Praktyczny poradnik o marketingu, sprzedaży, public relations on-line i promocji w mediach społecznościowych Jeśli prowadzisz firmę w jakiejkolwiek branży i nie wykorzystujesz jeszcze biznesowego potencjału internetu, ta książka jest właśnie dla Ciebie. Została przygotowana przez specjalistów od lat związanych z biznesem internetowym w Polsce, pracujących dla Money.pl, jednej z największych grup internetowych w kraju. Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi m.in. na pytania: Co zrobić, by szybko zbudować wizerunek firmy w internecie? Jak sprzedawać w sieci i skutecznie się w niej reklamować? W jaki sposób wypromować markę w wyszukiwarce Google? Kiedy warto, a kiedy nie, promować się na Facebooku? Ile kosztuje promocja on-line i na co zwracać szczególną uwagę przy planowaniu kampanii reklamowych? Książka jest kompleksowym poradnikiem o promowaniu, sprzedaży oraz budowaniu wizerunku marek, firm, produktów i osób w najszybciej rozwijającym się dziś medium. Autorzy opisują w nim szczegółowo wszystkie istotne narzędzia on-line i radzą, jak je wykorzystać w praktyce. Czytelnik dowie się, jak stworzyć dobrą stronę WWW lub sklep internetowy, jakie metody są najlepsze do promowania sprzedaży, a jakie sprawdzają się w działaniach PR. Znajdzie tu także rady, jak wybrać agencję bądź freelancera do przygotowania strony WWW lub kampanii promocyjnej i na co uważać przy współpracy ze zleceniobiorcą. Dowie się też, jak badać skuteczność prowadzonych działań. Poradnik jest adresowany do przedsiębiorców oraz menedżerów marketingu i PR, którzy chcą wykorzystać internet do promocji swojego biznesu. Może też być przydatny każdemu, kto chce uruchomić swój własny e-biznes.
Darmowy fragment publikacji:
Biznes w internecie.indd 2
2012-08-02 21:59:19
Tomasz Bonek
Marta Smaga
Praktyczny poradnik o marketingu, sprzedaży,
public relations on-line
i promocji w mediach społecznościowych
Biznes w internecie.indd 3
2012-08-02 21:59:20
Warszawa 2012
Wydawca
Kamila Dołęgowska-Narloch
Redaktor prowadzący
Janina Burek
Opracowanie redakcyjne
Mirosław Dąbrowski
Korekta
Ewelina Korostyńska
Iwona Pisiewicz
Skład i łamanie
Wojciech Prażuch
Projekt graficzny okładki
Studio Kozak
Zdjęcie wykorzystane na okładce
© iStockphoto.com/rambo182
© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2012
All rights reserved.
ISBN 978-83-264-3830-1
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. 22 535 82 00, faks 22 535 81 35
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl
Biznes w internecie.indd 4
2012-08-02 21:59:20
Spis treści
O autorach 9
1. Firmowa strona WWW – jak ją stworzyć i ile to kosztuje? 11
Czym kierować się przy wyborze domeny? 11
Jakiego hostingu potrzebuje strona firmowa? 14
Co to jest CMS? 15
Jak zaprojektować stronę internetową? 17
2. Zawartość firmowej strony internetowej 20
Co powinno znaleźć się na stronie internetowej firmy? 20
Co to jest newsletter? 24
Co to jest blog firmowy i jak go pisać? 24
3. Pomiar popularności witryny 28
Jak mierzy się oglądalność strony internetowej? 28
Co można wyczytać ze wskaźników popularności strony? 31
Jakie są źródła ruchu na stronie internetowej? 32
Dla kogo Google Analytics? 34
Dla kogo GemiusTraffic? 35
Jak korzystać z systemu statystyk Google Analytics? 36
Jak przeprowadzić badania jakościowe użytkowników? 37
4. Obecność strony internetowej w wyszukiwarce Google 40
Na czym polega marketing w wyszukiwarkach? 40
Dlaczego Google? 42
Czym jest pozycjonowanie strony internetowej? 44
Czym jest PageRank i jak pozyskiwać linki dla strony internetowej? 47
Jak zbudować stronę przyjazną wyszukiwarce? 49
Kiedy warto przeprowadzić audyt SEO witryny internetowej? 51
Jak pisać tekst, by dobrze pozycjonował się w Google? 52
Czym jest „black hat SEO”? 52
Jak wybrać firmę świadczącą usługi pozycjonowania? 53
Czy warto reklamować się w Google? 57
Biznes w internecie.indd 5
2012-08-02 21:59:21
6
SPIS TREśCI
Jak badać skuteczność działań reklamowych w Google? 60
Jak optymalizować kampanię w Google Adwords? 61
5. Promowanie się w internecie 64
Do jakich odbiorców można dotrzeć w internecie? 64
Jakie są metody promocji w sieci i które z nich wybrać? 65
Czym jest marketing szeptany? 69
Jak wykorzystać potencjał urządzeń mobilnych? 73
W jakich katalogach i wyszukiwarkach firm warto być obecnym? 75
Jak zorganizować konkurs w internecie? 76
Czy promować firmę za pomocą blogu eksperckiego? 78
Jak prowadzić internetowe centrum prasowe? 80
Czy w portalu trzeba oddzielać treści reklamowe od redakcyjnych? 85
Jak współpracować z agencją, której firma zleca promocję w internecie? 85
6. Reklamowanie się w internecie 90
Dlaczego warto reklamować się w sieci? 90
Jakie są rodzaje reklam internetowych? 92
Jakie są modele emisji reklam internetowych? 93
Jak mierzy się skuteczność reklam internetowych? 94
Jakie są formy reklamy display? 95
Jak rozesłać skuteczny mailing reklamowy? 100
Które formy reklamy internetowej są najskuteczniejsze? 104
Czy warto kupować reklamę wideo? 107
Czy warto reklamować się na zdjęciach? 109
Jak reklamować się kontekstowo w internecie? 111
Gdzie kupuje się reklamę internetową? 113
Na jakie praktyki portali internetowych powinni uważać reklamodawcy? 116
Jak rozwija się rynek reklamy internetowej? 119
7. Promocja firmy w mediach społecznościowych 122
Na czym polega siła mediów społecznościowych? 122
W jakich portalach społecznościowych warto być obecnym? 123
Jak założyć profil firmy na Facebooku i pozyskać fanów? 124
Z jakimi zagrożeniami musimy się liczyć, utrzymując konto w portalu
społecznościowym? 128
8. Sprzedaż produktów przez internet 130
Co trzeba zrobić, aby uruchomić sklep internetowy? 130
Jak zadbać o użyteczność sklepu internetowego? 133
Jakie rodzaje płatności internetowych powinien udostępniać e-sklep? 141
Jakie metody dostawy produktów powinny być dostępne w sklepie
internetowym? 142
Jak monitorować statystyki sprzedaży? 142
Biznes w internecie.indd 6
2012-08-02 21:59:21
SPIS TREśCI
7
Jak zwiększać konwersję w sklepie internetowym? 143
Jak promować sklep internetowy? 145
Jak reklamować się w porównywarkach cen? 146
Jak wykorzystać newsletter do promocji sprzedaży? 148
Czy warto sprzedawać produkty przez Allegro? 149
Co to są zakupy grupowe? 156
Jacy są klienci sklepów internetowych i co w nich kupują? 158
Jak rozwija się handel internetowy w Polsce? 160
Jakie są polskie sklepy internetowe? 161
9. Sprzedaż produktów i usług finansowych w sieci 164
Jak działa firma zajmująca się pośrednictwem finansowym on-line? 164
Na sprzedaży jakich produktów finansowych zarabia się najwięcej? 165
Jakich produktów finansowych użytkownicy najczęściej szukają za pomocą
Google? 166
Samemu czy z pośrednikiem finansowym on-line? 167
Dlaczego klienci kupują u pośredników? 171
Masz własną stronę WWW? Możesz zarabiać na e-finansach! 174
Finansowe społeczności w internecie – czy tu są pieniądze? 176
10. Badania internetu 179
Co pokazuje Megapanel PBI/Gemius? 179
Czym jest badanie Alexa.com? 184
Jakie narzędzia badawcze oferuje Google? 189
11. Działalność w internecie – kwestie prawne 193
Jak założyć firmę działającą w internecie? 193
Jakie są wymogi dotyczące ochrony danych osobowych użytkowników
witryny? 198
Jak stworzyć regulamin sklepu internetowego? 201
Zabezpiecz się! 205
Indeks 207
Biznes w internecie.indd 7
2012-08-02 21:59:21
Biznes w internecie.indd 8
2012-08-02 21:59:21
O autorach
Tomasz Bonek i Marta Smaga od lat wdrażają nowe przedsięwzięcia internetowe,
pracując przy nich od etapu koncepcyjnego, przez debiut w sieci, do sukcesów
mierzonych w milionach użytkowników portali. Od 2004 roku zatrudnieni są
w jednej z największych polskich grup internetowych – Money.pl, gdzie zajmują
się rozwojem portalu finansowego, będącego najpopularniejszym medium biz-
nesowym w kraju, jak również tworzą nowe serwisy tematyczne.
Tomasz Bonek jest na co dzień redaktorem naczelnym Money.pl. Od ośmiu lat
kieruje jedną z największych w Polsce redakcji internetowych, która wypraco-
wała podstawy profesjonalnego dziennikarstwa portalowego w naszym kraju.
Jednocześnie pełni funkcję prezesa zarządu Interaktywnie.com, internetowego
magazynu poświęconego nowym trendom w biznesie internetowym. Jest wykła-
dowcą na studiach dziennikarskich i z zakresu public relations Uniwersytetu Wro-
cławskiego. Specjalizuje się w PR-ze internetowym i dziennikarstwie portalowym.
Wśród swoich doświadczeń zawodowych ma – a dziennikarstwem zajmuje się
od 1997 roku – kierowanie działem ekonomicznym dziennika, współtworzenie
i prowadzenie autorskiego magazynu TVP, współpracę z działem ekonomicznym
„Rzeczpospolitej”, z „Newsweekiem”, „Pressem”, „Pulsem Biznesu”.
Marta Smaga jest kierownikiem ds. rozwoju w Dziale IT i Rozwoju Money.pl.
W Money.pl od kilku lat zajmuje się projektami służącymi rozwojowi portalu.
Była też odpowiedzialna za stworzenie serwisów lifestyle’owych – iWoman.pl,
MenStream.pl i Platine.pl. Na Uniwersytecie Wrocławskim i w Wyższej Szkole
Psychologii Społecznej we Wrocławiu prowadzi zajęcia m.in. z dziennikarstwa
internetowego i PR-u w internecie. Jest stałą publicystką serwisu Interaktywnie.
com. Z wykształcenia jest doktorem nauk humanistycznych.
Biznes w internecie.indd 9
2012-08-02 21:59:24
Biznes w internecie.indd 10
2012-08-02 21:59:24
1
Firmowa strona WWW
– jak ją stworzyć i ile to kosztuje?
Współczesne przedsiębiorstwo, które chce się liczyć na rynku, nie może nie
mieć strony internetowej widocznej dla wyszukiwarki Google. To za jej po-
średnictwem najwięcej potencjalnych klientów szuka informacji o produktach,
usługach, firmach.
Strona WWW to wizytówka firmy w internecie spełniająca wiele różnorod-
nych funkcji. Klienci znajdują tu informacje o ofercie, niekiedy mogą zamówić
lub kupić produkty czy też poznać opinie o nich. Dziennikarze szukają informacji
prasowych, zdjęć, kontaktu do właściwych osób. Jak więc skutecznie zaistnieć
w internecie?
Aby stworzyć stronę internetową firmy, potrzebne są:
• domena – adres URL strony, będący jednocześnie jej nazwą,
• serwer, na którym będzie zlokalizowana strona,
• projekt funkcjonalny – zakres i układ prezentowanych informacji,
•
• CMS – system zarządzania treścią strony,
•
treści, które zostaną zamieszczone na stronie.
layout – warstwa graficzna strony,
CZyM kIeROWać SIę PRZy WyBORZe DOMeny?
Domena to niepowtarzalny adres strony internetowej. Składa się z dwóch ele-
mentów – nazwy i rozszerzenia rozdzielonych kropką. Na przykład w domenie
moja-firma.pl nazwa domenowa to moja-firma, a rozszerzenie to pl. Ta sama nazwa
może występować z różnymi rozszerzeniami, na przykład domena: moja-firma.pl
będzie wskazywała na inną stronę internetową niż moja-firma.info albo moja-firma.
com. W dodatku domena mojafirma.pl to zupełnie inny adres niż moja-firma.pl.
Biznes w internecie.indd 11
2012-08-02 21:59:25
12
1. FIRMOWA STRONA WWW – JAK Ją STWORZyć I ILE TO KOSZTUJE?
Nazwa domenowa może składać się maksymalnie z 63 znaków (wyjątkiem są
domeny.biz, które mogą liczyć do 24 znaków). W zapisie stosuje się litery, cyfry
i znak „-”, który jednak nie może występować ani na początku, ani na końcu
nazwy. Wielkość liter nie ma znaczenia. W domenach z rozszerzeniem .pl można
stosować polskie znaki.
Rozszerzenia domen dzielą się na kilka typów:
• globalne – .com, .net,
• europejskie – .eu,
• krajowe – na przykład .pl (Polska), .de (Niemcy), .it (Włochy),
•
funkcjonalne – na przykład .biz (biznes), .org (organizacje), .info (strony
informacyjne), .gov (instytucje rządowe), .travel (podróże),
• krajowe funkcjonalne – na przykład .com.pl, .edu.pl,
• regionalne – na przykład .waw.pl, .wroclaw.pl, .beskidy.pl.
Dobra domena internetowa jest prosta, zrozumiała, łatwa w zapisie, za-
pamiętywalna. Domena firmowej strony internetowej powinna być tożsama
z nazwą firmy.
W Polsce najpowszechniejsze są domeny z rozszerzeniem .pl, do którego
przyzwyczaili się rodzimi użytkownicy internetu. Istnieje ryzyko, że część inter-
nautów nie zapamięta na przykład domeny firmaxyz.biz i przy kolejnej wizycie
odruchowo wpisze w przeglądarce firmaxyz.pl. Oznaczać to może, że właściciel
strony firmaxyz.biz oddaje część użytkowników (i potencjalnych klientów) konku-
rentom, jeśli ci domenę z rozszerzeniem .pl zarejestrowali na siebie. Dlatego cza-
sem warto zarejestrować kilka domen, które będą przekierowywać użytkowników
na jedną, właściwą. W praktyce oznacza to, że strona internetowa funkcjonuje
pod jednym adresem, do którego automatycznie przenoszeni są użytkownicy
wpisujący w przeglądarce któryś z dodatkowych adresów.
Rejestracja więcej niż jednej domeny internetowej jest zalecana w następu-
jących przypadkach:
• Działalność firmy ma zasięg międzynarodowy. Strona internetowa może wówczas
funkcjonować na przykład w domenie .com lub .eu, ale dodatkowo warto
zarejestrować domenę z rozszerzeniem .pl.
• Nazwa firmy zawiera polskie znaki. Jeśli na przykład firma nosi nazwę Wytwórca,
warto zarezerwować domeny wytwórca.pl oraz wytworca.pl.
