Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00032 008472 23004076 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Program Rodzina 500 plus. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych na dzieci - ebook/pdf
Program Rodzina 500 plus. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych na dzieci - ebook/pdf
Autor: , , Liczba stron:
Wydawca: Wolters Kluwer Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-264-8712-5 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> pracy i ubezpieczeń społecznych
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj
W dniu 1 kwietnia 2016 r. weszła w życie ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, powszechnie nazywana Programem Rodzina 500 plus.

Na mocy tej ustawy każda rodzina ma prawo do świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł na drugie i kolejne dziecko, natomiast rodziny spełniające kryterium dochodowe - również na pierwsze dziecko w wieku do 18. roku życia. Ciężar zrealizowania założeń tej ustawy spoczywa na gminach. Zadanie to zostało nałożone na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który może upoważnić odpowiednie osoby do prowadzenia postępowania w sprawach z zakresu świadczenia wychowawczego.

Niniejsza publikacja ma pomóc w sprawnym przeprowadzeniu tego postępowania. Zawiera komentarze praktyczne omawiające wydanie decyzji o przyznaniu świadczenia wychowawczego, uchyleniu, zmianie oraz uznaniu za świadczenie nienależnie pobrane, a także wzory niezbędnych decyzji, w tym:
Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Adam Błaszko Żanetta Gawarkiewicz Krystyna Gąsiorek Magdalena Januszewska Anna Kawecka Dominik Kucharski Anna Sabuda Bożena Tyra BIBLIOTEKA POMOCY SPOŁECZNEJ Program Rodzina 500 plus Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych na dzieci Warszawa 2016 12 Tekst pochodzi z LEX Pomoc Społeczna Stan prawny na 1 maja 2016 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redakcja merytoryczna Izabela Baranowska Redaktor prowadzący Ewa Fonkowicz Łamanie Violet Design Wioletta Kowalska Projekt okładki i stron tytułowych Studio Kozak Ilustracja na okładce © iStockphoto.com/mstay Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na www.legalnakultura.pl POLSKA IZBA KSIĄŻKI © Copyright by Wolters Kluwer SA, 2016 ISBN: 978-83-264-8711-8 Dział Praw Autorskich 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel. 22 535 82 19 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl SPIS TREŚCI Wykaz skrótów Część I Komentarze praktyczne 1. Czym jest świadczenie wychowawcze i komu przysługuje? Rozdział I Program Rodzina 500 plus 2. Kiedy świadczenie wychowawcze nie przysługuje? Przesłanki, przy zaistnieniu których świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało 3. Przesłanki nabycia prawa do świadczenia wychowawczego 4. Postępowanie w sprawach przyznawania i wypłacania świadczenia wychowawczego Materiały źródłowe Rozdział II Program Rodzina 500 plus – wydanie decyzji o przyznaniu, uchyleniu, zmianie oraz uznaniu za świadczenie nienależnie pobrane 2. Uchylenie lub zmiana decyzji przyznającej świadczenie 1. Decyzja o przyznaniu świadczenia wychowawczego wychowawcze 3. Nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze 4. Nieustalenie i przedawnienie należności 5. Zastosowanie ulgi przez organ właściwy 11 15 16 19 20 22 27 28 28 30 32 37 38 6 Spis treści Rozdział III Finanse, księgowość i sprawozdawczość Programu 500 plus 1. Podstawa prawna wypłaty świadczeń z Programu 2. Podmioty realizujące zadania w zakresie świadczenia 500 plus wychowawczego 3. Prawo do świadczenia wychowawczego 4. Postępowanie wyjaśniające w przypadku wątpliwości przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego 5. Zmiana lub uchylenie ostatecznej decyzji administracyjnej, na mocy której strona nabyła prawo do świadczenia wychowawczego 6. Charakter decyzji o przyznaniu świadczenia i przepisy 7. Utrata dochodu a prawo do świadczenia wychowawczego prawa 8. Nieprawidłowy wniosek 9. Termin wypłaty świadczenia wychowawczego – pierwszy okres świadczeniowy 2016 r., postępowanie przy opóźnieniach wypłaty 10. Inna forma przekazania świadczenia 11. Wypłata dla osób przebywających za granicą 12. Ustalanie świadczeń nienależnie pobranych 13. Księgowania w przypadku nienależnie pobranych świadczeń 14. Odsetki i przedawnienie 15. Postępowanie