Niniejsze opracowanie stanowi przekrojowe ujęcie problematyki alimentów . Praca została ujęta w złożonej formie, obejmującej elementy poradnika, monografii, komentarza i systemu prawa . Takie ujęcie ma na celu możliwie najpełniejsze i najprostsze przedstawienie złożonej problematyki, niesłusznie utożsamianej wyłącznie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym.
Komentarz ma charakter kompendium wiedzy . Poza klasycznym, kodeksowym ujęciem alimentów obejmuje ponadto takie zagadnienia jak:
administracyjne środki dyscyplinowania dłużnika,
fundusz alimentacyjny,
egzekucja krajowa i zagraniczna świadczeń alimentacyjnych oraz jurysdykcja w sprawach o alimenty.
Publikacja dodatkowo została uzupełniona wzorami pism procesowych . Przeznaczona jest zarówno dla sędziów, adwokatów, radców prawnych, studentów prawa i aplikantów zawodów prawniczych, jak również dla bezpośrednich adresatów norm prawnych w niej zawartych dłużników i wierzycieli alimentacyjnych.
Redaktor serii – sędzia Jacek Ignaczewski oraz autorzy – praktycy i specjaliści w swoich dziedzinach, gwarantują wysoki poziom merytoryczny opracowania.
Sądowe Komentarze Tematyczne to seria wydawnicza, stworzona przez praktyków – z myślą o praktykach . Ma ona za zadanie dostarczyć im przydatnego i wszechstronnego narzędzia pracy. Każdy tom serii zawiera przekrojowe ujęcie problematyki objętej tytułem danej publikacji.
Poszczególne tomy składają się z:
komentarza tezowego – zawierającego syntetyczne ujęcie najważniejszych kwestii dotyczących omawianego zagadnienia prawnego,części opisowej – stanowiącej rozwinięcie i uzupełnienie tez wskazanych w części pierwszej o poglądy doktryny, orzecznictwo i literaturę,systemu odesłań między częściami – ułatwiającego szybkie poruszanie się między częścią pierwszą i drugą oraz odnajdywanie w ich treści interesujących Czytelnika wątków.
Darmowy fragment publikacji:
S¥DOWE
KOMENTARZE
TEMATYCZNE
pod redakcj¹
Jacka Ignaczewskiego
ALIMENTY
Jacek Ignaczewski, Ma³gorzata Karcz,
Wojciech Maciejko, Marta Romañska
3. wydanie
Wydawnictwo C.H.Beck
SĄDOWE KOMENTARZE TEMATYCZNE
ALIMENTY
KOMENTARZ
Polecamy nasze publikacje z tej serii:
Pod redakcją Jacka Ignaczewskiego
KOSZTY POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO
Sądowe Komentarze Tematyczne
Pod redakcją Jacka Ignaczewskiego
MAŁŻEŃSKIE PRAWO MAJĄTKOWE, 3. wyd.
Sądowe Komentarze Tematyczne
M. Romańska, O. Dumnicka
POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE
I EGZEKUCYJNE, 2. wyd.
Sądowe Komentarze Tematyczne
Pod redakcją Jacka Ignaczewskiego
WŁADZA RODZICIELSKA I KONTAKTY
Z DZIECKIEM, 2. wyd.
Sądowe Komentarze Tematyczne
www.ksiegarnia.beck.pl
SĄDOWE KOMENTARZE TEMATYCZNE
pod redakcją
Jacka Ignaczewskiego
ALIMENTY
KOMENTARZ
3. wydanie
Jacek Ignaczewski
Sędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie
Małgorzata Karcz
Starszy inspektor ds. obrotu prawnego z zagranicą,
Sąd Okręgowy w Warszawie
Wojciech Maciejko
doktor nauk prawnych, asystent sędziego Naczelnego
Sądu Administracyjnego
Marta Romańska
doktor habilitowany nauk prawnych, Sędzia Sądu
Najwyższego
WYDAWNICTWO C.H.BECK
WARSZAWA 2014
Alimenty
Stan prawny: styczeń 2014
Redaktor serii: Jacek Ignaczewski
Autorami poszczególnych części są:
Część I:
Jacek Ignaczewski
(opracowanie 3 wyd. dr O.M. Piaskowska)
Wojciech Maciejko
Część II:
Część III:
Marta Romańska
Część IV, V: Małgorzata Karcz
Wydawca: Joanna Ablewicz
Redakcja: Katarzyna Pudłowska
© Wydawnictwo C.H.Beck 2014
Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00–203 Warszawa
Skład i łamanie: PanDawer
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-5779-9
ISBN e-book 978-83-255-5780-5
Spis treści
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XVII
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIX
Część I. Obowiązek alimentacyjny
w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
A. Komentarz tezowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy . . . . . . . .
Tytuł I. Małżeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Prawa i obowiązki małżonków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art . 27–28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział IV. Ustanie małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art . 58–614 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Pokrewieństwo i powinowactwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział II. Przysposobienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art . 125 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział III. Obowiązek alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art . 128–1441 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Część opisowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Ogólna charakterystyka obowiązku
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Krąg uprawnionych i zobowiązanych . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Cechy obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Treść obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Zabezpieczenie wykonania alimentów . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Tryb zabezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Sposoby zabezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Poręczenie alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Fikcyjność procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Dochodzenie alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1. Tryb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. Właściwość sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3. Legitymacja czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.4. Koszty sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.5. Zwrot pozwu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.6. Zabezpieczenie roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.7. Dowody z urzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.8. Ugoda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.9. Granice rozpoznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.10. Sentencja orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.11. Zmiana uprawnionego do odbioru alimentów . . . . . . . . . . .
6.12. Skarga kasacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
3
3
3
3
6
6
14
14
14
15
15
39
39
39
40
42
42
43
43
44
45
46
46
46
47
48
49
50
52
55
56
56
57
60
V
Spis treści
7. Fundusz alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Kolejność obowiązków alimentacyjnych . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Zbieg zobowiązanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Zbieg rodzica z krewnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Zbieg małżonka z krewnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Kolejność obowiązku względem pasierba . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Kolejność obowiązku w razie przysposobienia . . . . . . . . . .
3. Zakres obowiązku krewnych w tym samym stopniu . . . . . .
4. Powstanie obowiązku zobowiązanego w dalszej
kolejności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Brak zobowiązanego w bliższej kolejności . . . . . . . . . . . . .
4.3. Niemożność spełnienia obowiązku przez zobowiązanego
w bliższej kolejności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Utrudnienia w uzyskaniu alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.5. Ciężar i przedmiot dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Podstawy roszczeń alimentacyjnych (art. 133 KRO)
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Niedostatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Alimentowanie pełnoletniego dziecka . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Samodzielność dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Zasiłek dla bezrobotnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Studia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Zawarcie małżeństwa przez dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Obowiązek alimentacyjny pomiędzy rodzeństwem . . . . . .
5.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Nadmierny uszczerbek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. Najbliższa rodzina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI
6. Roszczenia matki dziecka pozamałżeńskiego
przeciwko ojcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.1. Roszczenia na podstawie art. 141 KRO . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2. Roszczenia z art. 142 KRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.3. Łączne dochodzenie pochodzenia dziecka z roszczeniami
majątkowymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Alimenty w stosunku powinowactwa . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2. Zbieg obowiązku ojczyma lub macochy z krewnymi
dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.3. Zbieg obowiązku pasierba z dziećmi . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Obowiązek alimentacyjny małżonków . . . . . . . . . . . .
1. Obowiązek w trakcie małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny
(art. 27 KRO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.2. Wspólne pożycie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.3. Alimenty a wina rozkładu pożycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.4. Potrzeby rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
65
65
66
66
67
68
68
69
70
70
71
72
72
73
75
75
79
81
83
83
84
85
86
86
86
87
88
88
90
92
94
94
95
96
98
98
98
98
98
100
101
Spis treści
1.1.5. Zakres obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.6. Urlop wychowawczy bez porozumienia z małżonkiem . . .
1.1.7. Tryb dochodzenia spełnienia obowiązku . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Nakaz wypłaty wynagrodzenia i innych należności do rąk
małżonka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.2. Pojęcie „inne należności” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.3. Tryb dochodzenia nakazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.4. Zabezpieczenie wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.5. Uchylenie, zmiana orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.6. Upadek nakazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2.7. Nakaz a egzekucja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Obowiązek po ustaniu małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Konstytucyjny wymiar obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Kontynuacja obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Zwykły obowiązek alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1. Odmowa pomocy społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Rozszerzony obowiązek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.2. Pogorszenie sytuacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.3. Swoboda sędziowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5.4. Niezawinione przyczynienie się do rozkładu pożycia . . . . .
2.5.5. Zgodność z Konstytucją RP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.6. Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . .
2.7. Przedłużenie obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7.2. Wyjątkowe okoliczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7.3. Okres przedłużenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.8. Odesłanie do obowiązku alimentacyjnego między
krewnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Obowiązek wzajemnej pomocy separowanych
małżonków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 5. Dochodzenie alimentów w procesie o rozwód
i o separację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Alimenty na rzecz małżonka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Termin płatności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Kumulacja żądań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Powaga rzeczy osądzonej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Alimenty na rzecz dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Koszty utrzymania i wychowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Określenie „wysokości” alimentów w naturze . . . . . . . . . .
2.4. Rygor natychmiastowej wykonalności i zabezpieczenie
roszczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Ustalenie alimentów przed sprawą o rozwód . . . . . . . . . . .
2.6. Dobrowolne łożenie alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102
104
105
105
105
105
106
107
107
109
109
109
109
110
111
113
115
115
115
116
118
119
120
120
122
122
122
124
125
127
129
129
129
129
130
131
132
132
133
134
135
135
136
VII
Spis treści
2.7. Skutek braku rozstrzygnięcia o alimentach . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 6. Zakres świadczeń alimentacyjnych . . . . . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego . . . . . . . . . . . . .
2.1. Potrzeby mieszkaniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Potrzeby przyszłe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Zwolnienie od kosztów sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego . . . . .
3.1. Zadłużenie zobowiązanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Zbycie substancji majątku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Pozbawienie wolności zobowiązanego a zakres
jego obowiązku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Świadczenia z pomocy społecznej a alimenty . . . . . . . . . . .
5. Szczególna ochrona uprawnionego na podstawie
art. 136 KRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Zrzeczenie się prawa lub zarobkowania . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. Ważny powód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4. Ograniczenie czasowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 7. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Świadczenia w naturze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Sposób płatności alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia . . . . . . . . . . .
Rozdział 8. Uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego . . . . . .
1. Podstawy uchylenia się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Uchylenie się na podstawie zasad współżycia
społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2. Narkomania i alkoholizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Szykana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Wina rozkładu pożycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Wygórowane roszczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 9. Przedawnienie roszczeń o świadczenia
alimentacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Pro praeterito nemo alitur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Okres przedawnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zawieszenie biegu przedawnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Przedawnienie w postępowaniu egzekucyjnym . . . . . . . . . .
Rozdział 10. Zmiana zakresu obowiązku alimentacyjnego . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Istotna zmiana stosunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Znaczenie umowy o alimenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Zakres postępowania dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Udzielenie zabezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Legitymacja – interwencja uboczna . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Treść orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Zbieg roszczeń z art. 138 KRO i art. 840 KPC . . . . . . . . . .
VIII
136
137
137
138
140
140
140
141
143
143
145
150
152
152
154
155
156
157
157
158
159
161
162
162
163
163
166
167
167
168
169
169
170
170
172
173
173
174
175
175
176
177
177
178
Rozdział 11. Roszczenie zwrotne na podstawie art. 140 KRO . . .
1 . Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Możliwości zobowiązanego a wysokość regresu . . . . . . . . .
3. Regres pomiędzy rodzicami dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Regres wobec małżonka – ojczyma lub macochy . . . . . . . .
5. Konsekwencje oddalenia powództwa o ustalenie
ojcostwa na regres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Zwrot kosztów obrony nieletniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Regres po rozwodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 12. Rozwiązanie przysposobienia a obowiązek
alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Zakres orzekania o obowiązku alimentacyjnym . . . . . . . . .
2. Obowiązek alimentacyjny przysposabiającego
a rodziców naturalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Termin wymagalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Część II. Administracyjne środki dyscyplinowania dłużnika
alimentacyjnego oraz fundusz alimentacyjny
A. Komentarz tezowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym
do alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Przepisy ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym
do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego
w przypadku bezskuteczności egzekucji oraz działania
podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych . . . . . . . . .
Art. 3–8d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Warunki nabywania prawa do świadczenia
z funduszu alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 9–14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Zasady i tryb postępowania w sprawach przyznawania
i wypłacania świadczeń z funduszu alimentacyjnego . . . . . . .
Art. 15–30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 5. Finansowanie realizacji zadań przewidzianych
w ustawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art . 31 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Część opisowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Zakres przedmiotowy regulacji . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Administracyjne środki dyscyplinowania dłużnika
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Dłużnik alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Współdziałanie wójta z komornikiem sądowym . . . . . . . . .
3. Działania wobec dłużnika alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . .
4. Wywiad alimentacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Spis treści
181
181
182
182
184
185
185
186
187
187
189
189
193
193
194
194
199
199
206
206
211
211
227
227
229
229
244
248
248
250
263
266
IX
Spis treści
5. Oświadczenie o dochodach dłużnika alimentacyjnego . . . .
6. Sankcja administracyjna z tytułu wypłaty świadczenia
wierzycielowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego
1. Istota prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego . .
2. Osoba uprawniona do świadczenia z funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Wyłączenia podmiotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Wstrzymanie wypłaty świadczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Organ właściwy w sprawach świadczeń z funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Weryfikacja prawodawcza świadczeń z funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 5. Postępowanie w sprawach świadczeń z funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Natychmiastowa wykonalność decyzji w sprawach
świadczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Upoważnienie do wydawania decyzji . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Szczególne instytucje procesowe służące szybkości
postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Postępowanie w sprawach zwrotu nienależnie pobranych
świadczeń z funduszu alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . .
Część III. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych
i rent o charakterze alimentacyjnym
A. Komentarz tezowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego . . . . . .
Część druga. Postępowanie zabezpieczające . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł II. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych . . . . . . . . . . . . . .
Art. 753–754 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tytuł III. Przepisy szczególne o egzekucji . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dział V. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych . . . . . . . . . . . .
Art. 1081–1088 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Część opisowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Wierzytelności, do których stosuje się przepisy
o egzekucji alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Źródła prawa dla egzekucji i zabezpieczenia
alimentów oraz rent o charakterze alimentacyjnym . . . . . . . .
Rozdział 3. Podstawa wszczęcia egzekucji . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Tytuł egzekucyjny – pojęcie i rodzaje . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Postępowanie klauzulowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Wniosek o wszczęcie egzekucji lub wykonanie
zabezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Organy egzekucyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Rodzaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Właściwość organów egzekucyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zbiegi egzekucji oraz egzekucji i zabezpieczenia . . . . . . . .
X
269
276
279
279
283
292
293
303
304
306
306
311
312
317
327
327
327
327
327
331
331
331
359
359
362
366
366
379
388
391
391
391
395
Rozdział 5. Przebieg postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Czynności procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Dochodzenia i wywiady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zakres zaspokojenia należności alimentacyjnych
w egzekucji poszczególnymi sposobami . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Zatrudnienie dłużnika u osoby bliskiej . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Egzekucja z wierzytelności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Egzekucja ze świadczeń rentowych i emerytalnych . . . . . .
3.5. Egzekucja z rachunków bankowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 6. Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym
1. Klasyfikacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Powództwo opozycyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Powództwo opozycyjne a powództwo z art. 138 KRO . . . .
3. Powództwo ekscydencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Powództwo osoby trzeciej, której wierzytelność
zaspokajana
jest w niższej pozycji niż alimenty o ustalenie . . . . . . . . . .
5. Skarga na czynności komornika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 .1 . Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Skutki wniesienia skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. Tok czynności procesowych wywołanych wniesieniem
skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4. Skutki nieuzupełnienia braków formalnych . . . . . . . . . . . .
6. Zarzuty przeciwko planowi podziału . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Zażalenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Skarga na naruszenie prawa strony do rozpoznania
jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki . . . . . . . . . . . . . . . .
8.1. Zakres rozpoznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.2. Zakres orzekania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.3. Skutki uwzględnienia skargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 7. Koszty wykonania zabezpieczenia i koszty
postępowania egzekucyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 . Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Zaskarżalność postanowień w przedmiocie kosztów . . . . . .
Rozdział 8. Szczególne tryby przymusowego pozaegzekucyjnego
zaspokajania roszczeń alimentacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 9. Egzekucja świadczeń na rzecz funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Część IV. Jurysdykcja w sprawach alimentacyjnych
Część opisowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Normy kolizyjne krajowe dotyczące jurysdykcji
w sprawach alimentacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Spis treści
403
403
404
410
410
412
415
415
418
419
419
421
424
426
428
429
429
433
434
435
437
437
438
444
445
448
449
449
452
455
458
463
463
464
464
XI
Spis treści
2. Ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne
międzynarodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Normy kolizyjne międzynarodowe (wielostronne) . .
1. Konwencja o prawie właściwym dla zobowiązań
alimentacyjnych sporządzona w Hadze 2.10.1973 r.
(Dz.U. z 2000 r. Nr 39, poz. 444) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Konwencja o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych
za granicą sporządzona w Nowym Jorku 20.6.1956 r.
(Dz.U. z 1961 r. Nr 17, poz. 87) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Konwencja o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń
sądowych w sprawach cywilnych i handlowych
sporządzona w Lugano 16.9.1988 r.
(Dz.U. z 2000 r. Nr 10, poz. 132) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Rozporządzenie Rady (WE) Nr 44/2001 z 22.12.2000 r.
w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych
oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych
i handlowych (Dz.Urz. UE L 12/2001, s. 1,
wyd. spec. Dz.Urz. UE WS rozdz. 19, t. 4, s. 42) . . . . . . . .
5. Rozporządzenie Rady (WE) Nr 4/2009 z 18.12.2008 r.
w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania
i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie
zobowiązań alimentacyjnych (Dz.Urz. UE L 7/2009,
s. 1) oraz Protokół o prawie właściwym dla zobowiązań
alimentacyjnych sporządzony w Hadze 23.11.2007 r.
(Dz.Urz. UE L 331/2009, s. 17) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Umowy dwustronne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką
Białoruś o pomocy prawnej i stosunkach prawnych
w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych
i karnych sporządzona w Mińsku 26.10.1994 r.
(Dz.U. z 1995 r. Nr 128, poz. 619) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą
o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach
cywilnych i karnych sporządzona w Kijowie 24.5.1993 r.
(Dz.U. z 1994 r. Nr 96, poz. 465 ze zm.) . . . . . . . . . . . . . . .
3. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Federacją
Rosyjską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych
w sprawach cywilnych i karnych sporządzona w Warszawie
16.9.1996 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 83, poz. 750) . . . . . . . . . .
4. Zasada wzajemności z USA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Część V. Egzekucja alimentów z zagranicy
Część opisowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 1. Zasady kierowania wniosków alimentacyjnych
za granicę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 . Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Niezbędne dokumenty i dane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XII
465
467
467
467
468
470
470
471
471
471
472
473
477
477
477
478
Spis treści
3. Warunki wspólne dla wszystkich umów . . . . . . . . . . . . . . .
4. Tryby przesyłania wniosków – umowy wielostronne
(konwencje), umowy dwustronne, zasada wzajemności . . .
4.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Zasada wzajemności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Umowy wielostronne, których Polska jest stroną . . . . . . . .
4.4. Umowy dwustronne, których Polska jest stroną . . . . . . . . .
4.5. Wybór podstawy prawnej skierowania wniosku
o egzekucję alimentów za granicę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 2. Konwencja nowojorska z 20.6.1956 r. . . . . . . . . . . . .
1. Sygnatariusze Konwencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wymagane dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Organ przesyłający i Organ przyjmujący . . . . . . . . . . . . . . .
4. Język wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Przebieg postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 3. Wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia
w innym państwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 4. Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń
odnoszących się do obowiązków alimentacyjnych
sporządzona w Hadze 2.10.1973 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wymagane dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Przesyłanie wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 5. Konwencja o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń
sądowych w sprawach cywilnych i handlowych sporządzona
w Lugano 16.9.1988 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Wymagane dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zastosowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Najwyższe uprzywilejowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 6. Uregulowania prawne kwestii stwierdzenia
wykonalności oraz wykonywania orzeczeń zasądzających
alimenty w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 7. Uzyskanie pomocy prawnej w innym państwie
członkowskim (wniosek o zwolnienie od kosztów
i ustanowienie adwokata) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 8. Procedura uznania i stwierdzenia wykonalności
zagranicznego orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Rodzaje orzeczeń podlegających uznaniu i stwierdzeniu
wykonalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Przesłanki wymagane do stwierdzenia wykonalności
orzeczenia i najczęstsze przyczyny odmowy . . . . . . . . . . . .
3.1. Klauzula porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Prawidłowe doręczenie pozwanemu pozwu, wezwania
na rozprawę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
482
483
483
483
484
485
487
489
489
490
491
491
492
494
495
495
496
496
498
498
498
499
499
500
501
503
503
504
504
504
505
XIII
Spis treści
3.3. Orzeczenie nie jest sprzeczne z wcześniej wydanym
między tymi samymi stronami w państwie, w którym
ma nastąpić uznanie orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Skutki odmowy uznania orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 9. Legalizacja dokumentów do użytku za granicą
i uregulowania prawne tej kwestii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Pełna legalizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Konwencja znosząca pełną legalizację . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Apostille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 10. Rozporządzenie Rady (WE) Nr 4/2009
z 18.12.2008 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 11. Przegląd państw, charakterystyka postępowania
oraz praktyczne uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Albania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Algieria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Australia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Austria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Belgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Dania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Francja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Grecja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Hiszpania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Holandia (Niderlandy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Irlandia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Kanada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Niemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Norwegia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Stany Zjednoczone Ameryki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15.1. Formularze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Syria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Szwajcaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18. Szwecja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Turcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20. Wielka Brytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21. Włochy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 12. Pomoc w przygotowaniu wniosku oraz w toku
postępowania o egzekucję alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 13. Nieznane miejsce pobytu osoby zobowiązanej
za granicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 14. Alimenty dla osoby dorosłej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 15. Ograniczenia egzekucji z zagranicy . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 16. Obliczanie długu alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 17. Zakończenie obowiązku alimentacyjnego . . . . . . . .
Rozdział 18. Bezskuteczność egzekucji alimentów z zagranicy . .
Rozdział 19. Koszty egzekucji alimentów z zagranicy
ponoszone przez wnioskodawcę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 20. Odzyskiwanie długu alimentacyjnego przez
instytucje publiczne, np. Fundusz Alimentacyjny . . . . . . . . . .
XIV
505
506
507
507
507
508
509
511
511
511
511
513
515
515
516
518
518
518
519
519
521
523
524
525
526
527
529
530
531
534
536
537
539
540
541
543
544
545
547
Rozdział 21. Podsumowanie i wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
548
Spis treści
Część VI. Wzory pism i wniosków
Wzory pism do Części I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Pozew o alimenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Pozew o podwyższenie alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Pozew o obniżenie alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Pozew o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego . . . . . . .
5. Pozew o zapłatę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Wniosek o nakazanie wypłacenia małżonkowi
wynagrodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wzory pism do Części II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu
alimentacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodzie członka
553
553
555
557
558
559
560
561
561
568
569
570
571
574
576
577
579
579
580
582
XV
rodziny podlegającym opodatkowaniu podatkiem
dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych
w art. 27, 30b, 30c, i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanym
w roku kalendarzowym poprzedzającym okres
świadczeniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Oświadczenie członka rodziny o dochodzie podlegającym
opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c
i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych, uzyskanym w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres świadczeniowy . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Oświadczenie członka rodziny rozliczającego się
na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne, o dochodzie osiągniętym w roku
kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy . . .
5. Oświadczenie członka rodziny o dochodzie
niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób fizycznych, osiągniętym w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres świadczeniowy . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji świadczeń
alimentacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Oświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów . . . .
8. Oświadczenie majątkowe dłużnika alimentacyjnego . . . . .
Wzory pism do Części III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wniosek o wszczęcie egzekucji alimentów . . . . . . . . . . . . .
2. Skarga na czynności komornika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Wniosek o wstrzymanie czynności egzekucyjnych . . . . . . .
584
586
589
589
591
594
603
604
605
607
623
625
625
626
629
631
633
Spis treści
4. Pozew o pozbawienie wykonalności tytułu
wykonawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Pozew o zwolnienie spod egzekucji . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wzory pism do Części V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wniosek o egzekucję alimentów za granicą . . . . . . . . . . . .
2. Wniosek o egzekucję alimentów do Turcji na podstawie
Konwencji nowojorskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Oświadczenie o sytuacji materialnej dla organu
przyjmującego w trybie Konwencji nowojorskiej
z 20.6.1956 r. – w Austrii – formularz ZPForm 1. . . . . . . . .
4. Pełnomocnictwo dla organu za granicą na podstawie
Konwencji nowojorskiej z 20.6.1956 r. . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Przykład urzędowego zaświadczenia o wysokości odsetek
ustawowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Wniosek o uznanie (stwierdzenie wykonalności)
orzeczenia zagranicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik Nr 1. Wiek dziecka, w którym następuje
zakończenie obowiązku alimentacyjnego
w poszczególnych Stanach Ameryki Północnej . . . . . . . . . .
Załącznik Nr 2. Języki urzędowe obowiązujące
w poszczególnych kantonach Szwajcarii . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik Nr 3. Szczegółowe wyliczenie zaległości
alimentacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Przykład wyliczenia z odsetkami . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Przykład wyliczenia bez odsetek . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik Nr 4. Pełnomocnictwo dla Organu centralnego
w Republice Czeskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik Nr 5. Pełnomocnictwo dla Organu centralnego
w Republice Francuskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XVI
Przedmowa
Kolejny tom Sądowych Komentarzy Tematycznych jest przekrojowym uję-
ciem problematyki objętej tytułowym zagadnieniem. Z założenia praca ma
charakter kompendium wiedzy na temat alimentów, ujęta została w złożonej
formie, obejmującej elementy poradnika, monografii, komentarza i systemu pra-
wa. Takie ujęcie ma na celu możliwie najpełniejsze i najprostsze przedstawienie
problematyki związanej z alimentami; problematyki złożonej, niesłusznie utoż-
samianej wyłącznie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym.
Na całość pracy – poza klasycznym, kodeksowym ujęciem alimentów – skła-
dają się ponadto takie zagadnienia, jak: administracyjne środki dyscyplinowania
dłużnika, fundusz alimentacyjny, egzekucja krajowa świadczeń alimentacyjnych
i rent o charakterze alimentacyjnym, egzekucja z zagranicy świadczeń alimen-
tacyjnych oraz jurysdykcja w sprawach o alimenty. Uzupełnieniem całości są
wzory pism procesowych oraz indeks rzeczowy.
Każdemu z powyżej wskazanych grup zagadnień poświęcono odrębną
i samodzielną część opracowania, składającą się z klasycznego komentarza,
w którym tezy skrócono do niezbędnego minimum, aby Czytelnik mógł szybko
uzyskać w syntetycznej formie odpowiedź na nurtujące go zagadnienie prawne
(Część A) oraz część opisową, będącą rozwinięciem syntezy zawartej w ko-
mentarzu (Część B). Aby ułatwić swobodne „poruszanie” się po Sądowych Ko-
mentarzach Tematycznych w Części A zawarto odesłania do Części B. Ponadto
konstrukcja każdej części opisowej bezpośrednio nawiązuje do ustawowej sy-
stematyki, co również ma na celu ułatwienie korzystania z opracowania.
Wydanie Sądowych Komentarzy Tematycznych poświęconych alimentom
zbiegło się w czasie z nowelizacją Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obo-
wiązującą od 13.6.2009 r., która nie pozostaje bez wpływu na zakres obowiązku
alimentacyjnego, a także z „reaktywacją funduszu alimentacyjnego”, co wystar-
cza do poświęcenia alimentom zainteresowania. W tym jednak nie wyczerpują
się powody, dla których napisano niniejszą pracę. Wstąpienie Polski do Unii
Europejskiej i szerokie otwarcie granic nie pozostają bez wpływu na kwestię
nowego spojrzenia na jurysdykcję w sprawach alimentacyjnych, która z pozy-
cji marginesu zainteresowania urasta do istotnego problemu. Niemniej waż-
nym zagadnieniem w obecnych realiach swobody przepływu osób jest problem
skutecznego wyegzekwowania świadczeń alimentacyjnych z państwa miejsca
przebywania dłużnika. Są to w krajowej literaturze zagadnienia nowe, które
dotychczas nie doczekały się pogłębionych analiz. Nowością jest także ujęcie
egzekucji alimentów w kraju na tle całego postępowania egzekucyjnego, nie-
ograniczonego jedynie do przepisów szczególnych z art. 1081–1088 KPC.
Ze względu na przekrojowe ujęcie niniejszej pracy mamy nadzieję, że ko-
mentarz będzie pomocny prawnikom wszystkich profesji oraz studentom i apli-
kantom. Liczymy także, że bezpośredni adresaci norm prawnych – dłużnicy
i wierzyciele alimentacyjni – ze względu na przystępną formę i język z powo-
dzeniem skorzystają również z przedmiotowej pracy.
Jacek Ignaczewski
XVII
Wykaz skrótów
1. Źródła prawa
CKR � � � � � � � � � � � � � � � � � �
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości
z 9�3�1968 r. w sprawie czynności komorników
(Dz.U. Nr 10, poz. 52 ze zm.)
FundAlimU � � � � � � � � � � � � � ustawa z 18.7.1974 r. o funduszu alimentacyjnym
(t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200 ze zm.)
FUSU � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 17.12.1988 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.)
KC � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.
KK � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
KKW � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy
Nr 16, poz. 93 ze zm.)
poz. 553 ze zm.)
(Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.)
Konstytucja RP � � � � � � � � � � Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r.
(Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.)
KP � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
KPA � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267
ze zm.)
KPC � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
KRO � � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opie-
kuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.)
KRSU � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze
Sądowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203)
KSCU � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90,
poz. 594 ze zm.)
KSEU � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych
i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 321, poz. 1376
ze zm.)
OrdPodU � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa
(t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.)
PEAU � � � � � � � � � � � � � � � � � ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyj-
nym w administracji (t.j. Dz�U� z 2012 r� poz� 1015
ze zm.)
PomAlimU � � � � � � � � � � � � � ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnio-
nym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228
ze zm.)
XIX
Pobierz darmowy fragment (pdf)