• Nazwa firmy składa się z kilku wyrazów. Część internautów jest przyzwyczajo-
na, że w adresach internetowych zamiast spacji używa się dywizu. Jeśli więc
nazwa firmy brzmi na przykład Firma XXX, warto zarejestrować domenę
z nazwą pisaną łącznie: firmaxxx.pl oraz domenę z dywizem rozdzielającym
wyrazy: firma-xxx.pl.
Biznes w internecie.indd 12
2012-08-02 21:59:25
CZyM KIEROWAć SIę PRZy WyBORZE DOMENy?
13
Gdzie kupić domenę?
Rejestry domen prowadzą wyspecjalizowane instytucje. W naszym kraju jest to
NASK – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, która zawiaduje domenami
polskimi, funkcjonalnymi i regionalnymi. Z tą organizacją współpracuje szereg
firm partnerskich, które prowadzą serwisy internetowe umożliwiające osobom
fizycznym i firmom zarejestrowanie domeny.
Osoba lub firma, która zarejestruje domenę, staje się na rok jej abonentem.
Jeśli po tym okresie nie przedłuży umowy, jej prawa do domeny wygasną.
Utrzymanie domeny nie jest drogie. W pierwszym roku trzeba zapłacić około
10 zł netto. Każdy kolejny rok to wydatek od 50 do 150 zł netto. Ceny różnią
się nieznacznie, warto jednak porównać oferty, jeśli rejestrujemy kilka domen
– w drugim roku koszt ich utrzymania będzie już odczuwalny. Warto też czytać
dokładnie informacje o promocjach. Często firmy rejestrujące kuszą promocjami
„0 zł”, ale faktycznie z promocji można skorzystać jedynie wtedy, gdy kupuje się
w danym serwisie wiele usług.
Abonent może w każdej chwili dokonać transferu domeny do innego opera-
tora. Jeśli następuje to w pierwszym roku używania, to zazwyczaj trzeba zapłacić
firmie, w której domena została pierwotnie zarejestrowana, pełny abonament,
czyli tyle, ile wynosi koszt jej utrzymania w kolejnych latach.
Co zrobić, gdy domena jest zajęta?
W 2011 roku zarejestrowanych było ponad 2 mln domen z rozszerzeniem .pl.
Znalezienie wolnej, która odpowiada nazwie firmy, może być trudne. Co zro-
bić, gdy ta najbardziej pożądana jest już zajęta? Można spróbować ją odkupić.
Transakcje kupna i sprzedaży domen są dziś codziennością. Wielu ludzi kupuje
hurtowo wartościowe adresy nie po to, by prowadzić serwisy, ale po to, by po
jakimś czasie zarobić na ich odsprzedaży. Jeśli w danej domenie nie funkcjonuje
witryna internetowa, ale po jej wpisaniu w przeglądarce pojawia się informacja,
gdzie jest zarejestrowana, albo lista linków sponsorowanych, prawdopodobnie
można ją od właściciela odkupić na uzgodnionych warunkach.
Dane do kontaktu z właścicielem domeny często można znaleźć w bazie
WHOIS (Whois.net). Serwis ten udostępnia informacje o abonentach będących
firmami, a także osobami fizycznymi, o ile wyrażają na to zgodę. Pośrednictwem
w handlu domenami zajmują się też wyspecjalizowane serwisy. Jednym z takich
miejsc jest giełda domen Premium.pl. Mnóstwo domen jest też oferowanych na
aukcjach Allegro.pl.
Cenę na rynku wtórnym swobodnie uzgadniają sprzedawca i kupujący. Na ogół
jest ona pochodną potencjału domeny. Więcej trzeba zapłacić za nazwy, które są
popularnymi frazami, często wyszukiwanymi przez internautów. Droższe są też
te, w których wcześniej funkcjonowały jakieś witryny, ponieważ na ogół mają
Biznes w internecie.indd 13
2012-08-02 21:59:25
14
1. FIRMOWA STRONA WWW – JAK Ją STWORZyć I ILE TO KOSZTUJE?
one na starcie większą wartość dla Google (o tym piszemy w kolejnych rozdzia-
łach). Ceny na rynku wtórnym wahają się od kilkuset złotych do kilkuset tysięcy.
Po odkupieniu domeny należy dokonać jej cesji, czyli przepisania na kupu-
jącego i zmiany danych abonenta w bazie WHOIS. Cesję można przeprowadzić
korespondencyjnie, wysyłając do operatora wypełniony wniosek, który pobiera
się ze strony operatora, jak również dokumenty rejestrowe firmy lub kopię do-
kumentu tożsamości osoby fizycznej.
Jeśli abonent nie uiści opłaty za kolejny rok, jego prawa wygasają. Wów-
czas domena wraca do obiegu i może zostać zarejestrowana przez każdego.
Popularnym serwisem, który pomaga przechwytywać takie domeny, jest Drop-
ped.pl, który na bieżąco prowadzi monitoring domen usuwanych z rejestru
NASK. Codziennie pojawiają się informacje o kilku czy nawet kilkunastu tysią-
cach domen, których właściciele nie przedłużyli abonamentu i które można przejąć.
JakIeGO hOSTInGu POTRZeBuJe STROna FIRMOWa?
Aby uruchomić stronę internetową, potrzebny jest serwer, który będzie obsługi-
wał domenę, stronę WWW, bazę danych, system zarządzania treścią, konta e-mail.
Proste strony, a nawet niewielkie sklepy internetowe nie potrzebują własnego
serwera. W zupełności wystarcza zakup hostingu, czyli usługi polegającej na
wynajęciu serwera w wyspecjalizowanej firmie.
W przypadku prostych stron internetowych sprawdza się hosting współdzie-
lony, czyli zakup przestrzeni dyskowej na serwerze, z którego korzysta jednocze-
śnie wielu klientów. Jeśli firma chce sprzedawać produkty on-line, a tym samym
przechowywać i przetwarzać dane klientów, warto zainwestować w serwer
wirtualny VPS (ang. Virtual Private Server), czyli wynająć część serwera z własnym
systemem operacyjnym. Kupując usługę VPS, na ogół możemy podpisać umo-
wę, na mocy której firma hostingowa przejmuje obowiązki administratora bazy
danych użytkowników, jakie wynikają z ustawy o ochronie danych osobowych.
Zakup serwera dedykowanego, który obsługuje wyłącznie daną witrynę, ma sens
tylko w przypadku dużych serwisów czy sklepów internetowych.
Koszt hostingu zależy nie tylko od cennika firmy dostarczającej usługę, ale
też od parametrów serwera potrzebnego do obsługi strony. Te z kolei zależą
od spodziewanego ruchu na stronie. Zamawiając usługę serwerową, określamy
zatem zapotrzebowanie na przestrzeń dyskową, pożądaną szybkość transferu
danych oraz liczbę kont pocztowych i baz danych.
Zapotrzebowanie na usługi serwerowe pomogą oszacować osoby, które będą
wdrażały stronę, albo konsultanci firmy zajmującej się hostingiem. Na ogół nie
stanowi problemu zwiększenie parametrów serwera w trakcie obowiązywania
umowy, jeśli okazuje się na przykład, że witrynę odwiedza więcej użytkowników,
niż pierwotnie zakładano.
Biznes w internecie.indd 14
2012-08-02 21:59:25
CO TO JEST CMS?
15
Gdzie kupić usługę hostingu?
Usługi hostingowe na ogół można kupić w tym samym serwisie, w którym jest
rejestrowana domena, na przykład w home.pl. Ponadto na rynku funkcjonuje
mnóstwo firm, które specjalizują się wyłącznie w hostingu. Przed podjęciem
decyzji na pewno warto wysłać zapytanie do kilku z nich i porównać oferty.
Umowy na usługi hostingowe są podpisywane na określony czas – miesiąc,
kwartał, pół roku, rok – w zależności od oferty konkretnej firmy. Zmiana do-
stawcy wiąże się z koniecznością przeniesienia systemu obsługującego witrynę
i wszystkich baz danych na nowy serwer.
Koszt usługi serwerowej dla dynamicznej strony internetowej, na której
będą znajdować się informacje o firmie, dane kontaktowe, a także na bieżąco
aktualizowane informacje prasowe, waha się od 10 do 75 zł miesięcznie. Usługa
VPS kosztuje od kilkudziesięciu do kilkuset złotych miesięcznie.
CO TO JeST CMS?
CMS (ang. Content Management System) to system zarządzania treścią serwisu
internetowego. Służy on także do wprowadzania treści prezentowanych na
stronie WWW.
Firmowa strona WWW może być statyczna lub dynamiczna. Witryna statyczna
składa się ze strony głównej i ewentualnie kilku podstron, na których są prezen-
towane podstawowe informacje – oferta, dane firmy, kontakt. Na takiej stronie
trudno zmienić treści, każda aktualizacja wymaga ingerencji informatyka w kod
źródłowy. Strony dynamiczne są wyposażone w CMS, którego prosty interfejs
pozwala nawet laikom edytować treści już opublikowane i zamieszczać nowe.
CMS jest niezbędny wówczas, gdy firma chce podawać na stronie aktualności
lub informacje prasowe. Dzięki niemu stronę może bez problemu aktualizować
na przykład specjalista zajmujący się marketingiem, który nie dysponuje wiedzą
informatyczną.
Jaki CMS wybrać?
Duże portale internetowe tworzą własne, dedykowane CMS-y, które są dostoso-
wane do funkcjonalności portalu. Jednak w przypadku strony WWW małej firmy
raczej nie warto inwestować w takie kosztowne rozwiązania. Witrynie firmowej
można nadać pożądaną funkcjonalność za pomocą gotowych CMS-ów. Niektóre
z nich są płatne, inne całkowicie darmowe.
Do najpopularniejszych darmowych CMS-ów należą WordPress i Joomla.
Wordpress to w istocie platforma do pisania blogów, ale nic nie stoi na przeszko-
dzie, by wykorzystywać go do prowadzenia firmowej witryny. System jest prosty,
Biznes w internecie.indd 15
2012-08-02 21:59:25
16
1. FIRMOWA STRONA WWW – JAK Ją STWORZyć I ILE TO KOSZTUJE?
intuicyjny w obsłudze i bardzo popularny (ilustracja 1.1). Mnóstwo dodatków
i wtyczek obsługuje funkcje dodatkowe, na przykład pomocne w pozycjonowaniu
strony w wyszukiwarkach. Joomla jest równie popularna, ale już nieco bardziej
skomplikowana, oferuje za to szereg dodatkowych funkcji.
Źródło: http://wordpress.com/ (data pobrania: 01.07.2012)
Ilustracja 1.1. Widok formularza do wprowadzania artykułów w CMS-ie Wordpress
Skorzystanie z gotowego systemu CMS jest zdecydowanie tańsze niż przy-
gotowanie rozwiązania dedykowanego. Wdrożenie będzie trwało krócej. Użyt-
kownik witryny nie dostrzeże różnicy – CMS to wnętrze strony internetowej,
które można oblec warstwą graficzną w dowolny sposób.
Niektóre firmy zajmujące się tworzeniem stron internetowych oferują własne,
autorskie systemy CMS. Są one wykorzystywane do tworzenia witryn dla różnych
klientów, dlatego ich cena jest stosunkowo niska. Jeśli decydujemy się kupić takie
rozwiązanie, powinniśmy dokładnie rozważyć możliwości oferowanego systemu
i zastanowić się, czy będziemy chcieli w przyszłości wzbogacać stronę firmową
o nowe funkcjonalności. Możliwe, że dany CMS nie pozwoli na to, a dodanie
niestandardowych funkcji może sporo kosztować.
Wybór darmowego CMS-a – na przykład Wordpress – uniezależnia firmę od
wykonawcy strony internetowej. Na rynku jest mnóstwo specjalistów biegłych
w obsłudze popularnych systemów CMS. Gdy w przyszłości zajdzie potrzeba
modyfikacji jakichś funkcjonalności albo dodania nowych, z zadaniem bez pro-
blemu poradzi sobie inna osoba. W przypadku rozwiązań dedykowanych to już
dużo trudniejsze. Nawet jeśli otrzymamy od wykonawcy dokładną dokumentację
Biznes w internecie.indd 16
2012-08-02 21:59:26
JAK ZAPROJEKTOWAć STRONę INTERNETOWą?
17
techniczną projektu, to i tak każdy specjalista będzie potrzebował dużo czasu,
by zrozumieć działanie niestandardowego systemu.
Wybór CMS-a najlepiej jest pozostawić osobie wdrażającej stronę interne-
tową. Powinna ona otrzymać brief zawierający spis funkcjonalności strony. Jeśli
w przyszłości strona ma być rozbudowywana, warto o tym napisać i wskazać
planowany kierunek zmian – wykonawca strony także i pod tym kątem będzie
wybierał rozwiązanie CMS.
Przy wyborze hostingu warto zwrócić uwagę, jakie autoinstalatory oferuje
firma hostingowa. Dostępność tej funkcji bardzo ułatwi szybkie uruchomienie
strony z wybranym CMS-em, nawet jeśli nie posiadamy wiedzy programistycznej.
Tego typu usługi oferuje w chwili obecnej największy hoster w kraju – home.pl,
jak również mniejsze firmy.
Jak ZaPROJekTOWać STROnę InTeRneTOWą?
Zanim zostanie zaprojektowana grafika strony internetowej, należy wykonać
projekt funkcjonalny. W praktyce sprowadza się to do decyzji, jakie informacje
będą prezentowane na stronie internetowej, z jakich działów ma się ona składać,
w którym miejscu będą pojawiać się poszczególne elementy, jak będzie zorga-
nizowana nawigacja. To bardzo istotny etap tworzenia strony WWW, ponieważ
zależy od niego użyteczność serwisu (ang. usability). Innymi słowy, od tego, jak
zostanie zaprojektowana strona internetowa, zależy, czy użytkownicy wystar-
czająco łatwo znajdą istotne dla nich treści.
Jeśli zleceniodawca czuje się kompetentny w projektowaniu stron inter-
netowych, może przygotować makiety, czyli szkice, według których zostanie
zaprojektowana grafika. W innym przypadku zaprojektowanie układu strony
warto pozostawić specjalistom.
Ile kosztuje wdrożenie strony internetowej?
Wdrożenie strony internetowej może kosztować od kilkuset złotych do nawet
kilkuset tysięcy. Wszystko zależy od zakresu jej funkcjonalności, systemu CMS,
jakości grafiki, a przede wszystkim od tego, kto otrzyma zlecenie.
W wersji minimalnej witrynę firmową można uruchomić samemu. Warunkiem
jest posiadanie pewnej wiedzy o funkcjonowaniu stron internetowych, ale nie
musi to być tajemna wiedza informatyczna. Nie trzeba być programistą, żeby
samodzielnie (i bezkosztowo) zainstalować system Wordpress na serwerze – ten
bezpłatny program do pisania blogów doskonale nadaje się także do stworzenia
wizytówki firmy w internecie.
Oprócz CMS-a potrzebny jest jeszcze layout, czyli warstwa graficzna strony
internetowej. Aby zminimalizować koszty, można zainstalować jeden z darmo-
Biznes w internecie.indd 17
2012-08-02 21:59:26
18
1. FIRMOWA STRONA WWW – JAK Ją STWORZyć I ILE TO KOSZTUJE?
wych szablonów oferowanych przez gotowe systemy, w szczególności Wordpress.
Można też zdecydować się na zakup grafiki za niewielkie pieniądze.
Małe firmy i graficy pracujący na własny rachunek oferują w internecie go-
towe layouty wraz z pakietem instalacyjnym, do wyboru są tysiące layoutów.
Jednym z najpopularniejszych serwisów, gdzie wystawia się gotowe szablony
przeznaczone do sprzedaży, jest Templatemonster.com – tu szablon do Word-
pressa kosztuje około stu dolarów. Na taki layout kupujący nie ma wyłączności,
może go wdrożyć więcej osób, ale szansa, że użytkownik w internecie trafi na
inną stronę z identycznym layoutem, jest znikoma.
Jeśli zależy nam na tym, żeby layout strony firmowej był unikalny, a CMS
dostosowany do potrzeb firmy, trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu kilku tysię-
cy złotych. Wykonanie witryny można zamówić albo u wolnego strzelca, albo
w agencji interaktywnej, czyli firmie specjalizującej się w marketingu interne-
towym i tworzeniu serwisów WWW. Najtańsze firmy reklamują się produkcją
stron za tysiąc złotych. Za tę cenę nie można jednak spodziewać się bardzo
dobrej jakości.
Koszt strony będzie zawsze pochodną tego, co chcemy na niej mieć. Jeśli de-
cydujemy się na stronę statyczną lub witrynę z prostym CMS-em do wprowadzania
informacji prasowych, to jej cena nie będzie wygórowana. Koszty wzrosną przy
zaawansowanej grafice, na przykład skomplikowanych elementach we Flashu.
Drogie są też niestandardowe funkcjonalności, na przykład „wirtualny spacer”
po siedzibie firmy.
Różnice w wycenie konkretnego zamówienia mogą być ogromne. Ciągle po-
wstają nowe agencje interaktywne, w internecie ogłasza się mnóstwo grafików.
Zleceniodawcy często nie potrafią ocenić, na ile wartościowa jest dana realizacja,
a wykonawcy stron sprytnie to wykorzystują. Między innymi właśnie stąd biorą
się ogromne różnice w wycenie. Warto wysłać zapytanie ofertowe do kilku firm.
Ważne jest, aby precyzyjnie opisać w nim swoje oczekiwania.
komu zlecić wdrożenie strony WWW?
Jeśli koszt witryny jest istotnym czynnikiem, warto poszukać wykonawcy wśród
niezależnych grafików. W internecie – na Allegro lub na forach – swoje usługi
oferuje mnóstwo specjalistów. Powierzenie wykonania strony firmowej takiemu
specjaliście zazwyczaj jest tańsze, ale też wiąże się z większym ryzykiem. Agencja
interaktywna ręczy swoją marką za końcowy efekt, co jednak oznacza, że jej usługi
będą droższe. Zarówno wolni strzelcy, jak i agencje prezentują zróżnicowany
poziom. Przed podjęciem decyzji warto przeglądać ich wcześniejsze realizacje,
czytać opinie krążące w internecie, pytać znajomych.
Na co warto zwrócić uwagę, wybierając ofertę opracowania strony interneto-
wej? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że wartościowa witryna nie tylko ładnie
wygląda, ale również jest użyteczna i prosta w obsłudze. Bardzo ważne są także
Biznes w internecie.indd 18
2012-08-02 21:59:26
JAK ZAPROJEKTOWAć STRONę INTERNETOWą?
19
czynniki, które wpływają na pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania,
takie jak architektura strony, struktura linków, metatagi – i wiele innych kwestii,
o których będzie mowa w kolejnych rozdziałach. Warto zapłacić większe pieniądze
specjaliście, który potrafi zaprojektować stronę przyjazną wyszukiwarkom.
Zleceniodawca powinien przygotować dokument, w którym zostaną sprecy-
zowane jego oczekiwania. Powinny znaleźć się w nim:
• opis firmy, jej działalności, grupy docelowej, księga identyfikacji wizualnej
(jeśli firma jej nie posiada, należy załączyć logo i opisać stosowane kolory
i czcionki);
• cel i charakter serwisu – na przykład czy strona jest ukierunkowana bardziej
na sprzedaż, czy na budowanie wizerunku;
• makiety lub spis funkcjonalności, jakich ma dostarczać strona internetowa
– na przykład możliwość zamieszczania informacji prasowych, możliwość
rejestracji adresów e-mail użytkowników i wysyłania im newslettera;
• oczekiwania odnośnie do optymalizacji strony pod wyszukiwarki internetowe
(o tym więcej w kolejnych rozdziałach);
• oczekiwania odnośnie do systemu statystyk (o tym więcej w kolejnych roz-
działach).
Biznes w internecie.indd 19
2012-08-02 21:59:26
2
Zawartość firmowej strony internetowej
Witryna internetowa firmy to podstawa promocji w sieci. W najbardziej okrojonej
wersji stanowi wizytówkę firmy. W najbardziej rozbudowanej – umożliwia zakup
on-line produktów przedsiębiorstwa albo zamówienie usług.
Strona internetowa pozwala nawiązać pierwszy kontakt z firmą klientom,
dziennikarzom, partnerom handlowym i inwestorom. Jej zawartość często ma
wpływ na decyzję o zakupie produktu czy podjęciu współpracy. Jest to praktycz-
nie jedyne miejsce, w którym możemy napisać o sobie, co tylko chcemy, dlatego
trzeba dobrze je wykorzystać. Nie musi mieć graficznych fajerwerków, wystarczy,
że zawiera wszystkie niezbędne informacje, a poza tym jest schludna i czytelna.
Firma nie musi ograniczać się do jednej witryny internetowej. Przykładowo
deweloper może prowadzić stronę korporacyjną, zawierającą standardowe in-
formacje o firmie, a dodatkowo dla każdej inwestycji tworzyć osobne witryny,
na których znajdą się na przykład informacje o lokalizacji osiedla i postępach
w budowie, lista mieszkań, wizualizacje i dane kontaktowe dla klientów. Taka
strategia daje szersze możliwości promowania produktów.
CO POWInnO Znaleźć SIę na STROnIe InTeRneTOWeJ FIRMy?
Strona WWW firmy powinna zawierać kilka podstawowych elementów. Najlepiej,
aby były one wyodrębnione jako osobne zakładki w menu nawigacyjnym.
• „O nas” („O firmie”) – tu mieszczą się informacje o firmie, jej historii i profilu
działalności. Jeśli historia jest długa i istotna, można wyodrębnić zakładkę
„Historia”. Warto zaprezentować także informacje o zdobytych nagrodach,
posiadanych certyfikatach, wynikach finansowych.
• „Oferta” – informacje o oferowanych produktach i usługach. Na tej stronie
(lub w osobnej zakładce) można też opublikować cenniki.
• „Kontakt” – tu powinny znaleźć się dane adresowe, numery telefonów, faksów,
adresy e-mail, a w razie potrzeby także formularz kontaktowy. W zakładce
Biznes w internecie.indd 20
2012-08-02 21:59:26
CO POWINNO ZNALEźć SIę NA STRONIE INTERNETOWEJ FIRMy?
21
tej podaje się ponadto dane rejestrowe firmy, numer NIP i numer konta ban-
kowego. Lepiej podać dane umożliwiające kontakt z różnymi działami firmy
– na przykład marketingiem, działem zakupów – niż tylko telefon do centrali
i jeden ogólny e-mail. Dzięki temu informacje od użytkowników będą precy-
zyjniej adresowane. Jeśli firma zatrudnia osobę odpowiedzialną za kontakt
z mediami, również należy podać jej dane kontaktowe. Jeśli firma ma kilka
oddziałów, należy podać dane kontaktowe do każdego z nich.
• „Aktualności” – informacje o bieżących wydarzeniach, nowych produktach,
promocjach, zdobytych nagrodach. Ta zakładka może być rozbudowana jako
„Centrum prasowe” (o tym więcej w dalszej części).
• „Praca” – jeśli firma często prowadzi rekrutację, na stronie internetowej
powinna znajdować się zakładka, w której będą publikowane aktualne oferty
pracy.
Dodatkowo na stronie internetowej firmy mogą znaleźć się:
•
Informacje dla inwestorów. Spółki giełdowe są zobowiązane do publikowania
sprawozdań z działalności, sprawozdań finansowych i informacji dla akcjo-
nariuszy. Dane te powinny znajdować się w wydzielonym miejscu strony.
• Portfolio (lub referencje). Ta zakładka zawiera informacje o wykonanych za-
daniach. Jest to szczególnie istotne w przypadku firm usługowych, które
realizują niestandardowe zlecenia. Warto zamieścić zdjęcia i opis realizacji.
Można opublikować skany referencji wystawionych przez klientów. Jeśli
z usług przedsiębiorstwa korzystało wiele firm, można zamieścić ich logotypy
z tytułem „Z naszych usług skorzystali”.
• Nagrody, certyfikaty. Jeśli firma jest laureatem wielu nagród, prowadzi w ran-
kingach lub może się pochwalić ważnymi certyfikatami, można poświęcić
tym informacjom osobną podstronę.
• Partnerzy. Zestawienie firm stale współpracujących z danym przedsiębior-
stwem, na przykład podwykonawców.
• Promocje (lub oferty specjalne). Jeśli firma co pewien czas prowadzi akcje pro-
mocyjne, warto o nich wyczerpująco informować.
• Oddziały firmy. Jeśli firma jest duża i działa w wielu miastach, warto spisać
adresy oddziałów w osobnej zakładce. Gdy oddziałów jest kilkanaście lub
więcej, należy zamieścić wyszukiwarkę według miast. Można też umieścić
na stronie mapkę z zaznaczonymi oddziałami firmy.
• Blog firmowy. O tym więcej w dalszej części rozdziału.
Przykładem dobrze zaprojektowanych i zarządzanych stron firmowych są
witryny korporacyjne Orange (ilustracja 2.1) oraz mBanku (ilustracja 2.2). Zawie-
rają wszystkie potrzebne treści, a dodatkowo są przejrzyste i intuicyjne, łatwo
znaleźć na nich ważne informacje.
Biznes w internecie.indd 21
2012-08-02 21:59:26
Pobierz darmowy fragment (pdf)