w przypadku śmierci uprawnionego do świadczenia obsługi na zadanie zlecone 16. Koszty obsługi Programu 500 plus i księgowanie kosztów 17. Finansowanie świadczenia wychowawczego – dotacja 18. Księgowanie dotacji w księgach organu i urzędu gminy i miasta (według projektu) i wzory dekretacji 15. Klasyfikacja budżetowa wpływu dotacji do budżetu JST 16. Odrębny rachunek 17. Sprawozdawczość Programu 500 plus 40 40 41 43 43 44 45 45 45 46 47 47 48 50 51 52 53 54 55 55 56 57 Spis treści Część II Pytania i odpowiedzi Czy wójt może być jedynym uprawnionym do wydawania decyzji dotyczących świadczeń z Programu 500 plus? Na jakiej podstawie pracownicy ośrodka pomocy społecznej (OPS) mogą realizować zadania z ustawy wprowadzającej Program 500 plus? Czy każdy pracownik OPS musi mieć imienne upoważnienie do działania w postępowaniach dotyczących świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego? Czy za czynności związane z realizacją Programu 500 plus pracownicy OPS powinni otrzymać dodatkowe wynagrodzenie? Od kiedy toczy się postępowanie ws. przyznania świadczenia 7 63 65 67 68 70 71 73 75 76 81 83 85 wychowawczego? Czy OPS powinien żądać zaświadczenia z gminy stałego zameldowania o niezłożeniu wniosku o świadczenie wychowawcze w tamtejszym organie? Jak ustalić właściwość organu w przypadku stwierdzenia braku miejsca zamieszkania osoby składającej wniosek o świadczenie wychowawcze? Jak przy świadczeniu wychowawczym weryfikować dane wskazane we wniosku? Czy weryfikacja danych przy wniosku o świadczenie wychowawcze jest konieczna, jeżeli organ posiada kopię dowodu osobistego wnioskodawcy? Czy jeśli OPS posiada dokumentację strony złożoną przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne, to przy wniosku o świadczenia wychowawcze musi znów prosić o dokumenty? 77 Jak należy postąpić w sytuacji, gdy stroną postępowania w sprawie przyznania świadczenia wychowawczego jest kierownik ośrodka pomocy społecznej? Jak ustalić skład rodziny przy świadczeniu wychowawczym, gdy mężatka wychowuje dzieci z konkubentem? Czy żona może pominąć w składzie rodziny pracującego za granicą męża, pomimo braku rozwodu? 8 Spis treści Czy przy wniosku z Programu 500 plus, jeśli ojciec dziecka pracuje za granicą, zachodzi koordynacja? Jak ustalić właściwość organów ws. świadczenia wychowawczego, jeśli członek rodziny prowadzi działalność gospodarczą w Wielkiej Brytanii? Czy strona może złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze na drugie dziecko w trakcie rozwodu? Jak zmiana sytuacji rodzinnej strony wpływa na jej uprawnienie do świadczenia wychowawczego? Czy ulgę prorodzinną wlicza się do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego? Jak przy wniosku o świadczenie wychowawcze uwzględnić dochód z umowy zlecenia? 89 92 94 96 99 101 104 106 108 112 114 117 118 120 122 125 Czy alimenty wlicza się do dochodu na gruncie ustawy wprowadzającej Program Rodzina 500 plus? Czy wstrzymanie wypłaty zasądzonych alimentów z powodu przekroczenia kryterium dochodowego może być uznane za utratę dochodu? Czy OPS powinien uwzględnić dołączony do wniosku o świadczenie wychowawcze przetłumaczony z duńskiego dokument dotyczący alimentacji? Czy do dochodu rodziny przy świadczeniu wychowawczym należy wliczać rentę socjalną i rentę rodzinną? Czy rentę wypadkową należy wykazywać we wniosku o świadczenie wychowawcze? Jak przy wniosku z Programu 500 plus uwzględnić uzyskanie dochodu przed rokiem bazowym? Czy dodatek do zasiłku rodzinnego w okresie korzystania z urlopu wychowawczego uwzględnia się w dochodzie rodziny na gruncie u.p.p.w.d.? Jak przy wniosku o świadczenie z Programu 500 plus uwzględnić dochód z dzierżawionego gospodarstwa rolnego? Czy osoba prowadząca działalność gospodarczą i posiadająca gospodarstwo rolne może, ubiegając się o świadczenie z Programu 500 plus, odliczyć od dochodu składki KRUS? Do jakiej daty należy przyznać świadczenie wychowawcze na drugie dziecko, jeśli pierwsze kończy 18 lat? do świadczenia wychowawczego? Czy świadczenie wychowawcze jest podzielne w miesiącu, w którym jedno dziecko kończy 18 lat? Czy jeśli świadczenia rodzinne przysługują za granicą, można nabyć prawo do świadczenia wychowawczego w Polsce? Czy OPS powinien zgłaszać do GIODO zbiór danych osobowych związanych z realizacją Programu 500 plus? Jak należy wypłacać odpowiedniki świadczenia wychowawczego