Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00016 023117 23459039 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz - ebook/pdf
Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz - ebook/pdf
Autor: Liczba stron: 899
Wydawca: Wolters Kluwer Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-264-4708-2 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> prawo i podatki >> międzynarodowe
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Prezentowana książka jest jedynym na rynku kompleksowym komentarzem do wszystkich dyrektyw unijnych w dziedzinie zamówień publicznych. Ma na celu przybliżenie regulacji prawa unijnego oraz bogatego dorobku orzeczniczego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tym zakresie.

W publikacji o mówione zostały:


Adresaci:
 Książka jest adresowana do osób zajmujących się zamówieniami publicznymi w praktyce oraz do osób zainteresowanych poszerzeniem swojej wiedzy w zakresie obowiązków i uprawnień nakładanych na zamawiających oraz uczestników postępowań przetargowych bezpośrednio przez prawo unijne.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień  publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. Urz. UE L z 2004 r. Nr 134, s. 114; zm.: Dz. Urz. UE L z 2004 r. Nr 326, s. 17; z 2005 r. Nr 257, s. 127, Nr 323, s. 55, Nr 333, s. 28; z 2006 r. Nr 363, s. 107; z 2007 r. Nr 317, s. 34; z 2008 r. Nr 74, s. 1, Nr 349, s. 1; z 2009 r. Nr 188, s. 14, Nr 216, s. 76, Nr 314, s. 64; z 2011 r. Nr 319, s. 43) PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczegól- ności jego art. 47 ust. 2 oraz art. 55 i 95, uwzględniając wniosek Komisji1, uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego2, uwzględniając opinię Komitetu Regionów3, stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu4 w świetle wspól- nego projektu przyjętego przez Komitet Pojednawczy w dniu 9 grudnia 2003 r., 1 Dz. Urz. WE C 29 E z 30.1.2001, s. 11 oraz Dz. Urz. WE C 203 E z 27.8.2002, s. 210. 2 Dz. Urz. WE C 193 z 10.7.2001, s. 7. 3 Dz. Urz. WE C 144 z 16.5.2001, s. 23. 4 Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 17 stycznia 2002 r. (Dz. Urz. WE C 271 E z 7.11.2002, s. 176), wspólne stanowisko Rady z dnia 20 marca 2003 r. (Dz. Urz. WE C 147 E z 24.6.2003, s. 1) oraz stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 2 lipca 2003 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym). Rezolucja prawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 29 stycznia 2004 r. i decyzja Rady z dnia 2 lutego 2004 r. 27 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE a także mając na uwadze, co następuje: (1) Z uwagi na wprowadzanie kolejnych zmian do dyrektyw Rady: 92/50/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. odnoszącej się do koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na usługi5, 93/36/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. koordynującej procedury udzielania zamó- wień publicznych na dostawy6 oraz 93/37/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówień pub- licznych na roboty budowlane7, które są niezbędne do spełnienia po- stulatów uproszczenia i unowocześnienia, zgłaszanych zarówno przez instytucje zamawiające, jak i wykonawców w odpowiedzi na Zieloną Księgę przyjętą przez Komisję dnia 27 listopada 1996 r., dyrektywy powinny zostać zmodyfikowane w celu zapewnienia ich przejrzysto- ści. Niniejsza dyrektywa oparta jest na orzecznictwie Trybunału Spra- wiedliwości, w szczególności na orzecznictwie dotyczącym kryteriów udzielania zamówień, wyjaśniającym możliwości zaspokajania przez instytucje zamawiające potrzeb zainteresowanych odbiorców publicz- nych, w tym w zakresie aspektów ochrony środowiska lub aspektów społecznych, pod warunkiem, że kryteria takie są związane z przed- miotem zamówienia, nie przyznają instytucji zamawiającej nieogra- niczonej swobody wyboru, są wyraźnie określone i zgodne z funda- mentalnymi zasadami, o których mowa w motywie 2. (2) Udzielanie zamówień, na które w Państwach Członkowskich za- warte zostały umowy w imieniu państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów prawa publicznego, podle- ga poszanowaniu zasad Traktatu, a w szczególności zasady swobo- dy przepływu towarów, swobody przesiębiorczości oraz swobody świadczenia usług, a także zasad, które się z nich wywodzą, takich jak: zasada równego traktowania, zasada niedyskryminacji, zasa- da wzajemnej uznawalności, zasada proporcjonalności oraz zasada przejrzystości. Niemniej jednak w przypadku zamówień publicz- nych powyżej pewnej wartości wskazane jest opracowanie wspól- notowych przepisów koordynujących krajowe procedury udziela- nia takich zamówień, które będą oparte na tych zasadach w sposób umożliwiający ich skuteczne wdrożenie oraz zapewniający otwar- 5 Dz. Urz. WE L 209 z 24.7.1992, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/78/WE (Dz. Urz. WE L 285 z 29.10.2001, s. 1). 6 Dz. Urz. WE L 199 z 9.8.1993, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/78/WE. 7 Dz. Urz. WE L 199 z 9.8.1993, s. 54. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/78/WE. 28 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła cie zamówień publicznych na konkurencję. Wspomniane przepisy służące koordynacji powinny być zatem interpretowane zgodnie z wymienionymi powyżej regułami i zasadami oraz innymi regu- łami Traktatu. (3) Przepisy koordynujące powinny tak dalece jak to możliwe uwzględ- niać obecne procedury i praktyki każdego z Państw Członkowskich. (4) Państwa Członkowskie powinny zapewnić, aby udział podmiotu prawa publicznego jako oferenta w procedurze udzielania zamó- wienia publicznego nie powodował zakłócenia konkurencji w sto- sunku do oferentów prywatnych. (5) Zgodnie z art. 6 Traktatu wymogi ochrony środowiska powinny być włączane w określanie i wdrażanie wspólnotowych polityk i dzia- łań, o których mowa w art. 3 Traktatu, w szczególności w celu pro- mowania zrównoważonego rozwoju. Niniejsza dyrektywa wyjaś- nia zatem, w jaki sposób instytucje zamawiające mogą przyczynić się do ochrony środowiska oraz promowania zrównoważonego roz- woju, zapewniając jednocześnie możliwość uzyskania zamówień o najkorzystniejszej relacji jakości do ceny. (6) Żaden z przepisów niniejszej dyrektywy nie powinien stanowić przeszkody dla wprowadzenia lub zastosowania środków niezbęd- nych dla ochrony porządku publicznego i moralności publicznej, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego, zdrowia ludzi i zwierząt, lub też ochrony roślin, w szczególności z punktu widzenia zrównoważo- nego rozwoju, pod warunkiem że środki te są zgodne z Traktatem. (7) Decyzją Rady 94/800/WE z dnia 22 grudnia 1994 r. dotyczącą zawar- cia w imieniu Wspólnoty Europejskiej, w dziedzinach wchodzących w zakres jej kompetencji, Porozumień będących wynikiem nego- cjacji wielostronnych w ramach Rundy Urugwajskiej (1986–1994)8, zatwierdzono w szczególności Porozumienie w sprawie zamówień rządowych w ramach Światowej Organizacji Handlu, zwane dalej „Porozumieniem”, którego celem jest ustanowienie wielostronnych ram zrównoważonych praw i obowiązków w zakresie zamówień publicznych w celu osiagniecia liberalizacji i rozwoju światowego handlu. Z uwagi na międzynarodowe prawa i zobowiązania Wspólnoty wy- nikające z przyjęcia Porozumienia, rozwiązania stosowane wobec 8 Dz. Urz. WE L 336 z 23.12.1994, s. 1. 29 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE oferentów i produktów z krajów trzecich sygnatariuszy Porozumie- nia są zdefiniowane w tym Porozumieniu. Porozumienie to nie ma skutku bezpośredniego. Instytucje zamawiające objęte Porozumie- niem, przestrzegające przepisów niniejszej dyrektywy i stosujące je wobec wykonawców z krajów trzecich sygnatariszy Porozumie- nia, powinny zatem postępować w sposób zgodny z postanowienia- mi Porozumienia. Wskazane jest także, aby przepisy koordynujące zagwarantowały wykonawcom Wspólnoty warunki udziału w za- mówieniach publicznych równie korzystne jak warunki przyzna- ne wykonawcom z krajów trzecich sygnatariuszy Porozumienia. (8) Przed rozpoczęciem procedury udzielania zamówienia instytucje zamawiające mogą, przy wykorzystaniu dialogu technicznego, po- szukiwać lub korzystać z doradztwa, które może znaleźć zastosowa- nie w trakcie przygotowywania specyfikacji, pod warunkiem jed- nak, że takie doradztwo nie spowoduje ograniczenia konkurencji. (9) Z uwagi na różnorodność zamówień na roboty budowlane, instytu- cje zamawiające powinny mieć możliwość oddzielnego lub łączne- go udzielania zamówień na zaprojektowanie oraz wykonanie robót budowlanych. Nie jest zamierzeniem niniejszej dyrektywy przesą- dzenie o łącznym lub oddzielnym udzielaniu zamówień. Decyzja o udzieleniu zamówień oddzielnie lub łącznie musi zostać podję- ta w oparciu o kryteria jakościowe i ekonomiczne, które mogą być określone przez prawo krajowe. (10) Zamówienie uważane jest za zamówienie publiczne na roboty bu- dowlane jedynie wówczas, gdy jego przedmiot obejmuje jedno- znacznie wykonanie czynności wymienionych w załączniku I, na- wet jeśli zamówienie obejmuje również świadczenie innych usług niezbędnych do wykonania tych czynności. Zamówienia publiczne na usługi, zwłaszcza w zakresie usług zarządzania mieniem, mogą, w pewnych okolicznościach, obejmować roboty budowlane. Jed- nakże, o ile roboty takie mają charakter doadatkowy w stosunku do głównego przedmiotu zamówienia oraz stanowią jego ewentu- alną konsekwencję lub uzupełnienie, fakt włączenia takich robót w zakres zamówienia nie uzasadnia zakwalifikowania zamówienia jako zamówienia na roboty budowlane. (11) Należy sformułować wspólnotową definicję umów ramowych, wraz z przepisami szczególnymi dotyczącymi umów ramowych zawieranych w związku z zamówieniami wchodzącymi w zakres 30 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła niniejszej dyrektywy. Na mocy tych przepisów w przypadku, gdy instytucja zamawiająca zawiera, zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy, umowę ramową odnoszącą się, w szczególności, do ogłoszeń, terminów i warunków składania ofert, może ona udzie- lić zamówienia na podstawie takiej umowy ramowej w okresie jej obowiązywania, stosując warunki określone w umowie ramowej lub – jeśli nie wszystkie warunki zostały z góry ustalone w umowie ramowej – poprzez ponowne otwarcie zamówienia na konkurencję pomiędzy stronami umowy ramowej w odniesieniu do tych warun- ków. Ponowne otwarcie zamówienia na konkurencję powinno od- być się w sposób zgodny z określonymi przepisami, których celem jest zagwarantowanie poszanowania zasad ogólnych, w szczegól- ności zasady równego traktowania. Z tych samych przyczyn okres obowiązywania umów ramowych powinien być ograniczony i nie powinien przekroczyć czterech lat, z wyjątkiem przypadków na- leżycie uzasadnionych przez instytucje zamawiające. (12) Nieustannie rozwijane są pewne nowe elektroniczne techniki do- konywania zakupów. Techniki takie pomagają w zwiększaniu kon- kurencji oraz usprawnianiu dokonywania zakupów publicznych, szczególnie pod względem oszczędności czasu i środków pienięż- nych, które możliwe są dzięki ich zastsowaniu. Instytucje zama- wiające mogą korzystać z elektronicznych technik dokonywania zakupów, pod warunkiem, że ich wykorzystanie zastosowanie bę- dzie zgodne z regułami niniejszej dyrektywy oraz zasadami równe- go traktowania, niedyskryminacji i przejrzystości. W tym zakresie oferta złożona przez oferenta, w szczególności w przypadku po- nownego otwarcia zamówienia na konkurencję w ramach umowy ramowej lub w przypadku korzystania z dynamicznego systemu zakupów, może przyjąć postać elektronicznego katalogu danego oferenta, jeżeli korzysta on ze środków komunikacji wybranych przez instytucję zamawiającą zgodnie z art. 42. (13) Z uwagi na szybki rozwój elektronicznych systemów zakupów, należy obecnie wprowadzić odpowiednie reguły, które umożliwią instytucjom zamawiającym pełne wykorzystanie możliwości stwa- rzanych przez te systemy. W tym kontekście niezbędne jest zdefi- niowanie w pełni elektronicznego, dynamicznego systemu zaku- pów dla zakupów bieżącego użytku, oraz określenie szczególnych reguł tworzenia i funkcjonowania takiego systemu w celu zapew- 31 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE nienia równego traktowania każdego wykonawcy, który chciałby wziąć w nim udział. Każdy wykonawca, który złoży ofertę orien- tacyjną, zgodnie ze specyfikacją oraz spełni kryteria kwalifikacji powinien mieć możliwość przystąpienia do takiego systemu. Taka technika zakupów umożliwia instytucji zamawiającej, poprzez stworzenie wykazu zakwalifikowanych oferentów oraz umożli- wienie udziału nowym oferentom, uzyskanie szczególnie szero- kiego wachlarza ofert dzięki dostępnym udogodnieniom elektro- nicznym, a poprzez to zapewnienie optymalnego wykorzystania środków publicznych dzięki szerokiej konkurencji. (14) Ponieważ wykorzystanie techniki aukcji elektronicznych będzie prawdopodobnie rosło, należy opracować wspólnotową defini- cję takich aukcji, a także rządzące nimi szczególne reguły, aby za- pewnić pełną zgodność ich funkcjonowania z zasadami równego traktowania, niedyskryminacji i przejrzystości. W tym celu należy wprowadzić przepisy stanowiące, że takie aukcje elektroniczne stosowane będą wyłącznie w odniesieniu do zamówień na roboty budowlane, dostawy lub usługi, w przypadku których możliwe jest precyzyjne określenie specyfikacji. Może to dotyczyć w szczegól- ności powtarzającach się zamówień na dostawy, roboty budowlane i usługi. W tym samym celu musi także istnieć możliwość stworze- nia odpowiedniego rankingu oferentów na dowolnym etapie aukcji elektronicznej. Korzystanie z aukcji elektronicznych umożliwia in- stytucjom zamawiającym zaproszenie oferentów do przedstawienia nowych, obniżonych cen oraz – w przypadku udzielania zamówie- nia na podstawie kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicz- nie – także zaproszenie do ulepszenia innych niż cena elementów ofert. W celu zagwarantowania zgodności z zasadą przejrzystości, przedmiotem aukcji elektronicznych mogą być jedynie elementy odpowiednie do automatycznej oceny za pomocą środków elektro- nicznych, bez jakiejkolwiek ingerencji lub oceny ze strony instytu- cji zamawiającej, to znaczy, jedynie elementy, które są wymierne, a zatem mogą być wyrażone w postaci liczbowej lub procentowej. Z drugiej strony, te aspekty ofert, które wymagają oceny niewy- miernych elementów, nie powinny być przedmiotem aukcji elek- tronicznych. W konsekwencji niektóre zamówienia na roboty bu- dowlane oraz niektóre zamówienia na usługi, których przedmiotem są świadczenia o charakterze intelektualnym, takie jak zaprojekto- 32 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła wanie robót budowlanych, nie powinny być przedmiotem aukcji elektronicznych. (15) W Państwach Członkowskich opracowano pewne zcentralizowane techniki zakupów. Niektóre instytucje zamawiające odpowiadają za nabywanie lub udzielanie zamówień publicznych lub umów ramo- wych dla innych instytucji zamawiających. Z uwagi na duże wolu- meny zakupów techniki te pomagają w zwiększeniu konkurencji i usprawnieniu procesu dokonywania zakupów publicznych. Na- leży zatem przewidzieć w przepisach wspólnotową definicję cen- tralnych jednostek zakupujących obsługujących instytucje zama- wiające. Należy także zdefiniować warunki, na podstawie których można uznać, zgodnie z zasadami niedyskryminacji oraz równego traktowania, że instytucje zamawiające dokonujące zakupu robót budowlanych, dostaw lub usług za pośrednictwem centralnej jed- nostki zakupującej, postępują zgodnie z niniejszą dyrektywą. (16) Z uwagi na różne okoliczności występujące w Państwach Człon- kowskich, należy pozostawić im wybór, czy instytucje zamawiające mogą korzystać z umów ramowych, centralnych jednostek zakupu- jących, dynamicznych systemów zakupów, aukcji elektronicznych, czy też procedury dialogu konkurencyjnego, zdefiniowanych i ure- gulowanych niniejszą dyrektywą. (17) Mnożenie liczby progów odnoszących się do stosowania przepi- sów koordynujących komplikuje sytuację instytucji zamawiają- cych. Ponadto w kontekście unii monetarnej progi te powinny zo- stać ustanowione w euro. W związku z tym progi należy określać w euro w taki sposób, aby uprościć stosowanie wspomnianych przepisów, zapewniając jednocześnie zgodność z progami prze- widzianymi w Porozumieniu, które wyrażane są w specjalnych pra- wach ciągnienia (SDR). W tym kontekście należy także przewidzieć przeprowadzanie okresowej korekty progów wyrażanych w euro, uwzględniającej ewentualne zmiany wartości euro w stosunku do specjalnych praw ciągnienia. (18) Do celów zastosowania reguł proceduralnych niniejszej dyrekty- wy oraz do celów monitorowania najlepszym sposobem definicji usług jest ich podział na kategorie odpowiadające poszczególnym pozycjom wspólnej klasyfikacji oraz wskazanie ich w dwóch za- łącznikach, II A i II B, w zależności od zasad, którym podlegają. W odniesieniu do usług wymienionych w załączniku II B stosuje 33 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE się odpowiednie przepisy niniejszej dyrektywy bez uszczerbku dla wspólnotowych zasad szczególnych odnoszących się do tych usług. (19) W odniesieniu do zamówień publicznych na usługi, pełne zastoso- wanie niniejszej dyrektywy powinno zostać ograniczone, w okresie przejściowym, do zamówień, w przypadku których zastosowanie jej przepisów pozwoli na pełne wykorzystanie możliwości zwięk- szenia obrotu transgranicznego. Zamówienia na inne usługi powin- ny być monitorowane przez okres przejściowy zanim podjęta zosta- nie decyzja dotycząca pełnego zastosowania niniejszej dyrektywy. Z uwagi na to należy określić mechanizm tego monitorowania. Me- chanizm ten powinien jednocześnie umożliwiać zainteresowanym stronom uzyskanie dostępu do odpowiednich informacji. (20) Zamówienia publiczne, których udzielają instytucje zamawiające działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych i które wchodzą w zakres tych działalności, obję- te są dyrektywą 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującą procedury udzielania zamówień pub- licznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych9. Jednakże zamówienia udzielane przez instytucje zamawiające w kontekście świadczonych przez nie usług w dziedzinie transportu morskiego, przybrzeżnego lub rzecznego muszą wchodzić w zakres niniejszej dyrektywy. (21) Z uwagi na sytuację związaną z efektywnym funkcjonowaniem konkurencji w sektorze telekomunikacyjnym w następstwie wdro- żenia przepisów Wspólnotowych mających na celu liberalizację tego sektora, zamówienia publiczne w tym obszarze powinny zo- stać wyłączone z zakresu niniejszej dyrektywy, o ile są one ukierun- kowane głównie na umożliwianie instytucjom zamawiającym reali- zacji pewnych działań w sektorze telekomunikacyjnym. Działania te zdefiniowane są zgodnie z art. 1, 2 i 8 dyrektywy Rady 93/38/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. koordynującej procedury udzielania zamó- wień publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodar- ki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji10 w taki sposób, aby niniejsza dyrektywa nie miała zastosowania wobec zamówień wyłączonych z zakresu dyrektywy 93/38/EWG zgodnie z jej art. 8. 9 Patrz: s. 1 niniejszego Dziennika Urzędowego. 10 Dz. Urz. WE L 199 z 9.8.1993, s. 84. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/78/WE (Dz. Urz. WE L 285 z 29.10.2001, s. 1). 34 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła (22) Należy przewidzieć sytuacje, w których możliwe jest wstrzymanie się od stosowania środków służących koordynacji procedur w sy- tuacjach związanych z bezpieczeństwem państwa lub tajemnicą państwową, lub też z uwagi na zastosowanie zasad szczególnych dotyczących udzielania zamówień wynikających z umów między- narodowych w sprawie stacjonowania oddziałów wojsk lub też właściwych organizacjom międzynarodowym. (23) Zgodnie z art. 163 Traktatu zachęcanie do działalności badawczej i rozwoju technologicznego stanowi jeden ze środków wzmac- niania naukowej i technologicznej bazy przemysłu Wspólnoty, zaś otwieranie zamówień publicznych na usługi przyczynia się do osiągnięcia tego celu. Niniejsza dyrektywa nie powinna obej- mować przypadków współfinansowania programów badawczych i rozwojowych; nie są w związku z tym objęte niniejszą dyrektywą zamówienia na usługi badawcze i rozwojowe, jeżeli korzyści przy- padają wyłącznie instytucji zamawiającej dla użytku zgodnego z jej działalnością, o ile usługi te są w całości opłacane przez instytucję zamawiającą. (24) W ramach usług zamówienia na nabycie lub najem nieruchomości lub praw do takich nieruchomości posiadają pewne specyficzne ce- chy, które sprawiają, iż zasady udzielania zamówień publicznych nie mają w tym przypadku zastosowania. (25) Udzielanie zamówień publicznych na pewne nadawcze usługi audio- wizualne powinno umożliwiać uwzględnienie aspektów o znaczeniu kulturalnym lub społecznym, co sprawia, że zasady udzielania zamó- wień nie mają tutaj zastosowania. Z tych właśnie powodów należy uznać za wyjątek zamówienia publiczne na usługi w zakresie zaku- pu, opracowania, produkcji lub koprodukcji programów gotowych do użycia oraz innych usług przygotowawczych, takich jak usługi związane z pisaniem scenariuszy lub innymi rodzajami twórczości artystycznej niezbędnymi w produkcji programów oraz zamówienia dotyczące czasu antenowego. Wyłączenie to nie powinno jednak mieć zastosowania wobec dostaw urządzeń technicznych niezbędnych do produkcji, koprodukcji oraz nadawania tych programów. „Nadawa- nie” należy zdefiniować jako transmisję i rozpowszechnianie za po- średnictwem dowolnej formy sieci elektronicznej. (26) Usługi arbitrażowe i pojednawcze są zwykle świadczone przez pod- mioty lub osoby prywatne wyznaczone lub wybrane w sposób, któ- 35 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE ry nie może być regulowany przy pomocy zasad dotyczących udzie- lania zamówień. (27) Zgodnie z Porozumieniem, usługi finansowe objęte niniejszą dy- rektywą nie obejmują instrumentów polityki pieniężnej, kursów wymiany, długu publicznego, zarządzania rezerwami ani innych polityk obejmujących transakcje papierami wartościowymi lub in- nymi instrumentami finansowymi, w szczególności transakcje za- wierane przez instytucje zamawiające celem uzyskania funduszy lub kapitału. Dyrektywa ta nie obejmuje zatem zamówień związa- nych z emisją, zakupem, sprzedażą lub zbyciem papierów wartoś- ciowych lub innych instrumentów finansowych. Wyłączenie doty- czy także usług banków centralnych. (28) Zatrudnienie i praca stanowią kluczowe elementy gwarantujące wszystkim równe szanse i przyczyniające się do integracji społe- czeństwa. W tym kontekście zakłady pracy chronionej oraz progra- my pracy chronionej skutecznie przyczyniają się do integracji lub reintegracji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Jednakże, za- kłady takie mogą być nie zdolne do uzyskania zamówień w normal- nych warunkach konkurencji. W konsekwencji należy umożliwić Państwom Członkowskim zastrzeżenie prawa takich zakładów do udziału w procedurach udzielania zamówień lub zagwarantowania im realizacji zamówień w ramach programów pracy chronionej. (29) Specyfikacje techniczne sporządzone przez publicznych nabyw- ców muszą umożliwiać otwarcie procesu udzielania zamówień publicznych na konkurencję. W tym celu, musi istnieć możliwość składania ofert odzwierciedlających różnorodność rozwiązań tech- nicznych. A zatem trzeba umożliwić sporządzanie specyfikacji technicznych na podstawie charakterystyki i wymagań funkcjo- nalnych, a w przypadku odniesienia do normy europejskiej lub – w przypadku jej braku – do normy krajowej, instytucje zama- wiające muszą brać pod uwagę oferty oparte na równoważnych ustaleniach. W celu wykazania równoważności, należy umożliwić oferentom przedstawienie dowodów w dowolnej formie. Instytucje zamawiające muszą być w stanie uzasadnić każdą decyzję, w któ- rej stwierdzają brak równoważności w danym przypadku. Insty- tucje zamawiające, które chcą zdefiniować wymagania dotyczące ochrony środowiska w ramach specyfikacji technicznej danego za- mówienia mogą określić aspekty środowiskowe, obejmujące, na 36 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła przykład, metody produkcji lub specyficzny wpływ grupy produk- tów lub usług na środowisko. Mogą one wykorzystać, lecz nie są do tego zobowiązane, odpowiednie specyfikacje określone w eko- etykietach, takich jak europejska ekoetykieta, ekoetykiety (wielo) narodowe lub każdą inną ekoetykietę, pod warunkiem że wyma- gania dotyczące takich etykiet są opracowane i przyjęte na podsta- wie informacji naukowych przy zastosowaniu procedury, w której mogą uczestniczyć podmioty zainteresowane takie, jak organy rzą- dowe, konsumenci, producenci, dystrybutorzy, organizacje związa- ne z ochroną środowiska, a także, pod warunkiem że etykieta taka jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych stron. Jeżeli jest to możliwe, instytucje zamawiające powinny określić specyfikacje techniczne tak, aby uwzględnić kryteria dostępności dla osób nie- pełnosprawnych lub przeznaczenie dla wszystkich użytkowników. Specyfikacje techniczne powinny być jasno wskazane, aby wszy- scy oferenci wiedzieli, jakie wymagania określone przez instytucje zamawiające należy spełnić. (30) Zgodnie ze zwyczajem panującym w Państwach Członkowskich, in- formacje dodatkowe dotyczące zamówień muszą zostać ujęte w do- kumentacji każdego zamówienia lub w innym, równoważnym do- kumencie. (31) W przypadku instytucji zamawiających, które realizują szczegól- nie złożone projekty, zdefiniowanie sposobów zaspokojenia ich potrzeb lub dokonania oceny tego, co rynek może im zaoferować w kategoriach rozwiązań technicznych lub rozwiązań finansowych albo prawnych może okazać się obiektywnie niemożliwe, o ile nie ponoszą one wówczas żadnej winy z tego tytułu. Do takiej sytua- cji może dojść w szczególności podczas wdrażania istotnych, zin- tegrowanych projektów w zakresie infrastruktury transportowej, dużych sieci komputerowych lub projektów obejmujących złożone procesy finansowania o skomplikowanej strukturze, których posta- ci finansowej ani prawnej nie można z góry zdefiniować. W zakre- sie, w jakim zastosowanie procedur otwartych lub ograniczonych nie pozwala na udzielanie takich zamówień, należy przewidzieć elastyczną procedurę, która chroniła będzie z jednej strony konku- rencję pomiędzy pomiotami gospodarczymi, a z drugiej stwarzała dla instytucji zamawiających możliwość omówienia wszystkich aspektów danego zamówienia z każdym kandydatem. Niemniej 37 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE jednak procedury tej nie wolno stosować w sposób ograniczający lub zakłócający konkurencję, zwłaszcza przez zmianę podstawo- wych elementów ofert, nałożenie nowych, istotnych wymagań na oferenta, którego oferta została wybrana lub poprzez zaangażowa- nie jakiegokolwiek innego oferenta niż ten, który złożył ofertę naj- korzystniejszą ekonomicznie. (32) W celu zachęcenia małych i średnich przedsiębiorstw do udziału w rynku zamówień publicznych zaleca się uwzględnienie przepi- sów na temat podwykonawstwa. (33) Warunki realizacji zamówienia zgodne są z niniejszą dyrektywą, pod warunkiem że nie są one, bezpośrednio lub pośrednio, dys- kryminujące oraz są przedstawione w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentacji zamówienia. Mogą one, w szczególności, za- chęcać do organizacji wewnętrznych szkoleń zawodowych, zatrud- niania osób mających szczególnych trudności z integracją, a także zwalczania bezrobocia lub ochrony środowiska. Można na przkład ustanowić wymóg – odnoszący się do realizacji zamówienia – co do zatrudnienia osób długotrwale poszukujących pracy, co do prze- prowadzenia szkoleń dla bezrobotnych lub młodocianych, co do przestrzegania postanowień Konwencji Międzynarodowej Organi- zacji Pracy (MOP), o ile przepisy te nie zostały wdrożone do prawa krajowego, oraz co do zatrudnienia większej liczby osób niepełno- sprawnych, niż przewiduje to ustawodawstwo krajowe. (34) Ustawy, rozporządzenia i układy zbiorowe, zarówno na poziomie krajowym jak i wspólnotowym obowiązujące w zakresie warun- ków zatrudnienia oraz bezpieczeństwa pracy, stosowane są podczas realizacji zamówień publicznych, pod warunkiem że zarówno prze- pisy te, jak i ich stosowanie, zgodne są z prawem wspólnotowym. W sytuacjach transgranicznych, gdy pracownicy jednego Państwa Członkowskiego świadczą usługi w innym Państwie Członkow- skim w celu realizacji zamówienia, dyrektywa 96/71/WE Parla- mentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług11 określa warunki minimalne, które muszą być spełnione przez kraj gosz- czący w stosunku do takich oddelegowanych pracowników. Jeżeli prawo krajowe zawiera regulacje w tym zakresie, nieprzestrzega- 11 Dz. Urz. WE L 18 z 21.1.1997, s. 1. 38 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła nie tych obowiązków można uznać za poważne naruszenie lub wy- kroczenie wobec zasad etyki zawodowej przez danego wykonawcę, które może prowadzić do wykluczenia tego wykonawcy z udziału w procedurze udzielania zamówienia. (35) Z uwagi na postęp w dziedzinie technologii informacyjnych i komu- nikacyjnych oraz ułatwienia, które niesie on w dziedzinie publika- cji ogłoszeń, jak również zwiększenia efektywności i przejrzystości procdur udzielania zamówień, elektroniczne środki komunikacji powinny być traktowane na równi z tradycyjnymi środkami komu- nikacji i wymiany informacji. Wybrane środki i technologie powin- ny być w możliwie największym stopniu kompatybilne z techno- logiami wykorzystywanymi w innych Państwach Członkowskich. (36) W celu zapewnienia rozwoju efektywnej konkurencji w dziedzi- nie zamówień publicznych, niezbędne jest, aby ogłoszenia o za- mówieniach, sporządzane przez instytucje zamawiające Państw Członkowskich, publikowane były w całej Wspólnocie. Informacje zawarte w tych ogłoszeniach muszą umożliwiać wykonawcom ze Wspólnoty stwierdzenie, czy opublikowane zamówienia są dla nich interesujące. W tym celu należy udostępnić im odpowiednich in- formacji na temat przedmiotu zamówienia oraz związanych z nim warunków. Należy więc zapewnić lepszą przejrzystość ogłoszeń publicznych, stosując odpowiednie instrumenty, takie jak: stan- dardowe formularze ogłoszeń oraz Wspólny Słownik Zamówień (CPV), o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 2195/2002 Parla- mentu Europejskiego i Rady12, jako nomenklaturę odniesienia dla zamówień publicznych. W przypadku procedur ograniczonych, ce- lem publikacji ogłoszeń jest, w szczególności, umożliwienie wy- konawcom z Państw Członkowskich wyrażenie swojego zaintere- sowania zamówieniami poprzez ubieganie się o zaproszenie do składania ofert przez instytucję zamawiającą na wymaganych wa- runkach. (37) Dyrektywa 1999/93/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 1999 r. w sprawie wspólnotowych ram w zakresie pod- pisów elektronicznych13 oraz dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szcze- 12 Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.2002, s. 1. 13 Dz. Urz. WE L 13 z 19.1.2000, s. 12. 39 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE gólności handlu elektronicznego, w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym)14 powinny, w kontekście ni- niejszej dyrektywy, mieć zastosowanie do przesyłania informacji za pomocą środków elektronicznych. Procedury udzielania zamówień publicznych oraz zasady dotyczące konkursów na usługi wymaga- ją wyższego poziomu bezpieczeństwa i poufności niż wymagany na podstawie wspomnianych dyrektyw. W związku z tym urządze- nia do elektronicznego składania ofert, wniosków o dopuszczenie do udziału oraz planów i projektów powinny spełniać określo- ne wymagania dodatkowe. W tym celu, zaleca się wykorzystywa- nie podpisów elektronicznych, w szczególności zaawansowanych podpisów elektronicznych, jeżeli istnieje taka możliwość. Ponadto istnienie dobrowolnych systemów akredytacji mogłoby stanowić korzystne ramy dla podniesienia poziomu usług certyfikacyjnych świadczonych dla tych urządzeń. (38) Wykorzystanie środków elektronicznych prowadzi do oszczędności czasu. A zatem należy wprowadzić przepisy dotyczące skrócenia minimalnych terminów w przypadku zastosowania środków elek- tronicznych z zastrzeżeniem, że są one kompatybilne z określonym sposobem transmisji przewidzianym na poziomie wspólnotowym. (39) Weryfikacja predyspozycji i kwalifikacja oferentów w procedurach otwartych oraz kandydatów w procedurach ograniczonych i nego- cjacyjnych z publikacją ogłoszenia, a także w przypadku dialogu konkurencyjnego, powinny mieć charakter przejrzysty. W tym celu należy wskazać niedyskryminacyjne kryteria, które instytucje za- mawiające mogą wykorzystywać podczas kwalifikacji uczestników oraz środki, które wykonawcy mogą stosować w celu udowodnie- nia, iż spełniły te kryteria. Mając na uwadze tę przejrzystość, nie- zwłocznie po otwarciu konkursu ofert dla danego zamówienia, od instytucji zamawiającej wymaga się również wskazania kryteriów kwalifikacji, które będzie ona stosowała oraz szczególnego pozio- mu kompetencji, jakiego może ona żądać od wykonawców w celu dopuszczenia ich do udziału w procedurze udzielania zamówień. (40) Instytucja zamawiająca może ograniczyć liczbę kandydatów w pro- cedurach ograniczonych lub negocjacyjnych z publikacją ogłosze- nia oraz w przypadku dialogu konkurencyjnego. Ograniczenie licz- 14 Dz. Urz. WE L 178 z 17.7.2000, s. 1. 40 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła by kandydatów odbywa się na podstawie obiektywnych kryteriów wskazanych w ogłoszeniu o zamówieniu. Te obiektywne kryteria nie koniecznie implikują punktację. W przypadku kryteriów od- noszących się do podmiotowej sytuacji konkretnych wykonawców, wystarczające może okazać się ogólne odniesienie do okoliczności określonych w art. 45. (41) W przypadku dialogu konkurencyjnego oraz procedur negocjacyj- nych z publikacją ogłoszenia, z uwagi na elastyczność, która może być wymagana oraz wysoki poziom kosztów związanych z zasto- sowaniem takich metod udzielania zamówień, instytucje zamawia- jące powinny posiadać prawo do przeprowadzania tej procedury etapami, w celu stopniowego zmniejszenia, na podstawie przed- stawionych wcześniej kryteriów udzielania zamówień, liczby ofert, które zostaną poddane dyskusji lub negocjacjom. W stopniu, w ja- kim pozwala na to liczba odpowiednich rozwiązań lub kandyda- tów, redukcja taka powinna zapewnić warunki prawdziwej kon- kurencji. (42) Odpowiednie przepisy wspólnotowe dotyczące wzajemnego uz- nawania dyplomów, świadectw i innych dowodów posiadania for- malnych kwalifikacji mają zastosowanie, gdy dowód posiadania konkretnych kwalifikacji wymagany jest do celu wzięcia udziału w procedurze udzielania zamówienia lub konkursie. (43) Nie należy udzielać zamówień publicznych wykonaw com, którzy byli członkami organizacji przestępczej lub których uznano win- nymi korupcji lub oszustwa ze szkodą dla interesów finansowych Wspólnot Europejskich albo prania pieniędzy. W stosownych przy- padkach instytucje zamawiające powinny zwracać się do kandy- datów lub oferentów o dostarczenie odpowiednich dokumentów oraz, w przypadku wątpliwości dotyczących podmiotowej sytuacji kandydata lub oferenta, mogą zwrócić się o współpracę do właś- ciwych organów danego Państwa Członkowskiego. Wykluczenie takich wykonawców powinno nastąpić niezwłocznie po uzyskaniu przez instytucję zamawiającą informacji o prawomocnym wyroku w sprawie o takie wykroczenia, wydanego zgodnie z prawem kra- jowym. Jeżeli istnieją stosowne przepisy prawa krajowego, nieprze- strzeganie ustawodawstwa z zakresu ochrony środowiska lub też ustawodawstwa dotyczącego niezgodnych z prawem porozumień w ramach procedur udzielania zamówień publicznych, które sta- 41 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE nowiło przedmiot ostatecznego orzeczenia sądu lub decyzji mają- cej równoważny skutek, może zostać uznane za wykroczenie prze- ciwko etyce zawodowej wykonawcy lub za poważne naruszenie. Nieprzestrzeganie krajowych przepisów wykonujących dyrektywy Rady 2000/78/WE15 i 76/207/EWG16 dotyczące równego traktowania pracowników, które było przemiotem ostatecznego orzeczenia są- dowego lub decyzji mającej równoważny skutek, może być uzna- ne za wykroczenie przeciwko etyce zawodowej wykonawcy lub za poważne naruszenie. (44) W uzasadnionych przypadkach, w których charakter robót budow- lanych lub usług uzasadnia zastosowanie środków lub systemów zarządzania środowiskiem podczas realizacji zamówienia publicz- nego, może być wymagane zastosowanie takich środków lub sy- stemów. Systemy zarządzania środowiskiem, niezależnie od faktu, czy są zarejestrowane zgodnie z instrumentami wspólnotowymi, takimi jak rozporządzenie (WE) nr 761/200117 (EMAS), mogą wyka- zać, że wykonawca posiada możliwości techniczne niezbędne do wykonania zamówienia. Ponadto opis środków stosowanych przez wykonawcę w celu zapewnienia takiego samego poziomu ochro- ny środowiska powinien zostać zaakceptowany jako alternatywny rodzaj dowodu w stosunku do zarejestrowanych systemów zarzą- dzania środowiskiem. (45) Niniejsza dyrektywa pozwala Państwom Członkowskim na usta- nowienie oficjalnego wykazu przedsiębiorców budowlanych, do- stawców lub usługodawców, lub też systemu certyfikacji przez in- stytucje publiczne lub prywatne oraz wpływu takigo wpisu lub certyfikatu na procedurę udzielania zamówień w innym Państwie Członkowskim. W odniesieniu do oficjalnych wykazów zatwier- dzonych wykonawców istotne staje się uwzględnienie orzeczni- ctwa Trybunału Sprawiedliwości, w przypadkach gdy wykonaw- 15 Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 2.12.2000, s. 16). 16 Dyrektywa Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (Dz. Urz. WE L 39 z 14.2.1976, s. 40). Dyrektywa zmie- niona dyrektywą 2002/73/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. WE L 269 z 5.10.2002, s. 15). 17 Rozporządzenie (WE) nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 mar- ca 2001 r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) (Dz. Urz. WE L 114 z 24.4.2001, s. 1). 42 Dyrektywa 2004/18/WE Preambuła ca należący do grupy powołuje się na ekonomiczne, finansowe lub techniczne kwalifikacje pozostałych przedsiębiorstw należących do grupy na poparcie swojego wniosku o rejestrację. W tym przy- padku zadaniem takiego wykonawcy jest udowodnienie, że wspo- mniane przez niego zasoby będą dla niego faktycznie dostępne przez cały okres ważności wpisu rejestracyjnego. Do celów takiej rejestracji Państwa Członkowskie mogą zatem określić poziom wy- magań, które powinny zostać spełnione w szczególności wówczas, gdy dany wykonawca powołuje się na sytuację finansową innego przedsiębiorstwa należącego do grupy, państwo to może wymagać, aby przedsiębiorstwo takie solidarnie ponosiło odpowiedzialność, jeśli okaże się to konieczne. (46) Zamówienia powinny być udzielane na podstawie obiektywnych kryteriów, zapewniających zgodność z zasadami przejrzystości, niedyskryminacji, równego traktowania oraz gwarantujących, że oferty są oceniane w warunkach efektywnej konkurencji. A zatem należy dopuszczać stosowanie tylko dwóch kryteriów udzielania zamówień: „najniższej ceny” i „oferty najkorzystniejszej ekono- micznie”. Aby zapewnić przestrzeganie zasady równego traktowania przy udzielaniu zamówień, należy wprowadzić – ustanowiony przez orzecznictw – obowiązek zapewnienia niezbędnej przejrzystości, umożliwiający uzyskanie przez wszystkich oferentów wiarygod- nych informacji na temat kryteriów i ustaleń, które będą stoso- wane w celu wyłonienia najkorzystniejszej ekonomicznie oferty. Obowiązkiem instytucji zamawiających jest określenie kryteriów udzielania zamówień wraz z przypisaną poszczególnym kryteriom wagą w odpowiednim czasie umożliwiającym oferentom wzięcie ich pod uwagę podczas sporządzania ofert. Instytucje zamawiają- ce mogą odstąpić od określenia wagi kryteriów udzielania zamó- wień w należycie uzasadnionych przypadkach, których przyczyny muszą być w stanie uzasadnić, gdy wag takich nie można ustalić z góry w szczególności ze względu na złożoność zamówienia. W ta- kich przypadkach muszą one wskazać kryteria w kolejności od naj- ważniejszego do najmniej ważnego. W przypadku gdy instytucje zamawiające udzielają zamówienia na podstawie kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, dokonują one oceny ofert w celu wyłonienia oferty prezentującej 43 Preambuła Dyrektywa 2004/18/WE najlepszą relację jakości do ceny. W tym celu określają one kryte- ria ekonomiczne i jakościowe, które potraktowane łącznie muszą umożliwić wyłonienie najkorzystniejszej ekonomicznie oferty dla instytucji zamawiającej. Określenie tych kryteriów uzależnione jest od przedmiotu zamówienia, gdyż muszą one umożliwić ocenę poziomu wykonania przedstawionego w każdej ofercie w świetle przedmiotu zamówienia, zdefiniowanego w specyfikacjach tech- nicznych, oraz na ocenę relacji jakości do ceny każdej z ofert. W celu zagwarantowania równego traktowania kryteria udzielania zamówień powinny umożliwiać obiektywne porównanie i ocenę ofert. Jeżeli warunki te zostaną spełnione, ekonomiczne i jakościo- we kryteria udzielania zamówień, takie jak spełnienie wymagań dotyczących środowiska, mogą umożliwić instytucji zamawiającej zaspokojenie potrzeb danych odbiorców publicznych, określonych w specyfikacji zamówienia. Na tych samych warunkach instytucja zamawiająca może stosować kryteria mające na celu spełnienie wy- magań społecznych w odpowiedzi na określone w specyfikacjach zamówienia, potrzeby grup ludzi znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji, do których należą odbiorcy robót budowla- nych, dostaw lub usług będących przedmiotem zamówienia. (47) W przypadku zamówień publicznych na usługi, kryteria udzielania zamówień w żadnym wypadku nie mogą mieć wpływu na zasto- sowanie krajowych przepisów dotyczących płatności za określone usługi, takie jak na przykład usługi świadczone przez architektów, inżynierów lub prawników oraz – w odniesieniu do zamówień pub- licznych na dostawy – na zastosowanie krajowych przepisów okre- ślających stałe ceny podręczników szkolnych. (48) Niezbędne będzie przyjęcie i niektórych warunków technicznych, a w szczególności tych związanych z ogłoszeniami i sprawozdania- mi statystycznymi, jak również używanej nomenklatury oraz wa- runków stosowania odniesień do tej nomenklatury, a także wpro- wadzanie w nich stosownych zmian w świetle zmieniających się wymagań technicznych. Potrzebna będzie również aktualizacja wy- kazów instytucji zamawiających zawartych w załącznikach. W tym celu należy więc ustanowić procedurę elastycznego i sprawnego przyjmowania wspomnianych zmian. (49) Środki niezbędne od wykonania niniejszej dyrektywy powinny zo- stać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerw- 44 Dyrektywa 2004/18/WE Art. 1 ca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wyko- nawczych przyznanych Komisji18. (50) W celu wyznaczenia terminów określonych w niniejszej dyrek- tywie należy stosować rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające za- stosowanie do okresów, dat i terminów19. (51) Niniejsza dyrektywa nie narusza terminów określonych w załącz- niku XI, w których od Państw Członkowskich wymaga się transpo- zycji i zastosowania dyrektyw 92/50/EWG, 93/36/EWG i 93/37/EWG, PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: Tytuł I Definicje i zasady ogólne Artykuł 1 Definicje 1. Do celów niniejszej dyrektywy zastosowanie mają definicje okre- ślone w ust. 2–15 poniżej. 2. a) „Zamówienia publiczne” oznaczają umowy o charakterze odpłat- nym zawierane na piśmie pomiędzy jedną lub więcej instytucjami zamawiającymi a jednym lub więcej wykonawcami, których przed- miotem jest wykonanie robót budowlanych, dostawa produktów lub świadczenie usług w rozumieniu niniejszej dyrektywy. b) „Zamówienia publiczne na roboty budowlane” oznaczają zamó- wienia publiczne, których przedmiotem jest albo wykonanie, albo zarówno zaprojektowanie, jak i wykonanie robót budowlanych, związanych z jedną z działalności określonych w załączniku I, lub obiektu budowlanego albo realizacja, za pomocą dowolnych środ- ków, obiektu budowlanego odpowiadającego wymogom określo- nym przez instytucję zamawiającą. „Obiekt budowlany” oznacza wynik całości robót budowlanych w zakresie budownictwa lub in- 18 Dz. Urz. WE L 184 z 17.7.1999, s. 23. 19 Dz. Urz. WE L 124 z 8.6.1971, s. 1. 45 Art. 1 Dyrektywa 2004/18/WE żynierii lądowej i wodnej, który może samoistnie spełniać funkcję gospodarczą lub techniczną. c) „Zamówienia publiczne na dostawy” oznaczają zamówienia pub- liczne, inne niż określone w lit. b), których przedmiotem jest kup- no, dzierżawa, najem lub leasing, z opcją lub bez opcji wykupu, produktów. Zamówienie publiczne, którego przedmiotem jest dostawa produk- tów i które obejmuje dodatkowo ich rozmieszczenie i instalację, uznaje się za „zamówienie publiczne na dostawy”. d) „Zamówienia publiczne na usługi” oznaczają zamówienia publicz- ne, inne niż zamówienia na roboty budowlane lub dostawy, których przedmiotem jest świadczenie usług, o których mowa w załączniku II. Zamówienie publiczne, którego przedmiotem są zarówno produk- ty, jak i usługi wskazane w załączniku II, uznaje się za „zamówienie publiczne na usługi”, jeżeli wartość tych usług przekracza wartość produktów objętych zamówieniem. Zamówienie publiczne, którego przedmiotem są usługi w rozumie- niu załącznika II, i obejmuje działalności wskazane w załączniku I, które mają jedynie dodatkowy charakter w stosunku do główne- go przedmiotu zamówienia, uznaje się za „zamówienie publiczne na usługi”. 3. „Koncesja na roboty budowlane” oznacza umowę tego samego rodzaju jak zamówienie publiczne na roboty budowlane, z wyjątkiem faktu, że wynagrodzenie za roboty budowlane, które mają być wykona- ne, stanowi albo wyłącznie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego, albo takie prawo wraz z płatnością. 4. „Koncesja na usługi” oznacza umowę tego samego rodzaju jak zamówienie publiczne na usługi z wyjątkiem faktu, że wynagrodzenie za świadczenie usług stanowi albo wyłącznie prawo do korzystania z takiej usługi, albo takie prawo wraz z płatnością. 5. „Umowa ramowa” oznacza umowę zawartą pomiędzy jedną lub kilkoma instytucjami zamawiającymi a jednym lub kilkoma wykonawca- mi, której celem jest określenie warunków dotyczących zamówień, które zostaną udzielone w danym okresie, w szczególności w odniesieniu do ceny oraz, o ile ma to zastosowanie, przewidywanych ilości. 6. „Dynamiczny system zakupów” oznacza w pełni elektroniczny proces dokonywania bieżących zakupów, których cechy, jako ogólnie do- stępnych na rynku, spełniają wymagania instytucji zamawiającej, i który 46 Dyrektywa 2004/18/WE Art. 1 ma ograniczony czas trwania oraz jest otwarty przez cały swój okres waż- ności dla każdego wykonawcy, który spełnia kryteria kwalifikacji i złożył ofertę orientacyjną zgodną ze specyfikacją. 7. „Aukcja elektroniczna” oznacza powtarzalny proces, obejmują- cy zastosowanie urządzenia elektronicznego do przedstawiania nowych, obniżanych cen lub nowych wartości dotyczących niektórych elemen- tów ofert, realizowany po przeprowadzeniu wstępnej pełnej oceny ofert i umożliwiający ich klasyfikację za pomocą metod automatycznej oceny. W konsekwencji niektóre zamówienia na usługi oraz niektóre za- mówienia na roboty budowlane, których przedmiotem są świadczenia o charakterze intelektualnym, takie jak zaprojektowanie robót budowla- nych, nie mogą być przedmiotem aukcji elektronicznych. 8. Terminy „przedsiębiorca budowlany”, „dostawca” oraz „usługo- dawca” oznaczają każdą osobę fizyczną lub prawną, podmiot publiczny lub grupę takich osób lub podmiotów, które oferują na rynku, odpowied- nio, wykonanie robót lub obiektu budowlanego, produkty lub usługi. Termin „wykonawca” obejmuje w równym stopniu pojęcia przed- siębiorcy budowlanego, dostawcy i usługodawcy. Stosowany jest on je- dynie w celu uproszczenia tekstu. Wykonawca, który złożył ofertę, oznaczany jest jako „oferent”. Na- tomiast wykonawca ubiegający się o zaproszenie do udziału w procedu- rze ograniczonej lub negocjacyjnej, lub też w dialogu konkurencyjnym oznaczany jest jako „kandydat”. 9. „Instytucje zamawiające” oznaczają państwo, jednostki samo- rządu terytorialnego, podmioty prawa publicznego, związki złożone z jed- nej lub wielu takich jednostek lub z jednego lub wielu podmiotów pra- wa publicznego. „Podmiot prawa publicznego” oznacza każdy podmiot: a) ustanowiony w szczególnym celu zaspokajania potrzeb w interesie ogólnym, które nie mają charakteru przemysłowego ani handlowego; b) posiadający osobowość prawną; oraz c) finansowany w przeważającej części przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego lub inne podmioty prawa publicznego; albo taki, którego zarząd podlega nadzorowi ze strony tych pod- miotów; albo taki, w którym ponad połowa członków organu admi- nistrującego, zarządzającego lub nadzorczego została wyznaczona przez państwo, jednostki samorządu terytorialnego lub inne pod- mioty prawa publicznego; 47 Art. 1 Dyrektywa 2004/18/WE Niewyczerpujące wykazy podmiotów lub kategorii podmiotów prawa publicznego spełniających kryteria wymienione w lit. a), b) i c) drugiego akapitu zostały wskazane w załączniku III. Państwa Członkow- skie okresowo powiadamiają Komisję o wszelkich zmianach w swoich wykazach. 10. „Centralna jednostka zakupująca” oznacza instytucję zamawia- jącą, która: – nabywa dostawy lub usługi przeznaczone dla instytucji zamawia- jących, lub – udziela zamówień publicznych lub zawiera umowy ramowe na ro- boty budowlane, dostawy lub usługi przeznaczone dla instytucji zamawiających. 11. a) „Procedury otwarte” oznaczają te procedury, w ramach których każ- dy zainteresowany wykonawca może złożyć ofertę. b) „Procedury ograniczone” oznaczają te procedury, w których o udział ubiegać się może każdy wykonawca oraz w ramach których oferty mogą składać tylko wykonawcy zaproszoni przez instytucję zama- wiającą. c) „Dialog konkurencyjny” oznacza procedurę, w której o udział ubie- gać się może każdy wykonawca oraz w ramach której instytucja zamawiająca prowadzi dialog z dopuszczonymi do udziału kan- dydatami w celu wypracowania jednego lub większej liczby odpo- wiednich rozwiązań, spełniających jej wymogi, a na ich podstawie wybrani kandydaci są następnie zapraszani do składania ofert. W celu skorzystania z procedury wymienionej w akapicie pierwszym, zamówienie publiczne uważa się za „szczególnie złożone”, w przypadku gdy instytucje zamawiające: – nie mogą obiektywnie określić środków technicznych, zgodnie z art. 23 ust. 3 lit. b), c) lub d), umożliwiających zaspokojenie ich potrzeb lub realizację celów, lub – nie mogą obiektywnie określić struktury prawnej lub finanso- wej projektu. d) „Procedury negocjacyjne” oznaczają te procedury, w ramach któ- rych instytucje zamawiające konsultują się z wybranymi przez sie- bie wykonawcami i negocjują warunki zamówienia z jednym lub wieloma z nich. e) „Konkursy” oznaczają te procedury, które umożliwiają instytucji zamawiającej uzyskanie planu lub projektu, wybranego przez sąd 48 Dyrektywa 2004/18/WE Art. 1 konkursowy, przede wszystkim w dziedzinie planowania prze- strzennego i urbanistyki, architektury oraz inżynierii lub przetwa- rzania danych po przeprowadzeniu postępowania konkursowego z przyznaniem nagród lub bez nagród. 12. „Pisemne” lub „na piśmie” oznacza każde wyrażenie złożone ze słów lub cyfr, które można odczytać, powielić, a następnie przekazać. Może ono obejmować informacje przekazywane i przechowywane za po- mocą środków elektronicznych. 13. „Środki elektroniczne” oznaczają środki wykorzystujące sprzęt elektroniczny w celu przetwarzania (w tym także kompresji cyfrowej) i przechowywania danych, które są przesyłane, przenoszone i odbierane za pomocą przewodów, fal radiowych, środków optycznych lub innych środków elektromagnetycznych. 14. „Wspólny Słownik Zamówień” (CPV) oznacza nomenklaturę odniesienia stosowaną w zamówieniach publicznych, przyjętą rozporzą- dzeniem (WE) nr 2195/2002, przy zapewnieniu zbieżności z innymi ist- niejącymi nomenklaturami. W przypadku różnic w interpretacji zakresu niniejszej dyrektywy, z powodu ewentualnych różnic pomiędzy nomenklaturami CPV i NACE, wskazanymi w załączniku I, lub pomiędzy nomenklaturami CPV i CPC (wersją tymczasową) wskazanymi w załączniku II, charakter nadrzędny posiada odpowiednio nomenklatura NACE lub CPC. 15. Do celów art. 13, art. 57 lit. a) oraz art. 68 lit. b) poniższe wyra- żenia mają następujące znaczenia: a) „publiczna sieć telekomunikacyjna” oznacza publiczną infrastruk- turę telekomunikacyjną, która pozwala na przenoszenie sygnałów pomiędzy punktami końcowymi sieci, za pomocą przewodów, po- przez mikrofale, środkami optycznymi lub innymi środkami elek- tromagnetycznymi; b) „punkt końcowy sieci” oznacza każde fizyczne przyłącze i technicz- ną specyfikację dostępu do niego, które stanowi część publicznej sieci telekomunikacyjnej i jest niezbędne do dostępu i skuteczne- go porozumiewania się przy użyciu tej sieci; c) „publiczne usługi telekomunikacyjne” oznaczają usługi telekomu- nikacyjne, których świadczenie Państwa Członkowskie powierzyły odrębnie jednej lub kilku jednostkom telekomunikacyjnym; d) „usługi telekomunikacyjne” oznaczają usługi, których świadczenie polega w całości lub w części na transmitowaniu i ukierunkowy- 49 Art. 1 Dyrektywa 2004/18/WE waniu sygnałów w publicznej sieci telekomunikacyjnej za pomo- cą procesów telekomunikacyjnych, za wyjątkiem emisji radiowej i telewizyjnej. 1. Artykuł 1 ust. 2 lit. a dyrektywy 2004/18/WE definiuje pojęcie za- mówień publicznych jako umów o charakterze odpłatnym, zawieranych na piśmie pomiędzy jedną lub kilkoma instytucjami zamawiającymi z jed- nej strony a jednym lub większą liczbą wykonawców z drugiej, których przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych, dostawa produktów lub świadczenie usług. Charakter odpłatny umów, mających za przedmiot zamówienie publiczne, nie wymaga bezpośredniej płatności ceny przez zamawiające- go i może wynikać z innych form wynagrodzenia, jeśli tylko jego uzyska- nie nie jest związanie z ryzykiem ponoszonym przez wykonawcę. Warunki odpłatności są ustalane przez zamawiającego indywidualnie i ściśle zwią- zane z charakterem danego zamówienia publicznego. Należy przyjąć, że odpłatność nie oznacza w każdym przypadku zysku dla wykonawcy – sta- tus wykonawcy nie wymaga, by działał on w celu osiągnięcia określonego zysku ponad poniesione koszty, a zamówienia publiczne mogą być rów- nież udzielone innemu zamawiającemu. Istota świadczenia wzajemnego może sprowadzać się do pokrycia kosztów funkcjonowania wykonawcy na rynku w danym okresie. Zróżnicowanie źródeł pochodzenia środków składających się na świadczenie wzajemne nie ma znaczenia dla sposobu szacowania warto- ści zamówienia. Kwota progowa określona w dyrektywie 2004/18/WE dla zamówień na roboty budowlane dotyczy szacunkowej wartości umowy, a nie wartości środków przekazywanych przez samego zamawiającego. Świadczenie proponowane wykonawcy w zamian np. za realizację obiek- tu budowlanego nie musi pochodzić bezpośrednio od samego zamawiają- cego, lecz również np. z zaciągniętej pożyczki, kredytu lub z planowanej sprzedaży części wybudowanego obiektu budowlanego. Zagadnienie odpłatności zostało omówione przez Trybunał Spra- wiedliwości Unii Europejskiej również w orzeczeniu z dnia 15 lipca 2010 r. w sprawie C-271/08, Komisja WE v. Republika Federalna Niemiec (www.eur-lex. europa.eu) w odniesieniu do umów zawieranych w zakresie ubezpieczeń społecznych. Trybunał stwierdził, że przesłanka dotycząca charakteru od- płatnego umów wymaga sprawdzenia, czy obejmowały one bezpośrednie przysporzenie o charakterze gospodarczym dla pracodawców komunal- 50 Dyrektywa 2004/18/WE Art. 1 nych. Pracodawca komunalny negocjuje warunki umowy ubezpieczenia grupowego, dotyczące udziału pracowników w pracowniczym programie emerytalnym, z zawodowym ubezpieczycielem, poddanym szczególnym ograniczeniom mającym na celu zagwarantowanie solidności finansowej. Usługi świadczone przez tego ostatniego umożliwiają pracodawcy przyję- cie obowiązku odpowiadania za właściwą realizację tej formy odroczone- go wynagrodzenia wynikającego z przekształcania części wynagrodzenia pracowników komunalnej służby publicznej na oszczędności emerytalne. Zwalniają go one też z konieczności zarządzania tym środkiem. W ramach takiej umowy pracodawca komunalny przekazuje danej instytucji lub przedsiębiorstwu składki potrącone z należnego od niego za- interesowanym wynagrodzenia w zamian za uzyskiwanie usług nieroz- łącznie związanych z jego obowiązkiem, określonym w prawie krajowym, odpowiadania za spełnienie świadczeń emerytalnych wobec pracowników, którzy przy uwzględnieniu udzielonej przez niego gwarancji zdecydowali się na przekształcenie wynagrodzenia. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił, iż okolicz- ność, że ostateczni beneficjenci świadczeń emerytalnych są pracownikami, nie jest w stanie podważyć odpłatnego charakteru takiej umowy. Dyrektywy dotyczące zamówień publicznych obejmują jedynie to- wary, usługi i roboty budowlane nabywane w drodze umów zawartych w formie pisemnej, a nie na innej podstawie – takiej jak niewiążące poro- zumienia czy akty prawne wydawane przez uprawnione krajowe organy. W doktrynie przyjmuje się (S. Arrowsmith, The Law of Public and Uti- lities Procurement, Londyn 1996, s. 117), że dla określenia zakresu termi- nu „umowa” nie jest wystarczające jedynie prawo krajowe. Wydaje się, że gdyby kwestia ta była rozstrzygana przez TSUE, to mógłby on uznać pew- ne porozumienia, których przedmiotem byłyby zamówienia na towary, usługi lub roboty publiczne, za objęte postanowieniami dyrektyw, mimo że nie miałyby one charakteru „umowy” w znaczeniu krajowego porząd- ku prawnego. Byłoby bowiem zbyt łatwo uniknąć obowiązku stosowania unormowań unijnych, udzielając zamówień jedynie na podstawie porozu- mień nieuznawanych w wewnętrznym prawie za „umowy”. Trybunał wy- powiadał się na ten temat na gruncie poprzednio obowiązującej dyrekty- wy 93/36/EWG w orzeczeniu z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie C-107/98 Teckal Srl v. Comune di Viano, ECR 1999, s. I-8121, przyjmując, że ma ona za- stosowanie jedynie w tych przypadkach, gdy instytucja zamawiająca pla- nuje zawrzeć pisemną umowę z podmiotem, który jest formalnie od niej 51 Art. 1 Dyrektywa 2004/18/WE odrębny i niezależny w zakresie podejmowania decyzji. Umowa ma mieć charakter majątkowy i nie ma znaczenia, czy dostawca sam jest instytucją zamawiającą w rozumieniu dyrektywy. W orzeczeniu z dnia 13 stycznia 2005 r. w sprawie C-84/03 Komi- sja WE v. Królestwo Hiszpanii, Zb. Orz. 2005, s. I-00139, TSUE rozstrzygał, czy porozumienia o współpracy między jednostkami administracji mogą stanowić zamówienia w rozumieniu wówczas obowiązujących dyrektyw 93/36/EWG i 93/37/EWG, czy też mogą być z ich zakresu wyłączone – jak to uczynił ustawodawca hiszpański. W ocenie TSUE zgodnie z postanowie- niami omawianych dyrektyw wystarczy w zasadzie, by zamówienie zostało złożone przez jednostkę zamawiającą podmiotowi oddzielnemu, w sensie prawnym, od tej jednostki. Odmienna sytuacja może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy jednostka administracji sprawuje nad tym podmiotem kontrolę podobną do kontroli nad własnymi służbami i jednocześnie podmiot ten wykonuje przede wszystkim zadania na rzecz jednostki administracji, któ- rej podlega. Dlatego też prawodawstwo hiszpańskie, wyłączające z zakre- su stosowania ustawy stosunki pomiędzy jednostkami administracji pub- licznej, ich jednostkami organizacyjnymi i, ogólnie, między podmiotami prawa publicznego niemającymi charakteru handlowego, niezależnie od natury tych stosunków, stanowi nieprawidłową transpozycję obowiązu- jących wówczas dyrektyw 93/36/EWG i 93/37/EWG. Podobnie w nowszym orzeczeniu – z dnia 13 października 2005 r. w sprawie C-458/03 Parking Brixen GmbH, Dz. Urz. UE C 296 z 26.11.2005, s. 4, TSUE potwierdził tezy przyjęte w sprawie Teckal. Uznał on, że wy- starczające jest, co do zasady, aby zamówienie zostało zawarte między in- stytucją zamawiającą a podmiotem prawnie od niej odrębnym. Nie jest tak jedynie w przypadku, gdy instytucja zamawiająca sprawuje nad da- nym podmiotem kontrolę analogiczną do tej, jaką sprawuje nad własnymi służbami, gdy jednocześnie podmiot ten wykonuje większą część swojej działalności wspólnie z instytucją zamawiającą lub kilkoma instytucjami zamawiającymi, w których dyspozycji pozostaje. Unijne prawo zamówień publicznych nie znajduje również zasto- sowania w przypadku, gdy organ władzy publicznej wypełnia ciążące na nim zadania z zakresu zaspokajania potrzeb publicznych za pomocą włas- nych zasobów administracyjnych, technicznych i innych, bez uciekania się do pomocy ze strony podmiotów zewnętrznych. W opisanych sytuacjach, stanowiących wyjątki od zasady stosowania ogólnych reguł zawartych w dyrektywie 2004/18/WE, opisane przesłanki podlegają ścisłej wykładni, 52 Dyrektywa 2004/18/WE Art. 1 i to na instytucji zamawiającej, która pragnie z nich skorzystać, spoczywa ciężar udowodnienia rzeczywistego występowania okoliczności uzasad- niających odstępstwo. Ocena, czy dana jednostka – potencjalny oferent – podlega pełnej kontroli sprawowanej przez zamawiającego, powinna być dokonana przy uwzględnieniu całokształtu przepisów prawnych i ustalonego stanu fak- tycznego. Z analizy sprawy musi wynikać, iż jednostka jest poddana kon- troli, która umożliwia zamawiającemu wywieranie wpływu na decyzje przez nią podejmowane. W rozstrzyganej sprawie Parking Brixen GmbH Trybunał Sprawiedli- wości Unii Europejskiej ocenił, że spółka Stadtwerke Brixen AG nie jest jed- nostką w pełni poddaną kontroli zamawiającego – gminy Brixen. Spółka, co prawda, była podmiotem gminnym i rada gminy ustalała ogólne linie postępowania, przydzielała środki finansowe, analizowała rezultaty zarzą- dzania i sprawowała nadzór strategiczny. Z drugiej jednak strony spółka została poddana prawom rynku, co sprawiało, że kontrola gminy nie mia- ła charakteru kontroli zupełnej. W ocenie TSUE, w sytuacji gdy jednostka cieszy się takim dużym marginesem autonomii, wykluczone jest, aby udzie- lający zamówienia organ władzy publicznej sprawował nad nią kontrolę analogiczną do tej, jaką sprawuje nad własnymi służbami. Podobnie w orzeczeniu z dnia 11 stycznia 2005 r. w sprawie C-26/03 Sta
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz
Autor:
Sklep
Format
Cena

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: