Darmowy fragment publikacji:
Karolina Matoga
KOTY
WSTĘP ..........................4SEN I ODPOCZYNEK ....18POLOWANIE ................50ZABAWA .....................88HIGIENA I ZMYSŁY ...1243
Koty towarzyszą człowiekowi od wieków i pierwotnie
spełniały w gospodarstwie istotne funkcje, np. koty
syberyjskie były prawdopodobnie stróżami domów,
ponieważ reagowały mruczeniem na widok obcych osób
P
Ę
T
S
W
4
Nawet najbardziej łagodny kot może czasami pokazać pazury. Dzika
natura przejawia się przede wszystkim w nieustannym polowaniu, nie
tylko na zwierzęta, ale też nowe interesujące przedmioty
W łaścicieli zwierząt dzieli się zazwy-
czaj na dwie grupy: miłośników
psów i kotów. Psiarze cenią w swo-
ich pupilach entuzjazm, przywiąza-
nie i bezpośredniość w wyrażaniu emocji, z kolei kociarzy
pociąga tajemniczość, niedostępność i majestatyczność
kotów. Choć określenia te są dużym uproszczeniem i rzad-
ko w stu procentach przekładają się na rzeczywistość, to
charaktery dwóch najbliższych zwierzęcych towarzyszy
człowieka stawia się w opozycji. Z tego ogólnego roz-
rachunku psy wychodzą obronną łapą, jako zwierzęta
wierne, przyjacielskie i zawsze skore do kontaktu z czło-
wiekiem. Kotom przypisuje się z kolei takie cechy, jak
aspołeczność, interesowność, fałszywość i niechęć do
współpracy. Kto jednak raz pobył dłużej w towarzystwie
kota wie, że te fascynujące zwierzęta mogą tak samo jak
psy przywiązać się do swoich opiekunów i okazać im rów-
nie szeroką gamę uczuć, tylko w charakterystyczny dla
siebie, nieco bardziej powściągliwy sposób.
Choć to krzywdzące dla wielu kotów, zwłaszcza ra-
sowych, uważa się je za mniej absorbujące uwagę czło-
wieka niż psy. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że koty
zwykle nie wybiegają z entuzjazmem na powitanie wła-
ściciela, a gdy ich prośby o pieszczoty są ignorowane,
zapamiętują to i nie próbują ponownie zdobyć akceptacji
człowieka. Są pamiętliwe, dlatego jeśli raz zrobi się im
krzywdę, trudno odzyskać ich zaufanie. Nie oznacza to
jednak, że przeżywają mniej emocji lub nie przywiązują
się do ludzi. Ich język jest po prostu zupełnie odmienny
od psiego i trzeba się trochę wysilić, by poznać system
znaków, jakimi się posługują.
6
KOTY | WSTĘP
Koty są bardzo pamiętliwe i niełatwo wybaczają złe traktowanie. Z kolei
za okazaną czułość potrafią się odwdzięczyć ogromnym przywiązaniem,
przyjaźnią i wielkim oddaniem
3
Koty są indywidualistami, a w naturze nie cechuje ich zbytnia
towarzyskość. Koty domowe są nieco bardziej przyjazne, ponieważ ich
przetrwanie w pełni zależy od dobrej woli człowieka. Starają się jednak
zachować choćby szczątki niezależności
5
Domowe koty z dużą przebiegłością
dążą do osiągnięcia swoich celów,
a dzięki uporowi nierzadko im się to
udaje. Często wykorzystują na swoją
korzyść ludzkie słabości i naśladują
czynności człowieka, na przykład
uczą się otwierać drzwi przez
naciśnięcie klamki
KOTY | WSTĘP
9
3
4
Koty Singapura mogą żyć nawet w niewielkich mieszkaniach.
Muszą mieć tylko zapewnioną dużą liczbę zabawek oraz
wysokie drapaki do ostrzenia pazurów i wspinaczki. Należy
im również poświęcić sporo uwagi
W przeciwieństwie do psów, które są zwierzętami
stadnymi, dzikie koty zazwyczaj wiodą samotniczy tryb
życia lub łączą się w luźne kolonie, pozbawione hierar-
chii i silnych więzi między osobnikami. Wyjątek stanowią
jedynie lwy, które łączą się w stada rodzinne liczące do
kilkudziesięciu osobników. Samotniczy tryb życia większo-
ści kotów wynika z faktu, że są drapieżnikami terytorial-
nymi i w warunkach naturalnych obejmują w panowanie
pewien rewir, w obrębie którego polują. Swój teren zna-
czą osobniczym zapachem, by żaden z intruzów nie miał
wątpliwości, że wkracza na ich ziemię. W warunkach do-
mowych koty nie wykazują aż tak silnych instynktów tery-
torialnych, choć niewysterylizowane samce i samice mogą
znaczyć drzwi oraz meble moczem, a nawet odganiać obce
koty. Zazwyczaj jednak bez większych problemów socjali-
zują się z domownikami, w tym z innymi kotami i psami,
a wytworzone więzi mogą być bardzo silne.
Koty porozumiewają się z otoczeniem za pomocą
sygnałów zapachowych, dźwiękowych i mowy ciała. Dla
człowieka szczególnie istotne są dwa ostatnie, ponieważ
większość bodźców zapachowych, jakie wysyłają koty, jest
dla nas niewyczuwalna. Wyjątek stanowi jedynie przykry
i trudny do usunięcia zapach moczu, którym zwierzęta
znaczą swoje otoczenie. Zawiera on kocie feromony i in-
formuje o tym, że na danym terenie przebywa silny samiec
lub samica w rui. W przypadku zwierząt niehodowlanych
problem nieprzyjemnego zapachu można łatwo rozwią-
zać poprzez poddanie kota sterylizacji, po której potrzeba
znaczenia terenu zanika, a odór moczu staje się znacznie
łagodniejszy. Sygnały zapachowe służą kotom do przekazy-
wania informacji między sobą i są przydatne przede wszyst-
kim podczas poszukiwania odpowiedniego partnera lub
partnerki. Prócz cząsteczek zapachowych zawartych w mo-
czu koty wydzielają również zapach w gruczołach znajdu-
10
KOTY | WSTĘP
3
Zapach, którym kocury znaczą teren, staje się mniej intensywny
już kilka tygodni po zabiegu kastracji. Wysterylizowane koty
zazwyczaj nie oznaczają terenu moczem, chyba że przed
zabiegiem miały ten odruch silnie utrwalony
5
Mechanizm mruczenia, który często towarzyszy zasypianiu kotów,
pomimo przeprowadzenia wielu badań ciągle nie został dobrze
poznany. Zagadką jest przede wszystkim miejsce powstawania tego
dźwięku, ponieważ nie ma narządu, który by za nie odpowiadał
jących się między palcami oraz przy policzkach. To właśnie
podczas ocierania się brodą o rękę lub nogi właściciela
oraz nowe przedmioty w otoczeniu kot zostawia sygnał, że
obiekt należy do niego. Także podczas udeptywania kolan
właściciela oraz drapania mebli, dywanów lub pni drzew
zwierzę naznacza je swoim zapachem.
Wydawane przez koty dźwięki, sprowadzane przez
ludzi do krótkiej sylaby „miauˮ, mają wiele natężeń i barw.
Każda z nich oznacza co innego i służy głównie do komuni-
kacji z ludzkimi opiekunami. Warto pamiętać, że podobnie
jak w przypadku ludzi, również wśród kotów są milczki
oraz gaduły. Niektóre rasy, na przykład koty syjamskie lub
abisyńskie, są bardziej hałaśliwe, inne ograniczają się do
wydawania kilku stonowanych dźwięków. Koty mogą mru-
czeć, krótko miauczeć lub przeciągle zawodzić, warczeć,
syczeć, prychać albo nawet ćwierkać i szczekać. Miaucze-
nie w zależności od zabarwienia i długości dźwięku może
być wyrazem sympatii i radości (krótkie i ciche), naga-
bywaniem do zabawy (głośne i radosne), natarczywym
domaganiem się czegoś (przeciągłe i narastające) lub
ostrzeżeniem (bardzo głośne i krótkie). Prychanie oraz
warczenie najczęściej jednoznacznie sygnalizują, że kot
jest wrogo nastawiony i nie powinno się go niepokoić. Ta-
kie dźwięki wydają przestraszone koty, które są gotowe
zaatakować tego, kto spróbuje się do nich zbliżyć. Nie-
którzy pupile mogą od czasu do czasu wydawać bardzo
dziwny dźwięk przypominający ćwierkanie ptaka, a robią
to zazwyczaj kiedy widzą nieosiągalną dla siebie skrzydla-
tą ofiarę. Wszystkie sygnały wokalne, jakie wydają koty,
mogą się znacząco różnić, a ich właściwe odczytanie za-
leży od tego, jak dobrze poznamy swojego pupila. Mowę
kota powinno się interpretować z uwzględnieniem innych
sygnałów, jakie zwierzę wysyła, ponieważ dopiero cało-
ściowy ogląd pozwoli zrozumieć jego intencje.
KOTY | WSTĘP
13
5
Devony nie najlepiej znoszą samotność, dlatego warto zapewnić im towarzystwo.
Pod nieobecność opiekuna kot tej rasy lepiej czuje się nie tylko w obecności innego
kota, ale także psa, a w ostateczności wystarcza mu choćby włączone radio
4
Niektóre koty mogą odpowiadać na głos człowieka, a czasami może
nawet dojść do rozmowy pomiędzy nimi. Koty zdradzają wtedy, jak
szeroką skalę dźwięków potrafią z siebie wydobyć
Do szerokiej gamy sygnałów niewerbalnych, za po-
mocą których porozumiewają się koty, można zaliczyć po-
łożenie ciała, ułożenie uszu i ogona oraz wielkość źrenic.
W pełni zrelaksowany i zadowolony kot porusza się z ogo-
nem uniesionym pionowo do góry, z prostym lub zagiętym
końcem. Z kolei rozbawiony i skory do psot pupil wygi-
na delikatnie plecy i w komiczny sposób kładzie ogon na
grzbiecie, a przy tym wydaje zwykle radosne dźwięki przy-
pominające pogruchiwanie. Spokojny kot przechadza się
z ogonem trzymanym mniej więcej równolegle do podłoża
lub delikatnie opuszczonym − taka postawa oznacza, że
zwierzę czuje się bezpieczne i nie przeżywa w danej chwili
żadnych intensywnych emocji. Uszy zrelaksowanego lub
zaciekawionego kota są zazwyczaj ustawione pionowo
do góry i skierowane w stronę źródła dźwięku. Sygnałem
świadczącym o tym, że mruczek jest zaniepokojony lub
rozdrażniony, jest nerwowe poruszanie ogonem oraz zje-
żenie sierści na grzbiecie. Wściekłe lub silnie przestraszo-
ne zwierzę wygina grzbiet w łuk, jeży sierść, a jego ogon
przypomina szczotkę do butelek. Dodatkowo kładzie pła-
sko uszy, a jego źrenice są mocno powiększone. Kot, który
nie czuje się bezpiecznie, zwykle chowa ogon pod siebie.
Należy jednak pamiętać, że sygnały teoretycznie
wieszczące niepokój mogą niekiedy oznaczać również
zachowania pozytywne. Przykładowo, małe koty pod-
czas zabawy często jeżą sierść i wyginają grzbiet, co nie
znaczy, że chcą zaatakować swojego właściciela. Także
powiększone źrenice u zwierzęcia mogą oznaczać jego
zainteresowanie, rozbawienie lub po prostu wiązać się
z niewielkim oświetleniem w pomieszczeniu. Zdarza się
14
KOTY | WSTĘP
Pobierz darmowy fragment (pdf)