w pieczy zastępczej? Czy przy świadczeniu wychowawczym informacja na karcie pobytu o osiedleniu się jest równoznaczna z pozwoleniem na pracę? Czy gmina i powiat ponoszą wydatki związane z wypłatą dodatków wychowawczych i dodatków do zryczałtowanej kwoty? Czy pobieranie świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka wyklucza prawo do dodatku wychowawczego? Jak rezygnacja ze świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka wpływa na prawo do dodatku wychowawczego? Jak do dodatku do zryczałtowanej kwoty stosować odpowiednio przepisy dotyczące dodatku wychowawczego? Jak księgować wydane decyzje na pomoc państwa w zakresie wychowywania dzieci „500 plus”, które przypadają do zapłaty w 2016 r. oraz 2017 r.? 9 127 129 133 135 137 138 140 143 145 146 148 150 155 156 Spis treści Na jaki okres wydać decyzję o świadczeniu wychowawczym, jeżeli jest spełnione niższe kryterium dochodowe, a orzeczenie o niepełnosprawności wydane jest na określony czas? Jak prawidłowo wypełnić punkt 6 wniosku o ustalenie prawa Część III Wzory dokumentów Wzór upoważnienia kierownika OPS do prowadzenia postępowań w sprawach o świadczenia wychowawcze Wzór decyzji o przyznaniu świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko 10 Spis treści Wzór decyzji o przyznaniu świadczenia wychowawczego na pierwsze i kolejne dziecko Wzór decyzji o przyznaniu świadczenia wychowawczego na kolejne dziecko Wzór decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko Wzór decyzji dotyczącej odmowy świadczenia na pierwsze dziecko i przyznania świadczenia na kolejne dziecko Wzór decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na drugie dziecko Wzór decyzji zmieniającej decyzję przyznającą prawo do świadczenia wychowawczego Wzór decyzji przyznającej dodatek do zryczałtowanej kwoty placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego Wzór decyzji przyznającej dodatek wychowawczy rodzinie zastępczej/ prowadzącemu rodzinny dom dziecka 159 162 164 167 171 174 178 182 189 233 254 271 Część IV Akty prawne Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw – druk sejmowy nr 408 WYKAZ SKRÓTÓW Akty prawne k.p.a. u.f.p. u.o.c. u.o.d.o. u.o.p.r. u.o.r. – ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania admini- stracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 23) – ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) – ustawa z  dnia 12  grudnia 2013  r. o  cudzoziemcach (Dz.  U. poz. 1650) – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2135 z późn. zm.) – ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.) – ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm. ) u.p.d.o.f. – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) u.p.o.u.a. – ustawa z  dnia 7  września 2007  r. –  o  pomocy osobom upraw- nionym do alimentów (tekst jedn.: Dz.  U. z  2016  r. poz.  169 z późn. zm.) u.p.p.w.d. – ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowy- waniu dzieci (Dz. U. z 2016 r. poz. 195) u.ś.r. – ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.) u.w.r.s.p.z. – ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz.135) Wykaz skrótów 12 Inne GIODO GOPS JST OPS SKO UP – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych – gminny ośrodek pomocy społecznej – jednostka samorządu terytorialnego – ośrodek pomocy społecznej – samorządowe kolegium odwoławcze – urząd pracy Część I KOMENTARZE PRAKTYCZNE Anna Kawecka Rozdział I PROGRAM RODZINA 500 PLUS Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwana „Programem Rodzina 500 plus”, zakłada wprowa- dzenie nowego świadczenia, którego celem jest wsparcie finanso- we rodziców w zaspokajaniu potrzeb życiowych w wychowywaniu dzieci. Świadczenie skierowane jest do rodzin wychowujących dzieci do 18 roku życia. Realizacja świadczenia ma następować za pośrednictwem gmin. Ustawa w większości weszła w życie 1 kwiet- nia 2016 r., świadczenie realizowane jest od kwietnia 2016 r. Autorzy ustawy zakładają, że proponowane rozwiązanie ma zmniej- szyć obciążenia finansowe rodzin związane z wychowywaniem dzie- ci, a  tym samym zachęcać do podejmowania decyzji o  posiadaniu większej liczby dzieci. Świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko. Nadto świadczenie wychowawcze zostanie wyłączone z katalogu dochodów warunkujących prawo do świadczeń o charakterze społecznym, co oznacza, że świadczenie wychowawcze nie będzie miało wpływu na prawo do świadczeń z pomocy społecz- nej, świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, czy dodatków mieszkaniowych. 16 Część I. Komentarze praktyczne 1. Czym jest świadczenie wychowawcze i komu przysługuje? Świadczenie wychowawcze jest świadczeniem okresowym przyzna- wanym – po spełnieniu warunków ustawowych – w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko na okres od dnia 1 października do 30 wrześ- nia roku następnego. Projekt ustawy przewiduje, że od kwoty tej nie będą potrącane żadne składki, jest to kwota, jaką otrzyma uprawnio- ny do świadczenia. A Uwaga! Pierwszy okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, rozpoczyna się z  dniem wejścia w  życie ustawy, tj. 1 kwietnia 2016 r., i kończy się dnia 30 września 2017 r. 1.1. Świadczenie wychowawcze jest świadczeniem podzielnym Świadczenie wychowawcze jest świadczeniem podzielnym i za niepeł- ny miesiąc wysokość świadczenia ustala się, dzieląc kwotę świadcze- nia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w danym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w  górę. Należy zwró- cić uwagę, iż ustawodawca zakłada podzielenie kwoty świadczenia przez liczbę dni w konkretnym miesiącu (a nie przez 30), w którym będziemy wypłacać świadczenie wychowawcze w  kwocie niepełnej (przykładowo z  uwagi na ukończenie przez dziecko 18  roku życia, np. 10 dnia danego miesiąca). W konsekwencji spowoduje to, że za taką samą liczbę dni w różnej długości miesiącach będziemy wypła- cać świadczenie wychowawcze w różnej wysokości. B Przykład 1. Jeżeli świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało za 10 dni mie- siąca stycznia, wówczas kwotę 500 zł podzielimy przez 31 dni i po- mnożymy przez 10 dni, otrzymując kwotę (500 : 31) × 10 = 161,29 zł, co po zaokrągleniu do 10 groszy w górę daje kwotę 161,30 zł. Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 17 2. Jeżeli świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało za 10 dni mie- siąca kwietnia, wówczas kwotę 500 zł podzielimy przez 30 dni i po- mnożymy przez 10 dni, otrzymując kwotę (500 : 30) × 10 = 166,66 zł, co po zaokrągleniu do 10 groszy w górę daje kwotę 166,70 zł. 1.2. Świadczenie dla pierwszego dziecka po spełnieniu kryterium dochodowego Ustawa zakłada, że świadczenie wychowawcze, w sytuacji ubiegania się o nie przez osoby uprawnione posiadające jedno dziecko, uzależ- nione będzie od spełnienia kryterium dochodowego, które wyno- si 800 zł miesięcznie na osobę w rodzinie, a w sytuacji gdy w skład rodziny wchodziło będzie dziecko niepełnosprawne – 1200 zł mie- sięcznie na osobę w rodzinie. Należy mieć na względzie, że sposób obliczania dochodu został wskazany w omawianej ustawie, gdzie zde- finiowano również pojęcie utraty i uzyskania dochodu. A Uwaga! Przez pierwsze dziecko rozumieć należy jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 roku życia, a w przy- padku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i  roku, będących najstarszymi dziećmi w rodzinie w wieku do ukończenia 18 roku życia, pierwsze dziecko oznacza jedno z tych dzieci wskazane przez matkę, ojca, opiekuna faktycznego lub opiekuna prawnego. 1.3. Podmioty uprawnione do świadczenia wychowawczego Do kręgu podmiotów uprawnionych do świadczenia wychowaw- czego ustawodawca zalicza: matkę dziecka, ojca dziecka, opiekuna prawnego dziecka lub opiekuna faktycznego dziecka (czyli osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z  wnioskiem do sądu rodzinnego o  przysposobienie dziecka). Świadczenie wy- chowawcze można będzie przyznać obywatelom RP lub cudzoziem- com, jeżeli na podstawie przepisów wspólnotowych oraz umów 18 Część I. Komentarze praktyczne międzynarodowych przyznane zostały im analogiczne do posiada- nych przez obywateli prawa w zakresie świadczeń społecznych, pod warunkiem, że zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w którym mają otrzymywać świadczenie wychowawcze, chyba że co innego stanowią przepisy o koordynacji systemów zabez- pieczenia społecznego bądź umowy międzynarodowe. 1.4. Świadczenie dla opiekuna faktycznie sprawującego opiekę nad dzieckiem Z uwagi na okoliczność, że świadczenie wychowawcze przyznawane jest na wniosek, celem wyeliminowania sytuacji pobierania przed- miotowego świadczenia przez oboje rodziców, ustawodawca zakłada, że w przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych dzie- cka lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowaw- czego, świadczenie to wypłacane będzie temu z rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, który fak- tycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłacane będzie temu, kto pierwszy złoży wniosek. Z kolei jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie do- mowym z obojgiem rodziców, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu z rodziców, pod którego opieką znajduje się dziecko. Zwrócić należy uwagę, że w tym zakresie ustawodawca przyjął rozwiązanie analogiczne, jak w ustawie o świadczeniach rodzinnych. W przypadku gdy po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świad- czenia wychowawczego przez rodzica, opiekuna prawnego dziecka lub opiekuna faktycznego dziecka drugi rodzic, opiekun prawny dzie- cka lub opiekun faktyczny dziecka złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, organ właściwy ustala, kto sprawuje opiekę, i w tym celu może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o prze- prowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, celem ustalenia, kto sprawuje opiekę nad dzieckiem. Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 19 2. Kiedy świadczenie wychowawcze nie przysługuje? Przesłanki, przy zaistnieniu których świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało Ustawa definiuje przesłanki, przy zaistnieniu których świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało. I  tak, świadczenie wycho- wawcze nie przysługuje w sytuacji, gdy dziecko pozostaje w związku małżeńskim, z założenia bowiem tworzy wówczas odrębną komór- kę społeczną utrzymującą się z  własnych dochodów, a  w  sytuacji posiadania potomstwa może ubiegać się o świadczenie wychowaw- cze na własne dziecko. Analogicznie świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało, gdy pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko. W dalszej ko- lejności wskazuje się, że świadczenie wychowawcze nie przysługuje w przypadku gdy dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewnia- jącej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej. W sytuacji bo- wiem, gdy dziecko zostanie umieszczone w pieczy zastępczej czy też instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (tj. w domu pomo- cy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub innej szkole, jeżeli instytucje te zapew- niają nieodpłatnie pełne utrzymanie), jego potrzeby bytowe, zdro- wotne, edukacyjne itp. zaspakajane są w  ramach pieczy zastępczej sprawowanej albo w formie rodzinnej, albo w formie instytucjonal- nej. Ustawodawca słusznie założył, że w sytuacji gdy dziecko zostanie „odebrane” rodzicom lub osobie, która jest opiekunem faktycznym, czy też jest opiekunem prawnym, wówczas odpadną podstawy do pobierania przez tę grupę podmiotów uprawnionych świadczenia wychowawczego, które z założenia ma stanowić finansowe wsparcie osób wychowujących dzieci. Konsekwentnie jak przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzin- nych ustawodawca zastrzegł, że w  sytuacji gdy członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym cha- rakterze do świadczenia wychowawczego, wówczas świadczenie 20 Część I. Komentarze praktyczne wychowawcze przyznawane na gruncie omawianej ustawy nie przy- sługuje, chyba że przepisy o  koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o  zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. 3. Przesłanki nabycia prawa do świadczenia wychowawczego Ustawodawca wprowadza zasadę, w  myśl której świadczenie wy- chowawcze przysługuje każdemu z  podmiotów uprawnionych do świadczenia na drugie i kolejne dziecko, do czasu ukończenia przez nie 18 roku życia. 3.1. Pierwsze dziecko W odniesieniu do pierwszego dziecka lub rodziny posiadającej tyl- ko jedno dziecko świadczenie wychowawcze może zostać przyznane pod warunkiem spełnienia przez rodzinę (podmiot ubiegający się o świadczenie wychowawcze) kryterium dochodowego, tj. odpowied- nio 800 zł i 1200 zł miesięcznie na osobę w rodzinie. Sposób liczenia dochodu ściśle określony jest w przepisach ustawy. Co istotne, ustawa zakłada, że pierwszym dzieckiem jest jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku ży- cia. W  przypadku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i roku, będących najstarszymi dziećmi w rodzinie w wieku do ukoń- czenia 18 roku życia, pierwsze dziecko oznacza jedno z tych dzieci wskazane przez osobę uprawnioną do świadczenia wychowawczego. W konsekwencji oznacza to, że będą zdarzać się takie stany faktycz- ne, w których liczba dzieci, na które przyznawane jest uprawnienie do świadczenia wychowawczego w danej rodzinie, ulegnie zmniejsze- niu. Przykładowo w sytuacji śmierci jednego z dzieci bądź osiągnięcia pełnoletniości przez jedno z dzieci, rodzice stracą prawo do pobie- rania tego świadczenia wobec drugiego dziecka, chyba że spełnione zostanie kryterium dochodowe. Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 21 3.2. Skład rodziny Jednocześnie w celu ustalenia obiektywnej sytuacji dochodowej ro- dziny ustawa zakłada, że w skład rodziny wlicza się również pozo- stające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25 rok życia legitymujące się orzecze- niem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub spe- cjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Nie wlicza się do składu rodziny dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a  także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko. W  odniesieniu do dzieci pozostających pod opieką opie- kuna prawnego dzieci tych nie zalicza się do członków rodziny, a  ustalając dochód uprawniający do świadczenia wychowawczego brać się będzie pod uwagę tylko dochód tego dziecka. Nadto, gdy któryś z  członków rodziny przebywa w  instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej, ustalając dochód w  przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji. Przykład W sytuacji rodziny posiadającej troje dzieci, z czego dwoje jest w wieku pomiędzy 18 a 25 rokiem życia, natomiast trzecie dziecko jest w wieku poniżej 18 lat, rodzice będą uprawnieni do świadczenia wychowaw- czego pod warunkiem, że spełnią kryterium dochodowe określone w ustawie. Należy jednak pamiętać, że ustalając dochód rodziny, bę- dziemy wliczali wszystkie dzieci, są one bowiem poniżej 25 roku życia (przy jednoczesnym braku niepełnosprawności dzieci). B 22 Część I. Komentarze praktyczne 4. Postępowanie w sprawach przyznawania i wypłacania świadczenia wychowawczego 4.1. Organy właściwe w sprawie świadczenia wychowawczego Projektowana ustawa zakłada, że organem właściwym w  spra- wach świadczenia wychowawczego jest wójt, burmistrz, prezy- dent miasta, którego właściwość ustala się ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się lub otrzymującej świadczenie wychowawcze. Należy podkreślić, iż ustawodawca posługuje się pojęciem miejsca zamieszkania, a  nie zameldowania, a  definicja miejsca zamieszkania uregulowana jest w  przepisach kodeksu cywilnego. Przez miejsce zamieszkania należy rozumieć miejsco- wość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Przy ocenie, czy dane miejsce jest miejscem zamieszkania danej osoby, istotny jest zarówno fakt fizycznego przebywania w danej miejscowości, jak i wola (chęć) przebywania w niej. Przyjmuje się, że miejsce zamieszkania to miejsce, które jest ośrodkiem życia co- dziennego osoby fizycznej, w którym skoncentrowane są jej plany życiowe. Tak więc fakt braku zameldowania danej osoby na terenie właści- wości miejscowej danego organu nie może przesądzać o niepodej- mowaniu stosownych działań przez ten organ, jeżeli złożony został do niego wniosek. B Przykład W sytuacji gdy wnioskodawca zameldowany jest w  Koszalinie, a zamieszkuje w Nowym Targu i składa wniosek o przyznanie mu świadczenia wychowawczego, organem właściwym w sprawie reali- zacji tego świadczenia jest organ z siedzibą w Nowym Targu. W przypadku realizowania świadczenia wychowawczego w związ- ku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego, organem właściwym będzie marszałek województwa i wówczas on wydawał będzie decyzje w sprawach dotyczących świadczenia wychowawcze- go, a wypłacać przedmiotowe świadczenie będzie gmina. Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 23 Analogicznie jak w  ustawie o  świadczeniach rodzinnych, usta- wodawca zakłada możliwość delegowania przez organ właściwy na rzecz swojego zastępcy, pracownika urzędu, kierownika jed- nostki pomocy społecznej bądź też innej jednostki organizacyj- nej gminy prowadzenia postępowań w  sprawie nabycia prawa do świadczenia wychowawczego, w  tym wydawania decyzji administracyjnych. Niemniej jednak, celem zagwarantowania prawidłowości i płynno- ści pracy w ośrodkach pomocy społecznej, w sytuacji gdy zadania z zakresu omawianego świadczenia realizowane są w ośrodku po- mocy społecznej, nie może dojść do nieprawidłowości w realizacji zadań ośrodków pomocy społecznej, jak również naruszenia norm pracy pracowników socjalnych. Zakłada się utworzenie wyspecjali- zowanych komórek do spraw świadczenia wychowawczego w struk- turach urzędów bądź też przekazanie zadań do realizacji komórkom właściwym w sprawach świadczeń rodzinnych. Upoważnienie do prowadzenia spraw z zakresu świadczenia wycho- wawczego powinno nastąpić w formie pisemnej. 4.2. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego Postępowanie w sprawach ustalenia prawa do świadczenia wycho- wawczego – o czym była mowa powyżej – jest postępowaniem na wniosek, co oznacza, że organ właściwy nie może wszcząć i prowa- dzić tego postępowania z  urzędu. Złożenie wniosku stanowi wa- runek sine qua non wszczęcia postępowania o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, przyznania tego świadczenia w  for- mie decyzji administracyjnej i podjęcia jego wypłaty. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w zało- żeniu ma być uproszczony i powinien zawierać dane: a) osoby występującej o  przyznanie świadczenia wychowaw- czego, w tym: imię, nazwisko, adres miejsca zamieszkania, datę 24 Część I. Komentarze praktyczne urodzenia, stan cywilny, numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL numer dokumentu potwierdzającego tożsamość; b) dzieci pozostających na utrzymaniu osoby, o  której mowa w ust. 1, w tym: imię, nazwisko, datę urodzenia, stan cywilny, numer PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL numer dokumentu potwierdzającego tożsamość. Wniosek i wymagane załączniki osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze będzie mogła złożyć zarówno tradycyjnie w  formie papierowej, jak i  za pośrednictwem Internetu (za pomocą systemu teleinformatycznego). Dokumenty składane przez osoby ubiegające się o świadczenia wy- chowawcze jako załączniki do wniosku będą mogły zostać uwie- rzytelnione za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego oraz profilu zaufanego ePUAP (Elektroniczna Platforma Usług Adminis- tracji Publicznej). Wniosek i załączniki do wniosku składane za pomocą systemu telein- formatycznego powinny być opatrzone: 1) bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo 2) podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Profil Zaufany ePUAP to darmowy, mobilny podpis elektroniczny do kontaktu z administracją. A Uwaga! Warunkiem złożenia wniosku oraz wymaganych załączników do wniosku za pośrednictwem Internetu jest albo dysponowanie przez osobę ubiegającą się o świadczenie wychowawcze bezpiecz- nym podpisem elektronicznym, albo posiadanie przez nią profilu zaufanego ePUAP (szczegóły tworzenia profilu zaufanego na stro- nie http://epuap.gov.pl/wps/portal). Nadto ustawa zakłada możliwość złożenia wniosku za pośredni- ctwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez Zakład Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 25 Ubezpieczeń Społecznych, a także banków krajowych świadczących usługi drogą elektroniczną spełniających wymogi określone w infor- macji zamieszczonej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego jest sfor- malizowany, stąd wzór wniosku oraz oświadczeń, jakie mają być zło- żone do wniosku, określone są w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra rodziny pracy i polityki społecznej. Z uwagi na okoliczność, że świadczenie wychowawcze jest świad- czeniem przyznawanym co do zasady na okres 12 miesięcy, od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku, wniosek o to świadczenie będzie trzeba składać co roku, z tym że wnioski będą przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku. Z uwagi na fakt, że świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko ma być uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego, osoba ubiegająca się o przedmiotowe świadczenie co roku będzie zobowią- zana potwierdzać fakt spełniania tego kryterium. W przypadku drugiego i kolejnych dzieci kryterium dochodowe nie będzie obowiązywało, stąd brak będzie konieczności dokumentowa- nia dochodu, a pieniądze będą wypłacane do momentu ukończenia przez dziecko 18 lat. 4.3. Od kiedy przyznawane jest świadczenie wychowawcze Co do zasady świadczenie wychowawcze przyznawane jest począwszy od miesiąca wpłynięcia wniosku z prawidłowo wypełnionymi doku- mentami do końca okresu, tj. do dnia 30 września, przy czym w przy- padku, gdy w rodzinie ubiegającej się o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego występuje niepełnosprawność, wówczas w  sytuacji gdy w  okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia 26 Część I. Komentarze praktyczne o  niepełnosprawności lub orzeczenia o  stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o  ustalenie prawa do świadczenia wycho- wawczego uzależnionego od niepełnosprawności, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepeł- nosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Przedstawione rozwią- zanie zawarte w ustawie jest rozwiązaniem analogicznym do zasady funkcjonującej na gruncie ustawy o świadczeniach rodzinnych. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze złoży nieprawidłowo wypełniony wniosek, wówczas organ realizu- jący świadczenie wychowawcze wezwie tę osobę do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni, pod rygorem pozostawie- nia wniosku bez rozpatrzenia. Z kolei w sytuacji gdy do wniosku nie zostaną dołączone wymagane przepisami prawa dokumenty organ realizujący świadczenie wychowawcze wezwie osobę do uzupełnienia brakujących dokumentów w terminie nie krótszym niż 14 dni i nie dłuższym niż 30 dni, również pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. W sytuacji gdy brakujący dokument wnioskodawca musi uzyskać od innej instytucji, która nie wydała go mimo ustawo- wego terminu do jego wydania, wnioskowane świadczenie wycho- wawcze przyznawane jest począwszy od miesiąca, w którym złożony został wniosek. Co istotne, ustawa zakłada również, że w przypadku gdy po złoże- niu wniosku organ realizujący świadczenia wychowawcze poweźmie wątpliwości co do okoliczności sprawowania opieki nad dzieckiem, może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnio- skiem o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, celem ustalenia powyższych okoliczności. Uniemożliwienie przeprowadzenia wywia- du przez osobę ubiegającą się o świadczenie wychowawcze może sta- nowić podstawę do wydania przez organ właściwy decyzji odmownej. Zakłada się, że świadczenie wychowawcze będzie wypłacane w spo- sób dogodny dla osób uprawnionych, głównie przelewem na wska- zany rachunek bankowy lub przekazem pocztowym, nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za który przyznane zostało świadczenie wychowawcze. Rozdział I. Program Rodzina 500 plus 27 Materiały źródłowe Ustawa z  dnia 11  lutego 2016  r. o  pomocy państwa w  wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r. poz. 195) Projekt ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o pomocy Państwa w wychowywaniu dzieci wraz z uzasadnieniem Informacje MRPiPS Anna Kawecka Rozdział II PROGRAM RODZINA 500 PLUS – WYDANIE DECYZJI O PRZYZNANIU, UCHYLENIU, ZMIANIE ORAZ UZNANIU ZA ŚWIADCZENIE NIENALEŻNIE POBRANE Ustawa z  dnia 11  lutego 2016  r. o  pomocy państwa w  wychowy- waniu dzieci w zakresie regulacji związanej z konstrukcją decyzji w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, uchy- lenia oraz zmiany ostatecznej decyzji administracyjnej, na mocy której strona nabyła prawo, zawiera rozwiązania analogiczne do funkcjonujących w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Również definicja nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego, tryb jego dochodzenia oraz możliwość zastosowania ulgi lub dokonanie potrącenia z bieżąco wypłacanych świadczeń jest zaczerpnięta z tej ustawy. Poniżej omówione zostaną poszczególne regulacje praw- ne i założenia ich funkcjonowania w praktyce działania organów właściwych w sprawie realizacji świadczenia wychowawczego. 1. Decyzja o przyznaniu świadczenia wychowawczego Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowaw- czego wszczyna się na wniosek strony złożony w organie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o dane świadcze- nie, który to wniosek inicjuje postępowanie administracyjne w sprawie.
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Program Rodzina 500 plus. Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń pieniężnych na dzieci
Autor: , ,
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: