Wprowadzenie elektronicznego postępowania upominawczego do polskiego procesu cywilnego było przełomowe dla informatyzacji postępowania sądowego, ponieważ powstał nieskomplikowany i dostępny dla każdego sposób wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną. Elektroniczne postępowanie upominawcze odgrywa coraz ważniejszą rolę w polskim systemie postępowania cywilnego i staje się stopniowo wiodącą drogą sądową służącą dochodzeniu przez podmioty masowe prostych roszczeń . Wprawdzie postępowanie to jest względnie nowe, jednak liczba dotychczas rozpoznanych spraw w tym postępowaniu świadczy o jego znaczeniu i ugruntowanej już pozycji. Ponadto przepisy dotyczące elektronicznego postępowania upominawczego wyznaczyły standard prawno-informatyczny dalszej informatyzacji postępowania cywilnego.
Poruszone w książce kwestie koncentrują się przede wszystkim wokół wpływu zastosowania nowych technologii na instytucje procesowe . Publikacja ukazuje praktyczne problemy stosowania regulacji elektronicznego postępowania upominawczego oraz przedstawia rozwiązania w tym zakresie. Analizie poddano literaturę prawniczą, ale też orzecznictwo sądów, w tym e-sądu, przedstawiając wszystkie najdonioślejsze orzeczenia z ostatnich lat jego funkcjonowania.
Publikacja jest adresowana do radców prawnych, adwokatów, radców Prokuratorii Generalnej , sędziów, prokuratorów, rzeczników patentowych , podmiotów dochodzących roszczeń na masową skalę, naukowców, informatyków i wszystkich zainteresowanych rozwojem technologii informacyjnej.
Łukasz Goździaszek – adwokat, ekspert podmiotów publicznych przygotowujący projekty legislacyjne dotyczące informatyzacji; doktor nauk prawnych, adiunkt w Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, autor publikacji z zakresu prawa IT oraz prawa i postępowania cywilnego.
Darmowy fragment publikacji:
Elektroniczne
postępowanie
upominawcze
Łukasz Goździaszek
/ monografie
/ prawo cywilne
Wydanie 1
Warszawa 2014
Spis treści
Spis treści
Spis treści
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ I. Elektroniczne postępowanie upominawcze na tle systemu
postępowań cywilnych w sprawach prostych i drobnych . . . .
1. System postępowań cywilnych w sprawach prostych i drobnych . . . . . . . . . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Szczególne regulacje procesowe spraw prostych i drobnych . . . . . . . . . . .
1.3. Zasadność postępowań odrębnych w sprawach prostych i drobnych . . . .
1.4. Obligatoryjność i fakultatywność postępowań w sprawach prostych
i drobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Wielość postępowań w sprawach prostych i drobnych . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Kierunki rozwoju postępowań w sprawach prostych i drobnych . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Metody upraszczania dochodzenia roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Nowe postępowania odrębne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Szczególne instrumenty procesowe w nowych postępowaniach
odrębnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Relacje między nowymi i dawnymi postępowaniami . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Technologia informacyjna w postępowaniach cywilnych w sprawach
prostych i drobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Cele wykorzystywania technologii informacyjnej w postępowaniu
cywilnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Stan informatyzacji postępowania cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Problemy informatyzacji postępowania cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5. Postępowania cywilne a wykorzystanie technologii informacyjnej . . . . .
ROZDZIAŁ II. Rozpoznanie sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Sprawy rozpoznawane w elektronicznym postępowaniu upominawczym . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Roszczenia pieniężne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Okreś lenie charakteru spraw przez negatywne przesłanki wydania
nakazu zapłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
13
19
19
19
24
26
31
34
37
37
39
40
42
44
47
47
48
49
57
60
63
63
63
67
72
5
Spis treści
1.4. Sprawy z zakresu prawa pracy i gospodarcze w elektronicznym
postępowaniu upominawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Sprawy z elementem obcym w elektronicznym postępowaniu
upominawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Mechanizm procesowy wykorzystywany w elektronicznym postępowaniu
upominawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Uniwersalizm mechanizmu procesowego rozpoznawania spraw
prostych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Cechy szczególne mechanizmu procesowego elektronicznego
postępowania upominawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Postępowanie dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Zakończenie procedowania w elektronicznym postępowaniu
upominawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Automatyczne przetwarzanie danych i automatyczne badanie pozwu . . . . . .
3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Zakres automatyzacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Rola systemu teleinformatycznego obsługującego elektroniczne
postępowanie upominawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Automatyczne przetwarzanie danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5. Automatyczne badanie pozwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Przekazanie sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Sytuacje procesowe skutkujące przekazaniem sprawy . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Obowiązki powoda i pozwanego po przekazaniu sprawy . . . . . . . . . . . . .
4.4. Wpływ specjalnych regulacji elektronicznego postępowania
upominawczego na inne postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Dalsze rozpoznanie sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ III. Strony postępowania i pełnomocnicy procesowi . . . . . . . . . .
1. Szczególne uprawnienia i obowiązki stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Konto w systemie teleinformatycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Powód jako użytkownik systemu teleinformatycznego . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Pozwany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Pełnomocnicy niebędący pełnomocnikami zawodowymi . . . . . . . . . . . . .
2. Powodowie masowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Przesłanki uzyskania przymiotu powoda masowego . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Charakter szczególnej sytuacji powoda masowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Szczególne uprawnienia powoda masowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Konsekwencje procesowe dla powoda masowego niewydania nakazu
zapłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Spółki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Warunki dochodzenia roszczeń przez spółkę w elektronicznym
79
81
88
88
89
94
96
100
103
103
104
106
108
109
111
111
112
116
127
129
134
134
134
135
141
143
146
147
147
149
151
153
154
155
155
postępowaniu upominawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
156
6
www.lexisnexis.pl
Spis treści
3.3. Weryfi kacja prawidłowej reprezentacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Wielość osób uprawnionych do reprezentacji spółki . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Zawodowi pełnomocnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Pełnomocnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Szczególne obowiązki zawodowego pełnomocnika . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Zawodowy pełnomocnik jako użytkownik systemu teleinformatycznego
4.5. Aplikanci adwokaccy i radcowscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ IV. Pisma procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wnoszenie pism procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Wnoszenie pism procesowych w systemie teleinformatycznym . . . . . . . .
1.3. Potwierdzenie i data wniesienia pism procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Pisma niewniesione drogą elektroniczną mimo istnienia takiego
wymagania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Pisma wnoszone bez pośrednictwa internetowego portalu dostępowego
2. Pozew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Elektroniczna postać pozwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Treść pozwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Podpis elektroniczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Struktura pozwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Pisma procesowe pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Postać pism procesowych pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Sprzeciw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Wniosek o przywrócenie terminu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Opłaty sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Wysokość opłat i ich niepobieranie w okreś lonych sytuacjach . . . . . . . . .
4.3. Uiszczanie opłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Zwolnienie od kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Ustabilizowanie wysokości opłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ROZDZIAŁ V. Czynności sądu, referendarza, przewodniczącego
i komornika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Sąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Właściwość rzeczowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Właściwość miejscowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Referendarze sądowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Dostęp innych sądów do systemu teleinformatycznego obsługującego
elektroniczne postępowanie upominawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Elektroniczne akta sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
158
159
159
159
161
164
168
170
173
173
173
174
179
182
189
191
191
192
194
203
207
208
208
209
210
215
217
218
218
219
220
222
224
229
229
229
231
242
254
259
266
266
7
Spis treści
2.2. Prowadzenie i udostępnianie elektronicznych akt sprawy . . . . . . . . . . . .
2.3. Dokumenty w postaci papierowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Archiwizacja elektronicznych akt sprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Transformacja akt elektronicznych w papierowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Elektroniczna postać orzeczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Bezpieczny podpis elektroniczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Nakaz zapłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5. Wydruk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Postępowanie klauzulowe i egzekucyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Klauzula wykonalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Stwierdzenie wykonalności orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Postępowanie egzekucyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
269
277
282
286
288
288
291
295
298
301
303
303
304
312
314
315
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
329
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349
8
www.lexisnexis.pl
Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
Akty prawne
k.c.
k.p.c.
PD CPR
p.p.s.a.
pr.adw.
pr.tel.
p.u.n.
p.u.s.p.
r.d.p.s.
r.KRK
r.n.k.w.
Wykaz skrótów
– ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.
Dz.U. z 2014 r., poz. 121)
– ustawa z 17 listo pada 1964 r. – Kodeks postępowania cywil-
nego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 101)
– Civil Procedure Rules: Practice Direction 7E – Money Claim
Online
– ustawa z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r.,
poz. 270 ze zm.)
– ustawa z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn.
Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.)
– ustawa z 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.
Nr 171, poz. 1800 ze zm.)
– ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i napraw-
cze (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 1112 ze zm.)
– ustawa z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszech-
nych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 427 ze zm.)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 12 października
2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania
pism sądowych w postępowaniu cywilnym (tekst jedn. Dz.U.
z 2013 r., poz. 1350 ze zm.)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23 grudnia
2009 r. w sprawie szczegółowych czynności Krajowej Rady
Komorniczej oraz szczegółowych czynności komornika
związanych z egzekucją prowadzoną na podstawie elektro-
nicznego tytułu wykonawczego (Dz.U. Nr 224, poz. 1805)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia
2009 r. w sprawie czynności sądu związanych z nadawa-
niem klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu wydane-
mu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (Dz.U.
Nr 226, poz. 1833 ze zm.)
9
Wykaz skrótów
– rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z 18 grudnia 2008 r.
w sprawie jurysdykcji, prawa właś ciwego, uznawania i wy-
konywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowią-
zań alimentacyjnych (Dz.Urz. UE 2009 L 7/1–79)
– rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r.
w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz
ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.
Urz. UE 2001 L 12/1–23; wyd. PL, r. 19, t. 4, s. 42–64)
– rozporządzenie (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego
i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europej-
skiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (Dz.
Urz. UE 2004 L 143/15–39; wyd. PL, r. 19, t. 7, s. 38–62)
– rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskie-
go i Rady z 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie po-
stępowanie w sprawie drobnych roszczeń (Dz.Urz. UE 2007
L 199/1–22)
– rozporządzenie Rady (WE) nr 1206/2001 z 28 maja 2001 r.
w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich
przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub
handlowych (Dz.Urz. UE 2001 L 174/1–24; wyd. PL, r. 19,
t. 4, s. 121–144)
– rozporządzenie nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego
i Rady z 13 listo pada 2007 r. dotyczące doręczania w pań-
stwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasą-
dowych w sprawach cywilnych i handlowych (doręczanie
dokumentów) oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE)
nr 1348/2000 (Dz.Urz. UE 2007 L 324/79–120)
– rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europej-
skiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępo-
wanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (Dz.Urz. UE
2006 L 399/1–32)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 5 marca 2004 r.
w sprawie przechowywania akt spraw sądowych oraz ich
przekazywania do archiwów państwowych lub do zniszcze-
nia (Dz.U. Nr 46, poz. 443 ze zm.)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 31 stycznia
2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 27, poz. 199 ze zm.)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia
2009 r. w sprawie sposobu wnoszenia pism procesowych
drogą elektroniczną w elektronicznym postępowaniu upo-
minawczym (Dz.U. Nr 226, poz. 1832)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia
2009 r. w sprawie trybu doręczeń elektronicznych w elek-
tronicznym postępowaniu upominawczym (Dz.U. Nr 226,
poz. 1831)
www.lexisnexis.pl
rozporządzenie unijne
nr 4/2009
rozporządzenie unijne
nr 44/2001
rozporządzenie unijne
nr 805/2004
rozporządzenie unijne
nr 861/2007
rozporządzenie unijne
nr 1206/2001
rozporządzenie unijne
nr 1393/2007
rozporządzenie unijne
nr 1896/2006
r.p.a.
r.s.u.o.
r.s.w.p.
r.t.d.e.
10
r.t.z.k.
r.u.s.p.
u.e.l.
u.i.d.p.
u.K.Rej.S.
u.k.s.c.
u.k.s.e.
u.p.
u.p.e.
u.PG
u.pr.zag.
u.r.p.
u.rz.p.
u.ś.u.d.e.
ZPO
Czasopisma
Biul. SN
CBKE
CJQ
Gl.
GSW
Wykaz skrótów
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia
2009 r. w sprawie trybu zakładania konta oraz sposobu po-
sługiwania się podpisem elektronicznym w elektronicznym
postępowaniu upominawczym (Dz.U. Nr 226, poz. 1830)
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23 lutego 2007 r.
– Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U.
Nr 38, poz. 249 ze zm.)
– ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowo-
dach osobistych (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993
ze zm.)
– ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności pod-
miotów realizujących zadania publiczne (tekst jedn. Dz.U.
z 2013 r., poz. 235)
– ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
(tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1203 ze zm.)
– ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w spra-
wach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594
ze zm.)
– ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i eg-
zekucji (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.)
– ustawa z 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (tekst jedn.
Dz.U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599 ze zm.)
– ustawa z 18 wrześ nia 2001 r. o podpisie elektronicznym
(tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 262)
– ustawa z 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu
Państwa (tekst jedn. Dz.Urz. z 2013 r., poz. 1150 ze zm.)
– ustawa z 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników
zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz.U. Nr 126, poz. 1069 ze zm.).
– ustawa z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn.
Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.)
– ustawa z 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych
(Dz.U. z 2011 r. Nr 155, poz. 925 ze zm.)
– ustawa z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektro-
niczną (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1422 ze zm.)
– Zivilprozessordnung – niemiecki Kodeks postępowania cy-
wilnego z 1877 r.
– Biuletyn Sądu Najwyższego
– e-Biuletyn Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekono-
micznych Komunikacji Elektronicznej
– „Civil Justice Quarterly”
– „Glosa”
– „Gazeta Sądowa Warszawska”
11
Wykaz skrótów
– „Hastings International and Comparative Law Review”
– „Jurysta”
– „Monitor Prawniczy”
– „MultiMedia und Recht”
– „Nowe Prawo”
– „Na Wokandzie”
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna (od 1995 r.)
– Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna, Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
– Orzecznictwo Sądów Polskich
– Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy
– „Palestra”
– „Państwo i Prawo”
– „Kwartalnik Naukowy Prawo Mediów Elektronicznych”
– „Polski Proces Cywilny”
– „Przegląd Prawa Handlowego”
– „Prawo Bankowe”
– „Prawo Spółek”
– „Przegląd Sądowy”
– „Rejent”
– „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”
– „Radca Prawny”
– „Studia Iuridica”
– „Transformacje Prawa Prywatnego”
– „Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji Uniwer-
sytetu Gdańskiego. Prawo”
– Dziennik Ustaw
– Dziennik Urzędowy
– Krajowy Rejestr Sądowy
– Lexis.pl – Serwis Prawniczy LexisNexis Polska
– Naczelny Sąd Administracyjny
– Sąd Apelacyjny
– Legalis – System informacji prawnej wydawnictwa Beck
– Sąd Najwyższy
– Sąd Okręgowy
– Sąd Rejonowy
HICLR
Jur.
MoP
MuR
NP
NW
OSNC
OSNCP
OSP
OTK ZU
Pal.
PiP
PME
PPC
PPH
Pr.Bank
Pr.Sp.
PS
Rej.
RPES
RPr
StI
TPP
ZNUG
Inne
Dz.U.
Dz.Urz.
KRS
Lexis Nexis
NSA
SA
SIP
SN
SO
SR
12
www.lexisnexis.pl
Wstęp
WstępWstęp
Elektroniczne postępowanie upominawcze umożliwia sądowe docho-
dzenie roszczeń za pomocą komunikacji elektronicznej. Wprowadzenie
tego postępowania do polskiego procesu cywilnego było przełomowe dla
informatyzacji postępowania sądowego. Dotychczas informatyzacja nie
stwarzała faktycznych możliwości powszechnego stosowania technologii
informacyjnych do wnoszenia pism procesowych i doręczania pism są-
dowych. Obowiązujące wtedy regulacje w zasadzie nie były stosowane.
Przepisy dotyczące elektronicznego postępowania upominawczego, jako
efektywne i sprawdzające się w praktyce, wyznaczyły z kolei standard
prawno-informatyczny dalszej informatyzacji. W ciągu czterech lat funk-
cjonowania elektronicznego postępowania upominawczego standard ten
został już powielony w innych sferach postępowania cywilnego.
Poruszone w pracy zagadnienia skupiają się przede wszystkim wokół
wpływu zastosowania nowych technologii na instytucje procesowe w kon-
tekście elektronicznego postępowania upominawczego. Analizy wymaga
również, w świetle przedstawionych w pracy wątków, problematyka au-
tomatyzacji. Należy odpowiedzieć przy tym na pytanie, czy elektroniczne
postępowanie upominawcze wprowadza w pełni nowy mechanizm pro-
cesowy.
Najistotniejsze problemy prawne dotyczące elektronicznego postępo-
wania upominawczego są przede wszystkim konsekwencją trzech za-
łożeń konstrukcyjnych tego postępowania. Po pierwsze, wprowadzenie
możliwości wnoszenia pozwu drogą elektroniczną wpłynęło na modyfi -
kację wielu innych instytucji. Zmianie uległy choćby regulacje dotyczące
wykazania umocowania pełnomocnika, wyeliminowano również moż-
liwość załączania do pozwu dowodów oraz uniemożliwiono wnoszenie
pozwu bez jego opłacenia. Po drugie, sprawy w elektronicznym postę-
13
Wstęp
powaniu upominawczym rozpoznaje tylko jeden sąd w kraju. Nie jest
to jednak warunek niezbędny do funkcjonowania tego postępowania;
w tym zakresie przeważył raczej wzgląd na kwestie techniczne i ko-
nieczność specjalizacji. Należy mieć przy tym na uwadze, że powiązanie
elektronicznego postępowania upominawczego z jednym sądem w kraju
nie wynika nawet wprost z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
Po trzecie, w elektronicznym postępowaniu upominawczym istotną rolę
odgrywa system teleinformatyczny. Posłużenie się sformułowaniem, że
system ten „odgrywa istotną rolę”, jest nawet na tyle nieprecyzyjne, że
bez systemu teleinformatycznego nie można w ogóle wszczynać spraw
i ich rozpoznawać.
Powszechnie krytykowana jest wielość postępowań odrębnych w procesie
cywilnym ze względu choćby na trudności z zakwalifi kowaniem kon-
kretnego roszczenia do poszczególnego postępowania, czy też z uwagi
na szczególne rygory procesowe z nimi związane. Problematyczna jest
również możliwość nakładania się postępowań odrębnych, z czym z kolei
powiązany jest konfl ikt przepisów i konieczność rozstrzygnięcia kwestii
pierwszeństwa.
Trudności te nie sprzyjają klarowności i efektywności procesu cywilnego.
W takiej sytuacji paradoksalna może się wydawać teza, że remedium na
część problemów współczesnego postępowania cywilnego stało się wzbo-
gacenie Kodeksu postępowania cywilnego o trzy nowe postępowania od-
rębne – elektroniczne postępowanie upominawcze, europejskie postępo-
wanie nakazowe i europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń.
Postępowania te ułatwiają dochodzenie roszczeń w okreś lonym zakresie
zastosowania i przy spełnieniu okreś lonych przesłanek.
Celem pracy jest nie tylko wskazanie i rozwiązanie problemów prawnych,
jakie mogą powstać przy stosowaniu przepisów dotyczących elektronicz-
nego postępowania upominawczego, lecz również scharakteryzowanie
instytucji procesowych elektronicznego postępowania upominawczego.
Dlatego też nie zastosowano typowego ujęcia materii, w którym w pierw-
szej kolejności zostałyby przedstawione zagadnienia dotyczące wszczęcia
postępowania, następnie byłby opisany jego przebieg i zaprezentowana
problematyka nakazu zapłaty, a na końcu kwestia egzekucji. Taki układ
treści, jak się wydaje, nie pozwoliłby dostatecznie wyraźnie ukazać naj-
istotniejszych problemów prawnych. Przykładowo, zagadnienie elektro-
14
www.lexisnexis.pl
Wstęp
nicznej postaci orzeczeń czy szerzej – utrwalania w systemie wszystkich
czynności sądu, referendarza i przewodniczącego, w zasadzie dotyczy każ-
dego etapu procedowania, a nawet kwestii poniekąd pozasądowych, gdyż
również – ogólnie ujmując – funkcjonowania elektronicznej postaci orze-
czenia w obrocie prawnym. Podobnie w przypadku sytuacji pełnomocnika
procesowego. Te dwa z wielu przykładów pozwalają ukazać, że zapropo-
nowany spis treści najlepiej oddaje problematykę prawną elektronicznego
postępowania upominawczego.
Rozdział pierwszy pracy ukazuje elektroniczne postępowanie upomi-
nawcze w świetle systemu postępowań cywilnych w sprawach prostych
i drobnych. Przedstawiono ten system jako rozbudowany i wielowątkowy,
mający długoletnią historię, przy czym podlegający wcale niemałej ewo-
lucji, ale też wpisujący się w obecne tendencje rozwoju prawa postępowania
cywilnego. W tym rozdziale nawiązano również do wykorzystania techno-
logii informacyjnych w postępowaniu sądowym, ponieważ wprowadzenie
elektronicznego postępowania upominawczego nastąpiło w okreś lonych
uwarunkowaniach informatyzacji postępowania cywilnego.
Kolejny rozdział pracy dotyczy kluczowej kwestii – mechanizmu proceso-
wego elektronicznego postępowania upominawczego, czyli sposobu rozpo-
znania sprawy. Mechanizm ten odwołuje się do stosowanego w „zwykłym”
postępowaniu upominawczym. Jak się wydaje, to właśnie adekwatność
mechanizmu procesowego do stosowania komunikacji elektronicznej stała
się przyczyną efektywnego funkcjonowania elektronicznego postępowania
upominawczego. Istotnym wątkiem w rozważaniach w tym zakresie jest
problematyka przekazania sprawy z elektronicznego postępowania upo-
minawczego. Wtedy sprawa rozpoznawana dotychczas za pomocą techno-
logii informacyjnej będzie rozpoznawana w dalszym ciągu bez jej użycia.
W rozdziale tym zostały przedstawione również relacje między poszcze-
gólnymi instytucjami procesowymi. Dzięki temu instytucje te mogą zostać
szerzej omówione w następnych rozdziałach.
Rozdział trzeci zajmuje się sytuacją stron postępowania i pełnomocników
procesowych jako użytkowników systemu teleinformatycznego. Nie bez
znaczenia jest również założenie przyświecające utworzeniu e-sądu, że
najwięcej spraw w elektronicznym postępowaniu upominawczym będzie
wszczynanych przez dostawców usług zbiorowych, czyli powodów ma-
sowych.
15
Wstęp
Rozdział czwarty pracy dotyczy pism procesowych. Rozważania obejmują
zarówno problematykę wnoszenia pism procesowych, jak też ich specjalnej
treści i struktury. Jako osobny podrozdział wyodrębniono zagadnienia
związane z opłatami sądowymi. Rola tych opłat jest szczególna, gdyż ich
uiszczenie jest niezbędnym elementem wniesienia pozwu, co więcej, wnie-
sienia nawet w wymiarze czynności faktycznej.
Ostatni rozdział jest poświęcony czynnościom sądu, referendarza, prze-
wodniczącego i komornika. W elektronicznym postępowaniu upominaw-
czym w zasadzie cały wewnętrzny obieg dokumentów ma postać elektro-
niczną. Orzeczenia i akta sprawy mają również taką postać.
W pracy przyjęto przede wszystkim metodę badawczą formalno-dogma-
tyczną. Kluczowe dla pracy są rozwiązania prawne dotyczące elektro-
nicznego postępowania upominawczego, zarówno na poziomie ustaw, jak
i rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości. Metoda formalno-dogmatyczna
jest wspierana metodą prawnoporównawczą. Czynione są nawiązania do
prawa niemieckiego i angielskiego. Funkcjonujące w tych państwach po-
stępowania elektroniczne były inspiracją do wprowadzenia w Polsce elek-
tronicznego postępowania upominawczego. Ponadto, w zakresie przedsta-
wienia istoty systemu postępowań w sprawach prostych i drobnych, jak też
uniwersalizmu mechanizmu procesowego stosowanego w sprawach pro-
stych, wsparto się metodą historyczną. Istotnym elementem w badaniach
była analiza akt spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu
upominawczym.
Kilka uwag należy poczynić odnośnie do kwestii słownictwa. Aby za-
pewnić pracy przejrzystość, przyjęto określone założenia co do posłu-
giwania się często występującymi pojęciami. Przede wszytkim w celu
wyraźnego odróżnienia regulacji postępowania upominawczego od elek-
tronicznego postępowania upominawczego, pierwsze z nich nazywane jest
„zwykłym” postępowaniem upominawczym. Posłużenie się cudzysłowem
zwraca uwagę, że nie jest to okreś lenie występujące w języku prawnym.
Wielokrotne zaś nawiązania w pracy do „zwykłego” postępowania upomi-
nawczego są niezbędne. Konieczne stało się również utworzenie krótkiego
okreś lenia postępowania, w którym nie stosuje się przepisów żadnego z po-
stępowań odrębnych. Nawiązując do powszechnej praktyki w tym zakresie,
posłużono się pojęciem tzw. postępowania zwykłego. W celu uproszczenia
konstrukcji zdań wskazują one tylko na sąd, który wydaje nakaz zapłaty
16
www.lexisnexis.pl
Wstęp
w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Należy jednak mieć na
uwadze, że również referendarz może wydawać takie nakazy.
Często używane w pracy pojęcie e-sądu na oznaczenie sądu rozpozna-
jącego sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym jest
w istocie skrótem myślowym, gdyż sąd w elektronicznym postępowaniu
upominawczym jest tradycyjny. Wyróżnia go jednak elektroniczny sposób
komunikacji z powodem, przez co znajdują zastosowanie takie instytucje,
jak wnoszenie pism procesowych drogą elektroniczną, doręczenia elek-
troniczne, orzeczenia w postaci elektronicznej oraz elektroniczne akta
sprawy. Założeniem jest, aby wprowadzenie tych instytucji przyczyniło się
do ułatwienia sądowego dochodzenia roszczeń i rozpoznania spraw przez
sąd. Droga elektroniczna jest dominującą postacią komunikacji (w stosun-
kach powód–sąd jedyną dopuszczalną, a w stosunkach pozwany–sąd uza-
leżnioną od woli pozwanego). Na znaczeniu zatem stracił fakt terytorialnej
odległości, przez co powstała możliwość przekazania wszystkich spraw
rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym do jed-
nego w całym kraju sądu.
17
Elektroniczne postępowanie upominawcze
na tle systemu postępowań cywilnych
Rozdział I
w sprawach prostych i drobnych
Rozdział I. Elektroniczne postępowanie upominawcze na tle systemu postępowań…
1. System postępowań cywilnych w sprawach prostych
i drobnych
1. System postępowań cywilnych w sprawach prostych i drobnych
1.1. Uwagi ogólne
Postępowanie cywilne nie przebiega według identycznego modelu w każdej
sprawie. W niektórych przypadkach prawodawca zróżnicował dochodzenie
roszczeń przed sądem bądź to ze względów podmiotowych, bądź przedmio-
towych. Nie oznacza to jednak, że w tych sytuacjach dochodzi do istotnego
odejścia od ugruntowanych zasad procesowych. Wręcz przeciwnie, zróż-
nicowanie dróg sądowego dochodzenia roszczeń przyczynia się w wielu
przypadkach do jeszcze pełniejszego zrealizowania fundamentalnych
zasad procesowych. Tworzenie szczególnych dróg sądowego dochodzenia
roszczeń niejednokrotnie ma również na celu ułatwienie rzeczywistego
dostępu do sądu. Przeświadczenie powoda o wielości czynności, które mu-
siałby podjąć w toku postępowania, w wielu przypadkach mogłoby skłonić
go do zaniechania wniesienia powództwa. Szczególne sposoby sądowego
dochodzenia roszczeń upraszczają nierzadko te czynności, a tym samym
przyczyniają się do faktycznego urealnienia prawa do sądu.
W konstrukcji postępowania cywilnego wspomniane szczególne drogi są-
dowego dochodzenia roszczeń mogą być różnie wyrażone na różne spo-
soby. Czasami są to pewne przywileje (szczególne uprawnienia) przydane
stronom postępowania, ale najczęściej są to specjalne mechanizmy proce-
19
Rozdział I. Elektroniczne postępowanie upominawcze na tle systemu postępowań…
sowe wyrażające się przez szczególne instrumenty procesowe, jak przykła-
dowo możliwość wydania wyroku zaocznego, czy też przez wprowadzenie
do postępowania cywilnego postępowań odrębnych. Istnienie takich po-
stępowań, zwłaszcza gdy jest ich kilka i mają wspólne elementy, pozwala
wyodrębnić okreś lony system procesowy istniejący w ramach prawa postę-
powania cywilnego.
W postępowaniu cywilnym doniosłą rolę odgrywają postępowania w spra-
wach prostych i drobnych. Choć wydaje się, że między nimi jest więcej
różnic niż podobieństw, to często w praktyce sprawa ma jednocześnie cha-
rakter prosty i drobny, dlatego łączne ujmowanie takich postępowań jest
rzeczą zasadną. Oczywiście występują też dość istotne podobieństwa ze
względu na cele przyświecające funkcjonowaniu tych postępowań. Warto
choćby wspomnieć, że nie bez przyczyny w doktrynie okreś lono te postę-
powania mianem postępowań przyśpieszonych1, które w założeniu pozwa-
lają szybciej rozstrzygnąć sprawę niż w przypadku procedowania w ramach
innej drogi sądowego dochodzenia roszczeń. Należy jednak zauważyć, że
trudno byłoby twierdzić, aby jakiekolwiek z postępowań odrębnych zakła-
dało odmienny cel aniżeli przyśpieszenie postępowania. W postępowa-
niach w sprawach prostych i drobnych jednak cel ten jest wiodący.
Pojęcie spraw prostych i drobnych jest często zamiennie używane z poję-
ciem roszczeń prostych i drobnych. Wspomniana kwestia to pochodna róż-
nego spojrzenia na omawianą problematykę. W przypadku posługiwania
się pojęciem spraw prostych i drobnych zdecydowanie akcentuje się ich
procesowy aspekt. Niemniej jednak takie zamienne używanie tych pojęć
nie ma w zasadzie znaczenia. Każde z nich jest niedookreś lone. Wprawdzie
prawodawca, kształtując zakres przedmiotowy postępowań, zmuszony jest
sprecyzować, jakie konkretnie sprawy mogą być w nich rozpoznawane,
1 Takiego pojęcia użył choćby w tytule swojej pracy S. Cieślak, Postępowania przyśpie-
szone w procesie cywilnym. Zarys postępowania nakazowego, upominawczego i uprosz-
czonego, Warszawa 2004, a na s. 3 wyjaśnia zasadność takiego pojęcia. Zob. również
S. Cieślak, Elektroniczne postępowanie upominawcze, MoP 2010, nr 7, s. 361; tenże, For-
malizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008, s. 223; B. Draniewicz, Postępowanie
upominawcze – charakterystyka wybranych elementów, MoP 2010, nr 11, s. 14; P. Grze-
gorczyk, Postępowania odrębne w świetle projektowanych zmian Kodeksu postępowania
cywilnego, w: K. Markiewicz (red.), Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów
Komisji Kodyfi kacyjnej, Warszawa 2011, s. 98. Z uwagi na potrzebę odróżnienia w ni-
niejszej pracy postępowań w sprawach prostych od postępowań w sprawach drobnych
używa się takich właśnie pojęć na oznaczenie systemu tych postępowań.
20
www.lexisnexis.pl
1. System postępowań cywilnych w sprawach prostych i drobnych
a tym samym precyzuje pojęcie spraw prostych i drobnych, to jednak wie-
lość tych postępowań zaciera tak ustalone granice pojęciowe. W tej kwestii
warto odnotować, że za sprawą prawodawcy unijnego pojęcie postępo-
wania w sprawie drobnych roszczeń, opatrzonego jednak przymiotnikiem
„europejskie”, weszło do języka prawnego, również polskiego, gdyż wystę-
puje ono w Kodeksie postępowania cywilnego, odnosząc się do rzeczonego
postępowania europejskiego (art. 50521–50527a, 11537–11539 k.p.c.). Mimo
to jednak wydaje się zasadne, aby w języku prawnym pojęciem spraw drob-
nych posługiwać się wciąż jako pojęciem ogólnym, jeżeli nie nawiązuje się
bezpośrednio do postępowania europejskiego.
Odnośnie do prawodawstwa unijnego należy zauważyć, że sprawy, które
zwykło się okreś lać jako proste, są nierzadko na mocy tego prawa nazy-
wane sprawami bezspornymi. Takie pojęcie występuje w regulacji za-
świadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego (art. 3 ust. 1 rozporzą-
dzenia unijnego nr 805/2004) oraz, co bardziej istotne w tym względzie,
w przepisach dotyczących postępowania w sprawie europejskiego nakazu
zapłaty, zwanego w prawie polskim europejskim postępowaniem naka-
zowym (art. 1 ust. 1 lit. a rozporządzenia unijnego nr 1896/2006). Pojęcie
to może budzić wątpliwości. Nie można jednak nie zauważyć, że głębsza
analiza prowadzi do wniosku, iż posługiwanie się pojęciem roszczeń bez-
spornych2 nie jest wcale mniej zasadne niż okreś lanie spraw rozpoznawa-
nych – przykładowo w postępowaniu nakazowym – jako sprawy proste,
co kojarzy się ze sprawami łatwymi, gdy tymczasem takie rozumienie po-
jęcia spraw prostych wydaje się bardziej mylące niż nazywanie ich właśnie
sprawami bezspornymi. Niewątpliwie, jeśli rozpoznanie sprawy zakończy
się prawomocnością nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, postę-
powaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym
lub europejskim postępowaniu nakazowym, okreś lenie tej sprawy mianem
bezspornej jest trafne i adekwatne.
2 Pojęcia bezsporności w kontekście spraw prostych i drobnych używa się w polskiej
doktrynie. Zob. M. Jędrzejewska, Zmiana istoty postępowań odrębnych w sprawach pro-
stych i drobnych, StI 1998, XXXVI, s. 23; taż, Modele postępowania w cywilnych sprawach
„drobnych i prostych” (model sądowy, arbitrażowy, administracyjny), Pal. 1977, nr 7,
s. 18 i 20; T. Ereciński, Postępowania odrębne de lege lata i de lege ferenda, w: K. Fla-
ga-Gieruszyńska, H. Dolecki (red.), Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec
przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, Warszawa 2008, s. 9 i 11; B. Ro-
zensztat, Postępowanie upominawcze, Pal. 1935, nr 1, s. 38; J. Bekerman, Postępowanie
nakazowe i postępowanie upominawcze, GSW 1933, nr 5, s. 66 i 67.
21
Pobierz darmowy fragment (pdf)
