cid:2)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:17). 4(cid:3)(cid:23)(cid:8)(cid:27)(cid:8)(cid:9)(cid:3), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:16) (cid:27)(cid:8)(cid:16)(cid:21)(cid:2)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:3)(cid:10) (cid:9)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:21)(cid:14) (cid:13)(cid:21)(cid:4)(cid:3) (cid:3)(cid:10)(cid:2)(cid:5)(cid:10)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:21)(cid:14) (cid:16) (cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:15) (cid:3)(cid:18)(cid:22)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:23)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:10), (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:15) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:8) (cid:25)(cid:3)(cid:22)(cid:5)(cid:10) (cid:7)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:26)(cid:12)(cid:8)(cid:10)(cid:11) (cid:8)(cid:9)(cid:3)(cid:25)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:21) (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21) (cid:21)(cid:13)(cid:21) (cid:8)(cid:9)(cid:3)(cid:25)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:21) (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:3)(cid:17) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:25)(cid:3)(cid:2)(cid:10)(cid:21). (cid:30)(cid:8)(cid:13)(cid:21)(cid:24)(cid:21)(cid:15) (cid:3)(cid:18)(cid:22)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:23)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:10) (cid:27)(cid:8)(cid:16)(cid:21)(cid:2)(cid:21)(cid:10) (cid:3)(cid:10) (cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)- (cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:22)(cid:3) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:17), (cid:8) (cid:10)(cid:8)(cid:23)(cid:26)(cid:15) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:17) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19). (cid:29) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:14)(cid:28) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:2) (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:8)(cid:14) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:14) (cid:27)(cid:8)(cid:10)(cid:18)(cid:5)(cid:12)(cid:9)(cid:21)- (cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:21) (cid:22)(cid:21)(cid:12)(cid:18)(cid:3)(cid:22)(cid:15)(cid:3)(cid:13)(cid:3)(cid:22)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:8) (cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:15)(cid:23)(cid:8)(cid:15)(cid:10) (cid:3)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:11) (cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3), (cid:16) (cid:2)(cid:16)(cid:14)(cid:27)(cid:21) (cid:2) (cid:24)(cid:15)(cid:25) (cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:21)(cid:27)(cid:16)(cid:3)(cid:12)(cid:2)(cid:10)(cid:16)(cid:3) (cid:3)(cid:18)(cid:22)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:23)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:10) (cid:3)(cid:22)(cid:18)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:3). (cid:29) (cid:21)(cid:10)(cid:3)(cid:22)(cid:15) (cid:9)(cid:8)(cid:12) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:25) (cid:16)(cid:2)(cid:15)(cid:22)(cid:12)(cid:8) (cid:12)(cid:13)(cid:21)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3)(cid:15) (cid:16)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:14) (cid:22)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:18)(cid:21)(cid:18)(cid:5)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:25)(cid:3)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:11) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:2) (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25). (cid:29) (cid:5)(cid:2)(cid:13)(cid:3)(cid:16)(cid:21)(cid:14)(cid:28) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:2) (cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)- (cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25) (cid:7)(cid:3)(cid:7)(cid:5)(cid:13)(cid:14) (cid:21)(cid:21) (cid:25)(cid:21)(cid:23)(cid:18)(cid:3)(cid:3)(cid:18)(cid:22)(cid:8)(cid:9)(cid:21)(cid:27)(cid:25)(cid:3)(cid:16) (cid:18)(cid:8)(cid:27)(cid:9)(cid:3)(cid:3)(cid:4)(cid:18)(cid:8)(cid:27)(cid:9)(cid:19) (cid:21) (cid:25)(cid:9)(cid:3)(cid:22)(cid:3)(cid:24)(cid:21)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19), (cid:4)(cid:13)(cid:8)(cid:22)(cid:3)(cid:12)(cid:8)(cid:18)(cid:14) (cid:24)(cid:15)(cid:25)(cid:5) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:2)(cid:2) (cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:15)(cid:2)- (cid:10)(cid:16)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:21) (cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:21)(cid:2)(cid:28)(cid:3)(cid:12)(cid:21)(cid:10) (cid:3)(cid:24)(cid:15)(cid:9)(cid:11) (cid:4)(cid:19)(cid:2)(cid:10)(cid:18)(cid:3). (cid:29) (cid:18)(cid:15)(cid:27)(cid:5)(cid:13)(cid:11)(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:15) (cid:9)(cid:8)(cid:12) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:25)(cid:15)(cid:2)(cid:10)(cid:3)(cid:25) (cid:16)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:18)(cid:15) (cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:22)(cid:15)(cid:9)(cid:15)(cid:18)(cid:21)(cid:18)(cid:5)(cid:15)(cid:10)(cid:2)(cid:14) (cid:25)(cid:3)(cid:12)(cid:15)(cid:13)(cid:11) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:17) (cid:2) (cid:9)(cid:21)(cid:27)- (cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25). (cid:29) (cid:18)(cid:8)(cid:4)(cid:3)(cid:10)(cid:15) (cid:7)(cid:3)(cid:23)(cid:8)(cid:27)(cid:8)(cid:9)(cid:3), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:2)(cid:18)(cid:8)(cid:27)(cid:5) (cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15) (cid:27)(cid:8)(cid:22)(cid:18)(cid:14)(cid:27)(cid:9)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:14) (cid:7)(cid:15)(cid:2)(cid:24)(cid:8)(cid:9)(cid:3)(cid:17) (cid:2)(cid:18)(cid:15)(cid:12)(cid:19) (cid:27)(cid:9)(cid:8)(cid:24)(cid:21)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:3) (cid:16)(cid:3)(cid:27)(cid:18)(cid:8)(cid:2)(cid:10)(cid:8)(cid:15)(cid:10) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:3)(cid:15) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15), (cid:24)(cid:10)(cid:3) (cid:2)(cid:16)(cid:14)(cid:27)(cid:8)(cid:9)(cid:3) (cid:2) (cid:28)(cid:8)(cid:18)(cid:8)(cid:23)(cid:10)(cid:15)(cid:18)(cid:9)(cid:19)(cid:25) (cid:12)(cid:13)(cid:14) (cid:5)(cid:22)(cid:13)(cid:15)(cid:16)(cid:3)- (cid:12)(cid:3)(cid:18)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:16) (cid:16)(cid:19)(cid:2)(cid:3)(cid:23)(cid:21)(cid:25) (cid:2)(cid:3)(cid:7)(cid:18)(cid:3)(cid:10)(cid:21)(cid:16)(cid:13)(cid:15)(cid:9)(cid:21)(cid:15)(cid:25), (cid:8) (cid:7)(cid:3)(cid:2)(cid:13)(cid:15)(cid:12)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:10)(cid:15)(cid:13)(cid:11)(cid:9)(cid:19)(cid:17) (cid:7)(cid:18)(cid:3) (cid:15)(cid:2)(cid:2) (cid:4)(cid:21)(cid:3)(cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:12)(cid:21)(cid:8) (cid:21)(cid:21), (cid:9)(cid:8)(cid:7)(cid:18). (cid:12)(cid:18)(cid:3)(cid:26)(cid:26)(cid:8)(cid:25)(cid:21) Yarrowia lipoly- tica, (cid:25)(cid:3)(cid:26)(cid:9)(cid:3) (cid:5)(cid:2)(cid:7)(cid:15)#(cid:9)(cid:3) (cid:23)(cid:3)(cid:9)(cid:10)(cid:18)(cid:3)(cid:13)(cid:21)(cid:18)(cid:3)(cid:16)(cid:8)(cid:10)(cid:11) (cid:2) (cid:7)(cid:3)(cid:25)(cid:3)(cid:20)(cid:11)(cid:6) (cid:2)(cid:3)(cid:16)- (cid:18)(cid:15)(cid:25)(cid:15)(cid:9)(cid:9)(cid:19)(cid:28) (cid:22)(cid:15)(cid:3) (cid:13)(cid:15)(cid:23)(cid:10)(cid:18)(cid:21)(cid:24)(cid:15)(cid:2)(cid:23)(cid:21)(cid:28) (cid:25)(cid:15)(cid:10)(cid:3)(cid:12)(cid:3)(cid:16). Na pierwszej stronie okładki: u dołu – Panorama z punktu widokowego na okolice Bornego Sulinowa – wrzosowiska (obszar byłego poligonu czołgowego); u góry (od lewej): Jeden ze zbiorników na obsza- rze grupowego składu paliw A (usunięty w latach 90.); Stojąca plama olejowo-ropna (grupowy skład pa- liw A, pole badawcze b); Biomasa z drożdżami Yarrowia lipolytica w postaci maty Czwarta strona okładki: Jezioro Pile – Borne Sulinowo; u góry (od lewej): Jezioro Pile; Jedno z małych jeziorek polodowcowych na obszarze byłego poligonu wojskowego JAR w Bornem Sulinowie; Ośrodek dydaktyczno-wypoczynkowy Uniwersytetu Śląskiego w Bornem Sulinowie Redaktor: Barbara Todos-Burny Projektant okładki: Małgorzata Pleśniar Redaktor techniczny: Barbara Arenhövel Korektor: Lidia Szumigała Łamanie: Edward Wilk Copyright © 2013 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 0208-6336 ISBN 978-83-226-2192-9 (wersja drukowana) ISBN 978-83-8012-206-2 (wersja elektroniczna) Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Ark. druk. 19,0. Ark. wyd. 15,0. Papier offset. kl. III, 100 g Druk i oprawa: PPHU TOTEM s.c. M. Rejnowski, J. Zamiara ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław Cena 32 zł (+ VAT) 978-83-8012-206-2
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Metody geoelektryczne w badaniach gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi
Autor:
Sklep
Format
Cena
Ebookpoint.pl Ebookpoint.pl
ebook/pdf
33,06 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: